Dr. AMIR NURI

24/05/2025

እርግዝና እና ቡና

19/05/2025

19/05/2025

17/05/2025

17/05/2025

የህክምና ባለሙያዎች ጥያቄ የመኖር እንጂ የስልጣን ጥያቄ አይደለም።

ቆይ እኔ የምለው፣ የሆነ የማትወዱት ፖለቲከኛ ሀሳቡን ስለደገፈው ብቻ ጥያቄው ልክ አይደለም ማለት ነው? ኢትዮጵያ ውስጥ አንድ ነገር ትክክል የሚባለው የናንተ ሰው ሲናገረው ብቻ ነው? እውነትና ፍትህ ያለማንም የቃል-ባላ በራሳቸው መቆም ይችላሉ። በቃ፣ ለዳቦ ጥያቄ መልሱ "ዳቦ" ነው።

"እዚህ አሜሪካን" እያልኩ ላዝግህ ባልፈልግም "እዚህ አሜሪካን" ከፍተኛ ክፍያ የሚከፈላቸው አስር ስራዎች ብለህ ብትጎግል የምታገኘው መልስ Neurosurgeons ($239,200+), Chief Executive Officers (CEOs) ($350,000–$1,500,000), Pediatric Surgeons ($239,200+), Cardiologists ($423,250), Anesthesiologists ($239,200+), Orthopedic Surgeons (Except Pediatric) ($239,200+), Dermatologists ($342,860), Radiologists ($239,200+), Surgeons, All Other ($239,200+), Oral and Maxillofacial Surgeons ($239,200+).... ወደ ብር ልቀይረው?

አየህ ከአስሩ ዘጠኙ የህክምና ባለሙያዎች የሆኑበት ምክንያት አለው። ጎረቤት ኬንያ (ያውም አነሰ፤ ሰልፍ እንወጣለን እያሉ) ለአንድ ዶክተር በዓመት ከ34,000 ዶላር በላይ ደሞዝና ጥቅማጥቅም ስትከፍል ምክንያት አላት። ተወው አሜሪካን፣ ተወው ኬንያንም፣ ከዛሬ ነገ ፈረሰች አልፈረሰች የምንላት ደቡብ ሱዳን ከኢትዮጵያ መንግስት ስድስት እጥፍ ለሃኪሞቿ ትከፍላለች። የኛ ሀገር ከአለም ለየት ለማለት ነው ሀኪሞቿን በችጋር የምታሰቃየው? ይኸውልህ ይሄ ሙያ እንደሌላው አይደለም። ለአንድ ቀን ቢስተጓጎል ወይ አንተ፣ ወይ ያንተ ከሆኑት አንዱ እስከወዲያኛው ይስተጓጎላሉ።

ቆይ ለምንድነው በየቀኑ ከስንት ታካሚ ጋር፣ በስም ካልሆነ በግብር "የጤና ተቋም" ለማለት በሚከብድ ተቋም ውስጥ ዓመታትን ፈግቶ ሲያበቃ፣ ዛሬም ልጆቹን የሚያበላው፣ የሚያለብሰውና የሚያስተምርበት በማጣት ሲጨንቀው "ደሞዜን አሻሽሉልኝ" ማለቱን እንደ "ጥጋብ" የምታይበት? "ግዴለም እርካታ እየበላህ ኑር" የምትለው አንተ ጠዋት ቁርስህን እርካታ በልተህ ነው የወጣኸው? በባዶ ቤት መኖሩ አንሶ በባዶ ሆዱ ሲያክምህ ነው የሚሻልህ?

አሁን አሁን የሚያሳዝነኝ ደህና ቦታ እንዳይደርሱ፣ ደህና ደህና ጭንቅላት ያላቸውን በሙሉ ነጥቀን ነው ህክምና ት/ት ቤት መክተታችን ነው። ሁለተኛ ጥፋት ደግሞ፣ ሰው እንደተረፈው ሰው ከዚያ አውጥተን ልጆቻችንን እናንገላታለን።

የነዚህ ሰዎች ጥያቄ ፍትሃዊ ነው። መንግስትም ጥያቄውን ሌሎች ለፖለቲካ ፍጆታ እንዳይጠቀሙበት ከፈራ መፍትሄው ጥያቄውን ማፈን ሳይሆን በጊዜ መፍትሄ መስጠት ነው። እነሱም መንግስትን ጊዜ ሰጥተው "በኛ ጉዳይ ተነጋገሩበት፣ አንድ መድትሄ ፍጠሩልን" አሉ እንጂ ዛሬም ስራቸውን እየሰሩ ነው። ሌላ ሃገር ቢሆን ይሄኔ ማጣፊያው አጥሮ ነበር። ጠያቂዎችን ወስዶ እስር ቤት ማጎር፣ የፖለቲካ ታፔላ እየለጠፉ ማሸማቀቅ፣ ማንገላታትና ማባረር ነገ መውደቂያን ይወልዳል። ከማንጓጠጥና ከማጠልሸት ውጪ በአክብሮት መልስ ለመስጠት የሚሞክር እንዴት አንድ ሹመኛ ይጠፋል? እኛ ሀገር ደግሞ ሰው ካልሞተና ህዝብ በጅምላ ካልተቆጣ በስተቀር መፍትሄ አለመስጠት ... ቢያንስ... በዚህ ዙር ቢቀር ጥሩ አይመስላችሁም?

✍️Mitiku Kebede Kayamo, Economist at Indiana University, USA , Researcher, Advisor and MWF Alumni

16/05/2025

15/04/2025

🧠ኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ (የአከርካሪ አጥንት እና የ ራስ ቅል ክፍተት እና የ ራስ ቅል አለመፈጠር){Neural Tube defects}

✅ኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ ምንድነው ?

👉ኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ ማለት የአንጎል፣ የአከርካሪ አጥንት እና የህብለሰረሰር ክፍልን የሚያጠቃ ከባድ የአፈጣጠር ችግር ነው። በእርግዝና የመጀመሪያው ወር ውስጥ እና እናትየው እርጉዝ መሆኗን ከማወቋ በፊትየሚከሰት የአፈጣጠር ችግር ነው::

👉ይህም የሚፈጥረው የነርቭ ቱቦ ሙሉ በሙሉ መዘጋት ሳይችል ሲቀር ነው።

✅የኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ ዓይነቶች።

1. ስፒና ቢፊዳ(Spina Bifida):-
የአከርካሪ አጥንት በትክክል ሳይዘጋ ሲቀር እንዴት ህብለሰረሰር በክፍተቱ ወደዉጭ ሲወጣ የሚከሰት ነው :: ይህ የአካል ጉዳት፣ ሽንት እና ሰገራ የመቆጣጠር ችግር እና አንዳንዴም የ አእምሮ እድገት ዉስንነት ሊያስከትል ይችላል።

2. አኔሴፋሊ(Anencephaly):-
የራስ ቅል ክፍል ሳይፈጠር ሲቀር ማለት ነው ። እነዚህ ሕፃናት ብዙውን ጊዜ ገና ሳይወለዱ ወይም ልክ እንደተወለዱ ብዙም ሳይቆዩ ይሞታሉ::

3. ኤከፋሎሴል (Encephalocele):-
በራስ ቅል ላይ ክፍተት ሲፈጠር እና በክፍተቱ በኩል የአንጎል ክፍል ወደ ዉጪ ሲወጣ ማለት ነው :: የችግሩ ክብደት ወደ ዉጭ እንደወጣው የአንጎል መጠን እና ቦታው ይለያያል.

✅ኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ ለምን ይከሰታሉ?

👉በብዙ ጥምር ምክንያቶች ሊከሰቱ ይችላሉ::ከእነዚህምአጋላጭ ምክንያቶች መካከል

1).በደም ዉስጥ ዝቅተኛ የፎሊክ አሲድ መጠን ሲኖር

2). በኒውራል ቲዩብ ዴፈክት የተጠቃ የቅርብ ቤተስብ ካለ

3).በእርግዝና ወቅት ቁጥጥር ያልተደረገበት የስኳር በሽታ ወይም ከመጠን በላይ ውፍረት

4). አንዳንድ መድሃኒቶችን በተለይም ፀረ-የሚጥል መድሃኒቶችን(anti-siezure medication)መጠቀም

5). በእርግዝና የመጀመሪያዎቹ ወራት ላይ ለከፍተኛ ሙቀት መጋለጥ (ትኩሳት, ሙቅ የገንዳ እና ሳውና ባዝ ).

6). የቅድመ እርግዝና እና ቅድመ ወሊድ ክትትል አለማድረግ

✅በእርግዝና ወቅት ኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ መኖሩን እንዴት ማወቅ ይችላሉ?

👉ኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ ቀደም ብሎ ለመለየት የቅድመ ወሊድ ምርመራዎች አስፈላጊ ናቸው። ቀደም ብለው በተገኙ ቁጥር ሕክምናውን ቀላል ከማረግ ባሻገር በተደራጀ መልኩ ለመስጠት ያስችላል

1. የደም ምርመራዎች (16–18 ሳምንታት እርግዝና)

በእርግዝና ወቅት የተለመደው ምርመራ የእናቶች ሴረም አልፋ-ፌቶፕሮቲን (MSAFP) ምርመራ ነው::ይህ በደምዎ ውስጥ ያለውን አልፋ-ፌቶፕሮቲን የተባለውን ፕሮቲን መጠን ይነግረናል።

ከፍተኛ የ AFP መጠን የአከርካሪ አጥንት ወይም ሌላ የነርቭ ቱቦ ችግሮች መኖራቸውን ሊያመለክት ይችላሉ.

2. በ 20ኛ ሳምንት የሚደረግ ልዩ አልትራሳውንድ ምርመራ (standard mid 2nd trimester scan)

3. አምኒዮሴንቴሲስ (15–20 ሳምንታት እርግዝና)

👌የደም ወይም የአልትራሳውንድ ዉጤት ላይ በመመርኮዝ ይህ ምርመራ ሊያስፈልግ ይችላል

👌ይህ ምርመራ የዘረመል እክሎች ካሉ ለማወቅ ያስችላላ::

✅ኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ ያለባቸው ሕፃናት ከመወለዳቸው በፊት መታከም ይችላሉ?

👉ለተወሰኑ የአከርካሪ አጥንት ክፍተት ዓይነቶች የፅንስ ቀዶ ጥገና በልዩ ማዕከሎች ውስጥ ሊኖር ይችላል:: ግቡ ከመወለዱ በፊት የአከርካሪ አጥንትን ማስተካከል ነው::ይህ የአካል ጉዳትን ክብደት ሊቀንስ ይችላል ተብሎ ይታሰባል

✅ኒውራል ቲዩብ ዴፈክትስ መከላከል ይቻላል?

አብዛኛውን ኒውራል ቲዩብ ዴፈክ

06/02/2025

ለዱዓቶች ለተፅእኖ ፈጣሪዎች ለቅርብ ወዳጆቹ የቀረበ ጥሪ

በበርካታ መድረኮች ያለውን ውድ ጊዜ፣ ገንዘብና እውቀት ለኡማው ደከመኝ ሰለቸኝ ሳይል እያገለገለ ያለው ወንድማችን ኡስታዝ ካሚል ጣሃ የሁላችንንም እገዛ ይፈልጋል።

ሙሉ ጊዜውን ከሰጠው የዳዕዋ ስራው ጎን ለጎን በግል ስራውም ሆነ ተቀጥሮ ለመስራት ቢሞክርም ጥሪቱን አሟጦ ተጠቅሞ በራሱ ገንዘብ ሳይቆም በዙሪያው ካሉ ወንድሞቹ ጭምር ከባድ እዳ ውስጥ ገብቷል።

በእዳ የደከመ ልቡን በዳእዋና በቂርዓት እያስታመመ አመታትን ታግሷል። አበዳሪዎችና በዙሪያው ያሉ ጥቂት ወንድሞች እንጅ ህመሙን የሚያውቅለት አንድም ሰው የለም። በመልካም ፈገግታው የደበቀው የውስጥ ሲቃ አለው።

የቤት ኪራይ መክፈል ተስኖት ከአዲስ አበባ ርካሽ ቤት ፍለጋ ወደ ሸገሯ ከታ ተሰዷል። ይህንንም በአንዳንድ ወንድሞች ጥረትና እገዛ የሚከፈል ነው። ምክንያቱም የእርሱ የዘወትር ጭንቀት ያ እዳ ነውና። በአንድ ጎን እዳውን ለመክፈል፤ በሌላ ወገን ልጆቹን ለማሳደግ የሚችለውን ሁሉ አድርጓል።

ይህንን የሰሙ ወንድሞች እንቅልፍ ቢነሳቸው ሹራ አደረጉና ወደ ሚወደው ህዝብ ጉዳዩን እንውሰደው የሚል ድምዳሜ ላይ ተደረሰ። ይህንን ጉዳይ ሲያማክሩት ፍቃደኛ ሊሆን አልቻለም። የእርሱ ምክንያት «ዳእዋው ይጎዳል» የሚል ነው። የእኛ መልስ ደግሞ አንተና ቤተሰብህም ስትጎዱ ዳእዋውም ይጎዳል የሚል ነው። እናም ደፍረን መጥተናል።

ከእዳው ልናላቅቀው፤ ከተሰካም የቤቱን ችግር መላ እንለው ዘንድ ልክ እንደከዚህ ቀደሙ 50 ሎሚ ለሀምሳ ሰው ጌጥ ነው በሚለው የኡስታዝን ችግርና ህመም ልንጋራው ፊታችሁ ቁመናል።

በዚህ ጉዳይ ላይ ዱዓቶችና ተፅእኖ ፈጣሪ ግለሰቦች ጉዱዩን በባለቤትነት ይዛችሁ እንደምታሳኩት ተስፋ አለን።

የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ
1000340185308
አቢሲንያ ባንክ
67889247
ሂጅራ ባንክ
1001752580001

✍️ Adugnaw Muche