25/10/2025
የጡት ካንሰር ምንድን ነው?
የጡት ካንሰር ያልተለመዱ የጡት ህዋሳት ከቁጥጥር ውጭ ሆነው የሚያድጉበት እና እጢዎች የሚፈጥሩበት በሽታ ነው። እጢው ካንሰር ያልሆነ (ጥሩ) ወይም ካንሰር (አደገኛ) ሊሆን ይችላል። የካንሰር እጢዎች ካልታከሙ በስተመጨረሻ ከመጀመሪያው እጢ ባሻገር ወደ ሌሎች የሰውነት ክፍሎች ሊስፋፉ እና ለሞት ሊዳረጉ ይችላሉ።
ኤፒዲሞሎጂ / የስርጭት ሁኔታ)
በዓለም አቀፍ ደረጃ የጡት ካንሰር በየዓመቱ ከሁለት ሚሊዮን በላይ ሰዎችን የሚይዝ በጣም በተደጋጋሚ የሚመረመር በሽታ ነው።
በተጨማሪም በዓለም ዙሪያ በሴቶች ላይ የካንሰር ሞት ዋነኛው መንስኤ ነው።ከጡት ካንሰር በሽታዎች መካከል በግምት ከ0.5- 1% የሚሆኑት በወንዶች ላይ ይከሰታሉ። ግምገማ እንደሚያሳየው የጡት ካንሰር በኢትዮጵያ ውስጥ በጣም የተለመደው የካንሰር በሽታ ሲሆን ከሁሉም የካንሰር በሽታዎች ውስጥ 16,133( 20.9%) እና ከካንሰር ጋር በተያያዘ ከሞቱት ሰዎች መካከል 9,061( 17.5%) ናቸው።
ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ አገሮች ውስጥ 80% የሚሆኑት የጡት ካንሰር በሽታዎች በኋለኛው ደረጃ( ደረጃ III ወይም IV) ሲታዩ ከፍተኛ ገቢ ባላቸው አገሮች ውስጥ ግን 15% ነው።
ለአደጋ የተጋለጡት ምን ምን ናቸው?
ዕድሜ መጨመርን፣ ከመጠን በላይ ውፍረት፣ የአልኮል መጠጥን ያለአግባብ መጠቀም፣ በቤተሰብ ውስጥ የጡት ካንሰር ካለ፣ ለጨረር መጋለጥ፣ የወር አበባው የጀመረው ዕድሜ እና የመጀመሪያ እርግዝና ዕድሜ፣ የትንባሆ አጠቃቀም እና የድህረ-ወር አበባ ሆርሞን ህክምናን ጨምሮ የተወሰኑ ምክንያቶች ለጡት ካንሰር የመጋለጥ ዕድልን ይጨምራሉ።
የጡት ካንሰር ምልክቶች
የጡት ካንሰር ምልክቶች የሚከተሉትን
ሊያካትቱ ይችላሉ::
-የጡት እብጠት ወይም ውፍረት፣ ብዙውን ጊዜ ያለ ሕመም-
-የጡት መጠን፣ ቅርጽ ወይም ገጽታ ለውጥ
- የቆዳ መቆንጠጥ፣ ማቅለሽለሽ፣ መቆንጠጥ ወይም ሌሎች የቆዳ ለውጦች
- የጡት ጫፍ ገጽታ ወይም በጡት ጫፍ ዙሪያ ያለው ቆዳ ለውጥ
- ያልተለመደ ወይም ደም ያለፈ ፈሳሽ ከጡት ጫፍ.
