16/01/2025
සෝවාන්, සකෘදාගාමී, අනාගාමී, අරහත් යන මාර්ගයන්ගෙන් එක් මාර්ගයකට දහසක් නය ඇත්තේ වී නමුත්, එයින් එක් ආර්ය පුද්ගලයෙකු හට පහළ වන්නේ එක් මාර්ග චිත්තයක් පමණය.. ඒ දහසක් නය මෙසේයි..
සෝවාන් මාර්ගය, සුඤ්ඤත සෝතාපත්ති මාර්ගය , අප්පණිහිත සෝතාපත්ති මාර්ගය යැයි දෙයාකාර වේ.(2)
ඒ මාර්ග දෙක, දුක්ඛා පටිපදා ඛිප්පාභිඤ්ඤා, දුක්ඛා පටිපදා දන්ධාභිඤ්ඤා, සුඛා පටිපදා ඛිප්පාභිඤ්ඤා, සුඛා පටිපදා දන්ධාභිඤ්ඤා යන සතර ප්‍රතිපදා වශයෙන් ගත් කල්හි අට දෙනෙකි.(8)
මෙසේ සුඤ්ඤත ,අප්පණිහිත වශයෙන් දෙකත්,ප්‍රතිපදා වශයෙන් අටත් එකතු කළ කල්හි දසයකි.(10) ඒ දස දෙනා ,
(1) සතිපට්ඨානය (2) සම්‍යක් ප්‍රධානය (3) ඍද්ධි පාදය (4) ඉන්ද්‍රිය
(5) බලය (6) බොජ්ඣඞ්ගය (7) සච්චය (8) සමථය (9) විදර්ශනාව
(10) ලෝකුත්තර ධර්මය (11) ස්කන්ධය (12) ආයතනය (13) ධාතුය
(14) ආහාරය (15) ඵස්සය (16) වේදනාව (17) සඤ්ඤා (18) චේතනාව
(19) චිත්තය යන එකුන්විසි අභිනිවේශයන් වශයෙන් ගත් කල්හි එකසිය අනූවක් (190) සෝතාපත්ති මාර්ග චිත්තයෝ වෙති.
මේ එකසිය අනූවට පළමු කී දහය එක් කළ විට දෙසීයයක් (200) නය වෙති.
මේ සිත් දෙසියය, ඡන්ද, චිත්ත, විරිය, වීමංසා යන අධිපති ධර්ම සතර වශයෙන් ගත් කළ අටසියයක් (800) වෙති.
මේ අටසියය පළමු දෙසියය එකතු කළ විට දහසක් (1000) වෙති.
මේ මාර්ග සිත් දහස, දහසක් ආර්ය පුද්ගලයන්ට, මුත් එක් ආර්‍යයෙක් හට සිත් දෙකක් නොලැබෙන්නේය.
"දහසක් නයින් ප්‍රතිමණ්ඩිත සෝවාන් මාර්ගය" යැයි කියන්නේ මේ දහසට බව දත යුතුය.
මෙසේ සකෘදාගාමී, අනාගාමී, අරහත් යන මාර්ගයන්හිද මේ පිළිවෙලට දහස දහස බැගින් සිත් ලැබෙන්නේය. එවිට සතර මාර්ගයෙහි නය සාරදහසක් (4000) වේ..
(අභිධර්මාර්ථ ප්‍රදීපිකාව)
