
17/09/2025
අද මම කථා කථා කරන්න යන්නේ ශරීරයට අත්යවශ්යම විටමින් වර්ගයක් වන විටමින් D ගැන. විටමින් D ඌනතාවය මෙන්ම වැඩිපුර ලබා ගැනීම සෞඛ්යයට ඉතාමත් අහිතකර ලෙස බලපාන්න පුළුවන්..
මොනවද විටමින් D පවතින ආකාර..?
ප්රධාන වශයෙන් ආකාර දෙකක් පවතිනවා.
1. විටමින් D2 (Ergocalciferol)
2. විටමින් D3 (Cholecalciferol)
ඇයි මේ තරම් විටමින් D ජීවිතය නිරෝගීව පවත්වා ගැනීමට වැදගත්..?
1. විටමින් D වල ප්රධානතම කාර්යයක් තමයි calcium අවශෝෂණය කර ගැනීමට අවශ්ය ප්රෝටීන් වර්ගයක් වන calbind නිශ්පාදනය කිරීම.. මෙන්න මේ calbind කියන ප්රෝටීන් එක නොමැති වීම හෝ ප්රමාණය අඩු වීම නිසා කැල්සියම් අවශෝෂණය අඩු වි අස්ථි මත කැල්සියම් තැම්පත් වීම අඩු වීම මගින් අස්ථි දුර්වල වීම සිදුවේ.. කුඩා ලමුන් තුළ මෙලෙස කැල්සියම් අවශෝෂණය අඩු වීම නිසා අස්ථි මෘදු වීමක් සිදු වන අතර එය Rickets නමැති රෝගී තත්වයට සහ වැඩිහිටි පුද්ගලයන් ට Osteomalasia නම් රෝගී තත්ත්වය ඇති වීමට හේතු වෙනවා.
2. විටමින් D ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය නිසි ආකාරව පවත්වා ගැනීම සදහා විශාල කාර්යභාරයක් සිදු කරණු ලබන අතර ඌනතාවය නිසා ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය දුර්වල වීමක් සිදු වේ..එමඟින් නිතර නිතර රෝග වලට ලක් වීම සිදු වේ..
3. විටමින් D ඌනතාවය යම් යම් Auto immune disease (තමන්ගේ ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය මගින් ඇති කරන රෝග) සදහා හේතුවක් වෙනවා.. උදාහරණ ලෙස පලමු ගණයේ දියවැඩියාව (Type 1 diabetes) rheumatoid arthritis, ස්නායු පද්ධතිය මත ඇති කරන රෝගී තත්ව වන Multiple sclerosis (MS) වැනි රෝග..
4. විටමින් D ඌනතාවය අධික රුධිර පීඩනය සදහා ද හේතුවක් වන බව හොයා ගෙන තිබෙනවා.. ශරීරයේ විටමින් D අඩු වීමක් සිදු ඌ විට රෙනීන් නිශ්පාදනය වැඩි වෙනවා.. ශරීරය තුළ ඒවා වැඩි වීම මගින් රුධිර වාහිනී සංකෝචනය වී රුධිර පීඩනය වැඩි වීමක් සිදු වෙනවා..
5. Heart attack, stork වැනි රෝග තත්ව සදහා ප්රධාන හේතුවක් තමයි රුධිර වාහිනී අවහිර වීම(Atherosclerosis).. ඉතින් මෙන්න මේ විඳියට රුධිර වාහිනී අවහිර වීම වැඩි වෙන්න විටමින් D ඌනතාවය හේතුවක් වෙනවා..
6. ස්වසන පද්ධතිය ආශ්රිතව නිතර නිතර ආසාදන ඇති වීම සදහා ප්රධාන හේතුවක් තමයි මෙන්න මේ විටමින් D ඌනතාවය.
7. විෂාදය (Depression) සදහා මෙන්ම වයස්ගත වීමේදී ඇතිවන මතකය දුර්වල වීම (Dementia) වැනි රෝගී තත්ව සදහා ද විටමින් D ඌනතාවය ප්රධාන හේතුවක් වනවා..
8. සමහර පිළිකා වර්ග ඇතිවීම සදහා ද විටමින් D ඌනතාවය හේතු වෙනවා කියලා පර්යේෂණ මගින් සොයාගෙන තිබෙනවා..
මොනවද විටමින් D ඌනතාවය ඇති වෙන්න පුළුවන් පුද්ගලයින්..?
1. ප්රමාණවත් තරම් හිරු එළියට නිරාවරණය නොවන පුද්ගලයින්.
2. නිර්මාංශ ආහාර පමනක් (vegetarian)ලබා ගන්නා පුද්ගලයන්
3. වයස්ගත පුද්ගලයින්..
4. වකුගඩු හා අක්මා රෝගී තත්ත්වය සහිත පුද්ගලයින්..
5. ගර්භණී සහ කිරි දෙන මව්වරුන්..
6. Sunblock cream වර්ග නිතරම භාවිතා කරන පුද්ගලයින්
විටමින් D ඌනතාවය නිසා මොනවද එන්න පුළුවන් රෝග ලක්ෂණ..?
1. නිතර නිතර රෝගී වීම..
2. නිතර නිතර මහන්සි ගතියක් දැනීම..
3. අස්ථි, සන්ධි හා මාංශ පේශි වල වේදනාව..
4. තුවාල ඉක්මනින් සුව නොවීම..
5. දේහ බර වැඩි වීම..
6. විෂාදය වැනි තත්ව ඇති වීම..
විටමින් D ඌනතාවය නිසා ඉහත රෝග ලක්ෂණ වලින් කිහිපයක් හෝ සියල්ල පැවැතිය හැක..
විටමින් D මේද ද්රාව්ය විටමින් වර්ගයක් නිසා රෝග ලක්ෂණ පෙන්වීමට දින, සති හෝ මාස කිහිපයක් ගත විය හැකිය.. එයට ප්රධාන හේතුව මේදය තුළ ගබඩා කර ඇති vitamin D එම කාල සිමාව තුළදී ප්රයෝජනය ට ගැනීමයි..
විටමින් ඌනතාවය ක් ඇති බව හදුනා ගන්නේ කෙසේද..?
විටමින් D ඌනතාවය ක් තිබෙනවා ද නැත්නම් අවශ්යය ප්රමාණයට පවතිනවා ද යන්න දැන ගන්න හොඳම ආකාරය තමයි ඒ සදහා ඇති පරීක්ෂණයක් සිදු කර ගැනීම..
විටමින් D ඌනතාවය ක් තිබේ නම් කුමක් කල යුතුද..?
විටමින් D ඌනතාවය පවතින ප්රමාණය හා ඔබගේ අනිකුත් රෝග අනුව ලබා දිය යුතු විටමින් ප්රමාණය හා කාල සිමාව වෛද්යවරයා විසින් තිරණය කරණු ලබයි.. එහිදී විටමින් D3(Cholecalciferol) හෝ alfacalcidol හෝ calcitriol පෙති හෝ මෘදු කරල්(Soft gelatin capsules) වශයෙන් ලබා දෙනවා..
ඇත්තටම මොනවද මේ විටමින් D3 කියන්නේ..
විටමින් D3 හදුන්වනු ලබන්නේ Cholecalciferol කියලා, මෙන්න මේ Cholecalciferol අපි ලබා ගත්තා කියලා එය ශරීරයට උරා ගෙන විටමින් D වලින් වෙන්න ඕන කාර්ය්ය මෙන්න මේ Cholecalciferol වලට කරන්න බෑ.. එහෙම වෙන්න නම් විටමින් D වල ක්රියාකාරී ඒකකයට(Active Form) එකට පරිවර්තනය වෙන්න ඕන...
කොහොමද විටමින් D3 ක්රියාකාරී ඒකකයට(Active Form) පරිවර්තනය වෙන්නේ..?
අපි මුඛ මාර්ගයෙන් ලබා ගන්නා Cholecalciferol මුලින්ම අක්මාවට ගමන් කරනවා..එහිදී Cholecalciferol, alfacalcidol නම් සංඝටකය බවට පරිවර්තනය වනවා.. මෙන්න මේ alfacalcidol වකුගඩු මගින් calcitriol බවට පත් කරනවා..calcitriol කියන මෙන්න මේ සංයෝගය තමයි විටමින් D වල ක්රියාකාරී ඒකකය(Active form). මෙන්න මේ calcitriol තමයි අවශෝෂණය කරගෙන විටමින් D වලට අදාල කාර්යභාරය සිදු කරණු ලබන්නේ..
මෙන්න මේ ආකාරයට විටමින් D ක්රියාකාරි ඒකකය බවට පත් වීම සඳහා අක්මාව සහ වකුගඩු අත්යවශ්ය සාධකයක් වනවා.. ඉතින් අක්මා සහ වකුගඩු රෝග සහිත පුද්ගලයින් සදහා Cholecalciferol ලබා දිමෙන් ඵලක් වන්නේ නෑ..
ඒකට හේතුව විටමින් D ක්රියාකාරී ඒකකයට පරිවර්තනය වීම අඩු වීම හෝ නොහැකි වීම අක්මා හා වකුගඩු රෝගී තත්වය මත වෙනස් වෙනවා..
වකුගඩු රෝගීන් සදහා calcitriol ලබා දීම වඩාත් ඵලදායී වනවා..
අක්මා රෝගීන් සදහා alfacalcidol හෝ calcitriol ලබා දීම වඩාත් ඵලදායී වනවා..
මොනවද විටමින් D පහසුවෙන් ලබා ගන්න පුළුවන් ආකාර..?
1. විටමින් D ලබාගත හැකි පහසුම ආකාරය තමයි හිරු එළියට අවම විනාඩි 30 ක් පමණ නිරාවරණය වීම..
2. බිත්තර කහ මදය, මාළු, මස්, කිරි විටමින් D බහුලව අඩංගු ආහාර වන අතර ඒවා මගින් පහසුවෙන් ලබා ගත හැකිය..
විටමින් D මේද ද්රාව්ය විටමින් වර්ගයක් බැවින් ඒවා අවශෝෂණය වන්නේ මේදය තුළ දිය වීමෙන් පසුවයි.. මේ නිසා ලබා ගන්නා විටමින් D නිසි ආකාරව අවශෝෂණය කර ගැනීම සදහා මේදය සහිත ආහාර සමග ලබා ගැනීම වැදගත් වේ..
දිනකට වැඩිහිටි පුද්ගලයකු විටමින් D 4000IU වඩා ලබා ගැනීම අහිතකර විය හැකිය.. වෛද්යවරයා විසින් විශේෂ අවස්ථා වලදී දිනකට 4000IU වඩා නියම කරන අවස්ථා වලදී හැර විටමින් D අධික මාත්රා ලබා ගැනීම අහිතකර විය හැකිය.