20/07/2025
OCD කියන අකුරු තුනට එච්චරටම බය වෙන්න ඕනි ද??
OCD: ජීව විද්‍යාත්මක හා මනෝවිද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිකෝණයන්ගෙන් ගවේෂණය
හැඳින්වීම
උමතු-සම්පීඩන ආබාධය (Obsessive-Compulsive Disorder - OCD) යනු තනි පුද්ගලයකුගේ ජීවිතයට බලපාන බරපතළ මානසික රෝගී තත්ත්වයකි. OCD රෝග ලක්ෂණවලට අනියම් චින්තන (obsessions) ලෙස හඳුන්වන ආක්‍රමණික, අනවශ්‍ය චින්තන හෝ බිය ඇතුළත් වන අතර, මෙම බිය හෝ කාංසාව අඩු කිරීමට අනුකම්පන (compulsions) ලෙස හඳුන්වන පුනරාවර්ති හැසිරීම් හෝ මානසික ක්‍රියාවන් සිදු කරයි. OCD යනු ජීව විද්‍යාත්මක, මනෝවිද්‍යාත්මක, හා පරිසර සාධකවල එකතුවකින් බලපාන සංකීර්ණ තත්ත්වයකි. මෙම ලිපිය OCD ගැන ජීව විද්‍යාත්මක හා මනෝවිද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිකෝණයන්ගෙන් ගැඹුරින් විමර්ශනය කරයි.
ජීව විද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිකෝණය
ජීව විද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිකෝණය OCD ඇතිවීමට හේතු වන මොළයේ රසායනික, ජානමය, හා ව්‍යුහාත්මක සාධක කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. OCD යනු මොළයේ රසායනික තුලනයේ බිඳවැටීම හෝ ස්නායු පරිපථවල අක්‍රමිකතාවලින් බලපාන තත්ත්වයකි. මෙහිදී, විශේෂයෙන් කෝටිකෝ-ස්ට්‍රයිටෝ-තලමික-කෝටිකල් cortico-striato-thalamo-cortical (CSTC) පරිපථයන්හි අක්‍රියතාවන් ඉතා වැදගත් ය.
1. මොළයේ රසායනික තුලනය
OCD රෝගීන්ගේ මොළයේ නියුරෝට්‍රාන්ස්මිටර් (neurotransmitters) ලෙස හඳුන්වන රසායනික ද්‍රව්‍යවල තුලනය බිඳවැටීමක් දක්නට ලැබේ. විශේෂයෙන් සෙරටෝනින් (serotonin), ඩෝපමින් (dopamine), හා ග්ලූටමේට් (glutamate) OCD හා සම්බන්ධ ය.
සෙරටෝනින්: චිත්තවේග, ආවේග පාලනය, හා කාංසාව නියාමනය කරයි. OCD රෝගීන් තුළ සෙරටෝනින් මට්ටම් අඩුවීම හෝ සෙරටෝනින් ග්‍රාහකවල අක්‍රියතාවක් දක්නට ලැබේ. මෙය අනියම් චින්තන හා අනුකම්පන හැසිරීම්වලට හේතු විය හැක.
ඩෝපමින්: තෘප්තිමත් භාවය හා ආවේග පාලනයට බලපායි. ඩෝපමින් තුලනයේ බිඳවැටීම OCD රෝග ලක්ෂණ උත්සන්න කරයි.
ග්ලූටමේට්: මොළයේ උත්තේජන ස්නායු සංඥා සම්ප්‍රේෂණයට බලපායි. OCD රෝගීන් තුළ ග්ලූටමේට් අධික ලෙස ක්‍රියාත්මක වීමක් දක්නට ලැබේ.
සෙරටෝනින් මට්ටම් ඉහළ දැමීමට Selective Serotonin Reuptake Inhibitors (SSRIs) වැනි ඖෂධ (උදා: Fluoxetine, Sertraline) OCD චිකිත්සාවේදී බහුලව භාවිතා වේ.
2. ජානමය සාධක
OCD හා ජානමය සම්බන්ධතාවක් පවතී. පවුලේ ඉතිහාසයේ OCD හෝ වෙනත් මානසික රෝග තිබුණහොත්, එම පුද්ගලයාට OCD ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි ය. සෙරටෝනින් ප්‍රවාහක ජාන (SLC6A4) හා ඩෝපමින් ජාන (DRD3) OCD හා සම්බන්ධ බව පර්යේෂණවලින් හෙළි වී ඇත. නිවුන් පරීක්ෂණ (twin studies) මඟින් OCD හි උරුම වීමේ හැකියාව (heritability) 40-65% පමණ වන බව පෙළිනි. එහෙත්, ජානමය සාධක පමණක් OCD ඇති කරන්න නැත; ඒවා පරිසරයේ සාධක සමඟ එක්ව ක්‍රියා කරයි.
3. මොළයේ ව්‍යුහය හා ක්‍රියාකාරිත්වය
OCD රෝගීන්ගේ මොළයේ නිශ්චිත කලාපවල ව්‍යුහාත්මක හා ක්‍රියාකාරී වෙනස්කම් දක්නට ලැබේ. මෙහිදී, ප්‍රධාන වශයෙන් කෝටිකෝ-ස්ට්‍රයිටෝ-තලමික-කෝටිකල් (CSTC) පරිපථයන්හි අක්‍රියතාවන් ඉස්මතු වේ.
(Orbitofrontal Cortex - OFC): තීරණ ගැනීම හා ආවේග පාලනයට බලපායි. OCD රෝගීන් තුළ මෙම කලාපය අධික ලෙස ක්‍රියාත්මක වේ. විශේෂයෙන්, ලැටරල් OFC (lateral OFC) හි අධික ක්‍රියාකාරිත්වය රෝග ලක්ෂණවල බරපතලකම සමඟ සම්බන්ධ ය, එය මැඩියල් OFC (medial OFC) සමඟ තුලනය බිඳ දමයි.
(Anterior Cingulate Cortex - ACC): චිත්තවේග හා කාංසාව නියාමනයට බලපායි. OCD රෝගීන් තුළ මෙය අක්‍රමික ලෙස ක්‍රියාත්මක වේ. ඩෝර්සල් ACC (dorsal ACC) අධික ලෙස ක්‍රියාත්මක වන අතර, චිකිත්සාවෙන් පසු එහි මෙටබොලිසම් අඩු වේ.
(Basal Ganglia): හැසිරීම් හා චලනය පාලනයට බලපායි. OCD රෝගීන් තුළ මෙම කලාපයේ අක්‍රියතාවක් හෝ අධික ක්‍රියාකාරීත්වයක් දක්නට ලැබේ. විශේෂයෙන්, කෝඩේට් නියුක්ලියස් (caudate nucleus) හි අධික මෙටබොලික ක්‍රියාකාරිත්වය දක්නට ලැබේ.
(Thalamus): ස්නායු සංඥා සම්ප්‍රේෂණයට බලපායි. OCD රෝගීන් තුළ ඕබිටෝෆ්‍රන්ටල්-ස්ට්‍රයිටෝ-තලමික පරිපථය (cortico-striato-thalamic circuit) අක්‍රමික ලෙස ක්‍රියා කරයි.
මෙම වෙනස්කම් fMRI (Functional Magnetic Resonance Imaging) හා PET (Positron Emission Tomography) රූපණ තාක්ෂණ හරහා හඳුනාගෙන ඇත.
CSTC පරිපථයන්හි ගැඹුරු විස්තරය (CSTC Loop)
කෝටිකෝ-ස්ට්‍රයිටෝ-තලමික-කෝටිකල් (CSTC) පරිපථය OCD හි මූලික ජීව විද්‍යාත්මක පදනම ලෙස සැලකේ. මෙම පරිපථය මොළයේ කලාප කිහිපයක් සම්බන්ධ කරන ලූප් (loops) එකතුවකින් සමන්විත ය. OCD රෝගීන් තුළ මෙම පරිපථයන්හි අධික සම්බන්ධතාවයන් (hyperconnectivity) හෝ අඩු සම්බන්ධතාවයන් (hypoconnectivity) දක්නට ලැබේ, එය රෝග ලක්ෂණ ඇති කරයි.
(Affective Circuit): ඇන්ටීරියර් සිංගුලේට් කෝටෙක්ස් (ACC)/වෙන්ට්‍රොමීඩියල් ප්‍රිෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස් (vmPFC), නියුක්ලියස් ඇකම්බන්ස් (NAcc), තලමස් ඇතුළත් ය. මෙය තෘප්තිමත් භාවය හා චිත්තවේග නියාමනයට බලපායි. OCD තුළ අධික ක්‍රියාකාරිත්වය බිය හා කාංසාව උත්සන්න කරයි.
(Dorsal Cognitive Circuit): ඩෝර්සල් ලැටරල් ප්‍රිෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස් (dlPFC), ඩෝර්සල් මීඩියල් ප්‍රිෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස් (dmPFC), ඩෝර්සල් කෝඩේට්, තලමස් ඇතුළත් ය. මෙය වැඩ කිරීමේ මතකය, සැලසුම් කිරීම, හා චිත්තවේග පාලනයට බලපායි. OCD තුළ අඩු ක්‍රියාකාරිත්වය (hypoactivity) අවබෝධාත්මක ඌනතා ඇති කරයි.
(Ventral Cognitive Circuit): වෙන්ට්‍රල් ලැටරල් ප්‍රිෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස් (vlPFC), ඉන්ෆීරියර් ෆ්‍රන්ටල් ජයිරස් (IFG), වෙන්ට්‍රල් කෝඩේට්, තලමස් ඇතුළත් ය. මෙය ප්‍රතිචාර බාධාවට බලපායි. OCD තුළ අඩු ක්‍රියාකාරිත්වය ආවේග පාලනයේ ගැටලු ඇති කරයි.
(Sensorimotor Circuit): සෙන්සරිමෝටර් කෝටෙක්ස්, පුටමන් (putamen), තලමස් ඇතුළත් ය. මෙය පුරුදු හැසිරීම් නියාමනය කරයි. OCD තුළ අධික ක්‍රියාකාරිත්වය පුනරාවර්ති හැසිරීම් ඇති කරයි.
මෙම පරිපථයන්හි සෘජු (direct) හා අසෘජු (indirect) මාර්ගවල තුලනය බිඳවැටීම OCD රෝග ලක්ෂණවලට හේතු වේ. උදාහරණයක් ලෙස, අධික සම්බන්ධතාවයන් (hyperconnectivity) චිකිත්සාවෙන් අඩු වීම රෝග ලක්ෂණ සුවය සමඟ සම්බන්ධ ය.
අනුකම්පන හා ආවේගශීලී පරිපථයන් (Compulsive & Impulsive Circuits)
අනුකම්පන (compulsive) හැසිරීම් OCD හි මූලික රෝග ලක්ෂණයක් වන අතර, එය මූලිකව සෙන්සරිමෝටර් CSTC පරිපථයන්හි අධික ක්‍රියාකාරිත්වය සමඟ සම්බන්ධ ය. මෙම පරිපථය පුරුදු හැසිරීම් (habits) නියාමනය කරන අතර, OCD තුළ අධික පුරුදු ගොඩනැගීම (excessive habit-formation) ඇති වේ. උදාහරණයක් ලෙස, අනුකම්පන මූලිකව ආතතිය සමනය කිරීමට ආරම්භ වුවද, කාලයත් සමඟ ඒවා ස්වයංක්‍රීය (automatic) වේ.
ආවේගශීලී (impulsive) අංග OCD තුළ අඩු ප්‍රමාණයකින් දක්නට ලැබුණද, එය වෙන්ට්‍රල් අවබෝධාත්මක පරිපථයන්හි අඩු ක්‍රියාකාරිත්වය (hypoactivity) සමඟ සම්බන්ධ ය. මෙය ආවේග පාලනයේ ඌනතා (impaired response inhibition) ඇති කරයි, එමඟින් අනියම් චින්තනවලට වහා ප්‍රතිචාර දැක්වීමට හේතු වේ. OCD රෝගීන් තුළ ආවේගශීලීත්වය බොහෝ විට අනුකම්පන සමඟ මිශ්‍ර වේ, එය රෝග ලක්ෂණවල සංකීර්ණතාව ඉහළ දමයි.
ප්‍රිෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස්හි ක්‍රියාකාරිත්වය (Role of Prefrontal Cortex)
ප්‍රිෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස් (PFC) OCD හි මූලික කලාපයකි, එය තීරණ ගැනීම, ආවේග පාලනය, හා චිත්තවේග නියාමනයට බලපායි. OCD තුළ PFC හි අධික හෝ අඩු ක්‍රියාකාරිත්වය දක්නට ලැබේ:
ඕබිටෝෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස් (OFC): ආවේග පාලනය හා තීරණ ගැනීමට බලපායි. ලැටරල් OFC හි අධික ක්‍රියාකාරිත්වය රෝග ලක්ෂණ බරපතලකම සමඟ සම්බන්ධ ය, එය අනියම් චින්තන ජනනය කරයි. මැඩියල් OFC හි අඩු ක්‍රියාකාරිත්වය බිය සමනය කිරීමේ ගැටලු ඇති කරයි.
ඩෝර්සල් ලැටරල් ප්‍රිෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස් (dlPFC): සැලසුම් කිරීම හා අවබෝධාත්මක නම්‍යශීලීත්වයට බලපායි. OCD තුළ අඩු ක්‍රියාකාරිත්වය අවබෝධාත්මක ඌනතා ඇති කරයි.
ඩෝර්සල් මීඩියල් ප්‍රිෆ්‍රන්ටල් කෝටෙක්ස් (dmPFC): චිත්තවේග පාලනයට බලපායි. චිකිත්සාවෙන් පසු dmPFC-වෙන්ට්‍රල් ස්ට්‍රයිටම් සම්බන්ධතාවයන් අඩු වීම රෝග ලක්ෂණ සුවය සමඟ සම්බන්ධ ය.
චිකිත්සාවන් (උදා: rTMS, DBS) මඟින් PFC-ස්ට්‍රයිටල් සම්බන්ධතාවයන් යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම OCD සුවයට උපකාරී වේ.
4. පරිසරයේ ජීව විද්‍යාත්මක සාධක
ජානමය සාධකවලට අමතරව, OCD ඇතිවීමට පරිසරයේ ජීව විද්‍යාත්මක සාධක බලපෑ හැක:
ගර්භණී සමයේ බලපෑම්: මවගේ ආතතිය, ආසාදන, හෝ ඖෂධ භාවිතය OCD අවදානම වැඩි කරයි.
ස්ට්‍රෙප්ටොකොකල් ආසාදන: ළමුන් තුළ PANDAS (Pediatric Autoimmune Neuropsychiatric Disorders Associated with Streptococcal Infections) ලෙස හඳුන්වන තත්ත්වය OCD රෝග ලක්ෂණ ඇති කළ හැක.
මොළයේ ආබාධ: උපතේදී හෝ මුල් ළමාවියේ ඇති වන මොළයේ ආබාධ OCD අවදානම වැඩි කරයි.
මනෝවිද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිකෝණය
මනෝවිද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිකෝණය OCD හා බැඳුණු චින්තන රටා, චිත්තවේග, හා හැසිරීම් මත අවධානය යොමු කරයි. OCD රෝග ලක්ෂණ ජීව විද්‍යාත්මකව බලපෑම් ලැබුවද, ඒවා මනෝවිද්‍යාත්මක හා පරිසර සාධක මඟින් උත්සන්න හෝ සමනය විය හැක.
1. අවබෝධාත්මක චින්තන රටා (Cognitive Patterns)
OCD රෝගීන් බොහෝ විට අවබෝධාත්මක විකෘතිතා (cognitive distortions) පෙන්වයි. මෙයට ඇතුළත් වන්නේ:
අධික වගකීම් බව (Over-responsibility): තම චින්තන හෝ හැසිරීම් හරහා හානිකර සිදුවීම් වළක්වා ගත යුතු යැයි ඇති විශ්වාසය (උදා: "මම දොර අගුළු නොදැම්මොත්, සොරකමක් සිදුවෙයි").
අනියම් චින්තනවල වැදගත්කම (Over-importance of thoughts): චින්තනයක් ඇතිවීම එය සැබෑ වන බවට විශ්වාස කිරීම (thought-action fusion).
පරිපූර්ණත්වය (Perfectionism): සෑම දෙයක්ම පරිපූර්ණ විය යුතු යැයි ඇති බලවත් ආශාව.
අවිනිශ්චිතතාවට ඉවසීමේ අඩුව (Intolerance of uncertainty): අවිනිශ්චිත තත්ත්වයන් ඉවසා ගැනීමේ අපහසුතා.
මෙම චින්තන රටා OCD රෝග ලක්ෂණ උත්සන්න කරන අතර, අවබෝධාත්මක හැසිරීම් චිකිත්සාව (Cognitive Behavioral Therapy - CBT) හරහා ඒවා වෙනස් කළ හැක.
2. චිත්තවේගීය බලපෑම්
OCD රෝගීන් බොහෝ විට අධික කාංසාව හෝ බිය අත්විඳිති. අනියම් චින්තන (උදා: "මගේ රැකියාව අහිමි වේ") බිය හා කාංසාව ඇති කරන අතර, එම බිය සමනය කිරීමට අනුකම්පන (උදා: වරින් වර අත් සේදීම) සිදු කරයි. මෙම චිත්තවේග OCD රෝග ලක්ෂණවල චක්‍රය (cycle) තවදුරටත් බලවත් කරයි.
3. ආතතික සිදුවීම් හා ට්‍රෝමා
ජීවිතයේ ආතතික සිදුවීම් (life events) හෝ ට්‍රෝමා (trauma) OCD රෝග ලක්ෂණ ඇතිවීමට හෝ උත්සන්න වීමට හේතු විය හැක. උදාහරණයක් ලෙස, ආදරවන්තයකු අහිමිවීම, රැකියාවේ බලපෑම්, හෝ ළමාවියේ ට්‍රෝමා OCD රෝග ලක්ෂණ බරපතළ කළ හැක.
4. සමාජීය හා පරිසර සාධක
OCD රෝග ලක්ෂණ පරිසරය මඟින් බලපෑම් ලබයි:
පවුල් ගතිකත්වය: බලවත් දෙමාපියන්, ගැටුම් සහිත පවුල් පරිසර, හෝ අධික ලෙස විවේචනාත්මක බව OCD රෝග ලක්ෂණ උත්සන්න කරයි.
සමාජ බලපෑම්: සමාජයේ පිළිගැනීමට ඇති බලපෑම හෝ ආතතික වැඩබිම් OCD රෝග ලක්ෂණවලට බලපායි.
සංස්කෘතික සාධක: සමහර සංස්කෘතිවල ආගමික හෝ සදාචාරාත්මක බලපෑම් OCD රෝග ලක්ෂණ (උදා: ආගමික අනියම් චින්තන) බලවත් කරයි.
ජීව විද්‍යාත්මක හා මනෝවිද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිකෝණයන්හි ඒකාබද්ධතාව
OCD යනු ජීව විද්‍යාත්මක හා මනෝවිද්‍යාත්මක සාධකවල අන්තර්ක්‍රියාවකි. උදාහරණයක් ලෙස, ජානමයව සෙරටෝනින් ඌනතාවක් ඇති පුද්ගලයකු ආතතික සිදුවීමකට මුහුණ දුන් විට, මොළයේ ඕබිටෝෆ්‍රන්ටල්-ස්ට්‍රයිටෝ-තලමික පරිපථය අක්‍රමික ලෙස ක්‍රියාත්මක විය හැක. මෙය අනියම් චින්තන හා අනුකම්පන බලවත් කරයි. එසේම, ඍණාත්මක චින්තන රටා (උදා: අධික වගකීම් බව) මොළයේ ආතති හෝමෝන ඉහළ දමයි, එමඟින් OCD රෝග ලක්ෂණ තවදුරටත් උත්සන්න වේ. මෙම අන්තර්ක්‍රියාව "බයෝසයිකොසෝෂල්" (biopsychosocial) ආකෘතිය ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ.
OCD රෝග විනිශ්චය
OCD රෝග විනිශ්චය සඳහා DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) මාර්ගෝපදේශ භාවිතා වේ. OCD හි ප්‍රධාන රෝග ලක්ෂණ දෙකක් ඇත:
අනියම් චින්තන (Obsessions): ආක්‍රමණික, අනවශ්‍ය චින්තන, බිය, හෝ ආවේග ඇතිවීම, එය කාංසාව හෝ ආතතිය ඇති කරයි (උදා: "මගේ අත් දූෂිත වී ඇත").
අනුකම්පන (Compulsions): එම බිය හෝ ආතතිය සමනය කිරීමට සිදු කරන පුනරාවර්ති හැසිරීම් හෝ මානසික ක්‍රියාවන් (උදා: වරින් වර අත් සේදීම).
OCD රෝග විනිශ්චය සඳහා මෙම රෝග ලක්ෂණ ජීවිතයට බලපෑම් කරන බවත්, ඒවා සැලකිය යුතු කාලයක් (උදා: දිනකට පැයකට වඩා) ගත කරන බවත් තහවුරු කළ යුතු ය.
OCD චිකිත්සාව
OCD සඳහා චිකිත්සාව ජීව විද්‍යාත්මක, මනෝවිද්‍යාත්මක, හා සමාජීය උපාය මාර්ග ඒකාබද්ධ කරයි.
1. ජීව විද්‍යාත්මක චිකිත්සාව
ඖෂධ:
SSRIs: Fluoxetine, Sertraline, හෝ Fluvoxamine වැනි ඖෂධ සෙරටෝනින් මට්ටම් ඉහළ දමයි.
Clomipramine: Tricyclic antidepressant ලෙස, OCD චිකිත්සාවේදී බලවත් ය.
අනෙකුත් ඖෂධ: බරපතළ OCD රෝගීන් සඳහා antipsychotics (උදා: Risperidone) භාවිතා වේ.
නියුරෝස්ටිමුලේෂන්: බරපතළ OCD රෝගීන් සඳහා Deep Brain Stimulation (DBS) හෝ Transcranial Magnetic Stimulation (TMS) භාවිතා වේ.
2. මනෝවිද්‍යාත්මක චිකිත්සාව
අවබෝධාත්මක හැසිරීම් චිකිත්සාව (CBT): OCD චිකිත්සාවේ රන් ආදර්ශය (gold standard) ලෙස සැලකෙන Exposure and Response Prevention (ERP) යනු ප්‍රධාන CBT උපායකි. ERP හිදී, රෝගියා තම බිය ඇති කරන තත්ත්වයට (exposure) හිතාමතාම නිරාවරණය කරන අතර, අනුකම්පන හැසිරීම් සිදු කිරීම වළක්වයි (response prevention).
මයින්ඩ්ෆුල්නස් චිකිත්සාව: අනියම් චින්තන ගැන අධික ලෙස සිතීම අඩු කිරීමට උපකාරී වේ.
පවුල් චිකිත්සාව: OCD රෝගීන්ගේ පවුල්වලට රෝග ලක්ෂණ හඳුනාගැනීමට හා සහය වීමට උපදෙස් ලබා දේ.
3. ජීවන රටා හා සමාජීය උපාය මාර්ග
ව්‍යායාම: නිත්‍ය ව්‍යායාම ආතතිය හා කාංසාව අඩු කරයි.
පෝෂණය: යෝග්‍ය ආහාර වේලක් (උදා: ඔමේගා-3, විටමින් B) මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වයට උපකාරී වේ.
සමාජ සහයෝගය: මිතුරන්, පවුල, හෝ සහය කණ්ඩායම් OCD රෝග ලක්ෂණ සමනය කිරීමට උපකාරී වේ.
නිගමනය
OCD යනු ජීව විද්‍යාත්මක හා මනෝවිද්‍යාත්මක සාධකවල එකතුවකින් බලපාන සංකීර්ණ මානසික රෝගී තත්ත්වයකි. ජීව විද්‍යාත්මකව, මොළයේ රසායනික තුලනය, ජානමය සාධක, හා ස්නායු පරිපථ බලපාන අතර, මනෝවිද්‍යාත්මකව, චින්තන රටා, ආතතික සිදුවීම්, හා සමාජීය සාධක බලපායි. ඒකාබද්ධ චිකිත්සක උපාය මාර්ග (උදා: SSRIs, ERP) හරහා OCD ඵලදායී ලෙස පාලනය කළ හැකි අතර, රෝගීන්ට යහපත් ජීවිතයක් ගත කිරීමට ඉඩ සලසයි.
Article by : Rusiru Galagoda
