
07/09/2025
افغانستان در حال حاضر حدود ۴۰۰ کیلومتر خط آهن فعال دارد که چهار بندر مهم مرزی را با کشورهای همسایه وصل میکند: حیرتان، آقینه، تورغندی و خط آهن هرات–خواف. این خطوط بیشتر در شمال و شمالغرب کشور موقعیت دارند و هم برای مسیرهای اصلی و هم فرعی استفاده میشوند. از مهمترین مسیرها میتوان به خط آهن حیرتان–مزار شریف، تورغندی–هرات که به ترکمنستان وصل میشود، خط آقینه–اندخوی، و خط آهن نسبتاً جدید هرات–خواف که افغانستان را به ایران وصل میکند، اشاره کرد.
خط حیرتان–مزار شریف افغانستان را به شبکهٔ ریلی ازبیکستان وصل میکند و یک مسیر تجاری مهم به آسیای میانه فراهم میسازد. خط تورغندی–هرات غرب افغانستان را به سیستم ریلی ترکمنستان وصل کرده و تجارت منطقهای را پشتیبانی میکند. بخش آقینه نیز ولایت فاریاب را با ترکمنستان و تاجیکستان مرتبط میسازد و افغانستان را به شبکهٔ بزرگتر ریلی آسیای میانه وصل میکند.
از پروژههای مهم تازه، خط آهن خواف–هرات است که شرق ایران را به هرات وصل میکند. طول این مسیر حدود ۲۲۵ کیلومتر است که ۱۴۰ کیلومتر آن در خاک افغانستان قرار دارد. این خط هم برای انتقال مالالتجاره و هم در آینده برای مسافران استفاده خواهد شد.
هرچند شبکهٔ کنونی کوچک است، اما برنامههای بزرگی برای گسترش آن وجود دارد. پروژههایی مانند تورغندی–هرات و هرات–قندهار در حال طرح یا ساخت میباشند و برای آنها قراردادهای مالی با کشورهایی چون قزاقستان و ایتالیا امضا شده است. با تکمیل این پروژهها، افغانستان میتواند به یک مرکز مهم ترانزیت و تجارت منطقهای تبدیل شود که آسیای مرکزی و جنوبی را به هم وصل کند و راه دسترسی به بنادر خلیج فارس و اقیانوس هند را فراهم سازد. این توسعه برای اقتصاد کشور حیاتی است و میتواند جایگاه افغانستان را بهعنوان یک مسیر ترانزیتی مهم در منطقه تقویت نماید.