Medical diagnosis (2025)

08/07/2025

لیکنه ولولی ډیر څه به تری زده کړی ۔
Bariatric Surgery وزن کمولو جراحي یا

یو ډول عملیات دی چه ډیر زیات وزن یا چاغوالی درملنی لپاره ترسره کیږی.دا عملیات د هاضمې په سیسټم کې بدلون راولي، څو ناروغ کم خواړه وخوري او وزن یې کم شي.

معمول ډولونه یی:
1. (Gastric Bypass):
معده کوچنۍ کېږي، او د هضمي لارې یوه برخه بای پاس (لنډه) کېږي.
خوراک کم کېږي او بدن کم کالوري جذبوي.

2. (Sleeve Gastrectomy):
د معدې شاوخوا ۸۰٪ برخه پرې کېږي.
د لوږې احساس کموي او وزن ژر کمیږي
3. (Adjustable Gastric Band):
یو خاص بانډ د معدې شاوخوا لګول کېږي، چې د خوراک اندازه محدودوي.
ناروغ ژر مړښت احساسوي.
4. بیلیوپانکریاټیک ډایورشن (BPD/DS):
پېچلي عملیات دي چې هم معده کوچنۍ کوي او هم د کولمو برخه بای پاس کوي.
د وزن ډېر کمښت راولي، خو له ځان سره د خوړو د جذب ستونزې هم لري.
ولی ترسره کیږی دا عملیات؟
کله چې رژیم، ورزش، او درملو سره وزن نه کمېږي.
ډیر زیات چاغوالی لپاره چه BMI 40 یا لدی هم زیات وی
یا BMI 35 او ورسره نوری ناروغی مل وی لکه شکر ناروغۍ زړه ناروغۍ ناروغۍاو دوینی لوړ فشار

ګټي یی څه دی؟
اوږدمهاله وزن کمښت.
د چاغوالي سره تړلو ناروغیو ښه والی لکه شکر، خوب نه کول، د زړه ناروغي.
مرګ علتونه یی څه دی؟

1. د وینې بندېدل یا لخته :Blood Clot – Pulmonary Embolism)
کله چې وینه لخته شي او سږي ته لاړه شي

2. د زړه حمله یا سکتې (Heart Attack or Stroke):
دا خطر د هغو کسانو لپاره لوړېږي چې مخکې له مخکې د زړه ستونزې لري.

3. شدید انفکشن (Infection or Sepsis):
که چیرې د عملیاتو وروسته زخمونه یا د بدن دننه برخه عفونت یا میکروبی شي

4. د عملیاتو تخنیکي ستونزې (Surgical Complications):
لکه د معدې یا کولمو سوري کېدل، یا د جراحي وسایلو تېروتنه.

5. د تنفس ستونزې (Respiratory failure):
د چاغو ناروغانو لپاره کله کله د عملیاتو وروسته تنفس ستونزمنېږي

6. سخته د وینې بهېدنه (Severe Bleeding):
که وینه بند نه شي، خطرناک حالت رامنځته کوي.

پایله یا نتیجه؟
باریاتریک عملیات یا جراحی مرګونی نه دی 1000 کسانو کی یو کس پکی خپل ژوند له لاسه ورکوی هغه هم د ډاکټر د بی غوری له وجی چه ناروغ ته پام ونکړی
نوټ:
زه خپله د باریاتریک عملیات په ډیرو پروسیجرونو کی ولاړ یم او په KPK یا خیبر پښتونخواه کی یی صرف دوه ډاکټران دا عملیه ترسره کولای شی نه غواړم نومونه یی ذکر کړم خو ولی ترواسه ما پکی داسی ناروغ ندی لیدی چه ژوند یی له لاسه ورکړی وی اوس راځو د بسم الله جان صیب چه الله د ورته هغه دنیا ښه کړی ژوند له لاسه ورکول د ډاکټر بی غوری وګڼو او که کومه بله لوبه
شخصا زه پری خپله ډیر خفه یم زموږ دوطن ویاړ وو په بین المللی سطحه
دوه لوبڅار مو درلودل د نړی په سطحه
هغه هم یو راڅخه لاړ او موږ یی یواځی پریښودو
الله دی یی وبښی انا لله وانا الیه راجعون
Copy

01/07/2025

نن سبا د زړه سقوط (Cardiac Arrest) کیسونه بیخي زیات شوي، دوه ورځې وړاندې هندي اکټره شفالي په 42 کلنۍ کې حال دا چې جیم فټنس ډایټنګ هرڅه یې ترتیب سره کول، خو د زړه سقوط له امله وفات شوه، بل عکس د لاهور څخه دی چې یو استاد د لکچر پرمهال د یادې پیښې ښکار کیږي!
زړه حمله مخکې له مخکې څو اشارې درکوي لکه سړه خوُله، په سینه، اوږو او د چپ لاس په درې ګوتو باندې درانه دردونه، ستړیا، ساه لنډیدل او نورې نښې نښانې هفته نیمه مخکې څرګندیږي!
خو Cardiac Arrest کې زړه یوناڅاپه بند شي، زړه بدن ته د وینې پمپ کول بند کړي، د زړه بریښنایي سیسټم ټول بندیږي، ناروغ دفتاً بې هوشه او د زړه زربان یا ډیریږي یا ودریږي، چې نتیجه کې یې کس په څو دقیقو کې مړ کیږي!
د زړه سقوط کیسونه د 2020 کال وروسته بیخي زیات شوي، چې علما یې مهم عوامل سټرس، پریشاني، په دماغو حد څخه زیات بوج، بې خوبي او د الکولو ډیر استعمال او نور مسایل یاد کړي!
لومړی عکس لاهور کې د یو ښوونکي او بل شیفالي جاریواله ده چې دوه ورځې وړاندې دواړه د Cardiac Arrest له امله یک دم وفات شول!

12/06/2025

په ۲۰۱۳م کال کې په چين کې يو داسې طبي عمليات شوي وو چې ډاکټران مجبور شول د يو مريض پرې شوی لاس په لنډمهاله ډول د هغه د پښې سره وصل کړي.

تفصيل:

دا پېښه د چين د هُنان ولایت په يوه روغتون کې شوې وه.

يو کارګر سړی په يوه صنعتي پېښه کې خپل لاس پرې کړی و.

د دې لپاره چې د لاس پرې شوې برخه مړه نه شي او د بیا وصلېدو امکان وساتل شي، ډاکټرانو هغه د مريض د پښې له رګونو سره وصل کړ څو وينه جاري پاتې شي او نسجونه مړه نه شي.

له شاوخوا يوې مياشتې وروسته، کله چې د لاس زخم او بدن نورې برخې جوړې شوې، بيا یې لاس د اصلي ځای (د اوږې سره) بيرته جراحي عملیاتو له لارې نصب کړ.

طبي توجيه:

دا ډول عمليات د microsurgery (میکرو سرجري) يو ډول پرمختللي تخنيک دی چې ډاکټران يې د نسجونو د ژوندي ساتلو لپاره کاروي. د انسان غړي ته چې وينه ونه رسېږي، هغه مړ کېږي. له همدې کبله يې دا نوې لار غوره کړه.

21/05/2025

نږدې ۹ اونۍ ژوندی جنین چې له یو خارج‌الرحم امیندوارۍ (Ectopic pregnancy) څخه ایستل شوی!

دا یو نادر فرصت و چې د هغه مکمل بدن بې‌زیانه په دې ډول ووینو، حتی د ایستلو پر مهال د هغه د لاسونو کوچني حرکتونه هم ولیدل شول، خو له بده مرغه دا یوازې څو ثانیې دوام وکړ تر څو چې هغه چپ شو…

او دا آیت مې ذهن ته راغی : “وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ.

Copy from : Student Nurses & midwives- health care champions

19/05/2025

د انسان د کولمو چنجیان !

څو ډولونه لري ، په کومو کسانو کي زیات وی ؟
په چینجیانو د اخته کیدو سببونه سه دي ؟
اعراض او علایم یی څه شی دی ؟
درملنه يه څنګه کولی شو ؟

د کولمو په چنجیانو زیات شمیر ماشومان او کاهلان منتن او اخته کېږی چی اکثریت چنجیان په کولمو کی هګۍ اچوی او ژوند کوي . چنجیان زیات وخت د غایطه موادو په معاینه او ځینی وختونه په غایطه موادو کی بیله مایکروسکوپ معاینی په سترګو هم لیدل کیږی . د کولمو چنجیان تر 100 ډوله زیات نوع لری چې عام ډولونه یی عبارت دی له ...

1 : مدور چنجیان Round worms .
2 : فیته مانند چنجیان Tape worms .
3 : سنجاق مانند چنجیان Pin worms .
4 : چنګک مانند چنجیان Hook worms .
په دې چنجیانو د اخته کیدو اسباب :

1 : هغه اشخاص چې خام غذایی مواد وخوری .
2 : هغه اشخاص چې د داسی خاوری سره په تماس کی وی ، کوم چې په غایطه موادو ککړه وی .
3 : هغه اشخاص چې په کنارابو کی غایطه مواد نه کوی .
4 : د مچانو په واسطه د ککړ سوو موادو خوړل .
5 : هغه اشخاص چې د تشناب یا کناراب څخه د راوتلو وروسته لاسونه نه مينځي .

اختلاطات یا ناوړه پایله یی : که چېری په چنجیانو اخته کسان تداوی نشی نو دغه اختطلاتو سره به مخامخ شی : د کولمو بندش چیګې اکثراً د اسکاریس چنجی په واسطه منځ ته راځی ، د چنجی بی ځایه کیدل ، سینه بغل ، کم خونی ، د یینی ناروغی .

په چنجیانو د اخته کسانو اعراض او علایم : د نس دردونه ، اسهالات ، دلبدی او استفراق ، په غایطه موادو کی د چنجیان شتون ، خسافت او خستګی ، زیات ټيغون ایستل ، د وزن له لاسه ورکول .

1 : مدور چنجیان Ascaris : په افغانستان کی په چنجیانو د اخته کیدو معمول ترین نوع عبارت له اسکاریس چنجیانو څخه ده چې زیات شمیر واقعات لری . اسکاریس چنجیان په کوچنی کولمو کی ژوند کوی ، ددی چنجیانو لاروا په سږو کی په بالغ چنجی بدلیږی . وروسته بالغ شوی چنجی هګۍ اچوی او په غایطه موادو کی لیدل کېږی . زیاتره ناروغان کیدای شی بیدون د اعراضو او یاهم د پورته اعراضو درلودونکی وی .

2 : سنجاق مانند چنجیان Oxyuris , Enterobius : دا چنجیان د کوچنیو کولمو د سیکوم په برخه کی ژوند کوی ، زیات وخت د نوموړو چنجیانو ښځينه جنس د شپی لخوا د کولمو څخه خارجیږی او مقعد ته راځی او هګی اچوی چې د مقعدی د ناحیی د خارښ سبب کیږی او د مقعدی ناحیی د ګرولو او مښولو سبب کیږی.

✅ د کولمو د چنجیانو لپاره عام درمل:
1. Albendazole 400 mg
2. Mebendazole 100 mg
3. Praziquantel
4. Pyrantel Pamoate
5. Niclosamide
6. Levamisole
7. Ivermectin (په ځینو خاصو چنجیانو کې کارول کېږي)

یادونه: دا درمل اکثره وخت د یوې یا څو دورو لپاره ورکول کیږي. د درملو د دقیق مقدار، عمر او وزن ته پاملرنه وکړئ، او د ډاکټر سره مشوره لازمي ده.

2. طبیعي درملنې یا کورني تدابیر:

دا درملنې د اصلي درملو ځای نه نیسي، خو مرسته کولی شي:
• 🧄 هوږه (Garlic): انتي‌بیوټیک خاصیت لري. خام یا په غذا کې خوړل کیږي.
• 🥥 ناریل (Coconut): د نارېل غوړي یا خام ناریل خوړل ګټه لري.
• 🌿 شین چای یا د پودینې چای: د کولمو پاکوالي کې مرسته کوي.
• 🥬 فایبر لرونکې غذاوې: لکه سبزي، مېوې، چې کولمو ته پاکوالی ورکوي.
3. د وقایې لارې (Prevention Methods):
• د خوړو نه مخکې او له تشنابه وروسته لاسونه پرېمنځئ.
• میوې او سبزیجات ښه ومینځئ.
• خام یا نیم پخې غوښې او کب نه خورئ.
• د غایطه موادو پاکوالي ته پاملرنه وکړئ.
• ماشومانو ته شخصي حفظ الصحه وروښيئ.

که ناروغي درنه وي یا تکراري شي، نو باید د غایطه موادو لابراتواري معاینه وشي او د ډاکټر له خوا مناسبه درملنه وشي.

Diagnosis team

16/05/2025

شاید هېڅوک باور ونه کړي ، مګر د رواني ناروغیو ترټولو لوي مسولین زمونږ او ستاسو د کورنۍ غړي دي ، بې ځايه ټوکې ، نا مناسب سلوک او حتا . . .
C

15/05/2025

#روماتیزم ناروغي یا روماتویډ آرترایټیس (RA)

روماتیزم یوه مزمنه (د اوږدې مودې) autoimmune ناروغي ده چې د بدن دفاعي سیستم په غلطۍ د مفاصلو(بندونو) او نسجونو برید کوي، په پایله کې التهاب (پړسوب)، درد، او تخریب رامنځته کېږي. دا ناروغي معمولاًبندونو ته زیات زیان رسوي او کولای شي د پوستکی، زړه، سږو، او رګونو ته هم زیان ورسوي
#د روماتیزم نښې نښانې:
۱-مفاصلو(بندونو دردونه): خصوصاً د سهار وخت کې stiffness (سختوالی)لیدل کیږی چې څو ساعته دوام کوي.
۲-د ګوتو، زنګونو په ګډون نورو مفاصلو کې دردونه او شخوالی،کچیرې دا ناروغي اوږده مهاله شي نو بیا بندونه بدشکله کیږي (لکه ګوتې په بهر خوا تګ).
۳-نور عمومي نښې ستړیا، تبه،وزن کمیدل ،د پوستکی لاندې د کوچنیو ټپونو (روماتویډ نوډولز) رامنځته کیدل ،او د سترګو وچوالی یا سوزش نښې نښانې لري

#لاملونه او ریسک فکتورنه :
د روماتیزم ناروغي د ډیرو لاملونه په واسطه منځته راتلای شي لکه:
۱-ارثی یا جینیتیک لامل: (کچیرې په کورانئ کې دا ناروغي پلار یا مور ولري او ددې ناروغي خطر ۳ -۵ ٪چند زیاتیږی
۲-د مخدراه موادو استمعال (تنباکو ،سګرټ څکول) یی ترټولو مهم چاپیریالی ریسک فکتور دي چه د روماتیزم ناروغي خطر زیاتوي
۳-ویروسي یا بکتریایی انتانونه: ځینې ویروسونه (لکه Epstein-Barr Virus - EBV) او باکتریا (لکه Porphyromonas gingivalis د خولې د التهاب لامل) د ایمني سیستم د اختلال لامل ګرځي،
۴-د چاپیریال ککړتیا :څیړنې ښایی چه د هوا ککړتیا (لکه د ډیزلو دود )د روماتیزم ناروغي خطر زیاتوي
۵-هورموني بدلونونه (Hormonal Factors)د جنسیت اغیز یعنې ښځې د نارینه وو په پرتله 3 چنده زیات په RA (روماتیزم)اخته کیږي، ځکه چې استروجن (د ښځو هورمون) د ایمني سیستم فعالیت زیاتوي او د حاملګي په وخت کې RA معمولاً ښه کیږي خو د زیږون وروسته بیرته راڅرګندیږي. دا د هورمونونو (لکه پروجیسټرون) د کموالي له امله دی
۶-نورلاملونه لکه عمر ،چاغوالی ،او عیر صخی خوراکونه دي.

#تشخیص لپاره ازموینې:
-د وینې ازموینې ،روماتویډ فکتور (RF) او anti-CCP.
- د التهاب مارکرونه(لکه CRP او ESR). انځور اخيستنې X-rays(د هډوکو تخریب ښيي).
‏ -MRIیا التراساونډ (د التهاب وړاندوینه کوي).

#روماتیزم درملنه (تداوي):
1.غیر سټرویډي ضد التهاب درمل (NSAIDs): د درد ضد د التهاب د کمولو لپاره (لکه ایبوپروفن).
2.د بیماری تعدیل کوونکي درمل (DMARDs):
ترټولو ښه دوا د روماتیزم لپاره Methotrexate Hydroxychloroquineدي چه د ډاکټر د هدایت سره خوړل کیږی
3.بیولوژیکي درمل (Biologics):
TNF-alpha inhibitors (لکه Adalimumab)،Rituximab
4. کورټیکوسټرویډونه (Corticosteroids):- Prednisone د شدید التهاب لپاره، خو د اوږدې مودې په کارولو عوارض لري.
5.ژونداني بدلونونه:منظم ورزش(لکه یوګا یا اوبو تمرینونه).
متوازن غذا (اوميګا-3، انټي اکسیدانونه).
د تنباکو څخه ډډه.
6.جراحي:- که مفاصل(بندونه) ګډوډ شي، بیا نو د مفاصلو بدلون (Arthroplasty)ضروري دی.

14/05/2025

↩ کم یا لږ خوب زیانونه د عمرونو په اساس :

➊ په 15 کلنۍ کې : حافظه کمزوري کیږي.، درسي زده کړه سسته کیږي ، مخ پیکه او دانې راځي.، غُصه، خپګان او ژړند حالت پیدا کیږي . د قد لوړیدل کمزوری کیږي ( چې باید پدې عمر کې نورمال لوړ شي ) .

➋ په 20 کلنۍ کې : ذهني تمرکز خرابېږي ، ستړیا او سستۍ دوام پیدا کوي ، د پوستکي ښکلا خرابېږي ، وزن زیاتیدل یا کمیدل بې نظمه کیږي ، د زړه ابتدایي ستونزې پیلېدای شي .

➌ په 25 کلنۍ کې : ذهني فشار ( Stress ) زیاتېږي ، د هورموني اختلال خطر منځ ته راځي ، شنډوالي یا د اولاد نه پیدا کیدو امکانات زیاتېږي ، د شکر ( Diabetes ) ابتدایي نښې پیدا کیدای شي .

➍ په 30 کلنۍ کې : د وینې لوړ فشار ( Hypertension) ممکنه کیږي ، د زړه حملې خطر زیاتېږي ، د سترګو دید خرابیدل پیلېږي.، د پوستکي ژر زړښت پیلېږي .

➎ په 35 کلنۍ کې : د زړه ناروغۍ قوي احتمال پیدا کیږي ، د شکر ناروغي ( Type 2 Diabetes ) ظاهرېدلی شي ، د دماغ زوړیدو نښې ښکاره کیږي ، د بدن دفاعي سیستم کمزوری کیږي.

➏ په 40 کلنۍ کې : د دماغ فعالیت کمېږي ، د زړه حملې ، سکتې چانس لوړ شي ، د وزن زیاتوالي سره نورې ناروغۍ پیدا کیږي ، د هډوکو ضعف پیلېږي .

➐ په 50 کلنۍ کې : الزایمر ( د حافظې اختلال ) احتمال زیاتېږي ، د زړه ، شکر ، فشار ناروغۍ مزمن کیږي ، د بدن انرژي ډېر کمه شي ، د خوب خراب کیفیت ژوند نور هم خرابوي .

➑ په 60 کلنۍ کې : ذهني زوال ( Dementia ) احتمال زیاتېږي ، د هډوکو ماتیدو خطر زیاتېږي ، د معافیت سیستم ډیر کمزوری شي ، د سترګو او غوږونو ضعف زیات شي ، د دوامدارو دردونو ( لکه شاته ، مټونو ، پښو دردونه ) شدت زیاتېږي .

📚 یادونه : که یو انسان د خپل عمر سره سم کافي او منظم خوب وکړي ، نو ډېر له دغو خطرونو څخه خلاص پاتې کیږي .

12/05/2025

*سـر دردي کومه ناروغـي ده ؟*

* سر درد په عام ډول له کمزورۍ ، په وینه کې د زهري موادو اغیزه چې تر دماغ ورسوي او کیداي شي د یوي بلې ناروغۍ د یوي نښې په توګه هم رامنځته شي .
لاملــــــــــونـــه
* میرګي ناروغي .
* دماغــی ســتړیا .
* د شـکرې ناروغي .
* په دماغ د ضربې خوړل .
* ډیر ساړه یا تودوخه لګیدل .
* په خوړو او څښلو کي نه پاملرنه .
* د ګیس پیدا کوونکو شیانو ډیر کارول .
* جنسي ناروغۍ او داسی نور مرضونو لاملونه .
* د غوږ ، پوزي ، زړه ، پښتورګو او مثاني ناروغي .
نــښــــــــي
* کانګي .
* ډیر سر دردی .
* د نبض کمزوری .
* ژبه او تالو وچ وي .
* د سترګو په وړاند تیاره راتلل .
* که د سړو له امله وي نو د سر لمس کي سریخ وي.
* همدا رنګه د څه له کبله چې سر درد کوي هماغې نښې هم لري .
سر دردي همیشه په درملو سره مه ښه کوئ بلکي لامل یي هم پیدا کړئ او د لامل په له منځه وړلو سره په خپله د سر دردۍ ستونزه هم له منځه تلاي شي .
درملنه
اوله نسخه
* Tab Paracetamole
1 -- 2 ګولئ د اړتیا پر مهال 4 -- 6 ساعته وروسته .
دوهمه نسخه
* Tab Ibuprofen
1 ګولئ سهار غرمه ماښام .
* Tab Paracetamole
1 - 2 ګولئ سهار غرمه ماښام .
ددې درملو پرته چې سر دردي د څه له امله رامنځته شوي وي د هغه درمل هم ورکړئ .
یـــــــــادونـــــه
* د سر دردي ښه درملنه د هغه د لامل موندل دي لکه د بې خوبۍ له امله د سر درد کوي چې شخص پوره خوب وکړي په خپله ورسره د سر درد ښه کیږي .

02/05/2025

حیاتی علایم
Vital signs

29/04/2025

I got 500 reactions and comments on my posts last week! Thanks everyone for your support! 🎉

27/04/2025

"SPINAL ANESTHESIA, WHAT REALLY HAPPENS?"

When it’s time for a cesarean section or sometimes for a vaginal delivery that needs special help, you might hear the doctor say,
"We’re giving you spinal anesthesia."

So, what exactly is it?

Spinal anesthesia is a type of pain relief where a small amount of medicine is injected into your lower back (specifically into the space around your spinal cord).
It works very fast and numbs your body from the chest down, so you don’t feel pain during surgery but you’re awake and aware to meet your baby!

Important things to know:

It only takes a few minutes to work.

You’ll still feel touch and pressure, but no sharp pain.

You’ll need a small needle prick at the beginning (the hardest part for some people).

You’ll probably lie flat with a slight tilt to help blood flow and breathing.

After surgery, the numbness will wear off in a few hours.

Side effects?

Some women feel a little shivery, cold, or itchy.

You might have a mild headache afterward (very rare, and treatable).

Your blood pressure can drop a bit, but don’t worry, the team monitors you closely.

Is it safe?
Yes.
Spinal anesthesia is considered very safe for both mother and baby when done by trained professionals.

It’s one of the amazing tools that allow you to welcome your little one into the world safely and comfortably.

Your strength + good medical care = a beautiful beginning!

Medical diagnosis

08/07/2025

01/07/2025

12/06/2025

21/05/2025

19/05/2025

16/05/2025

15/05/2025

14/05/2025

12/05/2025

02/05/2025

29/04/2025

27/04/2025

Address

Telephone

Website

Alerts

Contact The Practice

Shortcuts

Share