Nyan Linn - Healthcare

Nyan Linn - Healthcare Healthcare For You

အသံတိတ် သေစေနိုင်သော ရောဂါများ ဒီရောဂါတွေက အစောပိုင်းအဆင့်မှာ သိသာထင်ရှားတဲ့ လက္ခဏာများမပြဘဲ နောက်ကွယ်မှာ ကိုယ်မသိလိုက်ပ...
20/12/2024

အသံတိတ် သေစေနိုင်သော ရောဂါများ

ဒီရောဂါတွေက အစောပိုင်းအဆင့်မှာ သိသာထင်ရှားတဲ့ လက္ခဏာများမပြဘဲ နောက်ကွယ်မှာ ကိုယ်မသိလိုက်ပဲ ရောဂါက ကြီးထွားလာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို ရောဂါတွေကို တွေ့ရှိတဲ့အခါမှာ ၎င်းတို့က သိသာထင်ရှားသော ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ သို့မဟုတ် အသက်အန္တရာယ်ရှိသည့် အဆင့်သို့ ရောက်ရှိသွားတတ်ပါတယ် ။ ဒါကြောင့်မို့ အသံတိတ်လူသတ်သမား(silent killer) ရောဂါတွေလို့ ခေါ်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

1. သွေးတိုးရောဂါ (High Blood Pressure)

• နှလုံးတိုက်ခိုက်ခံရခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းကဲ့သို့သော နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို ဖြစ်စေသည်အထိ မကြာခဏ လက္ခဏာများ မပြတတ်ပါဘူး ။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းတွေအထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - သွေးပေါင်ချိန်ကို ပုံမှန်စစ်ဆေးခြင်း၊ ဆားနှင့် အဆီနည်းသော အစားအစာများ လျှော့စားခြင်း၊ ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော အစားအစာများ စားသုံးခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်း ပုံမှန်လုပ်ပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပေးသင့်ပါတယ် ။

2. ဆီးချိုရောဂါ (အမျိုးအစား 2)

• အစောပိုင်း လက္ခဏာတွေက သိပ်မသိသာလို့ အလွယ်တကူ သတိမမူမိခြင်း (ဥပမာ၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ရေငတ်ခြင်း)။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - နှလုံးရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်အားနည်းခြင်း၊ အမြင်အာရုံဆုံးရှုံးခြင်း၊ အာရုံကြောများ ပျက်စီးခြင်းတို့အထိ ဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပုံမှန်စစ်ဆေးခြင်း၊ ကျန်းမာသော အစာစားခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းခြင်း၊ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း၊ လိုအပ်ပါက ဆေးဝါးများ သို့မဟုတ် အင်ဆူလင်ကုထုံးများ လုပ်ဆောင်ထားသင့်ပါတယ် ။

3. ကင်ဆာ

• ကင်ဆာအမျိုးအစား အများစု (ဥပမာ၊ ပန်ကရိယ၊ အသည်း၊ သားအိမ်) က အဆင့်မြင့်သည်အထိ ရောဂါလက္ခဏာမပြပါဘူး ။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါချို့ယွင်းမှု၊ ပျံ့နှံ့မှု၊ သေဆုံးမှုတွေအထိ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - ပုံမှန် ဆေးစစ်ခြင်း (ဥပမာ၊ ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ အူမကြီးမှန်ပြောင်းခြင်း)၊ ကျန်းမာသော လူနေမှုပုံစံ (ဆေးလိပ်၊ အရက် ရှောင်ခြင်း) များ ပြုမူနေထိုင် သင့်ပါတယ်။

4. Chronic Kidney Disease (CKD)

• ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း သို့မဟုတ် ရောင်ရမ်းခြင်းကဲ့သို့ လက္ခဏာတွေဟာ ရောဂါအဆင့်မြင့်လာမှသာ ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းနဲ့ နှလုံးရောဂါများ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - သွေးပေါင်ချိန်နှင့် ဆီးချိုရောဂါကို မကြာခဏ စစ်ပေးခြင်း၊ ပုံမှန်ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာ စစ်ဆေးခြင်း၊ အစားအသောက်ပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။

5. အသည်းရောင်အသားဝါ (ဘီနှင့်စီ)

• အသည်းပျက်စီးသည်အထိ ရောဂါလက္ခဏာ မပြတတ်ပါဘူး ။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - အသည်းခြောက်ခြင်း၊ အသည်းကင်ဆာများ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းများ လုပ်ဆောင်ထားသင့်ပါတယ် ။

6. Atherosclerosis

• သွေးကြောများအတွင်း plaque များ စုပုံနေတာက နှလုံးဖောက်ခြင်း သို့မဟုတ် လေဖြတ်ခြင်း မဖြစ်ပေါ်မချင်း ရောဂါလက္ခဏာ မပြတတ်ပါဘူး။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်းများ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - ပြည့်ဝဆီစားသုံးမှု လျှော့ခြင်း၊ ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော အစားအစာများ စားသုံးခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်း ပုံမှန်လုပ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးသင့်ပါတယ် ။

7. Osteoporosis

• ကျိုးသွားသည်အထိ လက္ခဏာများမရှိဘဲ အရိုးဆုံးရှုံးမှု တဖြည်းဖြည်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - အရိုးကျိုးလွယ်ခြင်း၊ အရိုးကျိုးခြင်း၊ မသန်မစွမ်းဖြစ်ခြင်းများအထိ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - ကယ်လ်စီယမ်နှင့် ဗီတာမင်ဒီ စားသုံးခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန် ထိန်းပေးခြင်း၊ လိုအပ်ပါက အရိုးသိပ်သည်းဆ စစ်ဆေးခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးသင့်ပါတယ် ။

8. Sleep Apnea

• အိပ်နေစဉ် ဟောက်ခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှုရပ်ခြင်းများက တခြားသူပြောမှ သိနိုင်ပါတယ်။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်၊ သွေးတိုးရောဂါများ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ အိပ်စက်ခြင်းနဲ့ ပက်သက်ပြီး ဆရာဝန်နဲ့ ဆွေးနွေးခြင်းများ လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ် ။

၉။ အသည်းအဆီဖုံးရောဂါ (အရက်မဟုတ်သော)

• အသည်းပျက်စီးသည်အထိ ပုံမှန်အားဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာမပြတတ်ပါဘူး ။

• နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ - အသည်းခြောက်ခြင်း၊ အသည်းချို့ယွင်းခြင်း၊ အသည်းကင်ဆာများ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ် ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - ကျန်းမာသောအစားအစာများ စားသောက်ခြင်း၊ ပုံမှန်အသည်း စစ်ဆေးခြင်းများ လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ပါတယ် ။

10. Coronary Artery Disease (CAD)

• နှလုံးရောဂါ မဖြစ်မချင်း သွေးကြောများ ကျဉ်းမြောင်းလာကာ လက္ခဏာမပြတတ်ပါဘူး ။

• ကာကွယ်ဖို့အတွက် - ကိုလက်စထရောနှင့် သွေးပေါင်ချိန်ကို စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခြင်း၊ ကျန်းမာသောလူနေမှုပုံစံ ပြုမူနေထိုင်ခြင်းများ လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ပါတယ် ။

🦠 တရုတ်ကနေ စလာတဲ့ Norovirus အကြောင်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာတော့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့တာကြောင့် ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်အောင် ပြန်လ...
19/12/2024

🦠 တရုတ်ကနေ စလာတဲ့ Norovirus အကြောင်း

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာတော့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့တာကြောင့် ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်အောင် ပြန်လည်sharing လုပ်ပေးလိုက်ပါတယ်... ❤️‍🔥❤️‍🔥❤️‍🔥

🦠 ဒီပိုးက ဗိုင်းရပ်စ်အမျိုးအစား ဖြစ်တာကြောင့် ရာသီအကူးအပြောင်း တုပ်ကွေးရောဂါလိုဘဲ ဆင်တူလက္ခဏာတွေ ပြတတ်ပါတယ်။ Norovirus ကူးစက်ခံရပြီဆိုရင်..

-ခေါင်းကိုက်ခြင်း
-နှာချေခြင်း၊ နှာစေးခြင်း
-လည်ချောင်းနာခြင်း
-အဖျားကြီးခြင်း
-ချမ်းတုန်ခြင်း
-ကိုယ်လက်မသယ်ချင်နှုန်းခြင်း
-ကြွက်သားများ နာကျဥ်ကိုက်ခဲခြင်းတို့အပြင် ...

-ပျို့အန်ခြင်း
-ဝမ်းဗိုက်အောင့်ခြင်းနှင့်
-ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောဖြစ်ခြင်း
ထူးထူးခြားခြား ယှဉ်တွဲဖြစ်တယ်တတ်ပါတယ် ။


🦠ကူးစက်ခံရပြီး (၂)ရက်အတွင်း အထက်ပါလက္ခဏာတွေ စပြလာပြီး (၃)ရက်ကနေ (၁)ပတ်လောက်ထိ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရသူ မိမိတို့ အိမ်သားထဲမှာရှိတယ်ဆို နောက် (၂)ပတ်အထိ လူနာမှတဆင့် အနီးအနားကလူများကို ထပ်မံကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

**********************************************

ဘယ်လိုကူးစက်နိုင်လဲ ❓

-လေထဲမှတဆင့် (နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးခြင်း)

-လက်ကနေတဆင့် (မသန့်ရှင်းသော/ ပိုးပါသော လက်ဖြင့် ပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းကို ကိုင်မိခြင်း)

-မသန့်ရှင်းသော အစားအစားများစားမိခြင်း

-အပေါ့အလေးသွားပြီးတိုင်း လက်မဆေးမိခြင်း

-ယင်နားစာ၊ အပြင်စာများ စားမိခြင်း

-အသားစိမ်း၊ ငါးစိမ်းနှင့် ပင်လယ်စာများ စားမိခြင်း

-အစာမသန့်၊ ရေမသန့်၊ လက်မသန့်၊ အိမ်သာမသန့် အားလုံးမှတဆင့် ကူးစက်ပြန့်ပွါးတတ်ပါတယ်။

ဘယ်လိုကုသလို့ရနိုင်လဲ ❓

-ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ဖြစ်တာကြောင့် ပိုးသတ်ဆေးတိတိကျကျ သောက်ပြီး ကုသလို့ မရပါဘူး။

-အဖျားရှိပါက အဖျားကျဆေး သောက်ခြင်း

-ရေဓာတ်ပြည့်ဝအောင် ဓာတ်ဆားရည်သောက်ခြင်း

-အစာပျော့ပျော့စားပေးခြင်း

-အိပ်ရေးဝအောင်အိပ်ခြင်း

-ကိုယ်ခံအားကောင်းအောင် ပြုမူနေထိုင်ခြင်း

-zinc , vitamin C နဲ့ folic acid များ
သောက်ပေးခြင်း

-လက်ကိုဆပ်ပြာနှင့် စနစ်တကျ ဆေးကြောခြင်း

-လူထူထပ်သည့်နေရာများနှင့် ခရီးသွားခြင်းများခေတ္တခဏ ​ရှောင်ထားခြင်း

-အစားအသောက်တွေကို သန့်ရှင်းသပ်ရပ်စွာ ချက်ပြုတ်/စားသောက်ခြင်း

-အသားစိမ်း၊ ငါးစိမ်းများနှင့် မကျက်တကျက်
အစား​အသောက်များ ရှောင်ထားခြင်း

-အဝတ်အစား အိပ်ရာခင်းများ သေချာလျှော်ဖွတ်
နေပူလှန်းခြင်း

-ရေအိမ်များကို ပိုးသတ်ဆေးရည်ဆပ်ပြာများနှင့် သေချာဆေးကြောခြင်း

-အစာသန့်၊ ရေသန့်၊ လက်သန့်၊ အိမ်သာသန့် ဖြစ်ဖို့ ဂရုစိုက်လုပ်​ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ဘယ်သူတွေပိုဂရုစိုက်သင့်လဲ ❓

-ကိုယ်ခံအား နည်းနေသူများ/ ကိုယ်ခံအားကျဆင်းနေသည့် ရောဂါအခံတစ်ခုခု အခံရှိသူများ

-ကင်ဆာရောဂါရှင်များ

-အင်္ဂါအစားထိုးကုသမှု ခံယူနေရသူများ

-ကျောက်ကပ် ဆေးနေရသူများ

-ကလေးငယ်နှင့် အသက်ကြီးသော လူကြီးများ
ရှိသည့်အိမ်များက အထူးဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။

သတိထားရမယ့် အချက်များ ⚠️

❗️ဝမ်းဗိုက်အရမ်းအောင့်လာရင်
❗️အန်တာ/ ဝမ်းလျှောတာက အရမ်းပြင်းထန်လာရင်
❗️သွေးဝမ်းသွားတာမျိုး ဖြစ်တယ်ဆိုရင်
❗️ရေဓာတ် အရမ်းခမ်းခြောက်လာရင်

ဆေးရုံ/ ဆေးခန်း အမြန်ပြသပြီး ဆေးကုသမှု ခံယူဖို့ လိုအပ်ပါတယ် ...

#အစာအိမ်နဲ့အူလမ်းကြောင်း #ကူးစက်ရောဂါ #ကျန်းမာရေးဗဟုသုတ #တာချီလိတ်မြို့ #ရှမ်းရှေ့

ဟော်မုန်းတွေအကြောင်း 🎉🎊ကိုယ်ခန္ဓါရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ မှာ ပါဝင်နေတဲ့ ဟော်မုန်းပေါင်းများစွာ ရှိပါတယ်။ သူတို့ တစ်ခုချင်းဆီက...
16/12/2024

ဟော်မုန်းတွေအကြောင်း 🎉🎊

ကိုယ်ခန္ဓါရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ မှာ ပါဝင်နေတဲ့ ဟော်မုန်းပေါင်းများစွာ ရှိပါတယ်။ သူတို့ တစ်ခုချင်းဆီက ကိုယ်ခန္ဓါအတွက် အရေးပါလှပြီး သူတို့နည်းချင်း များခြင်းဟာ ပုံမှန် မဟုတ်တဲ့ ပြဿနာတွေကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးထဲမှာတော့ ဟော်မုန်း တွေနဲ့ ပက်သက်တဲ့ အကြောင်းလေးတွေကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ပြောပြပေးသွားမှာဖြစ်လို့ ကိုယ့်ကိုယ်ခန္ဓါအကြောင်း စိတ်ဝင်စားတဲ့သူတိုင်း ဖတ်သင့်တယ်နော် ။ ။

ဟော်မုန်းဆိုတာဘာလဲ ။ ။

ဟော်မုန်းဆိုတာ chemical messengers လို့ခေါ်တဲ့ ကိုယ်ခန္ဓါရဲ့ ဓါတုအချက်ပြစနစ်လေးတွေဖြစ်ပြီး သူတို့ကို endocrine glands တွေကနေ ထုတ်လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီအချက်ပြစနစ်လေးတွေက ကိုယ်ခန္ဓါဘက်ညီစွာ လှုပ်ရှားနိုင်ဖို့၊ အခြား အခြေခံအချက်တွေဖြစ်တဲ့ ဗိုက်ဆာတာ၊ အိပ်စက်တာ ကနေ ရှုပ်ထွေးတဲ့အဆင့်တွေဖြစ်တဲ့ မျိုးပွားခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်တွေ အထိ သူတို မပါလို့ မဖြစ်ပါဘူး။ နောက်ပြီး စိတ်ပျော်တာ၊ စိတ်တိုလွယ် ဒေါသထွက်လွယ်တဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေမှာလည်း သူတို့ပါပါတယ်။

The Endocrine System

အပေါ်မှာ ဟော်မုန်းတွေကို endocrine glands ကနေထုတ်တယ်လို့ ပြောထားခဲ့တယ်ဆိုတော့ ဟော်မုန်း နည်းခြင်း များခြင်းဟာ ဒီ endocrine glands တွေအပေါ် အများကြီး မူတည်နေပါတယ်။ ဒီတော့ ဟော်မုန်းထုတ်ပေးနေတဲ့ အဓိက endocrine glands တွေအကြောင်း သိဖို့လိုလာပြီလေနော်။ ဟော်မုန်း အဓိက ထုတ်ပေးနေတဲ့ endocrine glands တွေကတော့

· Hypothalamus: ကိုယ်ခန္ဓါရဲ့ အပူချိန်၊ ဆာလောင်ြခင်း နဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေကို ထိန်းချုပ်တဲ့ ဟော်မုန်းတွေထုတ်ပေးတဲ့ gland တစ်ခုဖြစ်ပြီး့ ရေဆာတာ၊ အိပ်စက်တာ နဲ့ လိင်ကိစ္စတွေမှာ စိတ်ဝင်စားတာစတဲ့ ဟော်မုန်းတွေကို အခြား ဂလင်းကထုတ်တဲ့အပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။

· Thyroid: လည်ပင်းမှာရှိနေတဲ့ လိပ်ပြာပုံ သိုင်းရွိုက်ဂလင်းလေးကနေ ကိုယ်ခန္ဓါရဲ့ ကယ်လိုရီနဲ့ နှလုံးခုန်နှုန်းအပေါ် သက်ရောက်တဲ့ ဟော်မုန်းတွေထုတ်ပေးပါတယ်။

· Parathyroid: လည်ပင်းက လိပ်ပြာပုံ သိုင်းရွိုက်ဂလင်းလေးနားမှာရှိတဲ့ Parathyroid ဂလင်းက ကိုယ်တွင်း ကယ်လ်ဆီယမ် ပမာဏကို ထိန်းချုပ်ပေးနေတဲ့ နေရာတစ်ခုပါ။

· Thymus : ရင်ညွန့်ရိုးအောက် တည့်တည့်မှာရှိတဲ့ ဒီ ဂလင်းလေးကတော့ ခုခံအားစနစ်အတွက် အရေးပါတဲ့ T cells တွေကို ထုတ်ပေးတဲ့ ဂလင်းတစ်ခုပါ။
· Pancreas : အားလုံး သိကြတဲ့အတိုင်း ဒီ ဂလင်းလေးကတော့ သွေးတွင်းသကြားဓါတ်ထိန်းပေးရာမှာ အရေးပါတဲ့ အင်ဆူလင်ဟော်မုန်းထွက်ရာနေရာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Advertisement

· Adrenal : ကျောက်ကပ်အပေါ်နားလေးမှာရှိတဲ့ ဒီ ဂလင်းလေးတွေက စိတ်ဖိစီး စေတဲ့ ဟော်မုန်း ဖြစ်တဲ့ cortisol ဟော်မုန်းထွက်ရာနေရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး လိင်မှုကိစ္စတွေ အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ ဟော်မုန်းတွေ ထုတ်ပေးတဲ့ ဂလင်းလေးတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
· Pituitary: ဂလင်းအပေါင်းတို့ရဲ့ ခေ ါင်ချုပ်ကြီးပါ။ သူကနေ အခြား ဂလင်းတွေကို ထိန်းချုပ်တဲ့ ဟော်မုန်းထွက်ရာနေရာတစ်ခုပါ။ ကိုယ်ခန္ဓါကြီးထွားမှုကို ချုပ်ကိုင်တဲ့ ဟော်မုန်းကို ထုတ်ပေးရာ နေရာတစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

· Pineal: thalamus လို့လည်းခေါ်တဲ့ ဒီဂလင်းလေးဟာ အိပ်စက်ခြင်း စက်ဝန်းအတွက် အရေးပါတဲ့ melatonin ထုတ်ပေးရာ နေရာတစ်ခုပါ။
· Ovaries : မမျိုးဥအိမ်လို့ လူသိများတဲ့ ဒီ ဂလင်းလေးဟာ estrogen, testosterone နဲ့ progesterone တို့ကို ထုတ်ပေးတဲ့ နေရာတစ်ခုပါ။
· Te**es: ဒါကတော့ အမျိုးသားတွေမှာသာရှိတဲ့ ဂလင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး အမျိုးသား s*x hormone၊ testosterone နဲ့ သုက်ပိုး ကောင်လေးတွေ ထုတ်ပေးတဲ့ နေရာတစ်ခုပါ။
ဒီ ဂလင်းတွေ အတူတကွ အလုပ်လုပ်ကြပြီး ဘက်ညီနေမှာ ကိုယ်တွင်း ဟော်မုန်းစနစ်လည်း မျှတပြီး ကျန်းမာရေး ကောင်းနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
Hello Health Group သည် ဆေးပညာဆိုင်ရာ အကြံပေးချက်များ၊ ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသခြင်းများ မပြုလုပ်ပါ။

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အိပ်စက်ခြင်း၏ အရေးပါမှု-----------------------------------------------အိပ်စက်...
16/12/2024

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အိပ်စက်ခြင်း၏ အရေးပါမှု
-----------------------------------------------

အိပ်စက်ခြင်းဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ ဦးနှောက်အား အနားယူရန်၊ ပြုပြင်ရန်နှင့် နောက်တစ်နေ့အတွက် ပြင်ဆင်နိုင်စေပါတယ် ။

အိပ်စက်ခြင်းက ဘာကြောင့် အရေးကြီးတာလဲ .. ??

• ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအရဆိုရင် -
• တစ်ရှူးနဲ့ ကြွက်သားတွေကို ပြုပြင်ပေးတယ်
• ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို အားကောင်းစေတယ်
• ကြီးထွားမှုနှင့် စိတ်ဖိစီးမှုအတွက် ဟော်မုန်းများကို ထိန်းညှိပေးတယ် ။

• စိတ်ကျန်းမာရေးအရဆိုရင် -
• မှတ်ဉာဏ်၊ အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချခြင်းတို့ကို တိုးတက်စေတယ် ၊
• စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို လျှော့ချပေးတယ် ၊
• စိတ်ခံစားမှုကို ထိန်းညှိပေးတယ် ၊
• စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် နိုးကြားမှုကို မြှင့်တင်ပေးပါတယ် ။

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

❇️ အသက်ရွယ်အလိုက် ရှိသင့်သော အိပ်ချိန်

• မွေးကင်းစ (3 လအထိ) _ 14-17 နာရီ
• မွေးကင်းစ (၄-၁၁ လအထိ) _ ၁၂-၁၅ နာရီ
• ကလေးငယ်များ (1-2 နှစ်) _ 11-14 နာရီ
• မူကြိုကလေးများ (၃-၅ နှစ်) _ ၁၀-၁၃ နာရီ
• ကျောင်းနေအရွယ် (၆-၁၃ နှစ်) _ ၉-၁၁ နာရီ
• ဆယ်ကျော်သက် (၁၄-၁၇ နှစ်) _ ၈-၁၀ နာရီ
• အရွယ်ရောက်ပြီးသူ (၁၈-၆၄ နှစ်) _ ၇-၉ နာရီ
• သက်ကြီးရွယ်အို (65နှစ်အထက်) _ 7-8 နာရီ

အိပ်ရေးပျက်ခြင်း၏ အကျိုးဆက်တွေကတော့

• ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုများ-
• နှလုံးရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါနှင့်
အဝလွန်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာစေတယ်
• ကိုယ်ခံအားစနစ် အားနည်းလာစေတယ်

• စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုများ-
• အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် မှတ်ဉာဏ်အားနည်းခြင်း။
• စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းနှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း။
တို့ ဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ် ။

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ဒ့ါကြောင့် နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်ပျော်ဖို့လည်း လွန်စွာ အရေးကြီးပါတယ် ။ ဒီလို နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် အိပ်ပျော်စေဖို့အတွက် -

• အချိန်မှန်မှန် အိပ်ရာဝင်ပြီး အချိန်မှန်မှန် နိုးထပါ။
• အိပ်ရာမဝင်မီ တစ်နာရီအလိုတွင် ဖုန်းများ၊ တီဗီများနှင့် ကွန်ပျူတာများ ကြည့်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
• အခန်းကို မှောင်မိုက်၊ တိတ်ဆိတ်ပြီး အေးအောင်ထားပါ။
• သက်တောင့်သက်သာရှိသော မွေ့ရာနှင့် ခေါင်းအုံးများကို အသုံးပြုပါ။
• စိတ်ကြွစေသော အထူးသဖြင့် ကဖင်းနှင့် နီကိုတင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ ၊
• အိပ်ရာမဝင်မီ အစားအစာများ သို့မဟုတ် အရက်အလွန်အကျွံစားခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
• တရားထိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ပြင်းပြင်းရှူခြင်းကို လေ့ကျင့်ပါ။
• ရေနွေးနွေးလေးသောက်ပါ သို့မဟုတ် စာအုပ်ဖတ်ပါ။

အိပ်စက်ခြင်းသည် ဇိမ်ခံတစ်ခု မဟုတ်ပေမယ့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်ပါတယ် ။ အိပ်စက်ခြင်းကို ဦးစားပေးခြင်းသည် သင်၏ဘဝအရည်အသွေးနှင့် အလုံးစုံသော ကျန်းမာရေးကို တိုးတက်စေပါတယ် ။

သားဆက်ခြား နည်းလမ်းများ အကြောင်း~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~🔸တားဆေးကဒ်ဟော်မုန်းပါတဲ့ သောက်ဆေးကဒ်တွေပါ။ ဟော်မုန်း တစ...
16/12/2024

သားဆက်ခြား နည်းလမ်းများ အကြောင်း
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

🔸တားဆေးကဒ်

ဟော်မုန်းပါတဲ့ သောက်ဆေးကဒ်တွေပါ။ ဟော်မုန်း တစ်မျိုး၊ နှစ်မျိုး စသဖြင့် ရှိပါတယ်။ တားဆေးသောက်လက်စ သူတွေက ဆေးပဲ ဆက်သောက်မယ်ဆို ကတ်အပိုဝယ်ထားပါ။ ၃-၄လစာ ပိုဝယ်ထားတာ ကောင်းပါတယ်။ ပြေးရင်း ပြုရင်း မေ့ပြီး ဆေးမသောက်မိမှာ ကြောက်တယ်ဆိုရင်လည်း ဆေးသောက်ဖို့ မေ့ရင် ဘာဆက်လုပ်ရမလဲဆိုတာကို ကြိုလေ့လာထားပါ။ အလုပ်ရှုပ်တယ်။ ထိုးဆေးပြောင်းမယ်ဆိုလည်း ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပြီး ပြောင်းပါ။

🔸 ထိုးဆေး

ထိုးဆေးက ၃လခံ၊ ၁လခံ စသဖြင့် အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။ သူတို့က တစ်ခါထိုးရင် လနဲ့ချီ ခံတာဆိုတော့ သိပ်တော့ စိုးရိမ်စရာ မရှိပါဘူး။ ဒါကိုမှ စိတ်မချသေးဘူးဆိုရင် ကိုယ်တိုင်ထိုးလို့ရတဲ့ တားဆေးတွေ ရှိပါတယ်။ Depoနဲ့ တူတူပါပဲ။ အပ်သေးသေးလေးနဲ့ ကိုယ်တိုင် ထိုးလို့ရပါတယ်။ အဲ့ဒါကို ဝယ်ပြီး သေချာသိမ်းထားပါ။

🔸သားအိမ်ထဲ ပစ္စည်းထည့်တာ

သူတို့ကလည်း နှစ်ချီခံလို့ ပြဿနာ မရှိပါဘူး။ စထည့်ထည့်ချင်း သူတွေကတော့ သားအိမ်ထဲ ကြိုးပျောက်တာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

🔸လက်မောင်းအောက် ပစ္စည်းထည့်တာ

ဒါလည်း စိုးရိမ်စရာ မရှိပါဘူး။ နှစ်ရှည်ခံလို့ပါ။

🔸ကွန်ဒုံး

ကွန်ဒုံးက တစ်ခါသုံးဖြစ်လို့ များများပိုဝယ်ထားပါ။ မပျက်စီးအောင် သေချာသိမ်းပါ။ ကွန်ဒုံးသုံးတာ လိင်ကတဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ ရောဂါတွေကိုပါ ကာကွယ်ပြီးသားဖြစ်လို့ ပိုပြီး အဆင်ပြေပါတယ်။ သဘာဝဘေးကာလမှာ ရောဂါတစ်ခုတော့ စိတ်ချရပါတယ်။ ဒါ့ပြင် တားဆေးသောက်ဖို့ မေ့သွားလို့၊ ဆေးထိုးဖို့ မေ့သွားဖို့ အတူနေချင်တယ်ဆို ကွန်ဒုံးကို သုံးလို့ရပါတယ်။

🔸အရေးပေါ်တားဆေး

ဒါလည်း ဆောင်ထားသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမြဲတမ်း မသုံးသင့်ပါဘူး။ တားဆေးအစားထိုးပြီး သုံးဖို့လည်း မသင့်တော်ပါဘူး။ ဆေးသောက်ဖို့ မေ့သွားပြီး ရှေ့ရက်တွေမှာ အတူနေထားရင်ဖြစ်ဖြစ်၊ မတော်တဆ အကာအကွယ်မဲ့ အတူနေမိလို့ ဖြစ်ဖြစ် အရေးပေါ် သုံးလို့ရအောင်ပါ။
စစ်တမ်းတွေအရ သဘာဝဘေးကာလတွေမှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာကျူးလွန်မှုတွေလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ မဖြစ်လာရင် ကောင်းပေမယ့် ဖြစ်လာရင် ကာကွယ်လို့ရအောင် ဆောင်ထားသင့်ပါတယ်။

🔸ရက်ရှောင်နည်း

ရာသီရက်မမှန်ဘူးဆိုရင် မသုံးတာကောင်းပါတယ်။ အထူးသဖြင့် သဘာဝဘေးကြောင့် ရှောင်နေရတဲ့အချိန်မျိုးမှာ စိတ်ဖိစီးပြီး ရာသီမမှန်တာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရက်တွက်မှားနိုင်လို့ သတိထားသင့်ပါတယ်။
✅credit

လူတိုင်းသိထားသင့်တဲ့ အရေးပေါ်အသက်ကယ်နည်း⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️အရေးပေါ် အသက်ကယ်နည်းဆိုတာ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေသာ...
16/12/2024

လူတိုင်းသိထားသင့်တဲ့ အရေးပေါ်အသက်ကယ်နည်း
⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️⚠️

အရေးပေါ် အသက်ကယ်နည်းဆိုတာ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေသာမက လူတိုင်းသိသင့်တဲ့ နည်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကမှာ အရေးပေါ် အသက်ကယ်နည်းကို အခြေခံကျန်းမာရေးအနေနဲ့ သင်ထားကြရတယ်။ ရုတ်တရက်အခြေအနေမှာ ဒီနည်းနဲ့ လူ့အသက်ကို ကယ်တင်နိုင်ပါတယ်။

အရေးပေါ်အသက်ကယ်နည်းကို Cardiopulmonary Resuscitation(CPR) လို့ခေါ်ပါတယ်။ cardio ဆိုတာနှလုံး၊ pulmonary ဆိုတာ အဆုတ်၊ resuscitation ဆိုတာ ကယ်ဆယ်တာ။ ဒါကြောင့် နှလုံးနဲ့ အဆုတ်ကို ကယ်ဆယ်ခြင်းလို့ အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်နိုင်ပါတယ်။ ‼️သတိလစ်မေ့မြောသူ၊ အသက်ရှူရပ်၊ နှလုံးခုန်ရပ်သူတွေကို ဒီနည်းနဲ့ ကယ်တင်နိုင်ပါတယ်။

စီပီအာ(CPR)ဟာ အခြေခံအသက်ကယ်နည်း (basic life support) တစ်မျိုးဖြစ်ပါပြီး စီပီအာလုပ်ဖို့ တခြားပစ္စည်းကိရိယာအကူညီ မလိုအပ်ပါဘူး။ အတွေ့အကြုံနှင့် နည်းစနစ်ကို စနစ်တကျ ကျွမ်းကျင်ဖို့သာ လိုအပ်သည်။

(CPR လုပ်ရတော့မယ်ဆိုရင် ပထမဆုံး လုပ်ထားရမှာက အရေးပေါ်ဌာနတစ်ခုခု ဒါမှမဟုတ် လူနာတင်ကားမျိုးကို ခေါ်ဆိုထားရပါမယ်၊ ဘေးမှာ အကူအညီတောင်းစရာ လူရှိရင် ဘေးကလူကို ကူညီခေါ်ခိုင်းပါ)

***********************************************

CPR အသက်ကယ်ခြင်း ပြုလုပ်ဖို့ အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ A, B, C က အရေးပါတယ်။

- A ဆိုတာ Airway - အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကို ပြောတာပါ။ ဆိုလိုချင်တာက အသက်ရှူလမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့မှု ရှိ၊မရှိ အရင်စစ်ဆေးရတယ်။ ပိတ်ဆို့နေတာတွေ့ရင် ဖယ်ရှားရမယ်။ လည်ပင်းကို တင်းကျပ်စေတဲ့ အဝတ်အစားတွေဆို ဖယ်ပေးရပါမယ် ။

- B ဆိုတာ Breathing - အသက်ရှူတာ ရှိမရှိ ကြည့်ရတယ်။ အသက်ရှူသလားသိအောင် လူနာရဲ့နှာခေါင်းနားကပ်ပြီး ဝင်သက်၊ ထွက်သက်ကို ခံစားကြည့်ရတယ်။ နားထောင်ကြည့်ရတယ်။ အသက်ရှူနေရင် လူနာရဲ့ ရင်ဘတ်က ဖောင်းလိုက်ကြွလိုက် ဖြစ်နေပါတယ်။ အကယ်၍ အသက်မရှူတော့ရင် mouth-to-mouth resuscitation နှုတ်ခမ်းခြင်း တေ့မှုတ်ပြီး အဆုတ်ကို ပြန်လည်လှုပ်ရှားလာအောင် ပြုလုပ်ပေးရတယ်။
- C ဆိုတာ Circulation - သွေးလည်ပတ်မှု၊ သွေးခုန်နှုန်းကို ကြည့်ရတာပါ။ နှလုံးခုန်မှုနဲ့ သွေးလည်ပတ်မှုကို စစ်ဆေးရမှာပါ။ လည်ပင်းမှာရှိတဲ့ carotid artery ကို ကြည့်ပြီး သိနိုင်ပါတယ်။ ခြေဖျားလက်ဖျားတွေ အေးနေတာဟာ သွေးလည်ပတ်မှုမရှိလို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင်တော့ ရင်ညွန့်ရိုးပေါ်မှာ လက်ဖနောင့်နှစ်ခုကို ထပ်တင်ပြီး ဖိပါ။ လက်ကိုဆန့်ထားပါ။ တစ်မိနစ်လျှင် အကြိမ်တစ်ရာနှုန်းဖြင့် ဖိရမယ်။ ၂ လက်မခန့်နိမ့်ဝင်သွားအောင် ဖိရပါမယ်။

သွေးခုန်နှုန်းနဲ့ အသက်ရှူနှုန်းကို သိဖို့ လက်ချောင်းထိပ်ဖျားလေးတွေကို အသုံးပြုပေးပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အာရုံခံစားမှုအပိုင်းမှာ လက်ချောင်းထိပ်ဖျားက အလွန်ကောင်းမွန်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။
•သွေးခုန်နှုန်းအတွက် လည်ပင်းကို စမ်းတဲ့အခါ၊ အသက်ရှူမရှူ စမ်းသပ်တဲ့အခါ လက်ချောင်းထိပ်ဖျားလေးတွေနဲ့ အသုံးပြုပါ ။ အသက်ရှူထုတ်တဲ့အခါ လေထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ကြောင့် ထွက်လေက ပိုမိုပူနွေးလေ့ရှိတယ်။ လူနာတစ်ယောက် အသက်ရှူမရှူဆိုတာ လက်ချောင်းထိပ်နဲ့ အာရုံခံပြီး အလွယ်တကူ ပြောဆိုနိုင်ပါတယ်။

+++++++++++++++++++++++++++++++++++

CPR ဘယ်အချိန်မှာ အသုံးဝင်လဲ .. ???

လူတစ်ယောက် ရုတ်တရက် လဲကျပြီး လှုပ်ရှားမှုမရှိ၊ အသက်မရှူတော့ဘူးဆိုရင် စီပီအာရ်အရေးပေါ် အသက်ကယ်နည်းက အင်မတန် အသုံးဝင်ပါတယ်။ ပိုတိတိကျကျပြောရရင်
- ရုတ်တရက်နှလုံးဖောက်တဲ့အခါ၊
- ရေနစ်ပြီးအသက်ရှူရပ်တဲ့ အခါ၊
- အသက်ရှူလမ်းကြောင်းပိတ်ဆို့တဲ့အခါ၊
- လေဖြန်းတဲ့အခါ၊
- ရှောခ့်ရတဲ့အခါ၊
- ဆေးအလွန်အကျွံသာက်ပြီး သတိလစ်တဲ့အခါ၊
- ဓာတ်လိုက်တဲ့အခါ၊
- ဒဏ်ရာရပြီး (သို့) ကြောက်ပြီး သတိလစ်တဲ့အခါ၊ စတာမျိုးတွေမှာ CPR လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။

✅ ပြုလုပ်ပုံအဆင့်ဆင့် ✅

၁။ လဲကျသွားသော လူနာကို ရှေးဦးစွာ အန္တရာယ်ကင်းသော နေရာ၊ အရိပ်ရသော နေရာသို့ ရွေ့ပြောင်းပေးပါ။
၂။ လူနာကို ညီညာမာကျောသော ကြမ်းပြင်ပေါ်တွင် ပက်လက်ထားပါ။
၃။ အဝတ်အစားများ တင်းကြပ်နေပါက ဖြေလျှော့ပေးပါ။
၄။ ပြုစုကုသသူသည် လူနာ၏ ဘေးတွင် ဒူးထောက်ထိုင်ချပါ။
၅။ မိမိ၏ လက်ဖနောင့်ကို လူနာ၏ ရင်ဘတ်အလယ်တည့်တည့် (ရင်ညွန့်ရိုး) တွင် ထားပါ။
၆။ ကျန်သော အခြားလက်တစ်ဖက်ဖြင့် အဆိုပါလက်ပေါ်သို့ ထပ်ပြီး အုပ်ကိုင်ပါ။
၇။ လက်နှစ်ဘက်ကို ဆန့်တန်းထား၍ လက်ဖနောင့်အားသုံးပြီး လူနာကို ဖိပေးပါ။ ဖိနေစဉ် မိမိအလေးချိန်ကို လက်နှစ်ဘက်ပေါ်သို့ သက်ရောက်စေသင့်သည်။
၈။ ရင်ဘတ်ပေါ် တစ်ခါဖိတိုင်း လူနာရင်ဘတ် နှစ်လက်မခန့် နိမ့်ဝင်အောင် ဖိသင့်ပေးသင့်သည်။ ဖိသည့်အကြိမ်အရေအတွက်ကို တစ်မိနစ် အကြိမ် ၁၀၀ နှုန်းဖြင့် ပြုလုပ်ရမည်။
၉။ ရင်ဘတ်ကို အကြိမ်သုံးဆယ်ဖိပြီးတိုင်း လူနာ၏ ပါးစပ်ထဲသို့ လေမှုတ်သွင်းခြင်း နှစ်ခါပြုလုပ်ပေးပါ။
၁၀။ လေမှုတ်သွင်းသည့်အခါ လူနာ၏ နှာခေါင်းကိုပိတ်ထားပြီး၊ မေးစေ့ကိုမ၍ ပါးစပ်ကို ဖွင့်ဟထားရမည်။ (ပါးစပ်မဟနိုင်လျှင် နှာခေါင်းမှ မှုတ်သွင်းပါ။)
၁၁။ မှုတ်သွင်းသည့်အခါ လေကိုကောင်းစွာ ရှူရှိုက်၍ လူနာ၏ ပါးစပ်ကိုငုံမိအောင်ထားပြီး မှုတ်သွင်းပါ။ (အချိန် တစ်စက္ကန့်အတွင်း နှစ်ကြိမ်ပြည့်အောင် မှုတ်သွင်းပေးသင့်သည်)
၁၂။ လေမှုတ်သွင်းနေစဉ် လူနာ၏ ရင်ဘတ်မို့မောက်လာမှ လုပ်နည်းမှန်ကန်သည်။
၁၃။ CPR ကို နှစ်မိနစ်ခန့် လုပ်ပေးပြီးတိုင်း လူနာ၏ အခြေအနေကို ပြန်လည်ဆန်းစစ်ရမည် ဖြစ်သည်။
၁၄။ လူနာ သတိမရမချင်း (သို့) လူနာတင်ယာဉ်မလာမချင်း ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားသင့်သည်။

‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️‼️

ကလေးငယ်များ အသက်ကယ်နည်း (တစ်နှစ်အောက်)

၁။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်း စစ်ဆေးပြီး ပိတ်သည့်အရာများကို ဖယ်ရှားပေးပါ။
၂။ ကလေး၏ရင်ဘတ် (ရင်ညွန့်ရိုး) ပေါ်တွင် လက်မနှစ်ချောင်းအပြိုင်ထား၍ ဖိပေးပါ။
၃။ ဖိသည့် အကြိမ်အရေအတွက်ကို တစ်မိနစ်လျှင် အကြိမ် ၂၀၀ နှုန်းဖြင့် ဖိသင့်ပါတယ် ။

ဝခြင်း/ပိန်ခြင်း ကို ဘယ်လိုတိုင်းတာလဲ .. ?🔷အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေမှာ ပိန်ခြင်း/ဝခြင်းကို တိုင်းတာဖို့အတွက် အများအားဖြင့် အသ...
16/12/2024

ဝခြင်း/ပိန်ခြင်း ကို ဘယ်လိုတိုင်းတာလဲ .. ?

🔷အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေမှာ ပိန်ခြင်း/ဝခြင်းကို တိုင်းတာဖို့အတွက် အများအားဖြင့် အသုံးပြုလေ့ရှိတဲ့ အညွှန်းကိန်းကတော့ Body mass index (BMI) ဖြစ်ပါတယ်။

• လူတစ်ယောက်ရဲ့ ကိုယ်အလေးချိန် (Kilogram) ကို အရပ်အမြင့် (meter²) နဲ့ အချိုးချစားခြင်းဖြင့် BMI ကို တွက်နိုင်ပါတယ်။

BMI = weight(kg) / height(m²)

( ဥပမာ 👉🏻ကိုယ်အလေးချိန် - ၇၀ ကီလို , အရပ်မြင့် - ၁၇၀ စင်တီမီတာ ဆို လျှင် - ၇၀ ÷ (၁.၇)၂ ဆို BMI အဖြေက ၂၄.၂ ရပါတယ် )

BMI (18) ကနေ (23) အထိက ပုံမှန်ဖြစ်ပြီး BMI ၂၅ ကျော်လျှင် အဝလွန်ခြင်း လို့ သတ်မှတ်ပါတယ် ။ BMI ၁၈.၅ အောက် နည်းရင်လည်း ကိုယ်အလေးချိန် နည်းတယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်... အာရှသားတွေ အတွက်တော့ BMI ၂၃ - ၂၅ ဟာ ကိုယ်အလေးချိန်များနေပါပြီ... (BMI ၂၅ ကျော်သူများနှင့် ၁၈.၅ အောက်နည်းသူများသည် နေမကောင်းဖြစ်ပါက ဆေးရုံတွင် ရက်ပိုကြာခြင်း၊ နလန်ထူဖို့ ရက်အနည်းငယ်ပိုကြာခြင်း စသည်တို့နှင့် ဆက်စပ်မှုရှိပါတယ်)

🔷BMI ပေတံနဲ့ ဘာလို့ တိုင်းတာကြတာလဲ....

🔺လူတိုင်းမှာ BMI တူသော်လည်း ကျန်းမာခြင်း နေမကောင်းဖြစ်လွယ်တာခြင်း မတူပါဘူး..... မိမိကိုယ်ခန္ဓာတွင်း ကြွက်သား ထု ( muscle mass) များပါက ကိုယ်ခံအားစနစ် ပိုမိုကောင်းမွန်ပါတယ် ။ ကြွက်သားထု နည်းကာ အဆီထုသာများနေပါက အဆုတ်ရောင် တုပ်ကွေးလို အပျော့စား ပိုးမွှားများကိုပင် ပြန်လည်ခုခံနိုင်အား မကောင်းကာ အဆုတ်ရောင်ဖြစ်လွယ်တာ အိပ်ရာထဲ ကြာရှည်လဲတာ နလန် မထူနိုင်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်....

🔺ပိန်ပေမယ့် တစ်နှစ်တခါတောင် နေမကောင်းမဖြစ်တဲ့ သူတွေရှိတာကို သတိရပါ... အမြင်မှာပိန်တိုင်း ကြွက်သားထုနည်းတာ မဟုတ်ပါ.... နာတာရှည်ရောဂါရှိနေတာ မဟုတ်ပါ... နေမကောင်းဖြစ်နေတာ မဟုတ်ပါ..... ကျန်းမာရေး အလွန်ကောင်းပြီး ပိန်ချင်လို့ကို ပိန်နေသူတွေရှိပါတယ်.....

🔺BMI များတိုင်းလည်း ကျန်းမာရေးချို့တဲ့လားဆိုတော့လည်း မဟုတ်ပြန်ဘူး... Gym trainer လို ကာယမောင် မယ်များကို BMI တွက်ကြည့်လျှင် ထိုသူတို့၏ ကြွက်သားထုမှာ များသောကြောင့် တွက်တဲ့အခါ အဝလွန်အဆင့်ထဲဝင်နေမှာပါ.. သို့သော် ကျန်းမာရေးမှာ ဒေါင်ဒေါင်မြည်နေပါတယ် ။

***********************************************

"ကိုယ်အလေးချိန်များခြင်း (Overweight) နဲ့ အဝလွန်ခြင်း (Obesity)"

• Overweight နဲ့ Obesity ဆိုတာဟာ ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်စေတဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်သော (သို့မဟုတ်) ပိုကဲသော အဆီများစုပုံခြင်းလို့ အဓိပ္ပါယ်သတ်မှတ်ပါတယ်။

အရွယ်ရောက်ပြီး သူတွေအတွက် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း WHO က...

• BMI 23 (ဒါမှမဟုတ်) 23 နဲ့အထက်ကို Overweight

• BMI 28 (ဒါမှမဟုတ်) 28 နဲ့အထက်ကို Obesity လို့ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။

• BMI ဟာ အရပ်နဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်ကို မူတည်ပြီးတွက်ထားကာ ကျား/မ မခွဲခြားတာကြောင့် အရွယ်ရောက်ပြီး သူတိုင်းအတွက် Overweight နဲ့ Obesity ကို လူဦးရေအဆင့်တိုင်းတာဖို့အတွက် အကောင်းဆုံး ညွှန်းကိန်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

✅ ဒါပေမယ့် လူတစ်ယောက်ချင်းစီရဲဲ့ အဆီပမာဏဟာ မတူညီနိုင်တဲ့အတွက် BMI ကို အကြမ်းဖျဥ်းလမ်းညွှန်လို့ပဲ ယူဆသင့်ပါတယ်။

❇️ ကလေးတွေမှာတော့ Overweight နဲ့ Obesity ကို သတ်မှတ်တဲ့အခါ BMI for age လို့ခေါ်တဲ့ Graph ဇယားနဲ့ တိုင်းတာလေ့ရှိပြီး အသက်အရွယ်ကို ထည့်သွင်းစဥ်းစားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

🔷 Overweight နဲ့ Obesity ကို ဘာတွေက ဖြစ်စေတာလဲ ?

Overweight နဲ့ Obesity ရဲ့ အခြေခံအကြောင်းရင်းကတော့ စားသုံးတဲ့ကယ်လိုရီနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်က သုံးစွဲလိုက်တဲ့ ကယ်လိုရီတွေကြား စွမ်းအင်မညီမျှလို့ ဖြစ်ပါတယ်။

• အထိုင်များခြင်း ၊
• အဆီနဲ့ သကြားဓာတ်များတဲ့ အစားအစာများ
စားသုံးမှု များလာခြင်း ၊
• ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု မရှိခြင်း နဲ့
• မျိုးရိုးဗီဇကြောင့်လည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

🔷 Overweight နဲ့ Obesity ရဲ့အဖြစ်များတဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုးကျိုးတွေက ဘာတွေလဲ ?

🧔‍♂️ လူကြီးတွေမှာ BMI များနေရင် ... နာတာရှည်ရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများလာပါမယ် ။

• နှလုံးသွေး​ကြောဆိုင်ရာရောဂါတွေ (အဓိကအားဖြင့် နှလုံးရောဂါနှင့် လေဖြတ်ခြင်း)
• သွေးတိုးနှင့် ဆီးချို
• ကြွက်သားနှင့် အရိုးဆိုင်ရာရောဂါများ (အထူးသဖြင့် အရိုးကျီးပေါင်းတက်ခြင်း)
• အချို့ ကင်ဆာရောဂါများ (သားအိမ်၊ ရင်သား၊ သားဥအိမ်၊ ဆီးကျိတ်၊ အသည်း၊ သည်းခြေအိတ်၊ ကျောက်ကပ် နှင့် အူမကြီး) .... စတာတွေဟာ အဝလွန်တာရဲ့ နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိတာကို လေ့လာချက်များအရ တွေ့ရပါတယ်။

👨‍🦲ကလေးတွေမှာ ဆိုရင်တော့....

ကလေးဘဝတည်းက ပုံမှန်ထက် ကိုယ်အလေးချိန်များနေတာဟာ အရွယ်ရောက်တဲ့အချိန်မှာ အဝလွန်တာ၊ အရွယ်မတိုင်မီ သေဆုံးတာနဲ့ မသန်စွမ်းဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်မားတာတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အဝလွန်တဲ့ ကလေးတွေမှာ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း၊ အရိုးကျိုးလွယ်ခြင်း၊ သွေးတိုးရောဂါ၊ နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါများ၊ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ထိန်းပေးသော အင်ဆူလင် ဟော်မုန်းကို ခန္တာကိုယ်မှ တုံ့ပြန်မှုမရှိသဖြင့် ဆီးချိုဖြစ်လာခြင်း (insulin resistance) နှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ တိုးလာခြင်းကို ​ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

🔷 Overweight နဲ့ Obesity ကို ဘယ်လိုလျှော့ချနိုင်မလဲ ?

ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ အစားအစာတွေကို ရွေးချယ်စားသုံးခြင်းနဲ့ ပုံမှန်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ၀ခြင်း နှင့် အ၀လွန်ခြင်းကို လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။

• အဆီနဲ့ သကြား လျှော့စားပါ။
• သစ်သီးဝလံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ပဲ၊ အစေ့အဆန်တွေနဲ့ အခွံမာသီးတွေကို များများစားပေးပါ။
• ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်ပြုလုပ်ပါ။

⚠️ မိမိရဲ့ BMI ကို တစ်နှစ်ကို အနည်းဆုံး တစ်ကြိမ် စစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။

🔷 ဘယ်အချိန်မှာ ဆရာဝန်နဲ့ ပြသရမလဲ ?

ကိုယ့် BMI တိုင်းတာမှုက 28 (ဒါမှမဟုတ်) 28 နဲ့အထက်ရှိနေပြီး ကိုယ်အလေးချိန်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေကို စိုးရိမ်လာရင် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသသင့်ပါတယ်။

ဆရာဝန်က အဝလွန်တာနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ကျန်းမာရေးအန္တရာယ်တွေကို အကဲဖြတ်ပေးပါလိမ့်မယ်။ ဒါ့အပြင် အဝလွန်တာကို ထိန်းညှိဖို့ နည်းလမ်းတွေကို ပြောပြပြီး ကိုယ်အလေးချိန်လျှော့ချနိုင်ဖို့ရာ ရွေးချယ်စရာနည်းလမ်းတွေကိုလည်း အသေးစိတ် ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
ဒီလိုတွေ ပြောလိုက်လို့ အဝလွန်တဲ့ သူတွေပဲ ကျန်းမာရေး အန္တရာယ်ရှိတာ မဟုတ်ပါဘူး ။ ပိန်လွန်းတဲ့သူတွေဟာလည်း ကျန်းမာရေးချို့တဲ့တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ် ...
• ကိုယ်ခံအား အားနည်းတာ
• အရိုးပွရောဂါ ဖြစ်နိုင်တာ
• ကိုယ်ခန္ဓာအပူချိန် ထိန်းညှိနိုင်မှု လျော့နည်းတာ
စတာတွေ ဖြစ်နိုင်လို့ ဂရုစိုက်ဖို့ လိုပါတယ် ။

ပြည့်ဝဆီနဲ့ မပြည့်ဝဆီ အကြောင်း💧💧💧ကျွန်တော်တို့ စားနေတဲ့ စားသုံးဆီ (တိရိစ္ဆာန်ကရတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်က ရတာပဲဖြစ်ဖ...
14/12/2024

ပြည့်ဝဆီနဲ့ မပြည့်ဝဆီ အကြောင်း💧💧💧

ကျွန်တော်တို့ စားနေတဲ့ စားသုံးဆီ (တိရိစ္ဆာန်ကရတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်က ရတာပဲဖြစ်ဖြစ်) ကို အဓိက အုပ်စုကြီး (၂)ခု ခွဲထားပါတယ်.. အဲ့ဒီအုပ်စု (၂)ခုကတော့ ပြည့်ဝဆီ (saturated fats)နဲ့ မပြည့်ဝဆီ (unsaturated fats) တို့ ဖြစ်ကြပါတယ် ။

ပြည့်ဝဆီက chemical structure အရ သူ့ထဲကို
မည်သည့် atom မှ ပေါင်းလို့မရအောင် ပြည့်ပြီးသားဖြစ်ပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် အခန်းအပူချိန်တွင် အခဲ အဖြစ် တည်ရှိပါတယ် ။

မပြည့်ဝဆီကတော့ chemical structure အရ သူ့ထဲကို အခြား atom တွေ ထပ်ပေါင်းလို့ ရသေးတာ ဖြစ်ပြီး များသောအားဖြင့် အခန်းအပူချိန်တွင် အရည် အဖြစ် တည်ရှိပါတယ် ။ မပြည့်ဝဆီမှာမှ Mono-unsaturated နဲ့ Poly-unsaturated ဆိုပြီး (၂) ခု ထပ်ခွဲထားပါသေးတယ်.. ဒါတွေကိုတော့ မရှင်းပြတော့ပါဘူး ..

ပိုပြီးနားလည်အောင် ဥပမာတစ်ခုပေးပြီး ရှင်းပြပါမယ်.. 👉🏻 အဆီမော်လီကြူးတစ်ခုမှာ Oxygen ရယ်၊ Carbon ရယ်၊ Hydrogen ရယ် Atom သုံးမျိုးနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်.. ဒီသုံးမျိုးကို မီးရထားတွဲကြီးတစ်တွဲနဲ့ ဥပမာပေးလိုပါတယ်.. ဒီမီးရထားတွဲမှာရှိတဲ့ ထိုင်ခုံတွေကို Carbon atom နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြီး ခရီးသည်တွေကိုတော့ Hydrogen atom အဖြစ်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်နိုင်ပါတယ်.. မီးရထားတွဲမှာရှိတဲ့ ထိုင်ခုံအားလုံးမှာ ခရီးသည်တွေ အကုန်ပြည့်နေရင် သူ့ကို Saturated fat လို့ ခေါ်ပါတယ်.. နောက်ထပ်ခရီးသည် (Hydrogen) ထပ်တင်လို့မရတော့ပါ.. ခရီးသည် မပြည့်သေးဘူး.. နောက်ထပ်ခရီးသည် လက်ခံနိုင်တယ်ဆိုရင် Unsaturated fat လို့ခေါ်ပါတယ်.. ထိုင်ခုံတစ်ခုံပဲ လွတ်ရင် Mono-unsaturated လို့ခေါ်နိုင်ပြီး ထိုင်ခုံ ၂ ခုံနဲ့အထက် လွတ်နေရင်တော့ Poly-unsaturated လို့ခေါ်ပါတယ်.. မီးရထားကြီးမှာ ခရီးသည်တွေ ပြည့်နေရင် အန္တရာယ်များပါတယ်.. တိမ်းမှောက်နိုင်တယ်.. ဒါကြောင့် Saturated fat တွေဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် မကောင်းပါဘူး.. ထိုင်ခုံလွတ်တွေရှိနေရင် ချောင်ချောင်ချိချိ သက်တောင့်သက်သာ သွားလာနိုင်သလို Unsaturated fat တွေကတော့ ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုပါတယ်.. နောက် အရေးကြီးတာတစ်ခုက Monounsaturated fat တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲရောက်ရင် ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုတဲ့ HDL အဖြစ် ပြောင်းနိုင်ပါတယ်..

************************************************

ဒါဆိုရင် ပြည့်ဝဆီနဲ့ မပြည့်ဝဆီတို့ရဲ့ ကောင်းကျိုး၊ဆိုးကျိုးတွေကို ဆက်လက်ပြောပြပါမယ် ...

• ပြည့်ဝအဆီကို စားရင် ခန္ဓာကိုယ်အထဲမှာ Cholesterol အဖြစ် ပြောင်းသွားနိုင်ပါတယ်..
• နှလုံးရောဂါဖြစ်စေသည့် LDL (မကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရော) ဓာတ်ကို တိုးစေတယ် ..
• အလွန်အကျွံ စားသုံးမိရင် အဝလွန်ခြင်းနှင့် ဆီးချိုရောဂါတို့ ဖြစ်နိုင်လာပါမယ် ..

ပြည့်ဝဆီအချို့ကတော့ - စားအုန်းဆီ၊ တိရစ္ဆာန်များမှရသော အဆီများ၊

• မပြည့်ဝအဆီကတော့ Cholesterol အဖြစ် မပြောင်းနိုင်ပါဘူး ..
• LDL (မကောင်းတဲ့ ကိုလက်စရော) ဓာတ်ကို လျှော့ချပေးပြီး HDL (ကောင်းသော ကိုလက်စထရော) ဓာတ်ကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းဖြင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေပါတယ် ..
• ဦးနှောက်အတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်တဲ့ အိုမီဂါ-၃ နှင့် အိုမီဂါ-၆ ဖက်တီးအက်ဆစ်များ ပါဝင်ပါတယ် ..
• နှလုံးရောဂါနှင့် လေဖြတ်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ချေတို့ကို လျှော့ချပေးတယ် ..

မပြည့်ဝဆီအချို့ကတော့ -
• မြေပဲဆီ၊ နှမ်းဆီ၊ သံလွင်ဆီ၊ ထောပတ်သီး၊ အခွံမာသီးတွေ (ဗာဒံစေ့၊ သီဟိုဠ်စေ့) တွေမှ ရရှိသော ဆီများ

------------------------------------------------

⚠️ အပူပေး ကြော်စားတဲ့ အခါမျိုးမှာတော့ မပြည့်ဝဆီက ဓာတ်ပြိုကွဲမှု ပိုဖြစ်စေပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မကောင်းတဲ့ဓာတ်များ ထုတ်ပေးပြီး ပြည့်ဝဆီကတော့ သူ့ရဲ့ တည်ဆောက်ပုံအရ ပြည့်စုံပြီးသားမို့ ဓာတ်ပြိုကွဲမှုနည်းပြီး မကောင်းတဲ့များ ထုတ်လွှတ်မှု နည်းပါတယ် ။ ဒါ့ကြောင့် အပူပေး စားသုံးမယ်ဆိုရင် ပြည့်ဝဆီကို သုံးတာက ပိုမိုကောင်းမွန်စေပြီး ဆီဆမ်း၊အသုတ် စသည်တို့ထဲတွင်တော့ မပြည့်ဝဆီကို အသုံးပြုတာက ကျန်းမာရေးအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်စေပါတယ် .. ‼️

သွားပိုးစားရောဂါအကြောင်း 🦷🦷🦷သွားပိုးစားရောဂါ(Dental Caries)ဆိုတာ သွားတွေကို ပိုးများစားတာလို့ အလွယ်လေး ထင်ရပေမယ့် အမှန်က...
11/12/2024

သွားပိုးစားရောဂါအကြောင်း 🦷🦷🦷

သွားပိုးစားရောဂါ(Dental Caries)ဆိုတာ သွားတွေကို ပိုးများစားတာလို့ အလွယ်လေး ထင်ရပေမယ့် အမှန်က သွားတွေကို ပိုးကောင်တွေက စားခြင်းမဟုတ်ပါဘူး ။ လူ့ပါးစပ်အတွင်းမှာ ဘက်တီးရီးယီးပိုးမွှားများ မျိုးစိတ်ပေါင်းများစွာ ရှိနေပါတယ်။ အဲ့ဒီ ဘက်တီးရီးယားတွေက ပါးစပ်အတွင်းမှာ နေထိုင်ကြပြီး အစာကြွင်းအစာကျန်များကို စားသုံးခြင့်ဖြင့် အသက်ရှင်နေထိုင်ကြတာပါ ။ ထိုဘက်တီးရီးယားတွေက အစားကျန်များကို စားပြီး အက်ဆစ်ဓာတ်များ ထုတ်လုပ်ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီ အက်စစ်ဓာတ်တွေက သွားတွေရဲ့ မျက်နှာပြင်ပေါ်ကို တိုက်စားလိုက်တာမှတစ်ဆင့် သွားပိုးပေါက်များ ဖြစ်လာစေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

🦷 သွားပိုးစားပုံ အဆင့်ဆင့် 🦷

ကြွေလွှာတွင် သွားပိုးစားခြင်း (Enamel Caries)

ကြွေသွားလွှာဆိုတာက သွားရဲ့ အပေါ်ဆုံးအလွှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုအလွှာကို ကြွေအစများ(Enamel prison) ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားလို့ ကြွေသွားလွှာလို့ ခေါ်တာဖြစ်ပါတယ်။ ထိုအလွှာတွင် သွားပိုးစားနေရင် နာကျင်ကိုက်ခဲတာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။ ဒါကြောင့်သတိမထားမိပဲ ဖြစ်နေတတ်ပါတယ် ။ ထိုအချိန် သွားပိုးစားနေသောနေရာမှာ အမည်းအစက်ကလေး အဖြစ်သာ တွေ့မြင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်မှာ သွားကို ကုသမှုမလုပ်ပဲ ဒီအတိုင်းထားခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ သွားပိုးစားရောဂါဟာ တဖြည်းဖြည်းနှင့် ဆင်စွယ်နှစ်လွှာ(Dentine) ကို ရောက်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

🦷 ဆင်စွယ်နှစ်လွှာ(Dentine)တွင် သွားပိုးစားခြင်း

မကုသပဲ ထားသောအခါ သွားပိုးစားခြင်းဟာ အတွင်းကို လှိုက်စားလာပြီး ဆင်စွယ်နှစ်လွှာကို ရောက်ရှိလာပါတယ်။ ဆင်စွယ်နှစ်လွှာမှာ မွသွားလွှာ(Dental pulp)နှင့် ဆက်သွယ်ထားသော အပေါက်ကလေးများ (Dentinal tubules)များရှိသဖြင့် ကျဉ်သောခံစားမှုကို စတင်ခံစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ အပူအအေးသောက်တဲ့အချိန်တွေမှာ ပို၍ခံစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုအချိန်မှာ သွားပိုးပေါက်ကလေးက အဖြည်းဖြည်းကြီးလာပြီး အပေါက်ကလေးမှာ ပို၍ကြီးလာပြီဖြစ်သည်။ အခုအချိန်တွင် ကုသမှုပြုလုပ်ပါက ပြန်လည်ဖာထေးနိင်သော်လည်း မကုသပဲထားမည်ဆိုလျှင် မွသွားလွှာ(Pulp)ကို ရောက်သွားတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

🦷 မွသွားလွှာ(Pulp)တွင် သွားပိုးစားခြင်း

မွသွားလွှာကို ရောက်ပြီဆိုတာနဲ့ နာကျင်မှုကို စတင်ခံစားရပြီ ဖြစ်သည်။ မွသွားလွှာအပေါ်ပိုင်းကို ရောက်နေပြီဆိုရင် မွသွားလွှာေယာင်ယမ်း(Pulpitis)လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုအချိန်မှာ ကုသမှုခံယူပါက ပြန်လည်ကောင်းမွန်နိင်သေးသော်လည်း မွသွားလွှာအတွင်းတိုင်အောင် ရောက်သွားပြီဆိုရင်တော့ ပုံမှန်အတိုင်း ဖာထေးကုသခြင်းဖြင့် မရနိင်တော့ပါ။ ဘက်တီးရီးယားများဟာ မွသွားလွှာမှတဆင့် သွား၏ အမြစ်တိုင်အထိ ရောက်ရှိသွားပြီး သွားအမြစ်ထိပ်(Apical Lesion) မှာ အနာသွားဖြစ်နေပြီဆိုပါက သွားကို အကြောသတ်ကုသခြင်း(Root Canal Therapy) ဖြင့် မွသွားလွှာအတွင်းမှ အာရုံကြောများ သွေးကြောများကို ဖယ်ထုတ်ပြီး အမြစ်အတု ပြန်ထည့်ခြင်းဖြင့် ကုသရမှာဖြင့်ပါတယ်။ ထိုအခါသွားသည် အသက်မရှိတော့သော (non-vital)သွားတစ်ချောင်း ဖြစ်သွားပြီ ဖြစ်ပါတယ် ။

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
ကုသပုံကလည်း သွားပိုးစားတဲ့ အဆင့်အပေါ် မူတည်ပါတယ် ...

🦷 ကြွေလွှာ

သွားပိုးစားတာက ကြွေလွှာတွင် သာရှိနေသေးရင် အပေါက်ကို ပြန်လည်ဖာတေးလို့ ရနိင်ပါသေးတယ် ။ ဖာထေးသော သွားဖာ‌ထေးသည့် ပစ္စည်းများမှာလည်း ကွဲပြားလျက်ရှိသည်။ အရှေ့သွားများအတွက်ဆိုလျှင် သွားအရောင်နှင့်တူသော သွားဖာဆေးများ ရှိသလို လေဆာရောင်ခြည်ဖြင့်ဖာထေးရသော သွားဖာဆေးများလည်း ရှိပါတယ် ။ အံသွားများ နောက်သွားများအတွက်မူ စားသောအား(Occlusal Load) ကို ခံနိင်ရန်အတွက် ခံနိင်အားကောင်းသော သွားဖာဆေးများဖြင့် ဖာထေးပေးကြပါတယ် ။ ထိုဆေးများထဲတွင်လည်း သွားအရောင်နှင့်တူသော ဆေးများရှိသလို သွားအရောင်မဟုတ်သော ဆေးများလည်းရှိသည်။

🦷 ဆင်စွယ်နှစ်လွှာ

ဆင်စွယ်နှစ်လွှာကို ရောက်နေပြီဆိုပါက သွားကို ဆေးတစ်မျိုးအရင်ထည့်ကာ အပေါ်မှ သွားဖာပေးခြင်းဖြင့် ကုသနိင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

🦷 မွသွားလွှာ

မွသွားလွှာကို ရောက်ရှိသွားပြီဆိုရင်တော့ သွားအမြစ်ဖြတ် ကုသခြင်းဖြင့်သာ ကုသရမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ သွားပိုးစားရောဂါဟာ သွားအမြစ်ထိပ်တိုင်အောင် ပျံနှံ့နေခြင်း သွားမျက်နှာပြင်များမှာ မကျန်သလောက်ရှိနေခြင်း များဖြစ်နေပါက သွားအားနှုတ်ပစ်ရတဲ့ အဆင့်သို့တိုင်အောင် ရောက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သွားနှုတ်ခြင်းဟာလည်း ကုကခြင်းတစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

သွားပိုးစားခြင်းကို ကာကွယ်ဖို့ကတော့ သွားမှန်မှန်တိုက်ပေးခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။ အစာစားပြီးတိုင်း သွားမတိုက်နိုင်ရင်တောင် မနက်စာစားပြီး တစ်ခါ ညအိပ်ယာဝင်ခါနီးတစ်ခါ သွားတိုက်ပေးခြင်းဖြင့် သွားပိုးစားခြင်းကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိင်ပါတယ် ။ ကလေးများကိုလည်း သွားစပေါက်ကတည်းကပင် မိဘများက သွားတိုက်ပေးခြင်းဖြင့် ကလေးများ သွားပိုးစားခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Address

Tachileik
06271

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Nyan Linn - Healthcare posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram