Psychology Vitae

21/12/2024

Ο ψυχίατρος και νευροεπιστήμονας Bessel van der Kolk υπήρξε πρωτοπόρος στη μελέτη του ψυχικού τραύματος και στον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει το άτομο. Αν και οι πρώτες έρευνες του επικεντρώθηκαν στους βετεράνους του πολέμου του Βιετνάμ, (καθώς παρατήρησε ότι αυτοί οι άνθρωποι, αν και επέστρεψαν, δεν μπορούσαν να επανέλθουν πλήρως στην καθημερινότητά τους), στη συνέχεια διεύρυνε τη σκέψη του. Παρατήρησε ότι το τραύμα δεν συνδεόταν αποκλειστικά με το βίωμα ενός πολέμου, αλλά και με άλλα γεγονότα όπως η σεξουαλική παρενόχληση/κακοποίηση, η σωματική και λεκτική βία κ.α.

«Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του τραύματος ήταν η υπερβολική αντίδραση του ατόμου σε στρεσογόνους παράγοντες μετρίου βαθμού, μια αντίδραση λες και η ζωή του βρισκόταν σε κίνδυνο. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν επίγνωση ότι οι τωρινές αυτές αντιδράσεις τους έχουν τις ρίζες τους σε προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες. Το ίδιο το τραυματικό γεγονός έχει τελειώσει, αλλά συνεχίζεις να αντιδράς στα πράγματα σαν να βρίσκεσαι ακόμη σε κίνδυνο.

Η μεγάλη πρόκληση της θεραπείας του τραύματος είναι πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να ζήσουν σε σώματα που τα νιώθουν ασφαλή; Παλαιότερα, μάλλον υπήρχε η τάση να παραβλέπουμε την πραγματικότητα, και μόνο πρόσφατα ξεκινήσαμε να μιλάμε για τις επιπτώσεις γεγονότων όπως ο ρατσισμός, η φτώχεια, η ανεργία και πώς επηρεάζουν τελικά αυτούς που τα βιώνουν. Η φαρμακοθεραπεία ή οποιαδήποτε θεραπεία στοχεύει καθαρά στο σύμπτωμα, ώστε να σταματήσουν συγκεκριμένες συμπεριφορές έχει φανεί συχνά ανεπαρκής από μόνη της. Αυτό που έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό ήταν η διαμόρφωση μιας θεραπευτικής σχέσης. Δηλαδή μιας σχέσης όπου το άτομο νιώθει ότι ακούγεται, ότι μπορεί να μιλήσει για τα συναισθήματά του και να τα αναλύσει (από που προέρχονται αυτά τα συναισθήματα; πόσα χρόνια τα έχω; γιατί ανέπτυξα αυτά τα συναισθήματα σε σχέση με τα γεγονότα που βίωσα;). Με αυτόν τον τρόπο, το άτομο μπορεί να αποκτήσει βαθιά κατανόηση και αποδοχή ότι «Αυτό μου συνέβη, αυτό χρειάζεται να διαχειριστώ και πρέπει να φροντίσω τα τραύματα που κουβαλάω μέσα μου». Αυτή η αίσθηση της αυτο-συμπόνιας και της γνώσης ότι οι αντιδράσεις σου βγάζουν νόημα δεδομένων των εμπειριών που είχες στο παρελθόν είναι η βασική αφετηρία για τη θεραπεία του τραύματος.»

Acclaimed psychiatrist Bessel van der Kolk, author of “The Body Keeps The Score,” discusses the widespread existence of trauma and how it manifests in our bo...

17/07/2024

Ομαδική ανάλυση

[..]

Η ομαδική ψυχοθεραπεία (group therapy) μπορεί να λάβει διαφορετικές μορφές, ανάλογα με την προσέγγιση του κάθε θεραπευτή. Αυτό που ξεχωρίζει την ομαδική ανάλυση (group analysis) είναι ότι βασίζεται στις αρχές της ψυχανάλυσης. Φυσικά, το γεγονός αυτό δεν συνεπάγεται ότι η ομαδική ανάλυση συνιστά μια μορφή ψυχανάλυσης με πολλούς συμμετέχοντες. Η ψυχανάλυση ως προσέγγιση διαθέτει πολύ συγκεκριμένες τεχνικές (π.χ. ντιβάνι) οι οποίες δεν αξιοποιούνται στην ομαδική ανάλυση. Αντίθετα, η προσέγγιση αυτή βασίζεται στις δυναμικές που αναπτύσσονται μεταξύ των μελών, πρόκειται για μια μορφή ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας με σημείο αναφοράς την ομάδα (Roberts & Pines, 1992). Αποτελείται συνήθως από 7-8 μέλη (ο αριθμός αυτός ποικίλει βέβαια αρκετά συχνά) τα οποία συναντιούνται μία φορά την εβδομάδα σε καθορισμένη ώρα και μέρος. Ο χώρος συνάντησης χρειάζεται να είναι άνετος, ώστε οι καρέκλες να τοποθετούνται σε κύκλο και τα μέλη να κοιτάζουν το ένα το άλλο. Η διάρκεια της κάθε συνεδρίας είναι περίπου 1,5 ώρα, ενώ το περιεχόμενο των συζητήσεων χαρακτηρίζεται από αυθορμητισμό και ελεύθερη ροή. Ο συντονιστής της ομάδας δίνει εξαρχής κάποιες οδηγίες και θέτει ορισμένους κανόνες (π.χ. Δεν πρέπει να αναπτύσσονται ερωτικές σχέσεις ανάμεσα στα μέλη ή δεν επιτρέπεται η προσβολή των άλλων μελών) αλλά δεν καθορίζει κατά τα άλλα το περιεχόμενο των συζητήσεων (Foulkes, 2018). Για τον Foulkes, η ομάδα παρέχει «εξάσκηση του Εγώ» για τα μέλη και ο ίδιος διατηρούσε την ελπίδα ότι όλοι θα ανακαλύψουν έναν ηγέτη μέσα τους, ως ένα βήμα προς την αυτονομία και την ωριμότητα. Είδε εμπειρικά ότι οι άνθρωποι δυσκολεύονταν να μιλήσουν για τα συμπτώματά τους ευθέως, ενώ αντίθετα, σε μία συζήτηση με ελεύθερο συνειρμό φάνηκε να χαλαρώνουν και το λανθάνον ζήτημα που τους απασχολούσε να βγαίνει σταδιακά στην επιφάνεια μέσα από κουβέντες που φαινομενικά ήταν απλές και καθημερινές (Roberts & Pines, 1992).

[..]

Άρθρο από τη Βιργινία Αγγέλου, Ψυχολόγος ΒΑ, Εξαρτησιολόγος Msc, Εκπ. Ομαδική Αναλύτρια

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο https://psychologyvitae.gr/2024/07/17/%ce%bf%ce%bc%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b1%ce%bd%ce%ac%ce%bb%cf%85%cf%83%ce%b7/