14/11/2025
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و انزوای اجتماعی
(رهنمود برای پناهندگان و مهاجران افغان در خارج از کشور)
مقدمه :
پناهندگان و مهاجران أفغان ، به خصوص بزرگسالان و افراد برجسته اجتماعی، به دلایل متعدد در معرض خطر بالای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و انزوای اجتماعی قرار دارند. درک عمیقتر این مشکلات و ارائه راهکارهای مؤثر برای مقابله با آنها میتواند به بهبود کیفیت زندگی این افراد کمک کند.
علل PTSD: تجربههای تلخ پیش از مهاجرت، در طول مهاجرت و پس از آن، همگی میتوانند به PTSD منجر شوند. عوامل زیر میتوانند خطر ابتلا به PTSD را افزایش دهند:
• تجربههای پیش از مهاجرت: جنگ، خشونت، آزار و اذیت، و تجارب تروماتیک دیگر.
• شرایط مهاجرت: سفرهای خطرناک، خشونت فیزیکی و روانی، کمبود دسترسی به نیازهای اساسی.
• وضعیت پس از مهاجرت: موانع دسترسی به خدمات صحی، شرایط زندگی ضعیف، انزوای اجتماعی، و ابهامات قانونی
علائم تشخیصی PTSD : علائم PTSD ممکن است در طول زمان تغییر کنند و شامل موارد زیر باشند:
• بازگشتهای ناگهانی (فلشبکها): تجربه مجدد رویداد تروماتیک به صورت تصاویر، صداها و احساسات شدید.
• کابوسها: خوابهای ترسناک و تکراری درباره رویداد تروماتیک.
• اضطراب و تنش شدید: احساس خطر دائمی و بیشفعالی، مشکلات تمرکز و خواب.
• افکار غیرقابل کنترل: افکار و خاطرات ناخواسته و مکرر از رویداد تروماتیک.
• اجتناب: دوری از مکانها، فعالیتها یا افراد مرتبط با رویداد تروماتیک.
• تغییرات منفی در افکار و احساسات: احساس گناه، شرم، یا ناامیدی، کاهش علاقه به فعالیتهای روزمره، و مشکلات در روابط شخصی.
پیامدهای PTSD: پیامدهای PTSD میتوانند شامل مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی باشند:
• مشکلات جسمی: افزایش خطر امراض قلبی وعایی ، دیابت، و سایر امراض مزمن.
• مشکلات روانی: افزایش خطر افسردگی، اضطراب، و اختلالات مصرف مواد و تمایل به خودکشی
• مشکلات اجتماعی: کاهش کیفیت روابط بینفردی، مشکلات در محیط کار و کاهش کیفیت زندگی کلی و تأثیرات آن.
دلایل و عوامل انزوای اجتماعی:
انزوای اجتماعی میتواند ناشی از عوامل زیر باشد:
• موانع زبانی: عدم تسلط به زبان کشور میزبان، ارتباطات و دسترسی به خدمات را مختل میکند.
• تفاوتهای فرهنگی: تفاوت در شیوههای زندگی و شیوه های زندگی اجتماعی میتواند احساس بیگانگی ایجاد کند.
• تبعیض و نژادپرستی: تجربههای تبعیض و نژادپرستی باعث انزوا و دوری اجتماعی میشود.
• سختیهای اقتصادی: ناپایداری مالی، شرکت در فعالیتهای اجتماعی را محدود میکند.
• چالشهای قانونی: ابهام در وضعیت قانونی و فرآیندهای طولانی پناهندگی، ادغام اجتماعی را محدود میکند.
• وسواس خاطرات : یاد آوری مداوم و مقایسه حالات زندگی قبل و بعد از مهاجرت – مرور مداوم خاطرات خوش زندگی در وطن بصورت وسواس گونه
رفتار های جبرانی نا خود آگاه پس از انزوای اجتماعی:
انزوای اجتماعی میتواند به افزایش افسردگی، اضطراب و PTSD منجر شود و سلامت روانی شما را به خطر اندازد. همچنین، افراد مسن و کسانی که در جامعه سابق خود نقشهای برجستهای داشتند، بیشتر در معرض این خطرات قرار دارند.
افراد مبتلا به انزوای اجتماعی ممکن است به صورت ناخودآگاه به اقدامات و کارهایی برای جبران این انزوا دست بزنند. این اقدامات میتواند شامل موارد زیر باشد:
• استفاده بیش از حد از شبکههای اجتماعی در انترنیت:
افراد منزوی ممکن است برای جبران کمبود تعاملات اجتماعی، به شبکههای اجتماعی انترنیتی روی بیاورند و زمان زیادی را صرف فعالیت در این پلتفرمها کنند. این افراد ممکن است بهطور مکرر پست بگذارند، نظرات دیگران را بخوانند و در بحثهای آنلاین شرکت کنند تا احساس تعلق به یک جامعه را به دست آورند .و گاها در این پلتفرم ها به جنجال بپردازند.
• رفتارهای اعتیادگونه:
افراد ممکن است به رفتارهای اعتیادگونه مانند بازیهای ویدئویی، قمار آنلاین، یا مصرف مواد مخدر و الکل روی بیاورند تا خلأ احساسی خود را پر کنند و احساسات منفی ناشی از انزوا را کاهش دهند .
• خودگویی و تخیلات:
ممکن است افراد منزوی به صحبت با خود یا خلق داستانها و شخصیتهای خیالی روی بیاورند. این تخیلات میتوانند به عنوان یک مکانیزم مقابلهای برای پر کردن خلاهای اجتماعی عمل کنند و به آنها کمک کنند تا احساس تنهایی کمتری داشته باشند .
• تغییرات در عادات غذایی:
o برخی افراد ممکن است به پرخوری یا کمخوری روی بیاورند. پرخوری میتواند به عنوان یک روش تسکین دهنده احساسات منفی عمل کند، در حالی که کمخوری ممکن است ناشی از فقدان انگیزه و بیتفاوتی نسبت به خود باشد.
1- ممکن است افراد منزوی به روابط ناسالم و یا سوءاستفادهآمیز روی بیاورند. این افراد ممکن است به دنبال هر نوع ارتباطی باشند تا از احساس انزوا فرار کنند، حتی اگر این روابط برای آنها مضر باشد.
2. تغیر درعلایق فردی:
1- در برخی موارد، افراد منزوی ممکن است به سرگرمیها و علایق فردی روی بیاورند که نیازی به تعاملات اجتماعی نداشته باشند، مانند خواندن کتاب، نوشتن، نقاشی، یا سایر فعالیتهای خلاقانه.
این اقدامات میتوانند به طور موقت احساس انزوا را کاهش دهند، اما در درازمدت ممکن است مشکلات بیشتری را ایجاد کنند و انزوای اجتماعی را تشدید کنند. بنابراین، تشویق افراد به جستجوی کمک مسلکی و برقراری ارتباطات اجتماعی سالم میتواند به بهبود وضعیت آنها کمک کند.
توصیههایی برای مقابله با PTSD:
1. جستجوی کمک مسلکی: اگر احساس میکنید که علائم PTSD دارید، به یک متخصص صحت روانی مراجعه کنید. درمانهای مختلفی مانند مشاوره و درمانهای دوایی میتوانند کمککننده باشند.
2. صحبت کردن در مورد تجربیات خود: صحبت کردن با دیگران، چه خانواده و دوستان و چه گروههای حمایتی، مشاورین اجتماعی میتواند به کاهش اضطراب و استرس کمک کند.
3. آموزش و آگاهی: یادگیری درباره PTSD و روشهای مدیریت آن میتواند به شما کمک کند تا بهتر با این اختلال کنار بیایید.
راهکار های کاهش انزوای اجتماعی و کنترل رفتار های عکس العملی آن:
1. یادگیری زبان جدید: شرکت در کورس های زبان میتواند به شما کمک کند تا با افراد محلی ارتباط برقرار کنید و احساس انزوا را کاهش دهید.
2. شرکت در فعالیت های اجتماعی : مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی، از جمله رویدادهای جامعه افغان در کشور میزبان، میتواند به شما کمک کند تادو باره روابط اجتماعی خود را در یک شبکه جدید باز سازی کنید.
• تشکیل گروههای حمایتی: پیوستن به یا تشکیل گروههای حمایتی با دیگر مهاجران و پناهندگان میتواند منبع بزرگی از حمایت عاطفی و اطلاعاتی باشد.
• پذیرش کمک: از کمکهایی که توسط سازمانهای محلی و بینالمللی ارائه میشود، استفاده کنید. این سازمانها میتوانند در زمینههای مختلف مانند مسکن، اشتغال و خدمات صحی به شما کمک کنند.
3. مراجعه به متخصص صحت روانی :
• مشاوره و رواندرمانی: مراجعه به مشاور یا روانشناس میتواند کمک کند تا افراد به طور مؤثرتر با احساسات و مشکلات خود کنار بیایند و راهکارهای مقابلهای سالمتر را بیاموزند.
• تداوی دوایی: در صورت نیاز، متخصصان ممکن است داروهایی را تجویز کنند که به کاهش اضطراب، افسردگی و علائم PTSD کمک کنند .
4. توسعه مهارت های اجتماعی :
• آموزش مهارتهای اجتماعی: شرکت در کورسها یا گروههایی که مهارتهای ارتباطی و اجتماعی را تقویت میکنند، میتواند به افراد کمک کند تا بهتر با دیگران ارتباط برقرار کنند.
• فعالیتهای گروهی: شرکت در فعالیتهای گروهی مانند آموزشگاه های ورزشی، هنری یا اجتماعی میتواند فرصتی برای ایجاد روابط جدید و کاهش انزوا فراهم کند .
5. افزایش فعالیت های فیزیکی : ورزش کردن به طور منظم میتواند به کاهش استرس و بهبود روحیه کمک کند. ورزش همچنین فرصتی برای ملاقات با افراد جدید و ایجاد روابط اجتماعی فراهم میکند
6. مدیریت استفاده از شبکه های اجتماعی انترنیتی:
• محدود کردن زمان استفاده: تعیین محدودیت زمانی برای استفاده از شبکههای اجتماعی و تمرکز بر تعاملات واقعی میتواند به کاهش انزوا کمک کند.
• استفاده هدفمند: استفاده از شبکههای اجتماعی برای برقراری ارتباطات مفید و مثبت و اجتناب از مقایسههای منفی.
7. تقویت علایق سالم:
• پیگیری علایق جدید: پیدا کردن و پیگیری سرگرمیهای جدید که نیاز به تعاملات اجتماعی ندارند، مانند نقاشی، باغبانی یا موسیقی. برای یک دوره موقت تا توانایی مکالمه با اجتماع بهبود یابد.
• شرکت در کورس ها و ورکشاپ ها: شرکت در کلاسها و کارگاههایی که مرتبط با علایق فرد هستند، میتواند به ایجاد ارتباطات جدید و کاهش انزوا کمک کنند
8. جلب پشتیبانی فردی:
• حمایت اجتماعی: ایجاد و تقویت روابط با خانواده، دوستان و افراد حمایتگر میتواند به کاهش احساس انزوا کمک کند.
• پیوستن به گروههای حمایتی: پیوستن به گروههای حمایتی که افراد با تجربیات مشابه را گرد هم میآورند، میتواند منبع ارزشمندی از حمایت عاطفی و روانی باشد
9. تغییرات در عادات غذایی:
• تغذیه سالم: توجه به تغذیه سالم و متعادل میتواند به بهبود کلی وضعیت روانی کمک کند. مشاوره با یک متخصص تغذیه میتواند مفید باشد.
• پرهیز از پرخوری یا کمخوری: تلاش برای حفظ یک رژیم غذایی منظم و متعادل و اجتناب از پرخوری یا کمخوری به عنوان یک مکانیزم مقابله
10. برنامه ریزی روزانه زندگی :
• ایجاد یک برنامه روزانه شامل فعالیتهای متنوع میتواند به کاهش احساس بیهدفی و افزایش احساس بهرهوری کمک کند.
• تعیین اهداف کوچک و قابل دستیابی: تعیین اهداف کوچک و دستیابی به آنها میتواند به افزایش اعتماد به نفس و کاهش احساس انزوا کمک کند .
11. کنترل روابط نا سالم :
• شناخت و خروج از روابط ناسالم: آموزش و حمایت برای شناسایی و خروج از روابط ناسالم و سوءاستفادهآمیز.
• پیدا کردن منابع حمایتی: دسترسی به منابع حمایتی و مشاورهای برای افرادی که در روابط ناسالم قرار دارند .
این راهکارها میتوانند به کاهش انزوای اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کنند. با جستجوی کمک مسلکی و بهرهگیری از منابع موجود، افراد میتوانند راههای مؤثرتری برای مقابله با انزوا و بهبود روابط اجتماعی خود پیدا کنند.
نتیجهگیری:
مقابله با PTSD و انزوای اجتماعی نیازمند تلاش و مشارکت فعال فرد مبتلا است. با جستجوی کمک، شرکت در فعالیتهای اجتماعی و استفاده از منابع موجود، میتوانید صحت روانی خود را بهبود بخشیده و احساس انزوای کمتری کنید. این اقدامات نه تنها به بهبود فردی شما کمک میکند بلکه جامعه را نیز قویتر و هماهنگتر میکند.
نوت : ( در تحریر این مقاله از کمک از هوش مصنوعی نیز استفاده شده است)
