02/10/2025
Definition of Haemorrhoid
ရောဂါတွေကိုပြောတဲ့ အခါ definition ဆိုတာ တော်တော်အရေးကြီးပါတယ်။ အဲတော့မှ ရောဂါအမည်သတ်မှတ်တဲ့ နေရာမှာ clear cut ဖြစ်မှာပါ။ သူ့ရဲ့ definition သို့ မဟုတ် criteria ပါ အချက်တွေနဲ့ ပြည့်စုံမှ ရောဂါအမည် သတ်မှတ်လို့ ရမယ်။ အဲ့ ရောဂါရဲ့ pathophysiology ကို စဉ်းစားလို့ ရမယ်။ Manage လုပ်နိုင်မယ်ပေါ့လေ။
သို့ သော် တစ်ခါတစ်လေ လူနာဟာ ရောဂါ ၂ မျိုး တွဲနေတယ် or မပြတ်သားတဲ့ ရောဂါ တစ်မျိုး or နှစ်မျိုး ဖြစ်နေခဲ့ တယ်ဆိုပါတော့......
အဲ့ လိုအနေအထားတွေမှာ စဉ်းစားရမယ့် pathophysiology သည် စာအုပ်ထဲပါမှာ တိုက်ရိုက် ပါမှာ မဟုတ်တော့ဘူး။ ကိုယ့်ဘာသာ ဖြန့်ကျက်တွေးပြီး ၂ ခုပေါင်း pathophysiology ကို စဉ်းစားရမှာ မျိုးတြွေဖစ်သွားပြီ။ ဒီလိုတွေလည်းရှိတယ်ပေါ့။
ပြောချင်တာက definition တွေသည် အရေးကြီးတယ်။ မှားလို့ မရဘူး။ concept မလွဲရဘူး။ ဟိုလိုလို ဒီလိုလို မဖြစ်ရဘူး။
ဆိုပါတော့... Haemorrhoid (piles လို့ လည်းခေါ်ကြပါတယ်) သည်ဘာလဲ။
ပထမဦးဆုံးပြောချင်တဲ့ အချက်က
Haemorrhoids are not varicose veins of anal canal.
Haemorrhoids are not rectal varies. ပါ။
Portosystemic anastomosis နေရာတွေထဲမှာ anal canal ကတစ်ခုပါပါတယ်။
Haemorrhoid သည် Portal hypertension ကြောင့် anal canal မှာ varicosity ဖြစ်တာမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ (Portal hypertension patients တွေမှာ rectal varices ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်။ အများစုကတော့ lower end of oesophagus မှာ ဖြစ်တာများပါတယ်)
haemorrhoid နဲ့ portal hypertension နဲ့ က တွဲဖြစ်စရာ အကျိုးအကြောင်းတွေ မဟုတ်ဘူး။
အကယ်၍ portal hypertension နဲ့ patient တစ်ယောက် haemorrhoid ဖြစ်ရင် အဲဒါ separate pathology ပါ။
ဒါဆို What is Haemorrhoid?
Haemorrhoid are symptomatic anal cushions ပါ။
Or
Haemorrhoids are enlarged, prolapsed, symptomatic anal cushions. ပါ။
What is anal cushion?
Anal cushions ဆိုတာ normally ရှိပါတယ်။
These are specialized, highly vascular structure, forming the discrete mass of thick submucosa, containing the blood vessels, smooth muscle, elastic and connective tissues.
Anal cushion ၃ ခု ရှိပါတယ်။ left lateral မှာ တစ်ခု ၊ Right anterior မှာ တစ်ခု ၊ Right posterior မှာ တစ်ခု စုစုပေါင်း ၃ ခုပါ။ (3, 7, 11 o'clock position )
continence mechanism မှာ သူတို့ ရဲ့ function ကလည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ ရှိနေခြင်းအားဖြင့် complete closure of anus at rest ကို ဖြစ်စေပါတယ်။
Anal cushion တွေက normal part of anorectal anatomy ဖြစ်လို့ နည်းနည်းလေးကြီးရုံနဲ့ treat လုပ်စရာ မလိုသေးပါဘူး။ symptomatic ဖြစ်လာမှ treatment ပေးရမှာပါ။ အဲဒါကြောင့် Def မှာ symptomatic ဆိုတဲ့ စကားလုံးက အရေးကြီးပါတယ်။
ရောဂါတွေမှာ cause က Unknown cause ဖြစ်နေရင် ရှေ့ကနေ primary လို့ တပ်ခေါ်ရမှာပါ။ ဥပမာ Primary Hypertension ပေါ့။ ရာခိုင်းနှုန်း တော်တော်များများက primary cause (unknown cause) ဖြစ်တတ်အတွက် ရှေ့က primary ကို ထည့်မခေါ်ဘဲ ပြောကြလေ့ရှိပါတယ်။ Hypertension လို့ ပြောရင် Primary Hypertension လို့ ပြောချင်တာပါ။
အဲလိုပါပဲ Haemorrhoids ရဲ့ cause အများစုက primary cause ပါ။
ဒီနေရာမှာ Primary ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်က unknown cause ပါ။ အများစုက primary haemorrhoid ပါ။ risk factors တွေတော့ ရှိပါတယ်။
Dentate line ရဲ့ proximal မှာ ဖြစ်ရင် internal haemorrhoid, Dentate line ရဲ့ distal မှာဖြစ်ရင် external haemorrhoid လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။ သူတို့ ရဲ့ characters တွေ မတူကြပါဘူး။ နှစ်ခုတွဲဖြစ်ရင် combined internal and external haemorrhoid ပါ။ internal haemorrhoid ကိုမှ degree တွေ ခွဲထားတာပါ။
Haemorrhoid ရဲ့ definition နဲ့ ပါတ်သတ်ပြီး ဒါလေးတွေတော့ clear cut သိသင့်တယ် လို့ ထင်လို့ပါ။
Mother pile, daughter pile, pile in human ( not in dog)?, why painful or why not painful in different types of haemorrhoid (internal, external, combined)? , ဒါလေးတွေပါ ထည့်ပြောရင်တော့ definition က ပြည့်စုံသွားပါပြီ။
surgery
