13/01/2025
სტრესის დაძლევის სტრატეგიები, კარდიოქირურგიული ჩარევის შემდეგ
(სხეულზე ორიენტირებული ფსიქოთერაპია-ბიოსინთეზი)
პერიოპერაციულ პერიოდში,კარდიოქირურგიული პაციენტების 50% შფოთვას,სტრესს და დეპრესიულ სიმტომებს უჩივის. რიგ შემთხვევებში-ეს მდგომარეობა,ერთი წელი გრძელდება.პროლონგირებული სტრესი სხეულებრივ სიმპტომებს ავლენს და ართულებს რეაბილიტაციის პროცესს.
თუ ფიქრობთ,რომ პრობლემისთვის არაფერს გააკეთებთ,სტრესი მხოლოდ გაუარესდება.
თანამედროვეობის მეტრი,ფსიქოთერაპევტი ჯორდან პეტერსონი საკუთარ თავს და სტრესს შორის დისტანციის დაცვას გვირჩევს. ის ამბობს-გაახსენეთ თავს, რომ განიცდით სპეციფიკურ განცდებს და შეგრძნებებს. ეს ყოველივე, პერმანენტული რეალობა არ უნდა იყოს. საკუთარ თავს ჰკითხეთ-რა ხდება კიდევ ამ მომენტში,რას მივაქციო ყურადღება, დავაკვირდე და კარგად გავაცნობიერო სხეული, ვფოკუსირდე.
რას მივაქციოთ ყურადღება, სტრესის ნიშნები და სიმპტომები?
სტრესის კოგნიტური (შემეცნება) სიმპტომები:
• კონცენტრაციის სირთულე
• ნეგატივიზმი
• შფოთვა და ამაღლებული ფიქრები
• მუდმივი წუხილი,უაზრო განსჯა
ემოციური ნიშნები:
• გაღიზიანება ,ბრაზი
• გუნებ-განწყობის დაქვეითება
• მარტოობის, იზოლაციის განცდა
• წამლეკავი ფიქრები
სტრესის ფიზიკური ნიშნები,შესაძლოა ასე გამოვლინდეს :
• სხეულში არსებული-აუხსნელი ტკივილები,დაჭიმულობა
• დიარეა,კონსტიპაცია(ყაბზობა)
• მკერდის ტკივილი,სწრაფი გულის ძგერა
• სექს- დრაივის დაქვეითება,დაკარგვა
• ხშირი გაციება,გრიპი
ქცევა:
გადამეტებული ან შეზღუდული კვება
გადამეტებული ძილი ან პირიქით
პროკრასტინაცია,პასუხისმგებლობის უგულებელყოფა.ფრჩხილების კვნეტა,კბენა
ალკოჰოლის,აბების გამოყენება-მოდუნების მიზნით
სტრესის დაძლევის არაჯანსაღი სტრატეგიებია:
ალკოჰოლის მიღება,ნივთიერებაზე დამოკიდებულება
ტკივილ გამაყუჩებელი აბების მიღება
გადამეტებული ან შეზღუდული კვება
მარტო დარჩენა და პრობლემის აცილება,სოციალურ მედიაში,თამაშში დაკარგვა
არეულობა,აგრესიულობა,პროკრასტინაცია,იზოლაცია
ნეგატიური საუბარი -საკუთარ თავთან,თვითდაზიანება, ყურადღების გადატანა, მაგ: ბევრი მუშაობა.
რა სახის მართვა იქნება,მეტად ხელსაყრელი თქვენთვის-პოსტოპერაციულ პერიოდში? ეცადეთ სტრესის დაძლევის სახე იყოს კარგად გაცნობიერებული, აქტიური და დამოკიდებული კონკრეტულ სიტუაციაზე.
სტრესის დაძლევის ჯანსაღი სტრატეგიები:
გაჩერდით,კარგად დააკვირდით საკუთარ თავს და სხეულს. ეცადეთ დაფიქრდეთ სტრესის წყაროზე. მეგობრების,ოჯახისა და პარტნიორის მხარდაჭერა პოზიტიურ გავლენას ახდენს. ცალმხრივი ურთიერთობა,მეტად სტრესული შეიძლება აღმოჩნდეს და სწრაფად დამთავრდეს.
თავიდან გადახედეთ სტრესის წყაროს- პერსპექტივის თვალსაზრისით
გააცნობიერეთ,ის ხაფანგი, რაც სტრესს ამწვავებს.
დაეკონტაქტეთ ადამიანებს, სოციუმში ურთიერთობები, მენტალურ ჯანმრთელობას აუმჯობესებს.
მიაქციეთ ყურადღება,რომ ღამის ძილი იყოს საკმარისი და ხარისხიანი. დააკვირდით რამდენად გამოძინებული ხართ დილას?
შეარჩიეთ რაღაც დრო ოჯახისთვის, მეგობრისთვის,რომელიც დიდი ხანია არ გინახავთ. მოაწყვეთ კოლეგასთან ლანჩი და ა.შ.
პოზიტიური აზრები ამუშავეთ,ეს არ ნიშნავს პრობლემის იგნორს.
დააკვირდით საკუთარ თვითშეფასებას,მასზე ბევრია დამოკიდებული.იმუშავეთ თვითშეფასებაზე და უკეთ დაინახავთ საკუთარ პიროვნებას.
თვითშეფასება კავშირშია დეპრესიულ მდგომარეობას,ამიტომაც, ამ დროს აქცენტი მასზე გაამახვილეთ
სტრესის დაძლევა უფრო პროცესია,ვიდრე მოვლენა.აქ უხეში მიდგომები,ნაკლებად მუშაობს,მოქნილობაა ეფექტური.სტრესის შესამცირებლად,შეასრულეთ სხეულზე ორიენტირებული ფსიქოთერაპიის ტექნიკები,გრაუნდინგის ტექნიკა,რელაქსაცია და ა.შ.
რეგულარული ვარჯიში, ბუნებაში-ამცირებს სტრესს.ამ დროს მთავარია, ,დააკვირდე გარემოს ხეებს,მცენარეებს,გააცნობიეროთ მიდამო,ფოკუსირდეთ სხეულზე. შეასრულო გრაუნდინგის სავარჯიშო. შეეცადეთ იყოთ გონებით-რა ხდება გარშემო,ვიდრე ფიქრით.გააზრებული სეირნობა, დაგეხმარებათ”-აქ და ახლა”დროში დასარჩენად. ბუნებაში სეირნობა 90 წუთი, მკვეთრად გაგიუმჯობესებთ,მენტალურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობას,აგრეთვე -ამცირებს დეპრესიულ სიმპტომებს.
დღიურის წარმოება,სადღეისოდ პოპულარულია. ეს მეთოდი სტრესის მართვაში დაგეხმარებათ.წერეთ თავისუფლად და აზრი გადაიტანეთ ფურცელზე.ფურცელთან შეხება და წერა,კოგნიტურ პროცესებს ააქტიურებს და ეხმარება.
