
18/09/2022
🧐Obsessiv-kompulsiv pozuntu nədir?
OKP- nevrozun bir forması olub sarışan fikirlərin (obsessiya) və ya sarışan hərəkətlərin (kompulsiya), daha çox isə onların hər ikisinin mövcudluğu ilə xarakterizə olunan, kəskin stress pozuntusuna və dezadaptasiyaya gətirib çıxaran psixi pozuntudur.
🔅Obsessiya – güclü təşviş yaradan, daim təkrarlanan arzuolunmaz fikirlər, meyillər və obrazlardır. Onlar ya birdən-birə, ya da hər hansı bir vəziyyət və hadisə ilə əlaqədar olaraq yarana bilər.
📍Tez-tez rast gəlinən obsessiyalara daxildir:
✔️yoluxma qorxusu, çirklənməkdən yayınmaq, mikroblardan qorxmaq✔️özünə və ya digər insanlara zərər verdiyini düşünmək✔️idarəetməni (kontrolu) itirmək qorxusu
✔️sarışan cinsi fikirlər✔️qadağan edilmiş fikirlər✔️əşyaları xüsusi tipdə saxlamağa ehtiyac✔️danışmaq, sual vermək, öyrətmək və ya etiraf etməyə kompulsiv ehtiyac.
🔅Kompulsiya - sarışan fikirlərlərin qarşısını almaq və ya həyəcanı, gərginliyi azaltmaq üçün etməyə ehtiyac hiss etdiyi fiziki və ya psixi hərəkətlərdir.
🔎Bəs fiziki və psixi kompulsiya nədir?
💠Fiziki kompulsiyalar – tez-tez əl yuma, qapıları bağlama və s. kimi kənardan hiss olunan təkrarlanan hərəkətlərdir.
💠Psixi kompulsiyalar – kənardan hiss olunmayan, xəstənin iradəsinə tabe olmayan və onu narahat edən fikrində təkrarlanan hesablama, dualar və qarğışlar kimi sarışan pozuntulardır.
🔺Obsessiv-kompulsiv pozuntuya səbəb olan amillər 🔹Bioloji amillər-Bioloji amillərə xəstəliyə irsi meyllilik aiddir. Bioloji faktorlara beyin hüceyrələrində gedən maddələr mübadiləsi də aiddir.
🔸Psixoloji amillər-İnsanın həyatında baş verən müxtəlif stress aiddir. Stress amilləri irsi meylliyi olan insanlarda xəstəliyin başlanması üçün “təkanverici mexanizm” rolunu oynayır.
📊OKP-yə 18 yaşından yuxarı qadınlarda daha çox rast gəlinir, kişilərdə isə bu, daha erkən yaşlarda başlayır. OKP-nin başlanmasına xas olan orta yaş dövrü 19-30 yaşdır.
🟡Qeyd: Hazırda obsessiv-kompulsiv spektrə obsessiv-kompulsiv pozuntulardan başqa aşağıdakı pozuntular da aiddir:
🔘Bədənin dismorfoloji pozuntusu
🔘Patoloji yığıcılıq
🔘Bədən yönümlü sarışan davranış (trixotilomaniya, dermatilomaniya)
✨ Ardı olacaq. İzləmədə qalın🤗