Dr. Apostolos Kampagiannis

12/02/2025

Βγήκε μια καινούργια μελέτη που θέλει να διευρύνει την έννοια του συνδρόμου μετά COVID. Αυτό που έκανε είναι να βάλει μέσα σε αυτήν την κλινική κατάσταση πολλά συμπτώματα ως αποτέλεσμα μιας λοίμωξης του COVID στο παρελθόν. Οι συνάδελφοι βγήκαν τόσο εκτός ελέγχου που, ακόμα και το Λόττο να κερδίσει κάποιος, ενδέχεται να του πούνε πως έγινε, επειδή έχει σύνδρομο long-COVID.
Οι συνάδελφοι Ρευματολόγοι αντέδρασαν. Τα μισά συμπτώματα του Long COVID τα βρίσκουμε σε όλες τις αυτοάνοσες παθησεις. Δεν μπορείς να κάνεις τόσο γενικολογες διατυπώσεις.
Έχουν δίκιο.
Η Ιατρική της τεκμηρίωσης, αποτέλεσε σταθμό στην εξέλιξη της Ιατρικής και της ανθρωπότητας. Όμως η εξέλιξη της ανθρωπότητας, στο πολύπλοκο περιβάλλον που ζούμε, επιβάλλει να χρησιμοποιούμε τις μελέτες προς όφελος του ανθρώπου και όχι ο άνθρωπος να γίνεται κυνηγός των μελετών.
Ο αριθμός των μελετών καθημερινά ειναι τεράστιος. Οι πληροφορίες που έχουμε και που μπορούμε να διαβάσουμε είναι τόσες πολλές, σαν να κάνουμε μια βόλτα στο διαδίκτυο και να διαβάζουμε νέα, για τα οποία θα πρέπει να υπάρχει φιλτράρισμα. Δεν ξέρω αν ο άνθρωπος μπορεί να ανατρέψει αυτό που έχτισε, πρέπει όμως να το κάνει, γιατί κινδυνεύουμε να αντικατασταθουμε από τις μηχανές, που θα μπορούν να έχουν την ικανότητα να συνυπολογίζουν ταυτόγχρονα περισσότερες μελέτες και πρωτόκολλα από όσα μπορεί να κάνει ο ανθρώπινος νους.
Υπάρχει ένα ωραίο αστείο για την ιατρική της τεκμηρίωσης. Σε υποθέσουμε πως ανεβαίνουμε με ένα αερόστατο στα δέκα χιλιάδες πόδια και μας λέει κάποιος να πηδήξουμε. Είναι λογικό πως θα αρνηθούμε. Η ιατρική της τεκμηρίωσης μπορεί να μας πει πως δεν είναι σίγουρο πως θα πεθάνουμε, αφού δε υπάρχουν διπλές τυχαιοποιημένες μελέτες που να αποδεικνύουν τον θάνατο με την πτώση.
Η Ιατρική πλέον είναι προσωποποιημένη. Ναι στις μελέτες, προσοχή στις διατυπώσεις.

Seven rheumatology researchers have authored a paper questioning the utility of the 2024 National Academies’ broad definition of long COVID.

10/01/2025

Οι νεότερες μελέτες επιβεβαιώνουν τις γνώσεις που είχαμε μέχρι στιγμής.
Οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικων Ωοθηκών που παρουσιάζουν τον κλινικό φαινότυπο της ολιγοαμηνορρροιας (η καθυστέρηση στην περίοδο) μπορεί να έχουν μία καθυστέρηση στην επίτευξη εγκυμοσύνης, αλλά θα κάνουν τελικά τον ίδιο αριθμό παιδιών με τις γυναίκες που δεν έχουν το Σύνδρομο. Επιπρόσθετα, σε αυτές τις γυναίκες υπάρχει ο κίνδυνος να δούμε τις καρδιαγγειακές και μεταβολικές επιπλοκές του Συνδρόμου, όπως ακριβώς γίνεται και στις περιπτώσεις των τύπων της υπερανδρογοναιμιας.
Η ταυτοποίηση του Συνδρόμου μας βοηθάει να είμαστε πάντα ένα βήμα μπροστά στην πρόληψη και στην εξασφάλιση της υγείας στο μέλλον.

Apostolos Kampagiannis
Doctor of Gynaecological Endocrinology.
Certified Practitioner for PCOS, Obesity and Metabolic Syndrome.
Advanced Practitioner (International Society of Gynaecological Endocrinology - ISGE).

AbstractSTUDY QUESTION. What is the predictive value of oligomenorrhea and other PCOS diagnostic characteristics in adolescence (age 15–18 years) for futur

10/12/2024

Η πολυπλοκότητα της σύγχρονης Ιατρικής μέσα από μία ιατρική μελέτη.

Η συνδυασμένη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης οιστρογόνων και προγεστερόνης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση καρδιαγγειακών επεισοδίων και φλεβικής θρόμβωσης. Η χρήση της τιμπολονης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση εγκεφαλικών επεισοδίων. Αυτό δείχνει μία νέα μελέτη.

Τι κρύβεται πίσω από αυτήν την μελέτη; Η υποσημείωση "όταν η ορμονική υποκατάσταση δεν χορηγείται εξατομικευμένα και σε ένα περιβάλλον εξειδίκευσης".

Η συνδυασμένη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης οιστρογόνων και προγεστερόνης, στην κατάλληλη ηλικία και με την κατάλληλη επιλογή των ορμονών, όπως επίσης η κατάλληλη χρήση της τιμπολονης (η τιμπολονη είναι η πιο ενδιαφέρουσα μορφή ορμονικής υποκατάστασης από το στόμα, το όφελος της οποίας μπορεί να αναδειχθεί μόνο όταν χορηγείται από ειδικό), είναι σημαντικά όπλα στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης των γυναικών. Η σωστή τους χορήγηση οδηγεί σε πρωτογενή μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου στο μέλλον. Υπάρχει μία τάση για διαδερμική χορήγηση της ορμονικής υποκατάστασης, αλλά για τους ειδικούς, η χορήγηση εκ του στόματος μπορεί να έχει σημαντικότερο και πιο ευνοϊκό λόγο κόστους - οφέλους, για την αποφυγή πολλών καταστάσεων στο μέλλον.

Τα προβλήματα δημιουργούνται από τον τρόπο που εφαρμόζονται τα νέα δεδομένα στην κλινική πράξη. Οι εποχές αλλάζουν, σιγά σιγά οι γυναίκες ενημερώνονται για την σημασία της ορμονικής υποκατάστασης και των λανθασμένων γνώσεων που είχαν επικρατήσει και έχει αρχίσει μία τυφλή χορήγηση ορμονικής υποκατάστασης που μπορεί να οδηγήσει στα αντίθετα αποτελέσματα, από όσα υπόσχεται η εξειδικευμένη χορήγηση αυτών των θεραπειών.

Η ορμονική υποκατάσταση είναι μια πρόκληση. Πρέπει να δίνεται με σύνεση και με πολύπλευρη ενημέρωση του κόστους οφέλους και δεν πρέπει να δίνεται ως ένα νέο είδος μόδας. Κάποιες γυναίκες μπορεί να μην επιθυμούν την ορμονική υποκατάσταση, οπότε και στρεφομαστε σε άλλες, τεκμηριωμένες θεραπείες, και σε όσες η ορμονική υποκατάσταση είναι η επιλογή στην θεραπεία, πρέπει να δίνουμε αυτό που ταιριάζει. Δεν δίνουμε ότι υπάρχει διαθέσιμο στην αγορά.

Η τελευταία φράση είναι ιδιαιτέρως σημαντική για την Ελλάδα, όπου τα σκευάσματα ορμονικής υποκατάστασης είναι λίγα. Σε πολλές γυναίκες συνταγογραφουνται σκευάσματα που δεν ταιριάζουν και, όταν μας προσεγγίζουν και ενημερώνονται για την δράση αυτών των φαρμάκων στον δικό τους οργανισμό, με τα δικά τους χαρακτηριστικά, βιώνουν μια ιδιαιτέρως αρνητική έκπληξη.

Στην συγκεκριμένη μελέτη που βασίζεται σε δεδομένα των αρχείων στην Σκανδιναβία, η χορήγηση της ορμονικής υποκατάστασης γίνεται από γενικούς γιατρούς, Γυναικολόγους και Ενδοκρινολόγους που δεν έχουν την εξειδικευμένη γνώση της Γυναικολογικής Ενδοκρινολογιας, με αποτέλεσμα να μην αποτυπώνεται το όφελος που δείχνουν όλες οι μελέτες της υψηλότερης τεκμηρίωσης που πραγματοποιούνται από τα εξειδικευμένα, πανεπιστημιακά κέντρα της Γυναικολογικής Ενδοκρινολογιας παγκοσμίως.

Η τελευταία φράση του συμπεράσματος της μελέτης, αποδεικνύει την πολυπλοκότητα αυτής της θεραπείας. " These findings highlight the diverse effects of different hormone combinations and administration methods on the risk of cardiovascular disease". Μια θεραπεία, διαφορετικές μορφές και αποτελέσματα, μία αλήθεια. Η ορμονική υποκατάσταση είναι υπόθεση μόνο των ειδικών ιατρών της Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας

https://www.bmj.com/content/387/bmj-2023-078784

Απόστολος Καμπαγιαννης
Γυναικολόγος - Ιατρός Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας.
Πιστοποιημένος Ιατρός για την Ορμονική Υποκατάσταση και την Εμμηνόπαυση (Διεθνής Ένωση Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας).

08/12/2024

Το πρόβλημα στις γυναίκες με το Σύνδρομο Πολυκυστικων Ωοθηκών δεν είναι (μόνο) η ποσοτική αύξηση του λίπους. Το πρόβλημα είναι η ποιοτική δυσλειτουργία του. Αυτός είναι και ο λόγος που όλες οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικων Ωοθηκών, ανεξαρτήτως σωματικού βάρους, μπορούν να εμφανίσουν τις επιπλοκές του Συνδρόμου.

Η απώλεια βάρους στο Σύνδρομο Πολυκυστικων Ωοθηκών είναι σημαντική. Αλλά πρέπει να γίνεται προσεκτικά. Η οδηγία για απώλεια βάρους στο Σύνδρομο Πολυκυστικων Ωοθηκών ήταν (και ακόμα είναι τις περισσότερες φορές) η πρώτη οδηγία για το Σύνδρομο από τα πρώτα χρόνια της ανακάλυψης του. Τα χρόνια έχουν αλλάξει. Μαζί και οι γνώσεις μας για το Σύνδρομο. Δεν υπάρχει μόνο ένας τύπος του Συνδρόμου, αλλά πολλοί, και δεν πρέπει σε όλους τους τύπους του Συνδρόμου να εξαναγκάζουμε σε υποχρεωτική απώλεια βάρους. Η χρόνια φλεγμονή της ποιοτικής δυσλειτουργίας των κυττάρων του λίπους μπορεί να επιδεινωθεί ακόμα και από μια απώλεια βάρους, ανεξαρτήτως του αρχικού σωματικού βάρους.

Στο ιατρείο μας προσεγγίζουμε το Σύνδρομο Πολυκυστικων Ωοθηκών στην σωστή του βάση. Τυποποίηση Συνδρόμου. Εξατομικευμένη θεραπεία. Και διατροφικές αλλαγές που λαμβάνουν υπόψη το φλεγμονώδες υπόστρωμα του Συνδρόμου, αλλά και την ζωή της κάθε γυναίκας (κάθε γυναίκα θα πρέπει να μπορέσει να υποστηρίξει ένα πρόγραμμα διατροφής και για να γίνει αυτό θα πρέπει να είναι κάτι που να μην διαταράσσει τις συνήθειες της). Είναι μία διαδικασία που απαιτεί χρόνο, αλλά έχει αποτέλεσμα. Αυτό που πετυχαίνουμε είναι αυτό που θέλουμε στο Σύνδρομο Πολυκυστικων Ωοθηκών. Η γυναίκα να συναντήσει στο μέλλον όσο το δυνατόν λιγότερους γιατρούς.

AbstractSTUDY QUESTION. What is the significance of visceral adipose tissue (VAT) in the pathogenesis of polycystic o***y syndrome (PCOS) and its impact on

05/12/2024

Ορμονική υποκατάσταση και κίνδυνος άνοιας στο μέλλον. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει μια σαφή μείωση του κινδύνου άνοιας και εμφάνισης νόσου Alzheimer στο μέλλον, ενώ άλλες δείχνουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.

Τι ισχύει πραγματικά; Αυτό που ξέρουμε είναι πως, αν υπάρχει σωστή χρήση της ορμονικής υποκατάστασης, δηλαδή η επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού σχήματος, στην κατάλληλη δοσολογία, με έναρξη μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο και σε γυναίκες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, κάποια εκ των οποίων μπορούν να διαμορφωθούν, τότε η ορμονική υποκατάσταση θα προσφέρει καλύτερη νοητική λειτουργία στις γυναίκες στο μέλλον.

Προϋπόθεση είναι η χορήγηση της ορμονικής υποκατάστασης από ιατρούς που έχουν την εξειδίκευση στο αντικείμενο. Είναι καλύτερο να μην χορηγηθεί ορμονική υποκατάσταση, παρά να χορηγηθεί χωρίς γνώση, καθώς τα αποτελέσματα στο μέλλον θα είναι δυσάρεστα.

Για την επίτευξη ενός ευνοϊκού αποτελέσματος της ορμονικής υποκατάστασης στις νοητικές λειτουργίες (και, φυσικά, και σε άλλες λειτουργίες του οργανισμού), είναι σημαντικό να χορηγούνται σκευάσματα που υπόκεινται σε φαρμακευτικό έλεγχο και έχουν λάβει πιστοποίηση για την κυκλοφορία τους. Οι γυναίκες που λαμβάνουν σκευάσματα που προωθούνται ως "φυσικά", ή ως "βιομιμητικα", θα βιώσουν οδυνηρές συνέπειες, μη αντιστρεψιμες στο μεγαλύτερο ποσοστό τους και χωρίς δυνατότητα δημόσιας υγειονομικής κάλυψης σε ένα περιβάλλον ιδιωτικής Υγείας. Δυστυχώς, με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, με την περαιτέρω αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και με την συνεχόμενη επιδείνωση της ποιότητας ζωής, αυτές οι συνέπειες θα θέτουν αδιαπέραστα εμπόδια για τις γυναίκες. Οι γυναίκες δεν χρειάζεται να πάρουν ορμονική υποκατάσταση, αν δεν το θέλουν. Όλες όμως οι γυναίκες δεν πρέπει να λαμβάνουν επικίνδυνες θεραπείες που προωθούνται από τυχοδιώκτες.

Η ορμονική υποκατάσταση είναι μία υπέροχη επιστήμη ατελείωτων προκλήσεων. Αν εφαρμοστεί σωστά, η γυναίκα θα ζήσει μια ζωή με τα λιγότερα προβλήματα.

03/12/2024

Η Πρόωρη Ωοθηκική Ανεπάρκεια είναι μία κατάσταση όπου οι ωοθήκες χάνουν μεγάλο μέρος της λειτουργίας τους πριν την ηλικία των 40. Είναι μία νόσος που θυμίζει την εμμηνόπαυση, αλλά δεν είναι εμμηνόπαυση, καθώς υπάρχει ακόμα κάποια ωοθηκική λειτουργία. Οι επιπλοκές της Πρόωρης Ωοθηκικής Ανεπάρκειας στο παρόν και στο μέλλον είναι πολύ σοβαρές και πρέπει να υπάρχει αντιμετώπιση.

Το ποσοστό της Πρόωρης Ωοθηκικής Ανεπάρκειας ήταν 1% των γυναικών. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μία μεγάλη αύξηση. Οι τελευταίες μελέτες τοποθετούν το ποσοστό των γυναικών με Πρόωρη Ωοθηκική Ανεπάρκεια στο 3-3.5%. Οι λόγοι είναι το περιβάλλον, μέσω του οποίου ενδεχομένως να πυροδοτούνται αυτοάνοσοι μηχανισμοί, αλλά ο κυριότερος λόγος είναι οι χειρουργικές επεμβάσεις στις ωοθήκες. Δυστυχώς, πάρα τις ξεκάθαρες οδηγίες για αποφυγή χειρουργείων στις ωοθήκες, το ποσοστό των χειρουργείων εξακολουθεί να είναι υψηλό, με αποτέλεσμα τον χειρουργικό ακρωτηριασμό των ωοθηκών και τον κίνδυνο εγκατάστασης μίας πρόωρης ανεπάρκειας των ωοθηκών.

Οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε χειρουργείο αφαίρεσης κύστεως ωοθήκης, θα πρέπει να προσέχουν οποιαδήποτε αλλαγή πραγματοποιείται στον κύκλο τους και στην περίοδο τους, όπως επίσης και να ξέρουν να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν μία αρχόμενη πτώση των οιστρογόνων.

Η καθυστέρηση στην αναγνώριση της Πρόωρης Ωοθηκικής Ανεπάρκειας θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία τους στο μέλλον. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να προσφέρει ασφάλεια και το ιδανικό προσδόκιμο ζωής.

Απόστολος Καμπαγιαννης
Γυναικολόγος - Ιατρός Γυναικολογικής Ενδοκρινολογιας
Advanced Practitioner (International Society of Gynaecological Endocrinology - ISGE).

28/08/2024

"Women with polycystic o***y syndrome (PCOS) face an increased risk for type 2 diabetes (T2D), metabolic dysfunction–associated steatotic liver disease (MASLD), and cardiovascular disease (CVD), although these risks vary depending on PCOS phenotype.

More careful characterization of PCOS phenotype, specifically addressing clinical and biochemical androgen status, with tailored surveillance based on the phenotype-specific differential risk is needed."

The early identification of the specific phenotype of PCOS is crucial for the prevention and management of the complications of the Syndrome.

Women with polycystic o***y syndrome showed an increased risk for cardiometabolic diseases, with the risk varying according to phenotype.

06/08/2024

For every woman, there is one contraceptive method suitable to her needs. Except from their contraceptive efficacy, hormonal contraceptive methods have numerous non-contraceptive benefits that improve total quality of life.

15/07/2024

The challenging future of Polycystic O***y Syndrome. The pharmaceutical technology trying to decode the genetics and epigenetics of the disease.

The present is easier to understand. Identification of the specific clinical form of the disease, personalized treatment to improve the overall quality of life, prevention of complications in the future.

08/07/2024

Adenomyosis and endometriosis.

Two conditions with a common, but also a distinct origin.

The early diagnosis will prevent the serious reproductive and non- reproductive complications of the diseases.

Adolescence is a critical period for the early detection and treatment.

The new data regarding acute and chronic pain, with the central desensitisation and the dramatic deterioration of quality of life, must be taken into consideration in every consultation.

01/07/2024

"Women with PCOS are burdened with multimorbidity and higher medication use, independent of BMI and other confounders. Accordingly, preventive strategies are needed to alleviate the disease burden and improve the health outcomes of women with PCOS".

AbstractObjective. This population-based follow-up study investigated register-based disease diagnoses and medication use up till age of 50 years among wom

25/06/2024

Polycystic O***y Syndrome (PCOS) and mental health.

Women with PCOS have an increased incidence of anxiety, depression and major psychiatric diseases. The reasons are genetic, epigenetic, hormonal, metabolic, inflammatory, autoimmune, environmental, iatrogenic, social, personal and many more. For every special PCOS woman, there can be a special reason.

Women with PCOS must be approached with a holistic attitude, taking care both their physical and their psychological health.