Aung laboratory

08/07/2025

လူတစ်ယောက်ရဲ့ သွေးအုပ်စု အမျိုးအစား ကိုသိထားခြင်းက အရေးပေါ်သွေးလိုအပ်တဲ့အချိန်မှာဘဲ ဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်တွင်းကလီစာတခုခု အစားထိုးရာမှာဘဲဖြစ်ဖြစ် အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်

သွေးအုပ်စုဆိုတာ ဘာလဲ ❓

ရိုးတွင်းခြင်ဆီကနေ သွေးနီဥအပါအဝင်သွေးဆဲလ် တွေကို ထုတ်လုပ်ပေးတယ်

#သွေးနီဥရဲ့မျက်နှာပြင်မှာ လို့ခေါ်တဲ့ protein အသားဓာတ် အမျိုးအစားတခု ပေါ်မူတည်ပြီး သွေးအုပ်စု ကို အမျိုးအစားခွဲကြတာပါ
(Company တစ်ခုမှာ ရာထူးအသီးသီးကို nametag နဲ့ ဖော်ပြသလိုမျိုးပေါ့ )

ဥပမာ ..antigen A ပါရင် Aသွေးအုပ်စု
Antigen B ပါရင် Bသွေးအုပ်စု
Antigen A ရော A ရော B ရောပါရင် AB
Antigen တခု မှ မပါရင် O အုပ်စု
ဆိုပြီး ခေါ်ကြတာပါ

( antibody A နဲ့ antibody B ဆိုတာကတော့ သွေးရည်ကြည်ထဲမှာ ပါပြီး antigen A နဲ့ antigen B ကိုပြန်တိုက်ခိုက်တာပါ ...
ဥပမာ ..A သွေး ဆိုတာ သွေးနီဥပေါ်မှာ antigen A
ပါပြီး သွေးရည်ကြည်ထဲမှာ antibody B ပါတာပါ )

အဲ့ဒီ သွေးအုပ်စု စနစ်အပြင် တခြား #ရှားပါးတဲ့သွေးအုပ်စုစနစ် တွေလဲ ရှိကြပါတယ်
√Rhesus ( ) လို့ခေါ်တဲ့ D antigen အမျိုးအစား
√Duffy
√Kell
√Kidd စသဖြင့် အရမ်းရှားတဲ့ သွေးအုပ်စု စနစ်တွေလဲရှိပါသေးတယ်

ခု လက်ရှိ အသုံးပြုနေတဲ့ ABO စနစ် အပြင် positive negative အပေါင်း အနှုတ် ဆိုတာ
Rh positive သို့ Rh negative ကို ပြောတာပါ
သွေးနီဥ မှာ Rh antigen ပါရင် Rh + နဲ့ မပါရင် Rh - လို့ခေါ်ပါတယ်
ဥပမာ ..A + ဆိုတာက antigen A ရော Rh antigen ရော ပါတာပါ

ABO နဲ့ Rh ပေါ်မူတည်ပြီး သွေးအုပ်စုဘယ်နှစ်မျိုးရှိသလဲ❓

#၈ခု ရှိပါတယ်

O + #အပေါဆုံး
O -
A +
A -
B +
B -
AB +
AB - #အရှားဆုံး


#သွေးလှူတယ်ဆိုတာက သွေးအရည် plasma တခုထဲတင်မကဘူး အဓိကက သွေးဆဲလ်တွေဖြစ်တဲ့ #သွေးနီဥအဓိကပါတာပါ
( သွေးနီဥလိုအပ်တဲ့ လူနာကို သွေးနီဥ , သွေးဖြူဥ လိုအပ်တဲ့လူနာကို သွေးဖြူဥ , သွေးဥမွှားလိုအပ်တဲ့လူနာကို သွေးဥမွှား စသဖြင့် သီးသန့်ခွဲပြီးလဲ သွင်းလို့ရပါတယ် )

ဥပမာ ..
သွေးလှူတဲ့ သူက B +
( antigen B ရော Rh antigen ရောပါတဲ့သူ ) ...
သွေးလက်ခံတဲ့သူက A + ဆိုပါစို့
( antigen A ရော Rh antigen ရောပါတယ်
အဲ့အပြင် anti B ဆိုတဲ့ B antigenကိုပြန်တိုက်မယ့် antibody ပါ ပါတယ် )

Rh + ချင်းကတော့ တည့်တယ်

လှူတဲ့သွေး B antigen ကို လက်ခံတဲ့သူ A သွေး လူနာ ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ် ထဲက anti-B antibody က လက်မခံဘဲ ပြန်တိုက်ခံရပါတယ် ..အဲ့အတွက်ကြောင့် သွေးအုပ်စုမတူဘဲ သွင်းတဲ့အခါ #သွေးနီဥတွေပေါက်ကွဲပြီးအသက်အန္တရာယ် ရှိတဲ့ထိ ဖြစ်တတ်ပါတယ်

donor လို့ခေါ်တဲ့ လူတိုင်းကို အရေးပေါ် အလွယ်တကူ အန္တရာယ်မရှိဘဲ လှူလို့ရတဲ့ အမျိုးအစားက ဘာလဲ ❓

အဲ့တော့ ဘာ antigen မှ မပါတဲ့ သွေး အမျိုးအစားက သူများကို လှူတဲ့အခါ အန္တရာယ်အကင်းဆုံးပါ
ဒါပေမယ့် O negative သွေးက ရှားတဲ့အတွက်ကြောင့် O positive သွေးကိုဘဲ အလွယ်တကူ သွင်းကြတာပါ

O + ကို A + B+ AB+ O+ ကြိုက်တဲ့လူနာကိုသွင်းနိုင်ပါတယ်

( ဒါပေမယ့် O positive သွေးကို B - တွေ A - တွေ AB - တွေကို သွင်းရင် ဘာဖြစ်မလဲ ဆရာမဆိုရင်
O မှာ ဘာ antigen မှ မပါတဲ့အတွက် O ကို B တွေ A တွေ AB တွေမှာ သွင်းရင် အန္တရာယ်ကင်းပါတယ်
O + မို့လို့ postive ဖြစ်တဲ့ Rh positive သွေးကို A- B - negative ဖြစ်တဲ့ Rh negative လူနာတွေကို သွင်း ရင် နောက်တခါ Rh positive သွေးထပ်သွင်းတဲ့အခါ သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ဆောင်တဲ့အခါ မှာ အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ် )

နည်းနည်းတော့နားရှုပ်သွားမယ်ထင်တယ် 😅
မရှင်းရင်လဲcmt မှာ ပြန်မေးလို့ ရပါတယ်

လွတ်လပ်စွာ share နိုင်ပါတယ် ..copy paste လုပ်ပြီး ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြခွင့် မပြုပါရှင်




7.7.2025
Credit ...

03/07/2025

Cholesterol_များနေတယ်
Medical_check_up_မှာအသည်းအဆီဖုံးတယ်ဆိုလို့
အဆီကျဆေး_သောက်နေတယ်လေ

Dyslipidaemia
သွေးထဲအဆီတွေများနေတယ်

👉👉👉
သွေးစစ်လို့ Lipid profile မှာပါတာတွေက

- Total Cholestrol
- LDL Cholestrol
- HDL Cholestrol
- Triglyceride

ဆိုပြီး (၄) မျိုးပါပါတယ်။

လူတော်တော်များများရဲ့ အဖြေမှာ HDL Cholestrol ကနည်းပြီး ကျန်တဲ့ (၃) မျိုး များနေတတ်ပါတယ်။

ဘာလို့ပါလဲ 🤔

👉👉👉
Lipid_metabolism အကြောင်းနည်းနည်းပြောပြပါမယ်။

အဆီတွေ (အသားကရတာ၊ငါးကရတာ၊ အသီးကရတာ၊ ဟင်းချက်ဆီ) အားလုံးကို ချေဖျက်ပြီးရင် fatty acid နဲ့ glycerol ဆိုတာရပါတယ်။

အဲ့ဒါတွေကို အူတွေက စုပ်ယူပါတယ်။

စုပ်ယူတဲ့ အဆီတွေကို အသည်းဆီပို့ပါတယ်။ လိုအပ်ရင်သုံးလို့ရအောင်။

အဲ့ထက် ပိုတဲ့ အဆီတွေကို ခန္ဓာကိုယ်က Cells တွေဆီ ပို့ပါတယ်။ ပိုတဲ့ အဆီတွေကို Cells တွေထဲမှာ သိမ်းရင်းသိမ်းရင်း နဲ့ အဆီ Cells တွေများလာပါတယ်။

အဲ့တော့ ဝ လာတယ်ဆိုတာပေါ့။

ဒီမှာပြောချင်တာက အဆီစားမှ မဟုတ်ပါဘူး၊

ထမင်းစားများရင် => glucose များပါတယ်၊ အဲ့ဒါ ကိုအသည်းမှာ Glycogen အနေနဲ့ သိမ်းပါတယ်
အဲ့ထက်ပိုရင် အဆီအဖြစ်ပြောင်းလိုက်ပါတယ်၊

အသားအစားများရင် => Amino acid တွေကို ခန္ဓာကိုယ်အတွက်လိုအပ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေထုတ်ပါတယ်။ ကြွက်သားပျက်စီးတာတွေအစားထိုးပါတယ်၊ အနာတွေရှိရင် အစားထိုးပါတယ်(အနာကျက်အောင်) အဲ့ဒါထက်ပိုရင် အဆီအဖြစ်ပြောင်းလိုက်ပါတယ်

အဲ့တော့ "ကိုယ်က cholesterol free ပဲစားတာ၊ ဘာလို့ ဝ လာလဲမသိပါဘူး" ဆိုတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များ သိလောက်ပါပြီနော်။

ခန္ဓာကိုယ်က အရွက်ကလွဲလို့ ကြိုက်တာစား ပိုလို့ကတော့ အဆီပြောင်း ပလိုက်တာ။

👉👉👉

အဆီဟာရေမှာ မပျော်ဝင်ပါဘူး။ အဲ့တော့ တစ်နေရာကတစ်နေရာသွားဖို့ သယ်ပေးမယ့်သူလိုပါတယ်။

LDL နဲ့ HDL ဆိုတာ Carrier Protein တွေပါ (အဆီမဟုတ်ပါဘူး)

LDL ဆိုတာက အဆီတွေကို အူကနေ၊ အသည်းကနေ ခန္ဓာကိုယ်က Cells တွေဆီကို ပို့ပေးတဲ့ကောင်ပါ

***LDL များနေတယ်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်က cells တွေဆီကို အဆီတွေများများပို့နေတယ် လို့ပြောတာပါ။
မကောင်းတဲ့ကောင်ပါ ၊ များလေ မကောင်းလေပါ

HDL ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်က Cells တွေဆီက အဆီတွေကို ခန္ဓာကိုယ်အတွက် စွမ်းအင်အဖြစ်သုံးဖို့ အသည်းဆီကို ပို့ပေးတဲ့ ကောင်ပါ

***HDL များတယ်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ် cells တွေဆီက အဆီတွေကို သုံးပစ်နေပြီလို့ပြောတာပါ
ကောင်းတဲ့ကောင်ပါ၊ များလေ ကောင်းလေပါ

(HDL ဘယ်အချိန်များလဲဆိုတော့ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရင် ခန္ဓာကိုယ်က စွမ်းအင်လိုတော့ အဆီတွေကို ဖြိုခွဲပြီးသုံးလို့ အသည်းဆီအဆီသယ်ပေးမယ့် HDL များများလိုတာပါ)

------

Triglyceride (TG) ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ
- သိုလှောင်ထားတဲ့ အဆီ၊
- အသည်းအဆီဖုံးတယ်ဆိုတဲ့အဆီ ၊
- နှလုံးအဆီဖုံးတယ်ဆိုတဲ့အဆီ၊
- သွေးကြောထဲပိတ်တယ်ဆိုတဲ့အဆီ၊
- နှလုံးသွေးကြောပိတ်တဲ့အဆီ
- ဦးနှောက်သွေးကြောပိတ်ပြီးလေဖြတ်စေတဲ့အဆီ
- ခြေလက်သွေးကြောတွေပိတ်ပြီး ခြေပုတ်လက်ပုတ်ဖြစ်စေတဲ့ အဆီပါ

အဲ့တော့ TG များတယ်ဆိုတာ အခြေအနေမကောင်းပါဘူး။

👉👉👉

အဆီချရပါမယ်

ဘာတွေကို နည်းအောင်လုပ်မလဲ ?

☑️ TG နည်းရပါမယ်
☑️ LDL နည်းရပါမယ်

✅ HDL များရပါမယ်

ဘာစားစား လိုတာထက်ပိုစားရင် အဆီတက်မှာပါ
(အစားလျှော့ပါမယ်)
လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရင် Energy လိုတဲ့ အတွက် ရှိပြီးသားအဆီတွေကို ဖြိုခွဲပါတယ် (HDL တတ်လာပါလိမ့်မယ်)

လုပ်ရမှာက (၂) ခုထဲပါ။

👉👉👉

လုပ်ရမယ့် (၂) ခုကို မလုပ်ပဲ နဲ့ ဆေး တွေ လျှောက်သောက်ပါတယ်။

အဆီကျဆေး ဆိုတာတွေသောက်ပါတယ်။

အဆီကျဆေး ဆိုတာ အကြမ်းအားဖြင့် (၂) မျိုးရှိပါတယ်။
၁။ သွေးထဲက အဆီတွေ ကျအောင်လုပ်တဲ့ဆေး
၂။ စားတဲ့ အစာထဲက အဆီတွေ မစုပ်အောင်တားတဲ့ဆေး

👉👉👉

၁။ သွေးထဲက အဆီတွေ ကျအောင်လုပ်တဲ့ဆေး

အဲ့ဒီဆေးက သွေးထဲက အဆီတွေကို အသည်းဆီကို ပို့ပြီ ဖျက်ပစ်ခိုင်းပါတယ်။

(ဒါပဲဆိုရင် ကောင်းလှချည်လားပေါ့ HDL လုပ်သလို လုပ်ပေးတာလေ) ❌❌❌ မဟုတ်ပါဘူး

👉 များနေသမျှ အဆီတွေကို ဆေး 💊 က တာဝန် ကျေကျေ အသည်းဆီ ပို့ပါတယ်၊
👉 အသည်းကလည်း တာဝန် ကျေကျေ အဆီတွေကို ဖျက်ဆီးပစ်ပါတယ်
😢😢😢😢😢
လူကကျတော့ အဆီကျဆေး သောက်ထားတယ်ဆိုပြီး စားမြဲစား၊ သောက်မြဲသောက်နေပါတယ်
👉 အဆီတွေ သွေးထဲ တရားလွန်များနေတော့
👉 အသည်းက အလုပ်မတရားလုပ်ရပါပြီ
👉 အရက်လေးကလည်းသောက်တော့ အရက်ကိုလည်း ဖျက်တဲ့အလုပ်လုပ်ရပါတယ်

👉 နဂိုထဲက ကောင်းတဲ့ အသည်းလားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး အဆီဖုံးနေတဲ့ အသည်းပါ။

ဘာနဲ့တူလဲဆိုတော့ ပေါင် (၃၀၀) လောက်ရှိတဲ့ လူဝကြီးကို ပြေးခိုင်းပြီး နောက်က ကျားလိုက်ခိုင်းသလိုဖြစ်နေပါတယ်။ (သေမှာကြောက်တော့ ပြေးရင်းအမောဆို့ပြီးသေသွားပါလိမ့်မယ်)

👉 အဲ့လိုနဲ့ အသည်းပျက်ပါလိမ့်မယ်။ အသည်းရောင်ပါမယ်။ နောက်အသည်းခြောက်ပါလိမ့်မယ်။

😰😰😰

အထူးကုဆရာဝန်ကြီးတွေ သောက်ခိုင်းတာကြတော့ရော
သူတို့က
- လိုအပ်တဲ့ သူကိုပဲပေးတာပါ
- အသည်းကောင်းမကောင်း အရင်ကြည့်ပါတယ်။
- (၃) လတစ်ခါ ရက်ချိန်းခေါ်ပြီး သွေးစစ်နေတယ် ဆိုတာ သူတို့ ပိုက်ဆံလိုချင်လို့ ခေါ်နေတာ မဟုတ်ပါဘူး (လိုအပ်တာတွေပြန်စစ်ဖို့ခေါ်တာပါ)
- သွားပြလဲ ဒီဆေးတွေပဲ ဆက်ပေးတာပဲ ဆိုပြီး (သွားမပြပဲ ဆေးတွေဆက်သောက်နေကြတာ ကြောက်ဖို့ကောင်းပါတယ်)
- ဒီဆေးတွေ ဆက်ပေးတယ်ဆိုတာက စစ်ဆေးကြည့်ပြီးသောက် လို့ရသေးလို့ ဆက်ပေးတာပါ
- ပြီးတော့ အစားလျှော့ခိုင်းတယ်လေ

(အဆီကျဆေး သောက်မယ်ဆိုရင် အသည်းကောင်းဖို့လိုသလို၊ အသည်းဝန်မပိအောင် အစားလျှော့ဖို့လည်း လိုပါတယ်)
အဲ့တော့ ဆေးသောက်သောက်/မသောက်သောက် အစားက လျှော့ရမှာပဲ။
လေ့ကျင့်ခန်းက လုပ်ကမှာပဲ။

👉👉👉
၂။ စားတဲ့ အစာထဲက အဆီတွေ မစုပ်အောင်တားတဲ့ဆေး
- Online ကနေ ရောင်းတာဖြစ်ဖြစ်၊
- Gym သွားပြီး Workout မလုပ်ပဲ စကားသွားပြောရင်း အချင်းချင်း ညွှန်းတာဖြစ်ဖြစ်ကနေ သောက်ကြတာပါ

❌❌❌ (အူထဲက နေ စားတဲ့ အဆီမစုပ်အောင်ပိတ် တော့ ကြိုက်သလောက်စား အဆီ မတက်ဘူးလေ)❌❌❌

အဲ့လောက်လွယ်ရင် ပိုက်ဆံတတ်နိုင်တဲ့ လူတိုင်း Six Packs တွေ နဲ့ဖြစ်နေကြမှာပေါ့ 🤷‍♂️

6 packs နဲ့က ရုပ်ဆိုးလို့
👉 ခန့်အောင် ဗိုက်ပူကြီး တမင်ထားတဲ့သူ ရှိမယ် မထင်ပါဘူး

(ထားပါတော့ အဆဲခံရတော့မယ် 😅)

ဆေးတွေက တကယ် အူကနေ အဆီမစုပ်စေပါဘူး

ဒါပေမယ့်
- အဆီပဲမစုပ်တာလေ တခြားဟာစုပ်တယ်၊ ဆေးသောက်ထားတယ်ဆိုပြီး မတရားစားတော့ ပိုတဲ့ဟာတွေက ခန္ဓာကိုယ်ထဲ အဆီပြောင်းသွားတာပဲ
- ဘာထူးလဲ ဆိုတော့ Fat soluble Vitamin ဖြစ်တဲ့ Vitamin E မစုပ်ဘူးလေ အဆီမှမစုပ်တာ (အဲ့တော့ ရုပ်တွေရင့်လာရော)
- Fat soluble Vitamin ဖြစ်တဲ့ Vitamin D မစုပ်ဘူးလေ အရိုးတွေပွ၊ ကိုယ်ခံအားတွေကျ၊ အရိုးတွေနာ၊ ကြွက်သားတွေနာ
- ပြီးတော့ အဆီမစုပ်တော့ ဝမ်းသွားဆီတရွှဲရွှဲ နဲ့၊ အဲ့ဒါအပြင် တောက်လျှောက်ကျနေတာဆိုတော့ ပုဆိုးတွေ၊ ထမီတွေ ဆီတွေကွက် လူကြားထဲ ဒီလောက် ဒုက္ခရောက်တဲ့ ဆေးကြီး

😰😰😰
-------

ပြန်ချုပ်ရရင်

သွေးထဲအဆီများနေတယ် ဘာလုပ်ရမလဲ

✅ အစားလျှော့စားပါ၊ ည (၆) နာရီနောက်ပိုင်းမစားပါနှင့် (စောစောအိပ်ပါ ၊ မအိပ်ရင်ပြန်ဆာလိမ့်မည်)
✅ အချိုရည် လုံးဝ (လုံးဝ) မသောက်ပါနှင့်
✅ ဆီကြော် လျှော့စားပါ (မစားကအကောင်းဆုံးပါ)
✅ ဗိုက်ပြည့်နေအောင်အရွ​က်များများစားပါ
✅ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ ၊ အပြင်းအထန်ကြီး လုပ်စရာ မလိုပါဘူး တစ်နေ့ မနက် (၃၀) မိနစ် ညနေ (၃၀) မိနစ် လမ်းလျှောက်ပေါ့ (ခပ်သွက်သွက်တော့လျှောက်ပါ ၁၀ မိနစ်ဆို ချွေးထွက်လာမှ မှန်ပါတယ်
ပြေးစက်နဲ့ဆို 6km/hr နှုန်းလျှောက်ပါ)
(Gym မှာ တစ်နှစ်စာ ပိုက်ဆံသွင်းပြီး စကားသွားပြောကြရင် မိအေး၂ ခါနာပါတယ်)
✅ ဆေးက ဆရာဝန်မညွှန်းပဲ ❌ မသောက်သင့်ပါ

အဲ့လိုသာလုပ်မယ်ဆိုရင်

(၃) လအတွင်း သွေးတွင်းအဆီတွေကျပြီး (ကိုယ်အလေးချိန်ချက်ချင်းမကျရင်တောင်) ကျွန်တော်လို ကျန်းမာတဲ့ ဝက်ကြီးအဖြစ်ကနေ တဖြည်းဖြည်း ကိုယ်အလေးချိန်ပါ ကျလာပါလိမ့်မယ်။

😀 တစ်ပတ်ကြာရင် လူက Fit ဖြစ်တာသိသာ လာပါလိမ့်မယ်
😀 တစ်လ ကြာရင် အကျင့်ဖြစ်သွားပါပြီ
😀 (၃) လ ကြာရင် ရလဒ်တွေ မြင်လာရပါမယ်

အဲ့ဒါကြောင့်
ဒီနေ့ပဲစလုပ်ပါ
ကျန်းမာရေးဗဟုသုတတိုးပြီး
သက်ရှည်ကျန်းမာစိတ်ချမ်းသာကြပါစေ

Dr. ဘုန်းစည်သူလွင်

23/06/2025

သွေးလှူသင့်တဲ့အကြောင်းအရင်း

အင်္ကျီလက်ကိုခေါက်တင်ပြီး သွေးလှူလိုက်ပါ။ အရမ်းပီတိဖြစ်စရာကောင်းပါတယ်။ ရောဂါအခြေအနေတစ်ခုခုကြောင့် သွေးလိုအပ်နေသူတွေ၊ မတော်တဆမှုတစ်ခုခုကြောင့် သွေးလိုအပ်နေသူတွေကို ကိုယ့်သွေးနဲ့ အသက်ကယ်နိုင်တာက တော်တော်လေး ပီတိဖြစ်စရာကောင်းပါတယ်။ သွေးလှူတာက သူများအသက်ကိုကယ်တင်နိုင်လို့ ပီတီဖြစ်ရုံတင်မဟုတ်ပါဘူး။ ကုသိုလ်လည်းရသလို ကျန်းမာရေးအရလည်း ကောင်းကျိုးလေးတွေရနိုင်ပါသေးတယ်နော်။ ဘာတွေများဖြစ်မလဲလို့ စိတ်ဝင်စားနေပြီလား ဆက်ဆွေးနွေးလိုက်ရအောင်နော်။

သွေးလှူတာက ကျန်းမာစေနိုင်တယ်လို့ပြောရတဲ့ အကြောင်းအရင်း

သွေးလှူတာကသူများအသက်ကိုကယ်ရာရောက်သလို ကိုယ်တိုင်မှာလည်း ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးတွေတော်တော်လေးများပါတယ်။ လေ့လာမှုတွေအရတော့ သွေးလှူတာကြောင့် အခုလိုမျိုးကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးလေးတွေရရှိနိုင်တယ်၊လို့တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။

နှလုံးသွေးကြောတွေကို ကျန်းမာစေနိုင်တယ်

သွေးပျစ်တာက နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါတွေကို ဖြစ်စေနိုင်တဲ့အကြောင်းအရင်းပါ။ သွေးတွေကပျစ်လေလေ သွေးကြောတွေထဲမှာ စီးဆင်းရခက်လေလေဖြစ်ပြီး သွေးကြောနံရံတွေကဆဲလ်တွေကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်လေလေပါ။ သွေးတွေပျစ်နေတာကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်မယ့် အခြေခံအကျဆုံးသောနည်းလမ်းကတော့ သွေးလှူတာပါ။ ဒါတွေတင်မကပါဘူး။ သွေးလှူတာကြောင့် နှလုံးရောဂါခံစားရနိုင်ခြေနည်းသွားနိုင်သလို ရုတ်တရက်နှလုံးရပ်တာ နဲ့ လေဖြတ်တာတွေခံစားရနိုင်ခြေကို တော်တော်လေးနည်းသွားစေနိုင်ပါတယ်။ သွေးလှူတာက ကိုယ်တွင်းက Oxidative Stress တွေကိုဖြေလျော့ပေးနိုင်ပါတယ်။

ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်

သွေးလှူလိုက်တဲ့အခါ သွေးတွင်းက iron oxidative stress တွေကိုလျော့ကျသွားစေနိုင်ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေက ခန္ဓာကိုယ်ကို အရွယ်မတိုင်ခင် အိုမင်းရင့်ရော်တာနဲ့ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို ကျဆင်းစေနိုင်ပါတယ်။ တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်ပုံမှန်သွေးလှူပေးမယ်ဆိုရင် ကင်ဆာရောဂါကြောင့်သေဆုံးနိုင်ခြေကို သိသိသာသာလျှော့ချနိုင်မှာပါ။ သွေးလှူတာကြောင့် အသည်းကင်ဆာ၊ အဆုတ်ကင်ဆာ၊အူမကြီးကင်ဆာ နဲ့ လည်ချောင်းကင်ဆာတွေဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်မှာပါ။

ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းညှိပေးနိုင်ပါတယ်

သွေးလှူတာက ကိုယ်တွင်းကယ်လ်လိုရီတွေကိုလောင်ကျွမ်းစေနိုင်ပါတယ်။ ပုံမှန်သွေးလှူတာက ကျန်းမာတဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းညှိပေးနိုင်သလို သွေးတွင်းသံဓာတ်ကိုလည်း ထိန်းညှိပေးနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်ချဖို့စဉ်စားနေသူတွေအနေနဲ့ စမ်းကြည့်သင့်တဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုပါနော်။

ရောဂါရှိ၊မရှိ စစ်ဆေးခွင့်ရတယ်

သွေးလှူတဲ့အခါ အရင်ဆုံးလုပ်ရတာက ကိုယ့်သွေးထဲမှာရောဂါပိုးတွေရှိနေလားဆိုတာကို စစ်ဆေးရတာပါ။ HIV၊ အသည်းရောင်အသားဝါ နဲ့ အခြားသွေးကနေတဆင့် ကူးစက်နိုင်တဲ့ရောဂါတွေရှိလားဆိုတာကို စစ်ဆေးရတာပါ။ ဒီစစ်ဆေးမှုကိုအောင်မြင်မှ သွေးလှူခွင့်ရရှိမှာဖြစ်ပြီး အကျိုးရှိတဲ့ စစ်ဆေးမှုတစ်ခုပါ။

သွေးလှူရင်း အခုပြောခဲ့တဲ့ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးလေးတွေကို ရရှိနိုင်ကြပါစေကြောင်း…….

Team ( ရိုးရာလေး)

12/06/2025

တီဘီရောဂါ ကာကွယ်ခြင်းတွင် အဓိက အောင်မြင်မှု
နောက်ဆုံးပေါ် mRNA ကာကွယ်ဆေးသည် (တီဘီ) တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ထူးထူးခြားခြား အလားအလာရှိပါသည်။
တီဘီရောဂါသည် နေ့စဉ် လူ ၄၃၀၀ ကျော် သေဆုံးနေရဆဲဖြစ်သော ရောဂါဖြစ်သည်။
mRNACV2 ဟုခေါ်သော ဤမျိုးဆက်သစ်ကာကွယ်ဆေးသည် ကြွက်များတွင် ပြင်းထန်သော ခုခံအားတုံ့ပြန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အဆုတ်အတွင်းရှိ TB ဘက်တီးရီးယားများကို သိသိသာသာ လျှော့ချပေးသည်။
BCG ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသားသူများအတွက်ပင် အကာအကွယ်ကို မြှင့်တင်ပေးပါသည်။
နှစ် ၁၀၀ သက်တမ်းရှိ BCG ကာကွယ်ဆေးနှင့် မတူဘဲ၊ ၎င်းသည် COVID-19 ကာကွယ်ဆေးကို စွမ်းအားပေးသည့် တူညီသော mRNA နည်းပညာကို အသုံးပြုထားသည်။ ယခုလည်း ဘက်တီးရီးယားကူးစက်မှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်သည့် အလားအလာကို သက်သေပြနေသည်။
တီဘီရောဂါသည် နှစ်စဉ်အသက် ၁ သန်းအထိ ရှင်သန်နေဆဲဖြစ်ပြီး ကာကွယ်ဆေး ချယ်ခွင့် နည်းငယ်သာရှိသေးသဖြင့်၊ ဤဆန်းသစ်တီထွင်မှုသည် လူသားမျိုးနွယ်၏သေစေတတ်သောရောဂါများထဲမှ တခုကို တိုက်ဖျက်ရန် တော်လှန်ပြောင်းလဲနိုင်မည်ဖြစ်သည်။
၎င်းသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအတွက် ခေတ်သစ်တခုဖြစ်သည်။
ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

25/05/2025

26/04/2025

HIV survival outside the body လူ့ခန္ဓာကိုယ်အပြင်မှာ HIV ဘယ်လောက်ကြာရှင်သလဲ

HIV ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ လူ့ကိုယ်ခန္ဓာထဲကနေထွက်လာရင် ရောက်နေတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေအပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ရှင်သန်နိုင်တယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ ရက်သတ္တပါတ်တွေအထိရှင်တယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ ဒီလောက်ကြာကြာ မရှင်နိုင်ပါ။ သူတို့ရှင်သန်နိုင်စွမ်းဟာ ကိုယ်ကနေထွက်တဲ့အရည်တွေအပေါ်မှာမူတည်တယ်။ အရည်ထုထည် ဘယ်လောက်များသလည်း။ အရည်ရဲ့အပူချိန်၊ အက်စစ်ဓါတ်၊ ရေငွေ့ဓါတ်နဲ့ နေရောင်။

အခုထိ ကိုယ်ထဲကနေထွက်ပြီးသား သွေး၊ သုက်ရည်၊ တခြားအရည်တွေကနေတဆင့် HIV ကူးစက်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့လူနာ မရှိသေးပါ။ အဲလိုအရည်နဲ့သွေးတွေထဲမှာ မှန်ဘီလူးနဲ့စစ်ရင်တော့ HIV ပိုးတွေပါနေတာတွေ့နိုင်တယ်။ အရေအတွက်အရ ကူးစက်နိုင်အောင်မများလို့ဖြစ်မယ်လို့ ကောက်ချက်ချနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သတိထားကိုင်တွယ်ဖို့လမ်းညွှန်ချက်ကို တိတိကျကျထုတ်ထားပါတယ်။

HIV ပိုးဟာ အပူဒဏ်ကိုမခံနိုင်ပါ။ အေးလွန်းတာလည်းမခံနိုင်ပါ။ 60°C ကျော်ရင်သေကုန်တယ်။ အခန်းတွင်းအပူချိန်မှာ ရှိနေရင် ပိုးအရေအတွက် နည်းတော့မသွားပါ။ 4°C မှာထားရင် ခြောက်နေတဲ့သွေးထဲမှာ ၇ ရက်နေနိုင်တယ်။ ဓါတ်ခွဲခန်း စမ်းသပ်မှုတွေလုပ်ဘို့ HIV ပိုးပါတဲ့သွေးကို သိမ်းထားချင်ရင် –70°C မှာထားရတယ်။ အပူချိန် 4°C မှာ သိမ်းထားရင် ကြာကြာရှင်တယ်။ 27 to 37°C မှာထားရင် ၇ ရက်ထက်ပိုမရှင်ဘူး။ အခန်းတွင်းအပူချိန်မှာထားရင် ခြောက်နေတဲ့ သွေးထဲမှာ ၅ ရက်ကနေ ၆ ရက်အထိ ရှင်မယ်။ pH level ကလည်း ထိန်းထာပြီးစမ်းသပ်ရမယ်။ ဒါကြောင့် ခြောက်နေတဲ့သွေးကနေ မကူးပါ။

HIV ပိုးရှိလူနာပေါင်း ၈ဝဝ ကျော်ဆီကနေ သွေးထုတ်ယူပြီး အခြေအနေအမျိုးမျိုးမှားထားပြီး ပြန်စစ်ဆေးတော့ ဆေးထိုးအပ် ၁ဝ% မှာ ပိုးက ၁၁ ရက်အထိ ရှင်နေတာတွေ့ရတယ်။ သွေးထုထည်က ၄၇% အပ်တွေထဲမှာ 2µl နဲ့ ၅၃% မှာ 20µl ထက်နည်းတယ်။ ဆေးထိုးအပ်ထဲကသွေးထဲမှာ သည်အတိုင်းထားရင် ၄ ပါတ်အထိရှင်နေနိုင်တယ်။
မိလ္လာရေထဲမှာလည်း မရှင်နိုင်ပါ။ ဝမ်းနဲ့ ဆီးထဲကနေ HIV ပိုးရှာမရပါ။ စမ်းသပ်မှုတခုမှာတော့ အဲလို အညစ်အကြေးထဲမှာ ရက်များများအထိရှင်နေနိုင်တယ်လို့ တွေ့ရပါတယ်။ ပင်လယ်ရေထဲမှာလည်း တခြားဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေထက် ပိုမရှင်နိုင်ပါ။
လူသေအလောင်းကနေ HIV ပိုးကို ၁၁ ရက်ကနေ ၁၆ ရက်အထိရှာလို့တွေ့ပါတယ်။ ရေခဲတိုက်အပူချိန်က 2°C ရှိတယ်။
လူသေနဲ့ ကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းကို အပူချိန် 20°C မှာထားရင် HIV ပိုးဟာ ၁၄ ရက်အထိရှင်နိုင်တယ်။ ၁၆ ရက် နောက်မှာတော့ သိသာတဲ့အရေအတွက်အထိ မရှိတော့ပါ။ အခုလိုစမ်းသပ်မှုတွေမှာ လေနဲ့မိုးကိုထည့်မစဉ်းစားခဲ့ပါ။

HIV ပိုးဟာ (အယ်လ်ကာလီ) နဲ့ အက်စစ်ဓါတ်ခေါ် pH level မတူရင်လည်း ခံနိုင်မတူပါ။ pH 7 ထက်နည်းတာရော pH 8 ထက်များတာမှာပါ ကောင်းကောင်းမရှင်နိုင်ပါ။ ကျန်းမာနေတဲ့အမျိုးသမီးရဲ့ ဗဂျိုင်းနာထဲမှာ အက်စစ်ဓါတ်အခြေအနေရှိလို့ HIV ပိုးဟာ ကြာကြာမရှင်နိုင်တာဖြစ်တယ်။

၂ဝဝ၃ ခုနှစ်က သြစတေးလျမှာလုပ်တဲ့ သုတေသနအရ HIV ဟာ လူ့ကိုယ်ခနာအပြင်ဖက်မှာ ရက်သတပါတ်တွေအထိ ရှင်နေနိုင်တယ်။ အဲဒီလိုရှင်ဖို့ ဗိုင်းရပ်ပမာဏ၊ သွေးထုထည်၊ အရည်ထုထည်၊ အပူချိန်၊ စိုထိုင်းဆနဲ့ နေရောင်တွေ အပေါ်မှာ မူတည်တယ်လို့ ကောက်ချက်ချတယ်။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ
၂၅-၄-၂၀၁၅

11/04/2025

Color of our blood သွေးဆိုတာ အမြဲနီတယ်
သွေးဆိုတာ အောက်စီဂျင်ပြည့်ဝနေမှ နီရဲတယ်လို့ ပြောလေ့ရှိကြတယ်။ အောက်စီဂျင်မရှိရင် မနီတော့ဘူးလို့ ပြောကြတယ်။ အဲတာ အစဉ်အလာပြော၊ အရပ်ပြောသာ ဖြစ်တယ်။ အောက်စီဂျင်ကို အသက်ရှူလိုက်တဲ့ လေထဲကနေ သွေးနီဥတွေက စုပ်ယူပေါင်းစပ်လိုက်တယ်။ သွေးလွှတ်ကြောထဲကသွေးမှာ အောက်စီဂျင်ရှိနေလို့ နီရဲနေပြီး၊ သွေးပြန်ကြောထဲကသွေးက အနီရောင်ရင့်မှိုင်းနေမယ်။
သွေးနီဥမှာ ဟီမိုဂလိုဘင်ဆိုတာပါတယ်။ အဲတာကို သံဓါတ်နဲ့လုပ်ထားတယ်။ သံဓါတ်နဲ့ အောက်စီဂျင်ပေါင်းလိုက်ရင် သွေးဟာ အနီ + လိမ်မော်ရောင်၊ တနည်းအားဖြင့် အင်္ဂါဂြိုလ်အရောင်နဲ့ တူလာတယ်။ တချို့ တိရစာ္ဆန်တွေမှာ ကြေးနီဓါတ် ပါတယ်။ အောက်စီဂျင်နဲ့ပေါင်းရင် သွေးအရောင်က စိမ်းပြာပြာဖြစ်တယ်။ ရှေးဟောင်းအဆောက်အဦတွေအမိုးကို ကြေးနီနဲ့လုပ်ထားလို့ စိမ်းပြာပြာဖြစ်နေတာတွေ့ရမယ်။
သွေးဟာနီတယ်ဆိုတဲ့စာအုပ်ကို စကော့ ဆစ်ဂလာကရေးခဲ့တာ အရောင်းရအကောင်းဆုံးနံပါတ် (၁) ဖြစ်ခဲ့တယ်။
လူ့သွေးတိုင်းဟာ အမြဲနီပါတယ်။ အောက်စီဂျင်မရှိတော့လည်း အနီရင့် (နီညိုညို) သာဖြစ်မယ်။ မနီတော့တာမဟုတ်ပါ။ သွေးဟာ ကိုယ်ထဲမှာသာမက အပြင်ရောက်လည်းနီတာပါပဲ။ အဲတာ Iron oxide (rust) ကြောင့်ဖြစ်တယ်။ အောက်စီဂျင်မရှိလို့ သွေးဟာ ပြာသွားပေမဲ့ သေသွားတာမဟုတ်ပါ။
ရှေးဘုရင်တွေခေတ်တုံးက အသုံးတခုရှိတယ်။ အပြာရောင်သွေးဆိုတာ တော်ဝင်သွေး၊ နန်းသွေးကို ခေါ်တယ်။ ဘုရင့်အမျိုးအနွယ်တွေ၊ မူးကြီးမတ်ရာတွေ၊ ချမ်းသာကြွယ်ဝသူတွေကိုခေါ်တယ်။ သူတို့သွေးကသာ ပြာတယ်။ သာမန်လူတိုင်းသွေးဟာ နီတယ်ဆိုတဲ့သဘောဖြစ်တယ်။
အဲတာက အရောင်ကိုပြောတာဖြစ်တယ်။ အုပ်စုကိုတော့ နည်းနှစ်မျိုးနဲ့ခွဲထားလို့ လူ့သွေးဟာ ရှစ်အုပ်စုရှိတယ်။
O + = 39%
O - = 1%
A + = 27%
A - = 0.5%
B + = 25%
B - = 0.4%
AB + = 7%
AB - = 0.1%
ဒေါက်တာတင့်ဆွေ