20/06/2022
သွေးလေးဖက်နာ (RA) နှင့် သိမှတ်ဖွယ်ရာများ
သွေးလေးဖက်နာဆိုတာဟာ Autoimmune disorder တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ကိုယ့် immune system က ကိုယ့် tissues တွေကို မမှတ်မိဘဲ လိုက်တိုက်နေတဲ့ ကိုယ်တွင်းစစ်ပွဲတစ်ခုလိုပါပဲ။
သွေးလေးဖက်နာရောဂါဟာ ဘာကြောင့်ဖြစ်တာလဲလို့ တိတိကျကျပြောလို့တော့မရပါဘူး။
ဒီရောဂါဟာ
၁။ အမျိုးသမီးတွေမှာ ပို အဖြစ်များပါတယ်။
၂။ အသက်အရွယ်မရွေးဖြစ်နိုင်ပေမယ့် သက်လတ်ပိုင်းတွေမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။
၃။ ဒီရောဂါဟာ မျိုးရိုးလိုက်တတ်ပါတယ်။
၄။ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူ
၅။ အဝလွန်တဲ့သူတွေမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။
၆။ ပတ်ဝန်းကျင်၊ လုပ်ငန်းခွင်တွေ၊ ဆောက်လုပ်ရေးတွေဆီက Asbestos, silica အမှုန့်တွေနဲ့ ထိတွေ့မှုရှိတဲ့သူတွေမှာ ဖြစ်ဖို့ပိုများပါတယ်။
သွေးလေးဖက်နာရောဂါမှာ အဓိကထိတဲ့နေရာကတော့ အဆစ်အမြစ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ သေးငယ်တဲ့အဆစ်အမြစ်(ဥပမာ။ လက်ချောင်း ခြေချောင်းအဆစ်ကလေး)တွေကနေ စပြီးနာကျင်လာပါတယ်။
တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အချိန်ပိုကြာလာတဲ့အခါ လက်ကောက်ဝတ်၊ ဒူးခေါင်း၊ ခြေကျင်းဝတ်နဲ့ ပခုံးအထိ နာကျင်ရောင်ရမ်းလာပါတယ်။ မနက်ပိုင်းတို့၊ တစ်ခုခုလှုပ်ရှားပြီးချိန်တို့ဆို ပိုနာတတ်ပါတယ်။
အများစုမှာ တူညီတဲ့ အဆစ်ကိုပဲ ဘယ်ဘက်ရောညာဘက်ပါ နာကျင်တတ်ပါတယ်။အစားအသောက်ပျက်တာ၊ အဖျားတက်တာ၊ မောပန်းနွမ်းနယ်တာတွေနဲ့လည်း တွဲဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ဒီရောဂါက ကောင်းသွားလိုက် အရိုးအဆစ်တွေ ပြန်နာလိုက်နဲ့ သံသရာလည်နေတတ်ပါတယ်။
တဖြည်းဖြည်းရောဂါအခြေအနေပိုဆိုးလာရင် joint deformity လို့ခေါ်တဲ့ အရိုးအဆစ်တွေ မူမမှန်ပဲ ပုံပျက်သွားတဲ့အထိ ကြောက်ဖို့ကောင်းပါတယ်။ (လက်ချောင်းအဆစ်လေးတွေဟာ Z ပုံလိုပျက်လာတာ၊ လက်ကောက်ဝတ်တွေကောက်ကွေးလာပြီး carpal tunnel deformity ဝင်တာတွေ အစရှိသဖြင့်ပေါ့)
အရိုးအဆစ်အပြင် အရေပြား၊ မျက်လုံး၊ အဆုတ်၊ နှလုံး၊ သွေးကြော၊ ကျောက်ကပ်၊ တံတွေးအကြိတ်နဲ့ ရိုးတွင်းခြင်ဆီကိုပါ ထိခိုက်စေပါတယ်။
ရောဂါကိုစတင်ရှာဖွေဖို့ကတော့ ခက်ပါတယ်။ ဖြစ်လာတော့မှ အရိုးအဆစ်ကို X ray ရိုက်တာတို့၊ MRI, USG ရိုက်ပြီး အရိုးအဆစ်အခြေအနေဘယ်ထိဆိုးပြီလဲလို့ စစ်တာတို့၊ တခြားကိုယ်အင်္ဂါတွေထိခိုက်လာရင် သက်ဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ကုသတာတို့တော့ လုပ်လို့ရပါတယ်။
သွေးစစ်ချက်မှာ ESR, CRP တို့ စစ်တာ၊ အဓိကအချက်က သွေးစစ်ချက်မှာ Anti-CCP antibodies တွေ့ရင်တော့ သွေးလေးဖက်နာရောဂါရှိတယ်လို့ ယူဆလို့ရပါတယ်။
ကုသမှုအပိုင်းမှာတော့ ဒီရောဂါဟာ အရှင်းပျောက်အောင် ကုသလို့မရနိုင်ပါဘူး။
ဆရာဝန်နဲ့သေချာပြမယ်ဆိုရင် NSAIDS တွေဖြစ်တဲ့ paracetamol တို့ ibuprofen စတဲ့ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေ၊ ကိုယ်ခန္ဓာက ခုခံစနစ်တွေကို ဖိနှိပ်ပေးတဲ့ Steroids တွေ၊ Disease modifying antirheumatic drugs(DMARDS) ထဲက Methotrexate, Leflunomide, Hydroxychloroquine, sulfasalazine အစရှိသဖြင့် ဆေးတွေကို dose ညှိပြီး လူနာခံစားနေရတဲ့ နာကျင်ကိုက်ခဲရောင်ရမ်းမှုကို အတတ်နိုင်ဆုံးသက်သာအောင် ကုသပေးရပါတယ်။
ပုံပျက်သွားတဲ့ အရိုးအဆစ်တွေကို ခွဲစိတ်ကုသလို့ရပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်းတွေပုံမှန်လုပ်ပြီးလည်း တစ်နေ့တာလုပ်ငန်းဆောင်တာတွေမှာ လှုပ်ရှားမှုတွေ မထိခိုက်မနှောင့်နှေးအောင် ထိန်းထားလို့ရပါတယ်။
💥 နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေအနေနဲ့တော့
၁။ အရိုးအဆစ်တွေမှာ အပေါက်လေးတွေဖြစ်လာပြီး ကျိုးလွယ်တာ
၂။ အားသုံးပြီးဖိရတဲ့ နေရာမျိုးတွေ(ဥပမာ- တံတောင်ဆစ်တို့လိုနေရာမှာ အနီရောင် အဖုလေးတွေထွက်တာမျိုး(Rhematoid nodules)
၃။ Sjogren syndrome(အရေပြားထူလေးဖက်နာ) တွေမှာတွေ့ရတတ်တဲ့ အာခြောက်တာ၊ မျက်စိခြောက်တာ၊ အသားတွေကြမ်းပြီး ထူလာတာ
၄။ အပေါ်မှာပြောထားတဲ့ ဆေးတွေသောက်လို့ ခုခံအားနည်းနေရင် ရောဂါပိုးအဝင်လွယ်ပြီး မကြာခဏ ဖျားတာ
၅။ နှလုံးကိုထိပြီး နှလုံးတုန်တာ အားနည်းတာ မောလွယ်တာ
၆။ အဆုတ်ကိုထိရင် မောနေတာမျိုး၊ အသက်ရှူကျပ်တာ
၇။ ကျောက်ကပ်ပျက်တာ
၈။ ပြန်ရည်ကြောစနစ်ကိုထိတာ
၉။ သွေးကင်ဆာဖြစ်တာ အစရှိသဖြင့် ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။
ရှီးပတီ းနှင့် သွေးလေးဖက်နာ
ရှီးပတီး သည်သွေးဖက်နာ ဖြစ်ရန် အားပေးသော ပိုး များ ကို သေစေနိုင်ပြီး အသက်ရှု လမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါများ ၊ အဆုတ်ရောင်ခြင်း များကို သက်သာစေ သည်။
သွေးလေးဖက်နာ ကြောင့်ဖြစ်သော နှ လုံးသွေးကြောရောဂါများ
နှလုံး ခုန် မြန်ခြင်း ကို သက်သာစေခြင်း၊
နှလုံးသွေးကြောပိတ်ပြီး နှ လုံး ကြွက်သားပုပ် ခြင်းကို တားဆီးပေးခြင်း ၊
နှ လုံးသွေးကြောမကြီး ကို ပြေလျော့စေခြင်း၊
သွေး ဥမွှား လေးများ မလိုအပ် ဘဲပေါင်းစည်းကာ သွေးခဲ မှု ကို ဟန် ့တား ပေးခြင်း
သွေးလေးဖက်နာ ကြောင့် ဖြစ်သော ကျောက်ကပ် ပျက်စီးခြင်း ကြောင့် ေသွး အတွင်းပရိုတင်းဓာတ်များလျော့နည်း လာခြင်း၊ ဖောရောင်ခြင်းများ နှင့် နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ပျက်စီး ခြင်း ကို ကာကွယ်နိုင်ပြီး ကျောက်ကပ် စွမ်းဆောင်ရည်ကို ကောင်းမွန် လာစေ သည်။
သွေးတွင်းအညစ်အကြေးပါဝင်မှု နှင့်သွေးရည်ကြည်တွင် ခရီရယ်တနင်းဓာတ် လျော့နည်းလာခြင်း၊ သွေးအားနည်းရောဂါသက်သာလာစေခြင်း၊သွေးလည်ပတ်မှု ကောင်းစေခြင်း၊ ကိုယ်တွင်းဆဲလ်များ ပျက်စီးမှု လျော့နည်းစေခြင်း စသည့် အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိနိုင်ပါသည်။
😍😍😍page ကို like လုပ်ထားဖို့မမေ့နဲနော်