17/10/2025
ماه آگاهی دهی در مورد سرطان پستان
(سرطان پستان) چیست؟
سرطان سینه یا سرطان پستان (Breast cancer) یک نوع سرطان است که از پستان (سینه) منشأ میگیرد. سرطان زمانی شروع می شود که رشد حجرات از کنترول خارج شود.
حجرات سرطانی پستان معمولاً توموری را تشکیل می دهند که معمولاً به واسطه معاینات تصویربرداری دیده می شود یا به صورت کتله احساس می شود. درک این نکته بسیار مهم است که اکثر کتله های پستان سلیم (benign) هستند و سرطانی و خبیث نیستند. تومورهای غیرسرطانی پستان رشد غیر نارمل دارند، اما خارج از پستان نشر نمی شوند. آنها تهدید کننده حیات نیستند، اما بعضی از کتله های سلیم پستان خطر مصابیت به سرطان پستان را در خانم ها افزایش می دهند.
#سرطان سینه چگونه شروع می شود؟
تغییر یا میوتیشن در جین ها (DNA) می تواند باعث این شود که حجرات نارمل پستان به حجرات سرطانی تبدیل شوند. بعضی از تغییرات DNA از طریق والدین منتقل می شود (ارثی) و می توانند رسک مصابیت به کنسر سینه را افزایش دهند. سایر عوامل مرتبط به سبک زندگی می توانند احتمال مصابیت به این سرطان را افزایش دهند. اما تا هنوز به طور دقیق مشخص نیست که چگونه بعضی از عوامل رسک باعث تبدیل حجرات نارمل به سرطان می شوند. به نظر می رسد هورمون ها رول مهم را در بسیاری از موارد سرطان پستان دارند، اما چگونگی وقوع این حالت همچنان به طور کامل واضح نشده است. به طور کلی می توان سبب شروع سرطان را موارد ذیل دانست:
· تغییرات یا میوتیشن جینتیکی: بعضی میوتیشن های DNA از طریق والدین به ارث رسیده یا منتقل می شوند. این بدین معنی است که در زمان تولد، میوتیشن ها در تمام حجرات وجود دارد. بعضی میوتیشن ها می توانند خطر مصابیت به بعضی سرطان ها را شدیداً افزایش دهند.
· پروتو آنکوجین ها (Proto-oncogenes): پروتوآنکوجین ها جین هایی هستند که به رشد نارمل حجرات کمک می کنند. پروتوآنکوجین ها در صورت تغییر یا تکثر به یک جین بد تبدیل می شوند که در صورت خارج شدن از کنترول، می توانند باعث سرطان شوند. این جین بد بنام آنکوجین oncogene یاد می شود.
· جین های سرکوب کننده تومور (tumor suppressor genes): جین هایی هستند که انقسام حجروی را بطی می کنند. در صورتی که این جین ها درست کار نکنند می توانند منجر به سرطان شوند.
· تغییر جین های ارثی: بعضی از میوتیشن های ارثی DNA به طور قابل ملاحظه خطر مصابیت به سرطان را افزایش می دهند و منجر به سرطان هایی می شوند که در بعضی فامیل ها در جریان هستند.
· تغییر جین های کسبی: اکثر میوتیشن های DNA در کنسر پستان، در طول زندگی خانم ها اتفاق می افتد تا اینکه به آنها به ارث رسیده باشد، که ممکن است سبب آن تشعشعات (radiation) یا مواد کیمیایی (chemicals) باشد.
#سرطان پستان از کدام قسمت بدن آغاز می شود؟
این سرطان می تواند از بخش های مختلف سینه شروع شود.
· اکثر سرطان های پستان از قنات های شیری به نوک پستان شروع می شوند که به بنام سرطان قناتی یا ductal carcinoma گفته می شود.
· بعضی از آنها از غدوات تولید کننده شیر آغاز می شوند که سرطان lobular نامیده می شود.
· انواع دیگر سرطان پستان نیز همانند تومورهای phylud یا angiosarcoma، زیاد معمول نیستند.
· تعداد از سرطان ها در انساج دیگر پستان آغاز می شوند. این سرطان ها sarcoma یا lymphoma نامیده می شوند و در حقیقت منحیث سرطان پستان تصور نمی شوند.
بعضی از انواع سرطان پستان ممکن سبب ایجاد کتله (mass) در پستان شوند. می توانید با مطالعه اعراض و علایم سرطان وضعیت خود را در مورد این مرض بهتر بررسی نمایید. اکثر سرطان های پستان قبل از اینکه احساس شوند و قبل از بروز اعراض، در مموگرافی سکریننگ (screening mammography) در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند.
انواع مختلف کنسر سینه وجود دارد که از بین آنها، مواردی مانند کرسینومای غیرتهاجمی قناتی (DCIS) و کرسینومای تهاجمی (invasive carcinoma) معمول تر هستند و بعضی دیگر مانند تومورهای phylodus و angiosarcoma کمتر در مریضان مشاهده می شوند. بعد از انجام نمونه برداری (biopsy)، حجرات سرطانی پستان برای پروتین هایی به نام آخذه های استروجن، آخذه های پروجسترون و HER2 مورد معاینه قرار می گیرند. حجرات توموری نیز در لابراتوار مورد معاینه قرار می گیرند تا مشخص شود سرطان در چه مرحله است. پروتین های خاص موجود و تعیین درجه تومور، در تصمیم گیری برای گزینه های تداوی کمک می کند.
#چگونه سرطان سینه در بدن منتشر می شود؟
زمانی که حجرات سرطانی داخل خون یا سیستم لمفاوی می شوند و به قسمت های دیگر بدن منتقل می شوند، سرطان انتشار می میکند. سیستم لمفاوی شبکه ای از اوعیه لمفاوی است که در سراسر بدن وجود دارد و عقدات لمفاوی را به هم وصل می کند. مایع شفاف داخل اوعیه لمفاوی، بنام lymph، یاد میشود. اوعیه لمفاوی مایع لمف را خارج از پستان انتقال می کنند. در مورد کنسر پستان، حجرات سرطانی می توانند داخل اوعیه لمفاوی شده و در عقدات لمفاوی شروع به رشد کنند. اکثر اوعیه لمفاوی پستان در نواحی ذیل تخلیه می شوند:
· عقدات لمفاوی زیر بغل یا axillary lymph nodes
· عقدات لمفاوی اطراف استخوان ترقوه یا supravlavicular و عقدات لمفاوی زیر استخوان ترقوه یا infraclavicular
· عقدات لمفاوی داخل صدر (عقدات لمفاوی internal mammary)
اگر حجرات سرطانی به عقدات لمفاوی سرایت کرده باشند، احتمال بیشتری دارد که حجرات بتوانند از طریق سیستم لمفاوی به قسمت های دیگر بدن منتقل شوند. هر چه عقدات لمفاوی بیشتر با حجرات سرطانی پستان وجود داشته باشند، احتمال مصابیت به سرطان در بخش های دیگر بدن بیشتر می شود. به همین سبب، یافتن سرطان در یکی یا چند عقدات لمفاوی اکثراً بالای پروگرام تداوی شما تأثیر می گذارد.
معمولاً برای تشخیص اینکه سرطان شیوع پیدا کرده است یا نه، ضرورت به جراحی برای برداشتن یک یا چند غده لمفاوی دارید. با این وجود، تمام خانم های مصاب به حجرات سرطانی در عقدات لمفاوی خود، متاستاز (metastasis) ایجاد نمی کنند و ممکن بعضی از خانم ها بدون هیچ حجره سرطانی در عقدات لمفاوی، بعداً متاستاز ایجاد کنند.
#اعراض و علایم سرطان پستان
معمول ترین اعرض کنسر پستان، موجودیت کتله جدید است. یک کتله سخت بدون درد که کناره های غیرمنظم دارد، احتمال بلند وجود دارد که سرطانی باشد، اما کتله های سرطانی سینه می توانند نرم یا مدور نیز باشند. آنها حتی می توانند دردناک باشند. بسیار مهم است که هر نوع کتله یا تغییرات در پستان توسط متخصص چک شود.
سایر اعراض احتمالی سرطان سینه
· تورم یا پندیدگی تمام یا قسمتی از پستان (حتی اگر کتله حس نشود)
· فرو رفتن جلد (بعضاً مشابه پوست نارنج به نظر می رسد.)
· درد پستان یا نوک پستان
· فرو رفتگی نوک پستان
· سرخ شدن، پوستک پوستک شدن یا ضخیم شدن نوک پستان یا جلد سینه
· ترشح نوک پستان
· عقدات لمفاوی متورم (بعضاً کنسر پستان می تواند به عقدات لمفاوی زیر بغل و یا اطراف استخوان ترقوه انتشار یابد و باعث ایجاد کتله یا تورم شود، حتی قبل از اینکه تومور اصلی در پستان به اندازه کافی بزرگ شود تا حس شود.)
اگرچه هر یک از این اعراض می تواند به سبب موارد دیگر غیر از کنسر پستان ایجاد شود، در صورت وجود آنها باید به متخصص سرطان مراجعه نمایید تا سبب آن را پیدا کنید. متوجه باشید که معاینات سکریننگ و مموگرافی کمک می کنند تا قبل از بروز هر گونه اعراض، سرطان پستان را هر چه سریع تر کشف کنید و چانس بیشتر برای تداوی داشته باشید.
#سبب سرطان سینه چیست و معرفی راه های کاهش خطر مصابیت به سرطان
اکثر مریضان از داکتر خود می پرسند که چرا به سرطان پستان مبتلا شده اند و چه کاری میتوانند انجام دهند تا رسک مصابیت به سرطان را در فرزندان خود کاهش دهند؟ به صراحت میتوان گفت که سبب مرض سرطان پستان هنوز هم یک معلوم نیست و اما از بعضی از فکتورهای ذیل را دخیل میدانند.
· ارثیت
· انقطاع طمث مؤخر
· شروع عادت ماهوار بطور مقدم
· سن حاملگی بلند
· چاقی
· حامله نشدن
· رژیم غذایی پرچرب
· استفاده از ادویه ضد حاملگی و استروجن که به صورت دوا به مریض داده میشود
· معروضیت به شعاع اکسری
· سم های موجود در محیط
· الکول
· سگرت کشیدن
#عوامل خطر (risk factors)
عامل خطر می تواند هر چیزی باشد که احتمال مصابیت به سرطان را افزایش می دهد. اما داشتن یک عامل خطر یا حتی بیشتر، به معنی اطمینان از مصابیت به مرض نیست. در حالی که شما نمی توانید بعضی از رسک فکتورهای کنسر سینه مانند تاریخچه فامیلی و سن و سال را تغییر دهید، اما بعضی از فکتورهای خطر وجود دارند که قابل کنترول می باشند.
رسک فکتورهای مرتبط با سبک زندگی: این عوامل خطر شامل مواردی مانند عادت ها و رفتارهای شخصی مانند رژیم غذایی و فعالیت های فزیکی می باشد. مواردی مانند تصمیم گیری در مورد اولاد داشتن و استفاده از دواهای هورمونی نیز در این زمینه مؤثر است. عادت های مانند نوشیدن الکول، اضافه وزنی و چاق بودن، نداشتن فعالیت های فزیکی، طفل دار نشدن تا قبل از 30 سالگی، شیر ندادن و جلوگیری از حمل، هورمون تراپی بعد از قطع طمث، امپلنت های پستان از فکتورهایی هستند که می توانند منجر به این نوع سرطان شوند.
رسک فکتورهایی که نمی توانید آنها را تغییر دهید: بعضی موارد مانند بالا رفتن سن یا تغییرات جینتیکی خاص ارثی در کنترول شما نیستند و رسک مصابیت به کنسر سینه را بالاتر می برند. این موارد خارج از کنترول شامل موارد ذیل می شوند:
· جنس مؤنث
· بالا رفتن سن
· تغییرات جینتیکی خاص ارثی
· داشتن تاریخچه فامیلی کنسر سینه
· داشتن تاریخچه شخصی کنسر سینه
· نژاد و قوم
· شروع مقدم عادت ماهوار
· قطع طمث بعد از 55 سالگی
· تاریخچه رادیوتراپی صدر
· معروضیت به DES
رسک فکتورهایی با تأثیرات نامعلوم بر خطر سرطان پستان: بعضی عوامل هستند که ممکن منجر به کنسر سینه شوند، اما هنوز تحقیقات به طور واضح نشان نداده اند که آیا آنها رسک مصابیت به کنسر سینه را بلند می برند یا نه، مانند:
· رژیم غذایی و ویتامین ها
· مواد کیمیایی موجود در محیط
· دود تمباکو
#تشخیص
بعضاً کنسر سینه بعد از بروز اعراض، کشف می شود. اما خانم ها زیادی هستند که مبتلا به این سرطان می باشند و هیچ عرض ندارند. به همین دلیل، سکریننگ منظم کنسر پستان، موضوع بسیار مهم است.
تست های تصویر برداری برای تشخیص سرطان پستان
معاینات مختلف برای تشخیص سرطان پستان وجود دارد. اگر داکتر هنگام معاینه، اعراض مبنی بر سرطان پیدا کند و یا علایم را ببینید که احتمال این نوع سرطان را بدهد، نیاز به انجام معاینات بیشتر جهت اطمینان از این موضوع است. معایناتی مانند:
· مموگرام mammogram
· التراسوند پستان
· معاینهMRI سینه
· سی تی اسکن
· معاینه PET CT scan
· معاینه bone scan
نمونه برداری (biopsy)
بایوپسی یا نمونه برداری زمانی انجام می شود که مموگرافی، سایر معاینات تصویربرداری یا معاینات فزیکی تغییراتی در پستان را نشان دهند. بایوپسی تنها راه مطمئن است که نشان می دهد آیا سرطان دارید یا نه.
#تداوی سرطان سینه
الف. تداوی موضعی (local therapy)
بعضی از تداوی ها موضعی هستند، به این معنی که بدون تاثیر بالای دیگر بخش های بدن، تومور را تداوی می کنند. اکثر خانم ها مصاب به این نوع سرطان، نوع جراحی را برای برداشتن تومور تجربه خواهند کرد. وابسته به نوع سرطان و پیشرفت آن، ممکن نیاز به انواع دیگری از تداوی نیز داشته باشید، قبل یا بعد از عملیات و بعضاً هر دو بار. تداوی های موضعی می توانند به صورت جراحی یا رادیوتراپی انجام گیرد.
ب. تداوی سیستمیک (systemic therapy)
دواهای که برای تداوی سرطان استفاده می شوند، میتودهای تداوی سیستمیک محسوب می شوند، زیرا می توانند در هر نقطه از بدن به حجرات سرطانی برسند. آنها می توانند از طریق دهن استفاده شوند یا به طور مستقیم داخل جریان خون شوند. وابسته به نوع کنسر پستان، انواع مختلف از تداوی های دوایی ممکن مورد استفاده قرار گیرد که شامل موارد ذیل می باشند:
۱. کیموتراپی (chemotherapy): کیموتراپی از دواهای ضدسرطانی استفاده می کند که ممکن به صورت داخل وریدی یا از طریق دهن داخل بدن شود. این ادویه از طریق جریان خون حرکت می کنند تا در اکثر نقاط بدن به حجرات سرطانی برسند.
۲. هورمون تراپی (hormone therapy): بعضی از انواع سرطان پستان تحت تأثیر هورمون ها مانند استروجین و پروجسترون قرار دارند. به تداوی هایی که اتصال این هورمون ها به این آخذه ها را متوقف می کنند، هورمون تراپی می گویند.
۳. تداوی هدفمند سرطان (targeted therapy) : در این میتود، دواهای مانند کیموتراپی داخل جریان خون شده و تقریباً به تمام نقاط بدن می رسند و همین امر باعث می شود آنها در مقابل سرطان های که در نقاط دور دست منتشر شده اند، مفید باشند. دواهای هدفمند متفاوت از دواهای کیموتراپی کار می کنند.
۴. ایمونوتراپی immunotherapy: در این روش، از دواهای برای تحریک سیستم معافیتی بدن فرد برای تشخیص و از بین بردن حجرات سرطانی استفاده می کنند.
#نگارش:
