Chita Koze Ak Dok Sheila

23/09/2025

Pandan ke sitwayen vil la ap netwaye, lameri ap fè konferans. Mwen ta panse ke se netwaye a ki ta pryorite, pou mete vil la nan yon kondisyon sanitè, aprè yo ta fè konferans. Antouka, map suiv toujou.

La Commission municipale de Cap-Haïtien, en partenariat avec le Ministère du Tourisme et le CECI, a l’honneur de vous inviter à participer à l’atelier citoyen PAWÒL FATRA, qui se tiendra les 24 et 25 septembre 2025 à partir de 8h30 AM au salon de la Mairie du Cap-Haïtien.

Cet atelier se déroulera autour du thème :
« Gestion des déchets et avenir durable pour Cap-Haïtien »

Les places étant limitées, nous vous encourageons à procéder à votre inscription dans les plus brefs délais afin de garantir votre participation.

Merci de cliquer ce ce lien : 👇 https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfC7aL820lSCofK1zWvcq6F1OSXJlCEybrt_HK0Ac63WdxH-Q/viewform?usp=header pour remplir rapidement le formulaire d'inscription en ligne.

Ensemble, faisons de Cap-Haïtien une ville plus propre et plus durable.

𝐁𝐮𝐫𝐞𝐚𝐮 𝐝𝐞 𝐂𝐨𝐦𝐦𝐮𝐧𝐢𝐜𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐝𝐞 𝐥𝐚
𝐌𝐚𝐢𝐫𝐢𝐞 𝐝𝐮 𝐂𝐚𝐩-𝐇𝐚ï𝐭𝐢𝐞𝐧
𝐓é𝐥 + 𝟓𝟎𝟗 𝟒𝟑𝟗𝟏 𝟐𝟖𝟐𝟖
𝐦𝐚𝐢𝐫𝐢𝐞𝐝𝐮𝐜𝐚𝐩@𝐠𝐦𝐚𝐢𝐥.𝐜𝐨𝐦
𝐰𝐰𝐰.𝐜𝐚𝐩-𝐡𝐚𝐢𝐭𝐢𝐞𝐧.𝐡𝐭

21/08/2025

Felisitasyon pou nouvo Majistra Okap la, Angie Bell!

Mwen swete pou lidèchip ou pote espwa, diyite, ak chanjman dirab nan vil Okap ke nou renmen anpil la.

Jodi a mwen mete vwa mwen ansanm ak anpil lòt pou selebre etap lidèchip sa a. Se pou nouvo chapit sa pote plis responsabilite ak kouraj pou leve defi yo.

Youn nan pi gwo priyorite pou vil Okap se kenbe vil la pwòp. Lari pwòp vle di lasante, plis touris, ak fyète renouvle nan eritaj nou. Pou sa vin yon reyalite, nou swete ke ou travay sou yon plan dirab ki enkli:

1. Yon plan sanitasyon dirab ak objektif klè.

2. Ranmase fatra chak jou, ak ase kamyon pou kouvri tout katye nan vil la.

3. Retounen ak komite katye yo, pou siveye pwòpte, mobilize e angaje popilasyon an pou yo sonje ke lari a, se salon pèp la.

4. Fòmasyon ajan sanitasyon pou yo, non sèlman kontwole jesyon fatra, men tou pou yo edike popilasyon an sou fason pou jete fatra kòrèkteman.

5. Kreye faktori tretman ak res*klaj fatra toupre vil la pou transfòme fatra an resous, olye pou yo kontinye polye anviwònman an. Kounye a, lè yo ranmase fatra epi jete yo bò lanmè, premye gwo lapli ki tonbe, nivo dlo a monte epi pote tout fatra yo retounen nan vil la. Sa vin agrave pwoblèm nan olye pou l rezoud li. Faktori tretman yo ap koupe sèk visye sa a.

6. Kanpay edikasyon kominotè pou bati fyète ak responsabilite nan kenbe lari yo pwòp.

Vil Okap merite briye ankò kòm joujou Antiy la. Avèk yon lidèchip ki gen vizyon, patisipasyon tout sitwayen, ak sistèm dirab, nou ka retabli diyite ak bote nan vil istorik nou an.

Felisitasyon, Majistra Angie Bell! Se pou manda ou make ak vizyon, kouraj, ak chanjman ki dire. E si ou bezoin jarèt nan men tout pitit vil la ki nan dyaspora a, pa ezite kontakte nou.

Dr. Sheila Mary, MD, ND, MPH, DDS
Espesyalis nan Sante Piblik ak Byenèt
Makaya Health Coaching, LLC
📞 (425) 780-8373
🌐 www.makayahealthcoaching.com

21/08/2025

Nou souhaite nouvo majistra a ap ka mete yon ekip solid ak li, pou bati yon plan sanitasyon pou vil Okap, ak tout yon sant an deyò vi la, nan yonn nan pil tè leta genyen yo, pou trete fatra, pou se pa bò lanmè yo al jetre fatra ankò. Paske lè yap lage fatra bò lanmè, non sèlman li pa bòn pou anvironman an, kò gen yon ti lapli e nivo dlo a monte, dlo a pote fatra yo tounen nan vil la.

Angeline Bell pran plas majistra nan vil la avek tout défi sa réparante …. Egzijans ak atant yo anpil …
Li reprezante anpil lespwa ak posibilite pou lajenes Okap …

18/08/2025

Pandan ke mwen se yonn nan pi gwo kritik majistra Okap la, pou fason lap jere vil la, men pwen ke Kenston Jean Baptiste soulve yo trè enpòtan tou.

Sa gen lontan ke moun Okap ap plengnen ke se moun lòt kote ki vinn gate vil la nan men yo. Lè yo te konn di mwen sa, mwen te toujou kouri dèyè yo di rejionalis la rive twò lwen, paske tout Ayisyen anba drapo Ayiti a gen dwa abite kote yo vle anba drapo a. Men realite a se ke Okap pa te bati pou tout moun sa yo vre. E pa gen yon leader kap reflechi e fè plan pou pèp, ki te fè plan pou akomode tout moun sa yo ki vinn abite Okap la.

Yon lòt aspè ke nou pa pale, se ke menm ti grènn fwa lameri netoye yo, yo di jounen an poko menm pase menm, pil fatra yo tounen menm kote a. Gen 2 rezon ki ka fè sa:
1. A koz popilasyon depase kapasite vil, kantite fatra kap pwodui depase kantite fatra ke vil la ka jere.

2. Paske moun yo ki nan vil Okap kounya, se lavi ki fè yo debake Okap, yo pa gen ankènn santiman ki kole rasin yo a vil la. Se sa ki fè menm prensip ke moun Okap te genyen pou kinbe katye yo pwòp pa a la mòd ankò. Epòk mwen tap grandi Okap, non sèlman bale e netoye katye te travay tout moun chak jou, depi mwa Aout rive menm, tout moun profite pentire kay yo, fè pi gwo netoyaj nan katye yo, dekore, mete dra blan deyò, flè, etc. Donk si kounya nan mwa Aout se yon etranje ki pale ki fè majistra a netoye, sa montre vre ke popilasyon an dekonekte ak kilti Okap, paske se yon popilasyon deplase li ye. Kèk ti grènn moun ki te grandi ak mwen Okap, e ki toujou rete Okap yo toujou ap di kounya lè yo nan lari, se raman yo ouè yon moun ke yo rekonèt, tout moun nan lari se moun “vini” yo ye.
Pandan ke mwen pap ankouraje nativist anba drapo Ayiti a, mwen ta souhaite ke nou abòte pwoblèm fatra Okap la nan tout sans li, e bati yon plan sanitasyon ki adrese tout faktè ki an plas yo. Konpare vil Okap ak lòt vil pou konpetisyon pap fè pèsonn byen. Dayè vil nap konpare ak Okap yo pa resevwa migrasyon ke Okap resevwa a. Antan ke moun Okap ki toujou gen fyète Christoph la nan vèn li, mwen ta anvi mande nou Pouki tout moun ki debake Okap yo se pa nan vil sa yo yo ale, ke foumi se siwo li suiv, epi lè siwo a fini, li ba dèyè li de tap e al dèyè siwo yon lòt kote. Men mwen pap di sa, paske sa pap mennen pyès kote.
Donk map sèvi ak menm fyète “Christophienne la pou pwopoze yon plan, e mete mwen a dispozisyon moun ki vle mete men ansanb pou sove vil la ak sante moun kap viv ladan.
Solisyon an?

An tan ke moun ki fèt e ki te grandi Okap, pwopozisyon pa mwen se:
1. Mete yon majistra pwòp ki pa alèz nan dirije yon vil sal e santi. Pou kelkeswa rezon an. Paske li lè pou moun sispann ap pran djòb an Ayiti, plengnen ke yo pa gen budget pou travay la fèt, men yo gen budget pou yo touche.
2. Pou majistra sa a reyini yon gwoup moun kalifye ki pou bati yon plan sanitasyon korèk pou vil la
3. Pou majistra a, kòm leader kap touche pou sa, pote pwojè a bay popilasyon an, ni nan nivo lokal ni nan nivo dyaspora a, pou li twouve lajan pou mete plan sanitasyon sa a sou pye.
4. Etabli yon komite ki pou asire ke:
a) Travay la toujou fèt, pou se pa yon kòmansman cho epi aprè tout bagay frèt.
b) Pou fòme ajan sanitè kap siveye vil la e fè edikasyon sanitè pèp la.
c) Pou toujou gen lajan pou travay la kinbe. E pou lajan sa yo pa al regle koze vòlè ak gwo tanta.

Ki leader serye nan Okap la ki ka pran direksyon pwojè sa a?

Depi mwen twouve li, map ba tèt mwen djòb gratis motive moun nan dyaspora a pou ba li tou sa li bezoin pou travay la fèt

17/08/2025

Relasyon Narcisistik ak Sante Ou

Lè w ap viv nan yon relasyon ak yon moun narcis*k—ke li se amoure, fanmi, oswa pwofesyonèl—li ka pote yon chay silansye men grav sou sante ou. Dinamik narcisistik yo souvan gen nan yo manipilasyon, kontwòl, gaslighting (rat mode soufle, se yo se pa yo) ak yon mank de anpati. Menm si konpòtman sa yo ka sanble sibtil okòmansman, ak tan yo ka detounen byennèt ou nan fason pwofon.

Sante Emosyonèl ak Mantal

Estrès kwonik: Kritik san rete, voye fòt pa yo sou ou, oswa oblije ou viv tankou se moun kap mache sou pinga tout tan pou evite kònt, tou sa yo mete sistèm nève ou toujou sou alèt.

Anksyete ak depresyon: Gaslighting ak envalidasyon emosyonèl (opinyon ou ak soufrans ou pa janm gen enpòtans) ka fini pa detwi estim ke ou gen pou pwòp tèt ou, e fè ou toujou ap doute e ap mande ou kwè se pa ou ki lakòz vre, menm lè ou konnen ou pa fè angnen ki mal vre.

Izolasyon: Narcis*k yo souvan dekouraje oswa sabote sistèm sipò ke ou genyen, sa ki lakoz ou vin koupe relasyon ak tout lòt moun. Se yon fason pou ou depann de yo sèlman, e pou yo toupizi ou pi byen, san ou pa gen pèsòn ki pou defann ou, ou byen ba ou sipò moral.

Sante Fizik

Estrès nan relasyon narcisistik pa rete sèlman nan tèt—li parèt nan kò a. Ekspozisyon pwolonje ka kontribye nan:

Pwoblèm dòmi ak fatig

Maltèt, pwoblèm dijestif, oswa tansyon

Dezòd òmòn akòz ogmantasyon nivo kortisol (yon òmòn “hormones” ke stress degaje)

Ogmantasyon risk maladi kwonik tankou tansyon, s*k, kè, oswa feblès nan sistèm iminitè (ninpòt maladi rantre sou ou pi fasil e sakaje ou anpil)

Chemen Pou Geri

Konsyans: Rekonèt sitiyasyon wap viv la pa bòn. Sa se premye etap pou reklame sante ou.

Limit: Pwoteje tan ou, enèji ou, ak espas emosyonèl ou esansyèl.

Sistèm sipò: Pale ak zanmi ou fanmi ki pa landjèz ou trèt, oswa pwofesyonèl ki ka ede w rebati pèspektiv ak rezilyans.

Terapi: Suiv konsey moun ki kalifye, pou ede w lage santiman kilpabilite ki pa fonde sou angnen, adiksyon a narcis*k la, pou ou rebati konfyans nan tèt ou, epi ranfòse estrateji pou fè fas a yon vi nan lapè.

✨ Sonje: Ou merite relasyon ki ankouraje ou pou ou grandi, epanouyi, e evolye, ki respekte limit ou, epi ki soutni byennèt kò-ak-espri ou. Geri anba abi narcisistik se pa sèlman kite anviwònman toks*k la—se tou reklame lapè ou, sante ou, ak pouvwa ou.

👉 Apèl pou Aksyon: Si ou rekonèt ke ou nan yon relasyon konsa, pa rete an silans. Chèche sipò jodi a—ke se atravè yon zanmi ou fè konfyans (e ki merite konfyans ou) yon konseye pwofesyonèl, oswa yon coach byennèt. Chak etap ou pran pou w libere tèt ou se yon etap pou restore sante ou epi reklame lavi ou.

Dr. Sheila Mary, ND, MD, MPH, DDS
Ekspè nan Sante & Byennèt (Pou Kòporasyon ak Kominote)
Makaya Health Coaching, LLC
📞 (425) 780-8373
🌐 www.makayahealthcoaching.com

🔔 Avertisman
Pòs sa a fèt pou edikasyon sèlman. Li pa fèt pou ranplase konsèy medikal, dyagnostik, tretman, oswa konsèy pwofesyonèl. Toujou konsilte yon doktè ki gen lisans, yon pwofesyonèl swen sante ki kalifye, oswa yon pwofesyonèl lasante mantal ki gen lisans anvan ou eseye nenpòt nouvo pwogram sante fizik ou mantal, oswa si ou gen enkyetid sou byennèt ou.

09/08/2025

Bèl vizyon! 👏🏾👏🏾👏🏾

39.5K likes, 1966 comments. “🗣 Poukisa Nou Chwazi Bati Kay Nou Côte Brillante: Istwa Clifford & Adeline 📺 Nan videyo sa a, Clifford ak Adeline pataje poukisa yo te chwazi bati kay pa yo nan Côte Brillante, yon kominote ki ap devlope nan Ville de Fort-Liberté, Haiti. 🎥”

21/07/2025

16/11/2024

Mwen anvi leve maten tande kòk kap chante, mwen anvi mache pyè a tè nan lakou mwen pou map kominike ak zansèt mwen. Mwen anvi keyi lam, labapen, mango nan lakou lakay mwen, kase mayi nan pye e koukannen ak tout suk la ladan. Mwen anvi kase pwa kongo nan lakou mwen e toufe li ak tomate ke mwem keyi nan lakou a, rache patat nan lakou a, e mete bouyi nan pwa.
Sanzave yo anpeche mwen al jwui lavi mwen ak tou sa mwen te travay di pou fè an Ayiti.
Oh St Soley! Ba nou jistis non! Nou bouke.