08/06/2025
Ինչու՞ երեխան չի խոսում. ե՞րբ է պետք անհանգստանալ և ի՞նչ պետք է անել
ԽՆԴԻՐՆԵՐ
Եկեք քննարկենք մի քանի պատճառ,
թե ինչո՞ւ են երեխաներն ուշ խոսում:
-Երեխայի կյանքի և միջավայրի փոփոխություն, ծկլթու՞մ է երեխայի ատամիկը կամ նա հիվա՞նդ է, գնու՞մ է, արդյոք,մանկապարտեզ, մեկնու՞մ է ճանապարհորդության կամ մշտական բնակության այլ երկիր: Այս բոլոր իրավիճակները կարող են բացասաբար ազդել երեխայի խոսքի զարգացման վրա: Ավելին՝ որոշ դեպքերում խոսքը կարող է նաեւ նահանջել:
-Խոսքի բացակայություն. սա կարող է դրսևորվել երկու տարբեր իրավիճակներում. առաջին՝ երբ երեխան քիչ է շփվում մարդկանց հետ, փոխարենը երկար ժամանակ է անցկացնում համակարգչի կամ հեռուստացույցի առջեւ: Երկրորդ՝ երեխան, գտնվելով մարդկանց շրջանում և շփվելով նրանց հետ, հաղորդակցվում է ժեստերի միջոցով: Այս դեպքում ծնողներին խորհուրդ է տրվում չարձագանքել և ձևացնել, իբրև թե չեն հասկանում:
-Զարգացման շեղումներ. սա կարող է հաստատել միայն բժիշկը՝ հետազոտության արդյունքում: Եթե արձանագրվում են շեղումներ, պետք է ոչ թե խուճապի մատնվել, այլ զինվել համբերությամբ և օգնել փոքրիկին խոսել:
-Հատուկ դեպքեր. այս խորագրի ներքո կարելի է դիտարկել տարբեր իրավիճակներ, օրինակ՝ տարբեր լեզուներով խոսող ծնողների երեխաները սովորաբար ավելի ուշ են սկսում խոսել: Երկվորյակ երեխաները շատ հաճախ ստեղծում են իրենց սեփական լեզուն և հաղորդակցվում միմյանց հետ: Այս դեպքում երեխաների համար պետք է ստեղծել նպաստավոր պայմաններ և դուրս բերել լայն հասարակություն՝ հնարավորություն ընձեռելով նրանց շփվել այլ մարդկանց հետ:
Ծանոթություն լեզվի զարգացման խնդիրների հետ.
Երեխան 1.5 տարեկան է.
-Չի արտաբերում որևէ բառ անգամ այն դեպքում, երբ դուք անդադար խոսում եք նրա հետ:Առհասարակ չի արձագանքում բանավոր խոսքին, միայն իր ուզածը հասկացնում է մատների միջոցով:Շփվում է միայն ժեստերի ու լացի միջոցով:
Երեխան 2 տարեկան է.
-Չի հասկանում իրեն ուղղված խոսքը:Վատ է սովորում նոր բառեր, չի կապում բառերն իրար:Շարունակում է օգտագործել ժեստերը և լացը՝ որպես հաղորդակցման միջոց:Դադարում է արտաբերել նույնիսկ այն բառերը, որոնք արտաբերում էր նախկինում:
Երեխան 3 և ավելի տարեկան է.
-Չի կապում բառերը՝ ստեղծելով մտքի իմաստ:Շարունակում է բառերն արտաբերել խեղաթյուրված տարբերակով:Չի հիշում որևէ ռիթմ, մեղեդի կամ բանաստեղծություն:Եթե երեխան խոսում է իր ստեղծած լեզվով (կարծես չինարեն ),լեզուն թույլ է, կախված, չի կարողանում լավ շարժել ,չի բարձրացնում վերևի շրթունքի վրա ,բայց արտաբերում է բառեր ռուսերենով և անգլերենով ապա Ձեր երեխան ունի լեզվի լուրջ խնդիր քանի որ ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով խոսելու ժամանակ շարժվում է միայն լեզվի ծայրը ,իսկ հայերեն լեզվի ժամանակ ամբողջ լեզուն։
Ի՞նչ պետք է անել այս դեպքերում.
-Խորհրդակցել բժիշկի հետ: Եթե որևէ կասկած կա, որ երեխան ունի խոսքի զարգացման հապաղում, պետք է չվարանել և դիմել մասնագետի՝ նյարդաբանի, հոգեբանի և լոգոպեդի: Նրանց օգնությամբ կարելի է հարթել նույնիսկ ամենաբարդ թվացող խնդիրները, եթե, իհարկե, համոզված եք, որ ձեր ընտրած մասնագետն ունի համապատասխան որակավորում և փորձ: Այսօր ցավոք կան մասնագետներ որոնք այդ խնդիրը ուզում են լուծել դեղերի միջոցով ,որը երբեք չի լուծի ,քանի որ դա լեզվի խնդիր է( եթե Ձեր երեխան այլ խնդիրներ չունի )։ Սակայն այդ հարցը մեզ մոտ լուծվում է 15-20 պարապունքի ընթացքում ՝կախված երեխայի լեզվի անատոմիական խնդրի բարդությունից։
Պարբերաբար զբաղվել երեխայով, խոսել նրա հետ
-Երբ երեխան չի խոսում, չպետք է նրան դատապարտել միայնության: Պետք է ավելի շատ խոսել նրա հետ, հեքիաթ պատմել, հարցեր տալ՝ առանց պատասխանի ակնկալիքի, շատ ածականներ օգտագործել, երգել նրա համար: Պետք է ընտրել այնպիսի խաղեր, որոնք նա սիրում է և խաղալ նրա հետ: Եվ ամենակարևորը՝ երբեք չպետք է հուսալքվել ու բարկանալ փոքրիկի վրա:
Առավել ևս, երբ Ձեր փոքրիկը ուզում է խոսել ,բայց չի կարողանում քանի որ լեզուն թույլ է կամ հաստ ,կամ էլ սանձիկը կարճ է և լեզուն փոքրիկ ։Այդ դեպքում առանց մեխանիկական միջամտության Ձեր երեխան չի խոսի։
Երեխան ուշ խոսելով հետ է ընկնում իր հասակակիցներից ,որը հետագայում առաջացնում է հոգեբանական բարդույթներ։
#լոգոմեդարմենիա #
#լոգոպեդ
