05/09/2023
Төмен тарифтер мен сызықтық шкала – Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының басшысы Алматы дәрігерлерімен кездесті
Алматы қаласына жұмыс сапары аясында Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Басқарма төрағасы Сәбит Ахметов жергілікті медициналық қауымдастықпен жиын өткізді. Іс-шара аясында бірқатар өзекті мәселе көтерілді. Олардың ішінде сызықтық шкаланы қолдану, медициналық қызметтердің кейбір түрлеріне арналған тарифтердің төмендігі, сондай-ақ МӘМС жүйесін дамыту жоспары талқыланды.
Көптеген медициналық ұйымды қаржыландыруды бөлу мәселесі алаңдатады. Медициналық көмекті жоспарлау өткен жылдардағы тұтыну талдауына сәйкес жүргізілетіні көпшілікке мәлім. Пандемия кезінде ковид стационарлары ретінде жұмыс істеген кейбір ауруханаларда негізгі профильдер бойынша емделген жағдайлардың саны төмен болып, дәл сол көлемге қаражат алды. Ал қазір Қор басшысы атап өткендей, қаржы кереуеттер санына қарап емес, бөлінген бюджет пен көрсетілген медициналық қызметтерді талдау негізінде бөлінеді.
Өңірлік комиссия өзге қадамдарға бара алмайды. Сондай-ақ халықты МӘМС жүйесімен қамту жағы талқыланды. Дәрігерлер өздері бұл мәселемен айналыспау керектігін, олардың миссиясы адамдарды емдеу екенін атап өтті. Бұл мәселе жергілікті биліктің құзырында болуы керек.
Сәбит Ахметов аталған медициналық ұйымдардың тәжірибесін зерделей келе, уәкілетті органдарға хабарлау арқылы Қор ықпал ете алатын бірнеше мәселені өзіне түртіп алды. Олардың ішінде полижарақатқа және жалпы медициналық қызметтердің негізгі түрлеріне тарифтерді көтеру, стационарларда емделу кезінде нақты шығындарды қосу, кредиторлық берешекті төмендету үшін шығыстарды оңтайландыру жолдарын зерделеу бар. Ол міндеттер арасында медициналық көмектің жекелеген түрлерін қаржыландыруды талдау, НҚА өзгерістерін инициализациялау қажеттілігін атап өтті.
«Әр өңірдің өзіндік ерекшеліктері бар, бірақ қордаланған мәселелері бірдей. Ең алдымен, бұл медициналық көмектің кейбір түрлері мен профильдері бойынша тарифтердің төмендігіне қатысты. Жедел жәрдем станцияларының қызметтеріне қойылған тариф олардың шығындарын жабуға мүмкіндік бермейді. Екінші мәселе – стационарлардағыдай сызықтық шкаланы қолдануды алғашқы медициналық санитарлық көмек көрсететін ұйымдарда консультативтік-диагностикалық қызметтерге енгізу. Бұрын көлемдер келісімшарт қосымшасына сай ай сайын бөлінетін, бірақ біз жылдық көлемді бақылап келдік. Енді жоспардың ай сайын сақталуын көре аламыз және көлемі артқан кезде оны кесіп тастаймыз. Үшінші мәселе – медициналық ұйымдардың кредиторлық берешегі. Олардың пайда болуына бірнеше себеп бар. Үкіметтің №1193 Қаулысы шеңберінде жыл сайын жалақыны өсіреді. Бұл шығындардың 80%-ға жуығы еңбекақыны төлеу қорына кетіп, ал басқа міндеттерге ақшаның жеткіліксіз болуына әкелді. Дәрі-дәрмектердің, шығын материалдарының және коммуналдық қызметтердің бағасының өсуі де себеп болып отыр. Өз бюджетін тиімсіз пайдалану салдарынан кредиторлық берешек пайда болған жағдайлар да кездеседі. Мысалы, бірнеше айға дәрі-дәрмектің қосымша қорларын алатын кезде МӘМС ақшасы есебінен миллиард теңгеге ауыр техника сатып алып, штатты қысқартудың орнына, қаржыландыруды жалғастыра берген», – деп сөзін түйіндеді Сәбит Ахметов.
Ол алдағы жоспарлар туралы да айтты. Бұрын медициналық ұйымдарда ақпараттық жүйелерге қызмет дұрыс енгізілмеген кезде мәселе туындайтынын айтатын. Мысалы, жүйеге балаларды профилактикалық тексерулердің нәтижесі баланың туған күніне сай енгізіледі және оған дейін қорытындысын жазу мүмкін емес. Нәтижесінде медициналық қызметкер бұл ақпаратты 4-5 айдан соң салуы мүмкін. Ал баланың ата-анасы осы уақытта қабылдауда болмағанын алға тартып, мұны жалған жазбаға теңейді. Осындай өтініштер бойынша Қор талдау жүргізіп, ақпараттық жүйеде осыған ұқсас мәселелерді анықтады.
«Біз қазір Денсаулық сақтау министрлігімен бірлесіп жүзеге асырып жатқан жүйелік міндеттерге келетін болсақ, бұл ТМККК және МӘМС пакеттерінің аражігін ажырату. Кейде пациент бір ауру коды бойынша келіп түседі, ал емдеу барысында ол өзгеруі мүмкін. Соған байланысты қаржыландыру көзі басқаша болады. Естеріңізде болса, жылдың басында Жоғары аудиторлық палатаның нұсқауымен қорытынды диагноз бойынша дереккөзді қайта анықтап, ақшаны кесу басталды. Пациент медициналық ұйымға МӘМС шеңберінде түссе, операция жасалған соң, ТМККК-ге ауысып жатады. Ақпарат өзгергесін, оған қаражат қарастырылмайды және бұл сома кесіледі. Біз осындай шаралардан кейін кейбір стационарлар емдеуге жатқызуды, оның ішінде шұғыл емдеуді тоқтатқанын көрдік. Сондықтан біз Жоғары аудиторлық палатамен келіссөздер жүргіздік, сәуір айынан бастап қайта анықтау тоқтатылды. Сондай-ақ біртұтас пул құру, яғни қаржыландыру көзіне қарамастан келісімшарттарды біріктіру жұмыстары жүргізілуде. Бұл дәрігерлерге түсетін жүктемені азайтып, уақытты үнемдеу үшін қажет», – деді Қор басшысы.
Өз кезегінде қала әкімінің орынбасары Әсем Нүсіпова шаһардың денсаулық сақтау саласының дамуы және медициналық ұйымдардағы жөндеу жұмыстары, жабдықтар сатып алу шаралары туралы айтып берді.
Сапар қорытындысы бойынша Сәбит Ахметов басқа өңірлер Алматы қаласының медициналық ұйымдарының менеджментін меңгеруге тиіс екенін атап өтті. Олар пациенттердің көп ағынына, халықтың өз құқығын жақсы біліп, соған сай талап етуіне, медициналық қызметтер нарығындағы жоғары бәсекеге қарамастан пациенттерді ұстап қалу және кредиторлық берешектің өсуіне жол бермеу үшін уақытылы басқару шешімдерін қабылдайды.
Низкие тарифы и линейная шкала – глава ФСМС встретился с медработниками Алматы
В рамках посещения города Алматы Председатель Правления Фонда социального медицинского страхования Сабит Ахметов провел совещание с медицинской общественностью города Алматы. Были обсуждены проблемные вопросы, среди которых применение линейной шкалы, низкие тарифы на некоторые виды медуслуг, а также обозначены планы Фонда по развитию системы.
Вопросы у многих медорганизаций возникают по поводу распределения финансирования. Как известно, планирование медицинской помощи производится в том числе и согласно анализу потребления прошлых лет. У некоторых больниц, которые в период пандемии были перепрофилированы в ковидные стационары, количество пролеченных случаев по основным профилям ниже, и средства они получили именно на этот объем, тогда как сейчас картина изменилась. Глава Фонда подчеркнул, что финансирование распределяется не под количество имеющихся коек, а исходя из выделенного бюджета и анализа оказанных медуслуг. Региональная комиссия не может ориентироваться на другие подходы. Также были подняты вопросы охвата населения системой ОСМС. Врачи отметили, что не должны заниматься этой задачей, их миссия – лечить людей. Данный вопрос должен быть в курации местных властей.
Сабит Ахметов, изучив опыт указанных медорганизаций, отметил для себя несколько проблемных моментов, на решение которых Фонд может повлиять, озвучив их перед уполномоченным органом. Среди них – повышение тарифов на политравмы и в целом на ключевые виды медицинских услуг, включение в оплату фактических затрат (помимо КЗГ) при лечении в стационарах, изучение путей оптимизации расходов для снижения кредиторской задолженности. Также он обозначил среди задач необходимость анализа финансирования отдельных видов медпомощи, инициализацию изменений в НПА.
«У каждого региона свои особенности, но в принципе проблемы одни и те же. В первую очередь, это низкие тарифы по некоторым видам и профилям медицинской помощи. В частности, тариф на услуги станций скорой помощи не позволяет им покрывать свои расходы. Второй вопрос – это применение линейной шкалы на КДУ в ПМСП по аналогии со стационарами. Раньше объемы тоже распределялись помесячно в приложении к договору, но контролировали мы годовой объем, а сейчас смотрим соблюдение плана помесячно и при превышении объема снимаем его. Третья проблема – кредиторская задолженность медорганизаций. Их образованию есть несколько причин. Как известно, идет ежегодное повышение заработной платы в рамках Постановления Правительства №1193. Это привело к тому, что около 80% расходов уходит на ФОТ, и на иные расходы денег не хватает. Есть и другие причины – рост цен на лекарственные средства, расходные материалы, коммунальные услуги. Имеются факты, когда кредиторская задолженность образовалась из-за нерационального использования своего бюджета. К примеру, когда закупали дополнительные запасы лекарств на несколько месяцев, приобретали тяжелую технику за миллиард тенге за счет денег ОСМС, содержали раздутый штат», – подвел итоги Сабит Ахметов.
Он также рассказал о планах. Ранее медорганизации жаловались на наличие проблем в информсистемах, когда некорректно вносится услуга. К примеру, профосмотры детей зашиты в системе под определенный возраст, она ориентирована на дату рождения и не дает ввести результаты до его достижения. В итоге получается, что медработник вносит эти данные спустя 4-5 месяцев, а родители обнаруживают эту запись и подают жалобу, мол, не были на приеме, это приписка. По таким обращениям Фонд проводил анализ и выявил такие проблемы в информационной системе.
«Что касается системных задач, которые мы сейчас реализуем совместно с Министерством здравоохранения, то это разграничение пакетов ГОБМП и ОСМС. Порой пациент поступает по одному коду заболевания, а в ходе лечения он меняется, в связи с этим меняется и источник финансирования. Как вы помните, была ситуация в начале года, когда по предписанию Высшей аудиторской палаты мы начали переопределять источник по заключительному диагнозу, пошли снятия. При поступлении определился источник ОСМС, провели операцию, а она относится к ГОБМП. Источник изменили, но средств по нему нет, и эта сумма срезается. Мы увидели, что после таких мер некоторые стационары приостановили госпитализацию, в том числе экстренную. Поэтому проводили переговоры с ВАП, и с апреля переопределение приостановлено, – поделился глава Фонда. – Также идет работа по созданию единого пула, то есть объединение договоров в один, независимо от источника финансирования. Это необходимо для сокращения нагрузки на врачей и оптимизации временных затрат».
В свою очередь заместитель акима города Асем Нусупова рассказала о развитии здравоохранения города и мерах поддержки медицинских организаций на проведение ремонта и закуп оборудования.
По итогам поездки Сабит Ахметов отметил, что у медицинских организаций города Алматы другим регионам можно поучиться менеджменту. Несмотря на большой поток пациентов, высокие требования населения в связи с хорошей осведомленностью о своих правах, большую конкуренцию на рынке медицинских услуг, они предпринимают своевременные управленческие решения, чтобы удержать пациентов и при этом не допускать роста кредиторской задолженности.
