23/03/2024
سلامونه نیکې هیلې. نن ورځ غواړم تاسو ته دیوې نوي نښې چې ځینې ځوانان ورباندې مبتلاء سوي معلومات درکړم.
نوموړې مواد د amphetamine یا فکر کوم دې ته سیښه هم ویل کېږي. چې د ephedra په نوم چې افغانستان کې ورته اومان او یا بندک ویل کېږي بوټي څخه تولیدېږي، او متاسفانه دا بوټی دنورو هېوادونو په څېر دافغانستان په غرونو کې په خپله شنه کېږي. نومړی بوټی چین کې ۵۰۰۰ کلن تاریخ لري او هغوی په خپل یوناني درملو کې استعمالوی. اوس دافغانستان په شمول چین او نورو خارجي هېوادونو کې یې پر استعمال شدید بندېز لګېدلی.
اوس به راسو چې amphetamine کوم ډول مواد دي او که استعمال سي په انساني وجود باندې کوم ډول تاثرات لري ؟
Amphetamines پر بدن باندې یوډول تنبه (ویښونکی) خاصیت لري، پدې معنا چې ددماغ دندو ته چټکتیا وربخښي او ددې باعث کېږي ترڅو ددماغ دندې تر نارمل سرعت په ډېر تېز سرعت سره رواني کړي.
Amphetamine نه یوازې داچې تاوانونه لري بلکې یوه کمه اندازه ګټه هم لري پدې شرط چې دپوه ډاکټر په مشوره او په کم ترینه اندازې سره استفاده سي، او دا د ځینو ناروغیو په تداوۍ کې ورڅخه استفاده کېږي لکه narcolepsy, attention deficits hyperactivity disorder and some times parkinson’s disorder.
کېدای سي دنوموړو ناروغیو دتداوۍ لپاره تردې بهتره درمل تولید سوي وي چې ښه خبره به وي.
Amphetamines ځیني ډولونه لري لکه ( speed داډول د کریسټال پوډر په شکل وي، او بل یې base چې د غوړو په شکل وي)
نوموړي مواد بدن کې دپیچکارۍ دلارې، یاهم دتېرولو دلارې استعمالېږي.
د amphetamines لنډ مهاله تاثرات پر بدن باندې:
1. １- بدن ته تراندازې زیاته انرژي ورکوي.
2. ２- بې معنا او دروغجنه خوشحالي رامنځ ته کوي.
3. ３- کېدای سي ځینې وختونه ناحقه غوصه رامنځ ته کړي.
4. ４- دزړه ضربان او تنفس شدت او تعداد زیاتوي یعني زړه په شدت سره غورځي او هم یې دغورځېدو تعداد ډېر وي.
5. ５- دویني لوړ فشار رامنځ ته کوي.
6. ６- انسان باندې خوولَه کوي او دانسان خوله وچووي.
7. ７- دپزې دپرېمانه ویني کېدو باعث کېږي.
8. ８- هغه معتادین چې ددې نښې پیچکارۍ یوبل سره شریکوي هغه په تور ژړي، تیتانوس، ایډز او نورو ناوړه افاتو هم اخته کېدای سي.
د amphetamines اوږد مهاله تاثرات پر بدن باندې:
1. １- شدید د وزن بایلل او سوی تغذي حالت ته تلل.
2. ２- دخولې وچوالی او دغاښونو ناوړه افاتو منځ ته راتګ.
3. ３- دومداره دانتان یا میکروب داخلېدل بدن ته.
4. ４- دویري حملې، ډیپرېشن او اضطراب منځ ته راتلل، انسان خپل دتمرکز قوه بایلي، میموري زیانمنوي.
5. ５- دانسان څخه غیر انساني کړني ترسره کېدل.
6. ６- دزړه دحملې او پښتورګو دخرابوالي ۱۰۰٪ چانس.
7. ７- ددماغي سکتې باعث کېدل.
نوموړي مواد ددوهم نړیوالې چګړې پرمهال Adolf Hi**er وخپلو سرتېرو ته ورکول تر څو په کم وخت کې لویه جګړه وګټي اوهمداسې به کېدل، خو دوخت په تیرېدو سره به یې سرتېرو دهمدې درملو داستعمال په اساس نور داوږدمهاله جګړو توان د لاسه ورکوی.
نوموړی معتاد کوونکي درمل ډېر خطرناک دي او د BBC Pashto دراپور په اساس په افغانستان کې یې هم استعمال او هم تولید ډېر سوی. ددوی په وینا تولید یې خورا اسان دی.
هرڅوک دا دنده لري تر څو خپل کشران تعقیب کړي ترڅو ددې ډول او نورو نښیې موادو داستعمال څخه یې مخنیوی وکړي. رب تعالی ج دې مو ددې او نورو نښیې موادو څخه په امان کې وساتي. امین.
