Ghazni Covid 19 Hospital غزني د کرونا روغتون

23/11/2024

شکر (Diabetes):
شکر (Diabetes) د یو ډول مزمنې ناروغۍ په توګه یادیږي چې د بدن د وینې د قند د کچې د لوړیدو سره تړاو لري. دا ناروغي په لاندې ډولونو ویشل کیږي:

د شکر ډولونه:

1. لومړی ډول شکر (Type 1 Diabetes):

عموماً په ځوانانو کې پېښیږي.
د بدن معافیتي سیستم د انسولین تولیدونکي حجرې له منځه وړي.
ناروغانو ته انسولین په ورځني ډول ورکول کیږي.

2. دویم ډول شکر (Type 2 Diabetes):

عموماً په لویانو کې پېښیږي.
د بدن حجرې د انسولین په وړاندې مقاومت ښکاره کوي یا انسولین په کافي اندازه نه تولیدیږي.
عموماً د ژوند طرزالعملونو بدلون او درملو سره کنټرولیږي.

3. د حمل شکر (Gestational Diabetes):
د امیندوارۍ پر مهال پېښیږي.
عموماً د زیږون وروسته له منځه ځي خو د دویم ډول شکر د خطر زیاتوالی رامنځته کوي.

نښې نښانې:

زیات تنده، زیات پیشاب.
د وزن ناڅاپي کمښت.
ستړیا او د سترګو خړوالی.
د زخمونو ورو رغیدل.

عوامل:
جینیټیک یا ارثي: د کورنۍ سابقه.
ناصحتمند ژوند: د ډیر وزن لرل او فزیکي فعالیت کم.
سترس او فشار: کولی شي حالت خراب کړي.

درملنه او مدیریت:

1. درمل: انسولین یا د وینې شکر کمونکي درمل.

2. غذایي پلان: د شکر کنټرول لپاره مناسب خواړه.

3. فزیکي فعالیت: د منظم ورزش له لارې وزن کمول او شکر کنټرولول.

4. منظمې معاینې: د وینې شکر کنټرول او اړوند معاینې.

`پورته معلومات خامخا نشر کئ ، یو د شکر مریض چې خپل مریضی اړوند معلومات او پرهیز وپیژني زمونږ او ستاسي به ثواب کیږي .`
ډاکتر ولید

*بائید دا پوسټ هر نفر خپل 5 یا 10 نفرو او ګروپونو کې نشر کړي . مننه*

10/10/2022

لیست ۴۱۶ سپل های کوید ۱۹ ولایت غزني:
سمپل های که درلابراتوارPCR ولایت غزنی تیست ګردید که ازلیست(416) میباشد که جمله سمپل (52) میباشد
تعداد سمپل های مثبت (8)
تعداد سمپل های منفی(44)

مریضهای سمپل شده بستري در شفاخانه کوید 19 که در این لیست مثبت امده :
نتکی بنت شایسته خان
عصمت الله ولد حسین علی
رازمحمد ولد پیر محمد
سید یوسف ولد سید محمد الدین

M.Hanif (Haqmal) Ghazni PCR Lab in charge

10/10/2022

د کرونا اړوند د عامې روغتيا وزارت پیغام

10/10/2022

09/10/2022

سلامونه ګرانو دوستانو ستاسو درانه حضور ته په درنښت ،!
څرنګه چې د یخنی موسم نږدې دی، لاندې ټکو ته پام وکړئ !

د زکام لامل څه دی؟
له دېرشو څخه تر اتيا سلنې پورې زکام د rhinovirus له امله رامنځته کېږي
او نور ویروسونه هم د زکام لامل کیدی شي چې معمولا د ژمي په موسم کې د دوه لاملونو له امله رامینځته کیږي: یو یې د بدن مقاومت کمیدل او بل د ژمي په موسم کې د ویروس مقاومت ډیروالی.
Rhinovirus په اصل کې د تنفسي لارې په پورتنۍ برخه کې برید شوی، چې اصلي میکانیزم یې د شنو موادو سره نښلول دي، او د دې له لارې، دا د ویجاړولو او پرمختګ پورې ځان ثبات کوي.
په نهایت کې ، نښې پیل کیږي ، کوم چې په پوزه کې ډیر د پام وړ دي
په لومړي سر کې انسان پرنجي او... خو وروسته بیا د سر درد او تبه هم احساسیږي او په دریمه مرحله کې د انسان د بدن معافیت کم شوی وي، د سینوسایټس او سږو ناروغۍ هم امکان لري.
د دې ويروس پر وړاندې کومه ځانګړې درمل نشته، خو درملنه يې په افقي ډول ترسره کېږي، په دې مانا چې موږ يوازې نښې کموو.
درمل لکه: ibuprofen، acetaminophen او داسې نور کارول کیږي
اګمینټین د سینوسایټس په قضیو کې هم کارول کیږي.
ډیر ګرم مایعات او د ماسک اغوستل اړین دي.
محمد

08/10/2022

#بایوپسی
ستاسي کشر ولید

06/10/2022

+ - څه معنی؟
او څه آرزښت لري؟
ولي بايد د‌ واده کولو مخکي دا ټيسټ اجراء شي؟
له هغه چا سره چې واده کوئ لمړی مو دخپلې وینې معاینات ترسره کړئ که دمعایناتو نتیجه کې دښځينه دوینې ګروپ -rh وې او دنارینه دوینې ګروپ +rh وې نو دداسی اشخاصو واده کول د ماشوم لپاره خطرناکه دي او د دوۍ ماشوم هم باید دجدې مراقبت لاندې ونیول شي که چیرې دښځې په نس کې دماشوم دویني ګروپ دمور د هغې سره یوشان وي یعنې -rh وي نو ماشوم ژوند ته کوم خطر نشته او ښځه کولی شي دمعمول په ډول ولادت وکړې خو که دمور په نس کې دماشوم دوینې ګروپ دپلار دوینې ګروپ سره یوشان وي یعنی+RH وې نو په دې وخت کی دماشوم ژوند په خطر کې دی او باید دجدې مراقبت لاندې ونیول شي که دماشوم وینه +RHګروپ ولرې او دمور یې -rh نو په دې صورت کې دمور دبدن دفاعي سیستم دماشوم دوینې حجرې د حملې لاندې راولي اوماشوم په کمخونۍ ،زیړي، عصبي تخریب او د زړه خربوالي باندې اخته کیږي
که چیرې داسي اشخاص چه ښځه -rh او نارینه +RH د وینی ګروپونه ولرې سره واده وکړي نو څه باید وکړي

دحمل په ۲۸ هفته کولاې شي د coombs test پنوم یو ټیسټ ترسه کړي که چیرې دا ټیسټ مثبت وې نو ماشوم ژوند په خطر کې دی او باید مراقبت یی وشي که چیرې دا ټیست منفي وي نو دا معنی چې د مور دفاعي سیستم د ماشوم په وړاندې انتې باډي لا تراوسه نه ده جوړه کړي او دوینې حجرات یې هم د حملې لاندې نه دي راوستي نو داوخت باید مورته د rogham immune glubolin پنوم پیچکاري ترسره شي ددی پیچکاري دنده داده چه دمور دفاعي سیستم دفشار لاندی راولې ترڅو د ماشوم دوینې حجرات نور تخریب نکړي دا پیچکاري
۹۰ فیصده کامیابه وي ځکه نو مخکې له کوژدې باید دوینې معاینات ترسره کړئ
او دا کار په خپلو خپلوانو کې ډیر وې.
کاپی
غزني د کرونا روغتون

06/10/2022

سندروم تکان شدید کودک (‏Shaken Baby Syndrome)

هیچ گاه اطفال را شدیدا تکان نداده و به بالا پرتاب نکنید که سبب معیوبیت های دایمی و حتی مرگ میشوند.
سندروم تکان شدید کودک یک آسیب مغزی جدی است که به علت تکان دادن شدید نوزاد یا کودک نوپا برای آرام کردن گریه طفل ایجاد می‌شود. این آسیب حجرات مغزی کودک را تخریب می‌کند و مانع از این می‌شود که اکسیژن کافی به آن‌ برساند
ممکن است این تکان دادن تنها به مدت چند ثانیه طول بکشد اما همین چند ثانیه می‌تواند سلامت کودک را برای همیشه به خطر بیندازد چرا که نوزادان مغز نرم و عضلات گردن ضعیفی دارند.
تکان‌های شدید باعث می‌شود که مغز آن‌ها به طور مکرر به جمجمه برخورد کند و مشکلاتی نظیر تورم، کبودی و خونریزی در مغز ایجاد شود. حتی می‌تواند باعث مرگ شود، علاوه بر آسیب مغزی ممکن است که چشم، گردن و ستون فقرات نوزاد نیز آسیب ببیند.
این سندروم بیشتر در کودکان زیر 2 سال شایع است اما احتمال بروز آن تا 5 سالگی نیز وجود دارد. در اکثر موارد این مشکل برای نوزادان 6 تا 8 ماه اتفاق می‌افتد. این سندروم معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که کسی از سر خشم و با پرخاشگری به عمد کودک را به عقب و جلو تکان دهد.

علائم و نشانه های سندرم تکان شدید کودک:

تحریک پذیری بیش از حد

مشکل در بیدار ماندن

مشکلات تنفسی

کم اشتهایی

لرزش های بدنی

استفراغ

چهره ی رنگ پریده یا کبود

صرع

بیهوش شدن یا تشنج ناگهانی

کوما

صدمات دیگری که اساساً قابل توجه نیست مواردی از جمله خونریزی مغزی یا شبکیه چشم، آسیب نخاع مغزی و گردن و شکستگی مهره های کمر، جمجمه و استخوان را در بر می گیرد. همچنین، وجود شواهدی مبتنی بر سوء استفاده قبلی از کودک عادی است.

در موارد خفیف سندرم تکاندادن کودک، یک کودک ممکن است نرمال به نظر برسد اما با گذشت زمان او ممکن است دچار مشکلات سلامتی، یادگیری و رفتاری شود

چه عواملی باعث ایجاد سندرم کودک تکان‌خورده می‌شود؟
عضلات گردن کودکان شیرخوار ضعیف است و آنها اغلب برای نگه داشتن سر سنگین خود در تکاپو هستند. اگر کودکی به شدت تکان داده شود، مغز ظریف و آسیب‌پذیر او در داخل جمجمه به جلو و عقب حرکت می‌کند.
این اتفاق باعث کبودی، ورم و خونریزی مغزی، جمع شدن خون بین دماغ و جمجمه، می‌شود. سندرم کودک تکان‌خورده معمولا هنگامی رخ می‌دهد که یکی از والدین یا پرستار بچه به دلیل کلافگی و عصبانیت، یک نوزاد یا کودک بزرگ‌تر را به شدت تکان می‌دهد و اغلب علت عصبانیت این است که گریهٔ کودک قطع نمی‌شود.

فکتور های خطر:
والدین و یا پرستار کودک به دلیل موارد زیر ممکن است تکان های شدیدی به كودك وارد نمايند:

انتظارات غیرواقعی از بچه‌های کوچک

جوان بودن والدین یا تک‌والد بودن

استرس و اضطراب

خشونت خانگی

مصرف الکل یا مواد مخدر

بی‌ثباتی و تزلزل خانواده

افسردگی یکی از والدین

سابقهٔ دیدن بدرفتاری در کودکی پدر یا مادر این کودکان

همچنین و بر اساس آمار، مردان نسبت به زنان احتمال بیشتری برای تکان دادن خطرآفرین یک کودک دارند.

وقتی به داکتر مراجعه می کنید
اگر شما تردید دارید که کودکتان با تکان سختی صدمه دیده است فوراً در پی کمک باشید. با داکتر ارتباط داشته باشید یا کودکتان را به نزدیکترین مرکز صحی برسانید. مراقبت های درمانی فوری ممکن است زندگی کودکتان را نجات دهد یا از بروز مشکلات جدی سلامت پیشگیری کند.

اگر کودک تکان شدیدی خورده است، مغز ظریف او در جمجمه به عقب و جلو می لغزد. این کار موجب خون مردگی، آماس یا تورم و خونریزی مغزی می شود.

سندرم تکان دادن کودک معمولاً وقتی اتفاق می افتد که والد یا مراقب کودک یا طفل را به دلیل ناکامی یا عصبانیت و اغلب به دلیل گریه کردن مداوم کودک به شدت تکان می دهد. این سندروم معمولاً به دلیل افتادن کودک از روی زانو، سقوط های جزیی یا حتی بازی های خشن نیست.

سندرم کودک تکان‌خورده چگونه تشخیص داده می‌شود؟
کودکی که به شدت تکان داده شده، ممکن است نیازمند معاینه توسط تعدادی از متخصصان طبی و همچنین یک فرد مسئول در رابطه سوء‌رفتار با کودکان باشد. برای تشخیص صدمات واردشده نیز ممکن است آزمایشات مختلفی به شکل زیر لازم باشد:

سی‌تی‌اسکن؛ CT-SCAN
سی‌تی‌اسکن از اشعهٔ ایکس برای ارائه تصاویر مقطعی از مغز یک کودک استفاده می‌کند. این تست می‌تواند به تشخیص آسیب‌هایی که به مداخلهٔ فوری طبی نیاز دارند کمک کند.

ام‌آرآی؛ MRI
ام‌آرآی از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از مغز کودک استفاده می‌کند. از آنجا که انجام ام‌آرآی روی یک کودک ناآرام و بی‌قرار دشوار است، شاید داکتر زمان مشخصی را برای انجام آن در نظر بگیرد.

معاینه و بررسی اسکلتی بدن
ممکن است برای ارزیابی اینکه آیا شکستگی‌ها تصادفی یا عمدی هستند و پیدا کردن شکستگی‌های احتمالی قبلی، یک مجموعه‌ اسکن‌ از اسکلت بدن و احتمالاً شامل بازوها، دست‌ها، پاها، ستون فقرات، دنده‌ها و جمجمه گرفته شود.

تست بینایی‌سنجی
معاینهٔ چشم می‌تواند خونریزی و دیگر آسیب‌های چشمی کودک را نشان دهد.

آزمایش خون
برخی اختلالات سوخت و سازی یا ژنتیکی و همچنین اختلالات ناشی از خونریزی و لخته شدن خون می‌تواند به علائمی منجر شود که شبیه سندرم کودک تکان‌خورده باشد و آزمایش خون می‌تواند کمک کند که از نبود این عارضه‌ها اطمینان حاصل شود.

بسته به میزان آسیب، ممکن است لازم باشد برای نظارت بیشتر، کودک در بخش مراقبت‌های ویژهٔ اطفال بستری شود.

عوارض ابتلا به سندروم تکان شدید کودک:
بسیاری از کودکان دچار این سندروم در همان سنین کم می‌میرند اما آن‌هایی که زنده می‌مانند در طول عمر خود با مشکلات طبی متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند که موارد زیر مهم‌ترین آن‌هاست

- نابینا شدن یک چشم یا هر دو چشم

- بروز تاخیرات رشدی، مشکلات رفتاری و یادگیری

- ناتوانی ذهنی

- ابتلا به صرع و تشنج

- فلج مغزی

سندرم کودک تکان‌خورده چطور درمان می‌شود؟
اگر فکر می‌کنید که فرزندتان با تکان شدید آسیب دیده است، فوراً به داکتر مراجعه کنید یا کودکتان را به نزدیک‌ترین کلینیک برسانید. دریافت مراقبت‌های طبی فوری ممکن است زندگی فرزندتان را نجات دهد یا از عوارض جدی در سلامتی‌اش جلوگیری کند. درمان اضطراری برای کودکی که تکان شدیدی خورده است می‌تواند شامل اقدامات نجات‌بخشی از قبیل پشتیبانی تنفسی و جراحی برای قطع خونریزی در مغز او باشد. اما نظر قطعی در این مورد به عهدهٔ داکتر کودک شما است.

برای پیشگیری از ضایعات SBS چه كارهایی می توان انجام داد:
هرگز یك شیرخوار یا طفل كوچك را تكان ندهید.

همیشه از سر كودك به نحو مناسب حمایت كنید. به هر كسی كه می خواهد از كودك مراقبت كند،آموزش دهید به خصوص به مراقب كودك بیاموزید چگونه از سر كودك هنگام نگه داشتن، بازی كردن و جابجا كردن وی حمایت كند.

مطمئن شوید افرادی كه با كودك سرو كار دارند از خطرات تكان دادن كودك اطلاع داشته باشند. این افراد می توانند والدین، پدر بزرگ، مادر بزرگ، كودكان دیگر، دوستان و سایر خویشاوندان باشند.

پیش از به وجود آمدن این موقعیت به راه حلی برای غلبه بر عصبانیت خود بیندیشید.
هیچ وقت اطفال را شدیدا تکان ندهید و به بالا پرتاب نکنید، که سبب معیوبیت های دایمی و حتی مرگ میگردد
کاپی

07/08/2022

06/08/2022

علمی څېړنو ښودلې ده چې د کرونا واکسین د ښځینه او نارینه وو د امېندوارۍ لپاره کومه منفي اغېزه نلري.
شواهد علمی نشان میدهد که واکسین کرونا هیچ گونه تاثیر منفی روی باروری زنان و مردان ندارند. شایعات در این مورد بی اساس است.

#کرونا‌واکسین‌د‌ژوند‌لپاره
#واکسین‌کرونا‌برای‌زندگی

01/08/2022

شاک:Shock
د طب او نرسینګ زده کړیالان او د عاجل وارډ کارکوونکی باید د شاک(Shock) اړوند نښی وپیژنی او د دی بیړنی حالت درملنه په وخت تر سره کړی.

تعریف:Diffination
شاک قوی ژوند ګواښونکی حالت دی. شاک هغه وخت رامنځته کیږی چی کله بدن ته د دورانی وینی بهیر کم یا له ستونزی سره مخ شی.

شاک پنځه⑤ اصلی ډولونه لری چی په لاندی توګه یی یادونه کیږی.

① — اناپیلاکتیک شاک:Anaphylactic Shock
دا ډول شاک د حساسیت په وړاندی دبدن د عکس العمل په پایله کی منځته راځی. عوامل یی.

درمل لکه پنسیلین،سیفالوسپورین او وریدی آیرن.
د خزندو نیش یا چیچلو له لاری.
دځینو نباتاتو شیره...

نښی: Sign/Symptoms
← د فشار ټیټ والی یا سقوط.
←د تنفس یا ساه اخیستلو ستونزی
← د ژبی او شونډانو پړسیدل.
← د پوستکی رنګ الوتل.

درملنه: Treatment
ایپنفرین (epinephrine)وریدی لګول ورپسی هایدروکورتیزون(hydrocortisone) او انتی هستامینیک د تنفس د اخستلو لپاره اکسجن او یا هم برانکودایلوټورز لکه البوتیرول(albuterol) تطبیقول.

②— کاردیو جینیک شاک:Cardiogenic shock
دغه شاک معمولا د زړه عضلی ته د وینی له نه رسیدلو یا (MI) او د زړه د حملی (heart attack) په پایله کی واقع کیږی.

نښی:S/S
←د زړه د حرکاتو ډیریدل(increased heart rate)
←سخت او زر زر تنفس.
← د رنګ بدلیدل یا الوتل.
← د تشو متیازو نشتون یا کمیدل.
Treatment : درملنه:
د ترومبولایتیک درمل تر څو وینه نرۍ کړی او د جراحۍ عملیات انجیوپلاستی تر سره کول.

③— هیمورجیک شاک hemorrhagic Shock
دا شاک هغه مهال رامنځته کیږی چی بدن ۲۰% سلنه یا تر دی زیاته وینه له لاسه ورکړی. چی ډیری وخت د ټپی کیدلو او ترافیکی پیښو وروسته منځته راځی.
نښی:S/S
← د وینی بهیدل.
←خولی کیدل.
←ګنګسیت.
←ګچ او ګول کیدل(Confusion)
←په بیړه تنفس کول.
←د ننۍ وینی بهیدنی په صورت کی د ګیډی درد ،ګانکی او د تور رنګه غایطه موادو خارجول.

درملنه: Treatment
داسی مرسته وشی چی د وینی بهیدل و دروی او دلاسه تللو مایعاتو د بیا پوره کولو لپاره وریدی کرستلویید او د وینی ور کونه پیل شی.
داسی درمل لکه ډوپامین (dopamine) او ایپنیفرین(epinpherine) د زړه د حرکاتو د زیاتید او دوینی د پمپ کولو د قدرت په خاطر تطبیق شی.

④— نیوروجینیک شاک:Nueroginic Shock
دا رقم شاک هغه وخت راځی چی د عصبی مرکزی سیستم خرابتیا رامنځته شی او یا (spinal cord) ته صدمه ورسیږی.

نښی:S/S
←دفشار یو ناڅاپه ټیټدل.
← ګرم او رنګ الوتی پوستکی.
← د زړه د حرکاتو کموالی.

درملنه: Treatment
د لاندی درملو کارونه
لکه ، atropine، Dopamine ،vasoprosin تطبیقول تر څو د زړه حرکات او د زړه ضربان نارمل حالت ته راوګرځی.

⑤— سیپټیک شاک:Septic Shock
دا ډول شاک د باکتریاوو، ویروسونو او فنګل د حملی په پایله کی چی سيپسیس(Sepsis) رامنځته کوی او بیا سيپټیک شاک را منځته کیږی.

نښی:S/S
د تشو متیازو کموالی.(low urine out)
تبه.
ګنګسیت.
سرګرځیدل.
د زړه ضربان زیاتوالی.
زر زر تنفس کول.

درملنه: Treatment
د موجود انتان لپاره د هغه اړوند وریدی انتی بیوتیک ورکول د حیاتی اورګانونو له خرابیدلو مخنیوی د انسولین او کورتیکواستروییدونو تطبیقول.

مونږ او تاسی په ورځنی ژوند له دی ډول پیښو سره مخ کیږو نو لازمی بریښی ترڅو د خپلی پوهی په اساس د هیوادوالو او خپلو کورنیو د مرګ کچه را کمه کړو.
مننه
کافی

23/07/2022

د لمر وهل:
زموږ او ستاسو وجود په کېمياوي تعاملونو ولاړ ده چې عموماً د حرارت په ۳۷ درجو کې صورت نېسي. که واوره وي او که د اوړي سور لمر خو د انسان بدن کوښښ کوي چې د وجود داخلي د حرارت درجه ۳۷ و ساتي. هر هغه وخت چې د انسان بدن ډير ګرم شي وجود د حرارت د درجې د را کښته کولو په موخه دوه کاره کوي. لومړی پوستکې ته نېږدې واړه رګونه خلاصوي او بيا مالګه او اوبه د خولو په څير خوشي کوي. لدغې لاري وجود د حرارت درجه تر ډیره حده را کښته کولای شي. خو د وړو رګونو خلاصول د ويني فشار راکښته کوي او د زياتو اوبو او مالګي له لاسه ورکول په بدن کې د مهمو اجزاوو انډول خرابوي. که دغه حالت دوام وکړي انسان ته لاندې اعراض پيدا کيږي.
- سر چرخي او د ستوماني احساس
- کانګي يا د خوا ګرزيدل
- د بدن درد
- تبه
- تنده
- د سر درد
- شديده خوله
- مغشوش کېدل يا ګډي وډي خبري کول
که د پورته حالت درملنه په بېړه و نشي کېدی شي د انسان وجود د حرارت د درجې د کنترول کولو توان له لاسه ورکړي چې په نتيجه کې کېمياوي تعاملونو يو په بل پسي دريږي او کېدی شي د انسان د مرګ باعث شي.

درملنه:
- ناروغ سوړ ځای ته يوسئ
- له پريوتو سره سم يې پښې لږ له ځمکې پورته کړئ
- اوبه ورکړئ
- پکه ورته چالانده کړئ او په جلد يې په يو کمه اندازه اوبه ور وشېندئ

مخنېوی:
- هغه کوټې چې لمر ته برابري وي په کړکيو يې پردې ځوړندي کړئ
- په کافي اندازه اوبه وڅښئ
- د غرمې د يولسو او ماپښين درو بجو په منځ کې لمر ته مه ګرزئ
- کوښښ وکړئ لوبي او ورزش سهار وختي او يا مازدېګر ناوخته وکړئ .

کاپي