Defence Services Liver Hospital, Mingaladon

Defence Services Liver Hospital, Mingaladon Medical Knowledge especially Liver Care

11/07/2021

🔔 COVID-19 နဲ့ အနံ့ပျောက်ခြင်း 🔔

🩺 Covid-19 မှာ အနံ့ပျောက်တာက နှာစေးလို့ နှာခေါင်းပိတ်လို့ အနံ့ပျောက်တာနဲ့ မတူပါ…

🩺 နှာခေါင်းရဲ့ အတွင်းနံရံ အမှေးပါးမှာ အနံ့ခံနိုင်တဲ့ အာရုံကြောလေးတွေ ရှိပါတယ်…

🩺 နှာစေးလို့ အနံ့မရတာက နှာခေါင်းအတွင်းနံရံအမှေးပါးပေါ်မှာ အကျိအချွဲတွေ အုပ်သွားလို့… အနံ့ခံအာရုံကြောက အာရုံမခံနိုင်တော့တာမို့ အနံ့မရတော့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်…

🩺 COVID-19 မှာ အနံ့မရတော့တာ က ကျတော့… အနံခံတဲ့အာရုံကြောတွေမှာ ဗိုင်းရပ်စ် 🦠 က ကပ်ညိပြီး အာရုံကြောနဲ့ လမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်မှာ ဖြစ်ဖြစ် အနံ့ခံတဲ့ဆဲလ်တွေမှာ ဖြစ်ဖြစ် ယောင်ယမ်းပိတ်ဆို့ သွားလို့ အနံ့မရတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်…

❌❌❌ အဲဒါကြောင့်မို့ အနံ့ပြန်ရအောင်ဆိုပြီး… အရွက်/အငွေ့တွေ ရှူတာ… နှာခေါင်းထဲကို တစ်ခုခုထည့်တာတွေက အသုံးမဝင်ပါဘူး… ❌❌❌

⚠️ အခန့်မသင့်ရင် နှာခေါင်းအတွင်းနံရံအမှေးပါး ကို တောင် ထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်ပါတယ် ⚠️

🩺 အနံ့ပြန်ရအောင် ဘာမှ လုပ်ဖို့ မလိုပါဘူး ခင်ဗျ… ကိုယ်ခံအားကောင်းအောင် ဂရုတစိုက်နေရုံပါ… အများအားဖြင့် ၃ရက်ကနေ ၇ရက်လောက်အတွင်း အလိုလို အနံ့ ပြန်ရတတ်ပါတယ်…

🩺 အရသာပျောက်တာလည်း အဲသဘောပါပဲ…

အားလုံးပဲ COVID-19 ကို အောင်အောင်မြင်မြင် ဖြတ်ကျော် တိုက်ထုတ်နိုင်ကြပါစေ

Stay Safe & Healthy 💪

Dr. Myo

Photos from Steth's post
29/06/2021

Photos from Steth's post

" Vaccine ဆိုတာ ရောဂါပြီးဆေးမဟုတ်ပါ "Ko Naing (Mingaladon) Vaccine ကို ဆေးပညာမှာ Active immunization ဆိုပြီး သုံးကြပါတယ်...
29/06/2021

" Vaccine ဆိုတာ ရောဂါပြီးဆေးမဟုတ်ပါ "

Ko Naing (Mingaladon)

Vaccine ကို ဆေးပညာမှာ Active immunization ဆိုပြီး သုံးကြပါတယ်...
Vaccine ထိုးလိုက်ရင် ခန္ဓာကိုယ်က တုန့်ပြန်ပြီး ရောဂါကို ပြန်တိုက်မယ့် Antibody တွေ ထုတ်ပေးထားတဲ့အတွက် တကယ်လို့ ရောဂါပိုးဝင်ရောက်လာခဲ့ရင် ပြန်တိုက်ဖို့အတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်နေအောင် ပြင်ဆင်ထားတဲ့ သဘောပါ....
ဒါဆို...
Vaccine က ရောဂါကိုမကာကွယ်ပေးဘူးလား ဆိုတော့
အထိုက်အလျောက် တော့ကာကွယ်ပေးပါတယ်.... ရောဂါပိုးဝင်လာပြီး ရောဂါမဆိုးအောင် Antibody က ကာပေးပါလိမ့်မယ်.... Positive ဖြစ်ပေမယ့် ရောဂါမဆိုးနိုင်တော့ဘူး... နောက်တစ်ခုက တခြားသူတွေကို ကူးနိုင်ခြေ အရမ်းနည်းသွားပါလိမ့်မယ်....
ဒါပေမယ့်......
Vaccine ထိုးထားလို့ ရောဂါမဖြစ်တော့တာမျိုး မဟုတ်ပါဘူး....
လူတိုင်းမှာ မွေးကာစတည်းက ဝက်သက်ကာကွယ်ဆေးတွေ ထိုးပေမယ့်လည်း ဝက်သက်က ဖြစ်နေကြတာပဲလေ...
ဒါပေမယ့်....
အသက်ဆုံးရှုံးတဲ့အထိ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးမဖြစ်အောင်
ကာကွယ်ပေးပါတယ်....

နောက်တစ်ခုက Failure rate ပါ....
ကာကွယ်ဆေးထိုးပေမယ့် ခန္ဓာကိုယ်က မတုံ့ပြန်လို့ Antibody မထွက်ဘဲ ဆေးမအောင်တာမျိုးပါ....
ဆေးတိုင်းမှာ Failure rate ရှိပါတယ်.....

ဒီစာကို ရေးဖြစ်တာက....
Covid vaccine ထိုးထားပါလျက်နဲ့
Covid တွေဖြစ်နေကြတယ်... ဆိုတာတွေတွေ့လို့
သိသမျှ ရှင်းပြတာပါ....

နောက်တစ်ခုက....
Positive ဆိုတိုင်း ရောဂါဖြစ်တာမဟုတ်ပါဘူး...
ရောဂါပိုးဝင်ရောက်ခြင်း လို့ပဲ သတ်မှတ်လို့ရပါတယ်...

ဥပမာ - ကျွန်တော်ဆိုလည်း အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး ရှိနေတာ 2006 တည်းကပါ.... ဒါပေမယ့် အသည်းမှာ ဘာပြသနာမှမရှိပါဘူး.... ရောဂါမဖြစ်တဲ့အပြင် သူများတွေကို မကူးနိုင်တဲ့ (မကူးလွယ်တဲ့) Passive carrier အနေနဲ့ရှိနေပေမယ့် ခုထိ စစ်လိုက်တိုင်း Hepatitis B Virus ကတော့ Positive ပါပဲ....

Vaccine ထိုးထားတယ်ဆိုပြီး Mask မတပ်ဘဲ နေလို့ Infection ဝင်ရင် Positive တော့ ဖြစ်နေမှာပါ.....
နောက်တစ်ခုက သူများတွေကို ကူးစက်နိုင်ချေ နည်းတယ်ဆိုပြီး မဆင်မခြင်နေလို့တော့မရပါဘူး....
ကူးစက်နိုင်ချေ နည်းတယ်ဆိုတာ မကူးစက်တာမဟုတ်ပါ

ဒါကြောင့် Covid 19 ကာကွယ်ဖို့......
Mask တပ်ပါ....
လက်ဆေးပါ....
လူစုလူဝေးကို ရှောင်ပါ....

☣☣☣☣☣

NAT D
01/02/2021

NAT D

01/12/2020

ပန္းဝင္ၾကေတာ့မည့္ ကိုဗစ္ကာကြယ္ေဆးမ်ား ( ၂)
________________________ ေဒါက္တာတင္ထြန္းဦး

ကို အေရးေပၚ သုံးခြင့္ရရန္ US ႏွင့္ EU တြင္ ေလၽွာက္ထားလိုက္ၿပီး #ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္တြင္ US ၌ စတင္ထိုးေပးရန္ စီစဥ္ေန။

#ျပင္းထန္ေသာCOVID19ကို Moderna က ရာႏွုန္းျပည့္ကာကြယ္နိုင္ေၾကာင္းသိရ။

အေမရိကန္ထုတ္ Moderna ကို အေရးေပၚအသုံးျပဳခြင့္ရရန္ အေမရိကန္ FDA ႏွင့္ EU မွ EMA (European Medical Agency) သို့ ၃၀.၁၁.၂၀၂၀ ရက္၌ တင္ျပလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။

ကနဦးရလဒ္အရ ၉၄.၅ ရာခိုင္ႏွုန္း ထိေရာက္မွုရွိေၾကာင္း ၁၆.၁၁.၂၀၂၀ ရက္ က သိခဲ့ရသည့္ Moderna သည္ ယခု Phase 3 ေနာက္ဆုံးရလဒ္ကို ထုတ္ျပန္ရာတြင္ ၉၄.၁ % ထိေရာက္၍ ျပင္းထန္ေသာ COVID-19 ေရာဂါကို ရာႏွုန္းျပည့္ကာကြယ္နိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။ အေမရိကန္တြင္ လူ ၃၀၀၀၀ ျဖင့္ စမ္းသပ္ၿပီးစီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

FDA က ဒီဇင္ဘာလ ၁၇ ရက္တြင္ ဆုံးျဖတ္မည္ျဖစ္၍ ခြင့္ျပဳခ်က္က်လၽွင္ ၂၁ ရက္တြင္ US ၌ စတင္ထိုးေပးမည္ ျဖစ္သည္။ Moderna က Pfizer မွ ေဆးၿပီးလၽွင္ ဒုတိယေျမာက္ ခြင့္ျပဳခ်က္တင္ျခင္းျဖစ္၍ ၂၀.၁၁.၂၀၂၀ က တင္ထားခဲ့ေသာ Pfizer/BioNTech ကို FDA က ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္တြင္ ဆုံးျဖတ္ေပးမည္ျဖစ္သည္။

Moderna ကို ၄ ပတ္ျခား၍ ၂ ႀကိမ္ထိုးရမည္ျဖစ္ၿပီး ေဆးကို - 20°C တြင္ ၆ လ ေက်ာ္ထားနိုင္သျဖင့္ သိုေလွာင္ရန္ မခက္ခဲလွေပ။သယ္ေဆာင္ရာတြင္ 2 to 8°C (ပုံမွန္ေရခဲေသတၱာ)တြင္ ရက္ ၃၀ ထားနိုင္၍ အဆင္ေျပသည္။ US တြင္ သုံးရန္ ေဆး သန္း ၂၀ ကို မၾကာမီရမည္ျဖစ္ၿပီး ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ သုံးနိုင္ရန္ ေရွ႕ႏွစ္၌ ေဆး သန္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ထုတ္လုပ္မည္ျဖစ္သည္။

လူတစ္ေယာက္စာ ေဆး ၂ လုံးကို ၆၆ မွ ၇၄ ေဒၚလာအတြင္း က်သင့္မည္ ျဖစ္သည္။ ဥေရာပက ထိုေဆး သန္း ၁၆၀ ဝယ္ရန္ သေဘာတူထားၿပီး ကေနဒါ၊ ဂ်ပန္ ႏွင့္ ကာတာတို့ကလည္း ဝယ္ယူရန္စီစဥ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

ေဒါက္တာတင္ထြန္းဦး

Ref: The New York Times, Reuters, BBC News, The Guardian.

28/11/2020

#ပန္းဝင္ၾကေတာ့မည့္ ကိုဗစ္ကာကြယ္ေဆးမ်ားႏွင့္ #ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ အလားအလာ
(28.11.20) ========= ေဒါက္တာတင္ထြန္းဦး

Covid-19 ကမၻာ့ကပ္ေရာဂါအတြက္ ကာကြယ္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေဆးသိပၸံပညာရွင္မ်ား၊ ေဆးကုမၸဏီႀကီးမ်ားက တီထြင္စမ္းသပ္လ်က္ရွိၾကရာ ယခုအခါ ထိေရာက္၍ အႏၲရာယ္ကင္းမည့္ ကာကြယ္ေဆးမ်ားကို ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူၿပီး သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံမ်ားတြင္ စတင္ထိုးေပးၾကေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။

နိုင္ငံတကာတြင္ Covid ကာကြယ္ေဆး အမ်ားအျပားကို စမ္းသပ္လ်က္ရွိရာ လူေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ စမ္းသပ္ရေသာ Phase 3 အဆင့္ (Efficacy trials) တြင္ ေဆး ၁၃ မ်ိဳးရွိပါသည္။

ယေန႔ ၂၈.၁၁.၂၀၂၀ ရက္အထိ နိုင္ငံအားလုံးအသုံးျပဳနိုင္ရန္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ WHO အသိအမွတ္ျပဳၿပီးသည့္ ကာကြယ္ေဆးမေပၚေသးေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံ၏ လိုအပ္ခ်က္အရ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကန႔္သတ္သုံးနိုင္ရန္ Limited use အျဖစ္ တ႐ုတ္တြင္ ၂ မ်ိဳး၊ UAE တြင္ ၂ မ်ိဳးႏွင့္ ႀကိဳတင္သုံးနိုင္ရန္ Early use အျဖစ္ ႐ုရွားတြင္ ၂ မ်ိဳး စုစုေပါင္း ၆ မ်ိဳးမွာ သီးသန႔္ခြင့္ျပဳခ်က္ (Approval) ရရွိၿပီး အသုံးျပဳလ်က္ရွိပါသည္။

ထို့ျပင္ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း အေမရိကန္၊ UK အပါအဝင္ အခ်ိဳ့နိုင္ငံမ်ားကလည္း အေရးေပၚအသုံးျပဳခြင့္ (Emergency Use Authorization) ရယူၿပီး​ မိမိနိုင္ငံတြင္ စတင္ထိုးေပးၾကေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။

Phase 3 အဆင့္ေရာက္ ေဆးမ်ား အနက္ ေအာက္ပါ ၄ မ်ိဳးမွာ ကမၻာ့ COVID ကာကြယ္ေဆးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ဦးစြာပန္းဝင္ၾကေတာ့မည္ဟု ဆိုနိုင္ပါသည္။

1. Pfizer/BioNTech

အေမရိကန္နိုင္ငံမွ Pfizer ေဆးကုမၸဏီႏွင့္ ဂ်ာမနီနိုင္ငံမွ BioNTech တို့ ပူးေပါင္းထုတ္လုပ္သည္။ ၆ နိုင္ငံမွ လူ ၄၃၅၀၀ ျဖင့္ စမ္းသပ္ခဲ့၍ Phase 3 ၿပီးဆုံးၿပီျဖစ္ၿပီး ၉၅ % အထိ ထိေရာက္မွုရွိကာ ေဘးကင္းစိတ္ခ်ရေၾကာင္းသိရသည္။ ယင္းကို အေရးေပၚ အသုံးျပဳခြင့္ ရရွိရန္ အေမရိကန္ FDA သို့ ၂၀.၁၁. ၂၀ ရက္က တင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

FDA က ၁၀.၁၂. ၂၀ ရက္တြင္ ဆုံးျဖတ္မည္ျဖစ္၍ ခြင့္ျပဳခ်က္က်သည္ႏွင့္ ၂၄ နာရီအတြင္း ေဆးထိုးေပးနိုင္ရန္ စီစဥ္ထားၿပီးျဖစ္ရာ အေမရိကန္တြင္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ (သို့မဟုတ္ ၁၂ ရက္)၌ စတင္ထိုးေပးေတာ့မည္ဟု သိရသည္။
အေမရိကန္တြင္ ဒီဇင္ဘာအတြင္း ေဆး သန္း ၂၀ ထိုးေပး၍ ေနာက္လမ်ား တြင္ တစ္လလၽွင္ သန္း ၃၀ စီ ထိုးေပးရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိသည္။

ထိုေဆးကို UK တြင္ MHRA (Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency) ထံမွ ယခုလမကုန္မီ အေရးေပၚအသုံးျပဳခြင့္ရနိုင္မည္ျဖစ္၍ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္မွ စတင္ထိုးေပးရန္ ျပင္ဆင္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ဒီဇင္ဘာလထဲတြင္ UK ၌ ေဆးလုံး ၁၀ သန္း ထိုးေပးမည္ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမနီက ေရွ႕လလယ္ခန႔္ႏွင့္ စပိန္က ဇန္နဝါရီလတြင္ အေရးေပၚထိုးေပးနိုင္ရန္ စီစဥ္ေနၾကသည္။ မေလးရွားကလည္း ၂၇.၁၁.၂၀ ရက္က ေဆးလုံးေရ ၁၂.၈ သန္း ဝယ္လိုက္ၿပီျဖစ္သည္။

ေဆးကုမၸဏီက ယခုႏွစ္ကုန္တြင္ ေဆး သန္း ၅၀ ႏွင့္ ေရွ႕ႏွစ္အတြင္း သန္း ၁၃၀၀ ထုတ္လုပ္ရန္ ရည္မွန္းထားသည္။ ၃ ပတ္ျခား ၂ ႀကိမ္ထိုးရမည္ျဖစ္၍ ေဆးကို -75°C အလြန္ေအးခဲသည့္ အေျခအေနတြင္ သိုေလွာင္ရမည္ျဖစ္သည္။ လူတစ္ေယာက္စာ ေဆး ၂ လုံးကို ၃၉ ေဒၚလာခန႔္ က်သင့္မည္ျဖစ္သည္။

2. Moderna

အေမရိကန္နိုင္ငံ Moderna ကုမၸဏီ က ထုတ္လုပ္၍ ကနဦးရလဒ္အရ ၉၄.၅ ရာခိုင္ႏွုန္း ထိေရာက္မွုရွိေၾကာင္း မၾကာမီက သိရသည္။ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အတြင္း ခြင့္ျပဳခ်က္ေလၽွာက္ထားရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိသည္။ အေမရိကန္တြင္ လူ ၃၀၀၀၀ ျဖင့္ စမ္းသပ္လ်က္ရွိသည္။

၄ ပတ္ျခား၍ ၂ ႀကိမ္ထိုးရမည္ျဖစ္ၿပီး ေဆးကို - 20°C တြင္ ၆ လ ေက်ာ္ထားနိုင္ သျဖင့္ သိုေလွာင္ရန္ မခက္ခဲလွေပ။ သယ္ေဆာင္ရာတြင္ 2 to 8°C (ပုံမွန္ေရခဲေသတၱာ)တြင္ ရက္ ၃၀ ထားနိုင္၍ အဆင္ေျပသည္။ ဒီဇင္ဘာလကုန္အမီ အသုံးျပဳနိုင္ မည္ျဖစ္၍ US တြင္ သုံးရန္ ေဆး သန္း ၂၀ ကို မၾကာမီရမည္ျဖစ္ၿပီး ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ သုံးနိုင္ရန္ ေရွ႕ႏွစ္၌ ေဆး သန္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ထုတ္လုပ္မည္ျဖစ္သည္။ လူတစ္ေယာက္စာ ေဆး ၂ လုံးကို ၇၄ ေဒၚလာက်သင့္မည္ဟုသိရသည္။

3. Sputnik V

႐ုရွားနိုင္ငံမွ Gamaleya Research Institute က ထုတ္လုပ္၍ WHO က အသိအမွတ္မျပဳေသးေသာ္လည္း ကမၻာ့ပထမဆုံး COVID ေရာဂါကာကြယ္ေဆးအျဖစ္ ႐ုရွားက ေၾကညာၿပီး ယင္းနိုင္ငံတြင္ ယခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လက စတင္၍ ႀကိဳတင္အသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္။ ႐ုရွားအပါအဝင္ ၅ နိုင္ငံ၌ လူ ၄၀၀၀၀ ေက်ာ္တြင္ Phase 3 စမ္းသပ္ လ်က္ရွိၿပီး ကနဦးရလဒ္မ်ားအရ ၉၂ ရာခိုင္ႏွုန္းခန႔္ ကာကြယ္နိုင္ကာ ၂၅.၁၁.၂၀ ရက္က ထပ္မံထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ၉၅ % အထိ ထိေရာက္မွုရွိေၾကာင္းသိရသည္။ WHO သို့ တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳခံ ရရန္ တင္ျပထားၿပီျဖစ္သည္။

ယင္းကို အျခားနိုင္ငံမ်ားအတြက္အလုံအေလာက္ထုတ္လုပ္ေပးနိုင္ေၾကာင္း ပူတင္က G 20 အစည္းအေဝးတြင္ မၾကာမီက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဤေဆးေၾကာင့္ ရရွိသည့္ ေရာဂါခုခံနိုင္စြမ္းသည္ ၂ ႏွစ္ အထိရွိေနနိုင္ေၾကာင္း ႐ုရွားက်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဆိုသည္။ ၄င္းကို ဗင္နီဇြဲလားက လူ ၁၀ သန္းစာဝယ္မည္ျဖစ္ၿပီး ထိုနိုင္ငံ၌လည္း ထုတ္လုပ္ရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိသည္။ အိမ္သုံးေရခဲေသတၱာအပူခ်ိန္တြင္ သိမ္းဆည္းနိုင္၍ လူတစ္ေယာက္စာ ေဆး ၂ လုံးမွာ ေဒၚလာ ၂၀ ထက္ မမ်ားေၾကာင္း မၾကာမီက သိရသည္။

4. Oxford/AstraZeneca

ၿဗိတိန္ႏွင့္ ဆြီဒင္တို့၏ AstraZeneca ကုမၸဏီႏွင့္ UK မွ Oxford တကၠသိုလ္ တို့ ပူးေပါင္းထုတ္လုပ္သည္။ အေမရိ ကန္၊ UK, Brazil အပါအဝင္ ၇ နိုင္ငံ တြင္ လူေပါင္း ၆၀၀၀၀ ႏွင့္ စမ္းသပ္လ်က္ ရွိသည္။ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ေဆး သန္း ၃၀၀ ထုတ္လုပ္နိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ထားသည္။ တစ္ကမၻာလုံးအတြက္ ေဆး သန္း ၃၀၀၀ ထုတ္လုပ္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္း၏ Phase 3 ကနဦး ရလဒ္ မ်ားကို ၂၃.၁၁.၂၀၂၀ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ ဘရာဇီးႏွင့္ UK တြင္ စမ္းသပ္မွုအရ ၆၂ မွ ၉၀ % အထိ ထိေရာက္မွုရွိသည္ ဆို၏။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၇၀ % ထိေရာက္ၿပီး မွန္ကန္ေသာေဆးပမာဏကို ထိုးနိုင္လၽွင္ ၉၀ % ထိေရာက္မည္ဟု UK က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဆိုသည္။ အိႏၵိယ ႏွင့္ အျခားနိုင္ငံမ်ားမွ စမ္းသပ္မွုရလဒ္မ်ား ကိုလည္း ဆက္လက္ထုတ္ျပန္မည္ဟု သိရသည္။ ထို့ျပင္ ၉၀% ထိေရာက္မွုရွိသည့္ ေဆးအခ်ိန္အဆအတိုင္း ထပ္မံ၍စမ္းသပ္မွုအသစ္ျပဳလုပ္ဦးမည္ဟု ေဆးကုမၸဏီက ၂၆.၁၁.၂၀ ရက္က ဆိုသည္။

မည္သို့ပင္ျဖစ္ေစကာမူ UK က ေဆး သန္း ၁၀၀ ဝယ္ထား၍ ထိုင္းနိုင္ငံကလည္း လူ ၁၃ သန္းစာ ေဆး ၂၆ သန္း ႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္က ေဆး ၂.၆ သန္း ကို ၂၇.၁၁.၂၀၂၀ ရက္က ဝယ္လိုက္ၿပီျဖစ္သည္။ ထိုေဆးကို UK ၌ approval ရၿပီးမည့္ကာလ ေရွ႕ႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ သို့မဟုတ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ အေရးေပၚအသုံးျပဳနိုင္ရန္ အိႏၵိယက စီစဥ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္း၏အားသာခ်က္မွာ ရိုးရိုးေရခဲေသတၱာအပူခ်ိန္တြင္ သိမ္းဆည္းသိုေလွာင္နိုင္၍ လူတစ္ေယာက္စာ ေဆး ၂ လုံးကို ၈ ေဒၚလာခန႔္သာ က်သင့္မည္ျဖစ္သည္။

Johnson & Johnson မွ ေဆးကို Ad 26 ဟုလည္းေခၚ၍ အေမရိကန္က ထုတ္လုပ္သည္။ ေဆးတစ္လုံးသာ ထိုးရမည္ျဖစ္၍ ၁၀ ေဒၚလာခန႔္က်သင့္မည္ဟု သိရသည္။ ထို့ျပင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ Sinovac, Sinopharm ႏွင့္ CanSinoBIO ၊ အေမရိကန္မွNovavax၊ ၾသစေၾတးလ်ႏွင့္ အိႏၵိယမွ ေဆးမ်ားအပါအဝင္ က်န္ေဆး ၈ မ်ိဳးသည္လည္း Phase 3 တြင္ စမ္းသပ္လ်က္ရွိရာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား ကို မၾကာမီကာလ၌ ထုတ္ျပန္ဖြယ္ရွိပါသည္။

ကာကြယ္ေဆးမ်ားကို WHO, USA ၏ FDA, UK ၏ MHRA ႏွင့္ EU ၏ EMA (European Medical Agency) တို့၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ အနည္းဆုံးတစ္ခုရလၽွင္ နိုင္ငံအမ်ားစုက လက္ခံယုံၾကည္ အသုံးျပဳၾကေလ့ရွိ ေၾကာင္း သိရပါသည္။

#ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ အလားအလာ

ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ►
♦ နိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ား/အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေထာက္ပံ့လွူဒါန္းျခင္း
♦ အထူးအစီအစဥ္မ်ားအရ သက္သာေသာႏွုန္းျဖင့္ ဝယ္ယူျခင္း (သို့) အခမဲ့ရျခင္း
♦ ႏွစ္နိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္အရ ဝယ္ယူျခင္း
♦ သက္ဆိုင္ရာ၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ပုဂၢလိက ေဆးကုမၸဏီမ်ားက နိုင္ငံျခားမွ တင္သြင္းေရာင္းခ်ျခင္း စသည္တို့ျဖင့္ မၾကာမီလမ်ားတြင္ ကိုဗစ္ကာ ကြယ္ေဆးမ်ား ေရာက္ရွိလာဖြယ္ရွိ ပါသည္။

ေလာေလာဆယ္ ေလ့လာသိရွိခ်က္မ်ားအရ ေရာက္လာနိုင္ေျခမ်ားသည့္ ေဆး ၂ မ်ိဳးမွာ UK ထုတ္ Oxford/AstraZeneca ႏွင့္ ႐ုရွားထုတ္ Spunik V တို့ျဖစ္မည္ဟု စာေရးသူ သုံးသပ္မိပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ယင္း ၂ မ်ိဳးစလုံးတြင္ မိမိတို့နိုင္ငံႏွင့္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားအရ သင့္ေလ်ာ္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရပါသည္။

၁။ ေစ်းသက္သာျခင္း
Ox/AZ ေဆး တစ္လုံးလၽွင္ ၃ ေဒၚလာမွ ၄ ေဒၚလာက်သင့္မည္ျဖစ္၍ Sp V ကလည္း တစ္လုံးလၽွင္ ၁၀ ေဒၚလာေအာက္ သာ ျဖစ္သည္။
၂။ အလုံအေလာက္ ရနိုင္ျခင္း
၃။ ရိုးရိုးေရခဲေသတၱာ၌ သိုေလွာင္ထားနိုင္ျခင္း
၄။ အထိုက္အေလ်ာက္ကာကြယ္နိုင္ စြမ္းရွိ၍ အႏၲရာယ္ကင္းျခင္း
၅။ အိမ္နီးခ်င္းမိတ္ေဆြနိုင္ငံျဖစ္ေသာ India တြင္ ထုတ္လုပ္ရန္စီစဥ္ေနျခင္း
Ox/AZ ကို Serum Institute of India ႏွင့္ Sp V ကို Dr Reddy ေဆးကုမၸဏီတို့က ထုတ္လုပ္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္းသိရသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ ►
♦ WHO က အသိအမွတ္ျပဳေသာ ေဆး (သို့)
♦ သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံ၏ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရးအဖြဲ႕ (FDA) က တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳေသာေဆး (သို့)
♦ သက္ဆိုင္ရာထုတ္လုပ္ေသာနိုင္ငံမ်ား၏ အေရးေပၚအသုံးျပဳခြင့္ (EUA) ရရွိေသာ ေဆးမ်ားကိုသာ အသုံးျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

COVAX အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္သျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ WHO, GAVI အစီအစဥ္အရ ေငြထည့္ဝင္ထားၿပီးျဖစ္၍ သက္သာေသာေစ်းႏွုန္း (သို့) အခမဲ့ျဖင့္ လူဦးေရ၏ ၂၀ ရာခိုင္ႏွုန္းအထိ ေဆးရနိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ေရွ႕ႏွစ္ ဧၿပီလကုန္မတိုင္မီ လူ ဦးေရ၏ ၃ ရာခိုင္ႏွုန္း(၁.၆ သန္းေက်ာ္) အတြက္ ရရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို့ျပင္ အိႏၵိယ၊ ႐ုရွားႏွင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံတို့မွ လည္း ေဆးရရွိနိုင္ရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိသည္။

သို့ျဖစ္ရာ ပန္းဝင္လာမည့္ ကိုဗစ္ကာကြယ္ေဆးမ်ားမွ မိမိနိုင္ငံႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္၍ ရရွိနိုင္မည့္ေဆးမ်ားကို အသုံး​ျပဳနိုင္ရန္ သက္ဆိုင္ရာက ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္းသတင္းေကာင္း ပါးအပ္ပါသည္။
ေဒါက္တာတင္ထြန္းဦး
Ref; The Telegraph, BBC, AFP, Businessinsider, The New York Times, CNBC News, Business Standard, MOHS.

23/08/2020

Shwe Yaung Hnin Si Cancer Foundation

အသည်းကင်ဆာရောဂါကို သိရှိကာကွယ်ပါ
အပိုင်း (၄)

ကုသမှုအဖြာဖြာ အသည်းကင်ဆာရောဂါ
အပိုင်း( ၂ )

​ဒေါက်တာ​ကျော်ကိုကို​အောင်
အသည်းအထူးကုဆရာဝန်

Q. အသည်းကင်ဆာကို ဆေးဖျန်းခြင်းဖြင့် ဘယ်အချိန်မှာ ကုသရပါမလဲ။
ခွဲစိတ်ကုသမှုမဟုတ်တဲ့ နည်းလမ်း တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ပေါင်သွေးကြောမှတဆင့် ဆေးဖျန်းခြင်း (Transarterial Chemo Embolization – TACE) ကို အသည်းကင်ဆာရဲ့ အလယ်ဆင့်ဖြစ်တဲ့ BCLC Stage B မှာ ပြုလုပ်ကြပါတယ်။ အသည်းကင်ဆာလုံးဟာ ၅ စင်တီမီတာထက်လည်းကြီးနေမယ် သို့မဟုတ် ၃ လုံးထက်လည်းပိုနေမယ်ဆိုရင် ဆေးဖျန်းခြင်းဟာ အသင့်တော်ဆုံးပါပဲ။
အသည်း ခြောက်ခြင်းအဆင့်ဟာလည်း အဆင့်ဘီလောက်မှာ ရှိသင့်ပါတယ်။
လူနာဟာ ပုံမှန်အတိုင်း မဟုတ်ရင် တောင်မှ သွားသွားလာလာလှုပ်လှုပ်ရှားရှား ပြုလုပ်နိုင်ရပါမယ်။
အသည်းဆေးဖျန်းမယ်ဆိုရင် ကင်ဆာကြောင့် အသည်းတွင်း သွေးကြောပိတ်ခြင်း မရှိသင့်ပါဘူး။ အသည်းတွင်း ​သွေးကြောပိတ် နေတဲ့အခါ ဆေးဖျန်းမယ်ဆိုရင် အောင်မြင်မှုရာခိုင်နှုန်း နည်းပါးတတ်ပါတယ်။

ဆေးဖျန်းတယ်ဆိုတာကတော့ Doxorubicin သို့မဟုတ် Cisplatin ဆိုတဲ့ ကင်ဆာဆေးကို ပေါင်သွေးကြောမှတစ်ဆင့် အသည်းကင်ဆာလုံးရှိရာဆီသို့ တိုက်ရိုက် ထိုးသွင်းပေးတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းနည်းဖြင့် ကုသမှုခံယူသူတေွဟာ တစ်နှစ်မှာ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ နှစ် နှစ်မှာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ၊ သုံးနှစ်မှာ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၅ နှစ်မှာ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း စသည်ဖြင့် သက်တမ်းရှည်နိုင်ပါတယ်။
ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအနေနဲ့ကတော့ အသည်းအင်ဇိုင်များ တက်လာခြင်း (၁၈ရာခိုင်နှုန်း)၊ ဖျားခြင်း (၁၇ ရာခိုင်နှုန်း) ၊ ကင်ဆာဆေးကြောင့် ရိုးတွင်းခြင်ဆီ အားနည်းတတ်ခြင်း (၁၃ ရာခိုင်နှုန်း) ၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း (၁၁ ရာခိုင်နှုန်း) နှင့် ပျို့အန်ခြင်း (၆ ရာခိုင်နှုန်း) တို့ကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

ဆေးဖျန်းပြီးတဲ့အခါမှာတော့ ကင်ဆာရဲ့ တုန့်ပြန်မှုကို သိနိုင်ရန်အတွက် သတ်မှတ် အချိန်အပိုင်း အခြားလိုက် AFP စစ်ခြင်း၊ ကွန်ပျူတာဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်းတို့ဖြင့် ပြန်စစ်ဆေးရပါမယ်။ ကင်ဆာရဲ့ တုန့်ပြန်မှုပေါ်မူတည်၍ ထပ်မံဆေးဖျန်းရန်လိုမလိုကို ဆုံးဖြတ်ရပါတယ်။ ဆေးဖျန်းခြင်းကို တခါတရံတွင် မီးရှိ့ခြင်း သို့မဟုတ် သောက်ဆေးများဖြင့်လည်း တွဲစပ် အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

Q. အသည်းကင်ဆာကို ဆေးဝါးများဖြင့် ဘယ်လိုကုသနိုင်ပါသလဲ။
အသည်းကင်ဆာရဲ့ BCLC Stage C – Advanced Stage မှာဆိုရင် ဆေးဝါးများဖြင့် ကုသတာဟာ အကောင်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ အသည်းကင်ဆာအတွက် ဆေးဝါးတွေကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာ ကြည့်မည် ဆိုရင် စားဆေးနဲ့ထိုးဆေးဆိုပြီး နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။ စားဆေးတွေထဲမှာ First Line လို့ခေါ်တဲ့ ပထမ ဦးစားပေးအနေနဲ့ သုံးစွဲလေ့ရှိတဲ့ ဆေးတွေကတော့ Sorafenib, Levantinib တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

Sorafenib ဆေးဝါးဟာ သုတေသနများအရ BCLC Stage C အဆင့် လူနာတွေမှာ သေဆုံးနှုန်းကို ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ
​လျှော့ချပေးနိုင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ကုသမှု မယူတဲ့သူတွေရဲ့ သက်တမ်းထက် ၃လ အသက်ပိုရှည်စေပါတယ်။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေအနေနဲ့ကတော့ ဝမ်း​လျှောခြင်း (၉ ရာခိုင်နှုန်း)၊ လက်နှင့်ခြေထောက် တွင် နာပြီးယားယံသော အနီကွက်များထွက်ခြင်း(၁၆ ရာခိုင်နှုန်း) (ဤသို့ ဖြစ်ပေါ်ပါက ဆေးကို ချက်ချင်းရပ်ပြီး အသည်းဆရာဝန်နှင့် ချက်ခြင်း ပြသရန်လိုပါသည်။) စသည်တို့ကို ခံစားရနိုင်ပါသည်။

Levantinib ဆေးကတော့ သုတေသန တေွ့ရှိချက်များအရ Sorafenib ထက် လူနာရဲ့ သက်တမ်းကို ပိုရှည်စေနိုင်ပါတယ်။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေအနေနဲ့ကတော့ သွေးတိုးခြင်း (၂၃ ရာခိုင်နှုန်း)၊ ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျခြင်း (၈ ရာခိုင်နှုန်း)၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်း (၅ ရာခိုင်နှုန်း)၊ သွေးဉမွှားများ ကျဆင်းခြင်း နှင့် အသည်းအင်ဇိုင်းများတက်ခြင်း (၅ ရာခိုင်နှုန်း)၊ ဝမ်း​လျှောခြင်း (၉ ရာခိုင်နှုန်း)၊ လက်နှင့်ခြေထောက် တွင် နာပြီးယားယံသော အနီကွက်များထွက်ခြင်း(၃ ရာခိုင်နှုန်း)တို့ကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

အကယ်၍ အဲ့ဒီဆေးများကို တုန့်ပြန်မှုအားနည်းလျင်သော်လည်းကောင်း၊ ဆေးဝါးများရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကြောင့်သော်လည်းကောင်း Second Line ဒုတိယအဆင့်အနေဖြင့် အသုံးပြုလို့ရတဲ့ ဆေးဝါးတွေကတော့ Regorafenib, Cabozantinib တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

ထိုးဆေးတွေအနေနဲ့ကတော့ ကိုယ်တွင်းခုခံမှုစွမ်းအားမှတဆင့် ကင်ဆာဆဲလ်များ ပွားများခြင်း ကို ထိန်းချုပ်ပေးတဲ့ ဆေးဝါးတွေအဖြစ် Nivolumab, Pembrolizumab ဆိုတဲ့ ဆေးဝါး များပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးဝါးများဖြင့်ကုသတဲ့အခါမှာ အခြားကင်ဆာများကဲ့သို့ အချိန်သတ်မှတ်ချက်မရှိဘဲ ဆက်တိုက် ကုသရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အသည်းကင်ဆာကို အခြားကင်ဆာတေွမှာ အသုံးပြုလေ့ရှိတဲ့ ကင်ဆာဆေးဝါးများဖြင့်တော့ ကုသလို့ မရနိုင်ပါဘူး။

အသည်းကင်ဆာရောဂါကို သိရှိကာကွယ်ပါဆိုတဲ့ အကြောင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး သိလိုသည်များကို ဤစာစု အောက်တွင် မေးမြန်းနိုင်ပြီး နောက်အပတ် စနေနေ့တွင် ပြန်လည်ဖြေကြားသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
လာမယ့်အပါတ်မှာ ဆေးဖျန်းခြင်း၊ဓါတ်ကင်ခြင်းများနှင့် ဆေးဝါးများဖြင့်ကုသခြင်း အကြောင်းများကို ဆက်လက်ဆွေးနွေးပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မောင်ကျော် (အသည်း)
ဒေါက်တာကျော်ကိုကိုအောင်

20/04/2020

GSM

⚖️စစ္တမ္းျဖည့္သြင္းေရးကိစၥ⚖️

⚠️Covid 19 ေၾကာင့္⚠️က်န္းမာေရးဆိုင္ရာထိခိုက္မႈမ်ားရွိေနသလို စီးပြားေရးႏွင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာမ်ားအတြက္ဖိအားမ်ားကိုခံစားၾကရသည့္ အခ်ိန္မွာ ျဖစ္ႏိူင္သမွ် အိမ္တြင္သာေနထိုင္ေရးသည္ အလြန္အေရးႀကီးသကဲ့သို႔ ယခုလိုကာလ အတြင္းတြင္ မျဖစ္မေနဖြင့္လွစ္ရမည့္ ရံုးမ်ား ၊လုပ္ငန္းမ်ား၊ဆိုင္မ်ားႏွင့္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ၾကရမည့္ ဝန္ထမ္းမ်ားအတြက္❗️❗️ေရာဂါကူးစက္မႈနံႈး ❗️❗️❗️မရွိေစေရးအတြက္လည္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကရတာေၾကာင့္ စီးပြားေရးႏွင့္သက္ေမြးဆိုင္ရာတို႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈသည္ အေတာ့္ကိုႀကီးထြားလာေနပါသည္။

သို႔ျဖစ္၍ လုပ္ငန္းမ်ားရဲ႕ အေျခအေနကို စစ္တမ္းတစ္ခုေကာက္ယူၿပီး အကဲျဖတ္ႏိူင္ေရးအတြက္ 📊လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေဆာင္ရြက္ႏိူင္ရန္ ခ်ိန္ဆထားၿပီး ယခုစစ္တမ္းကို ျဖည့္သြင္းႏိူင္ရန္အတြက္စီစဥ္ထားပါသည္။

ျဖည့္သြင္းရာတြင္ ျဖည့္သြင္းသူမ်ားရဲ႕ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားကိုအေသးစိတ္ျဖည့္သြင္းစရာမလိုပဲျဖည့္သြင္းသူ၏ လုပ္ငန္းအမည္ကို ေဖာ္ျပရန္မလိုသကဲ့သို႔ လိပ္စာအတိအက်ကိုလည္း ျဖည့္သြင္းစရာမလိုေအာင္ေဆာင္ရြက္ထားၿပီး ကိုယ္ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အတိုင္းသာ ျဖည့္သြင္းေပးေစလိုပါသည္။

🗝ပါဝင္ျဖည့္သြင္းေသာသူမ်ား၏ ပုဂၢိဳလ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ေစ်းကြက္ၿပိဳင္ဆိုင္ျခင္းတြင္ အေရးပါေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျဖည့္သြင္းစရာမလိုေအာင္ စီစဥ္ထားပါသည္။ 🗝

သာမန္အားျဖင့္ ယခုကာလသည္ 📈
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေကာင္းမြန္စြာလည္ပါတ္ႏိုင္သည့္အေနအထားမရွိျခင္းကို အလြယ္တကူနားလည္သေဘာေပါက္ႏိူင္ၾကေသာ္လည္း စစ္တမ္းတစ္ခုကို ျပဳစုျခင္းကမွတစ္ဆင့္ ထြက္ရွိလာမည့္ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ ပိုမိုၿပီးျခံဳငံုႏိူင္ကာ
အစိုးရ အလုပ္ရွင္ အလုပ္သမား ေစ်းကြက္ ဝန္ေဆာင္မႈ ထုတ္လုပ္မႈဆိုင္ရာ စသျဖင့္ အတြဲအဆက္အေနအထားကို 🔗🔗သံုးသပ္ႏိူင္ေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ျပဳစုပါသၫ္။

ပါဝင္ကူညီျဖည့္သြင္းသူမ်ားကို ေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ နယ္ပါယ္စံုက မွန္ကန္စြာျဖည့္သြင္းရန္ ယံုၾကည္ရသူမ်ားထံသို႔ လက္ဆင့္ကမ္း ျဖန္႔ေဝေပးပါရန္ ေတာင္းဆိုအပ္ပါသည္။

--------------------------------------------
ယူနီ

https://ee.kobotoolbox.org/i/::IjnvV2XG

ေဇာ္ဂ်ီ

https://ee.kobotoolbox.org/i/::tCq7q1BE

19/04/2020

16/04/2020

Ministry of Health and Sports, Myanmar

ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရ
ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန
အမိန့်အမှတ်၊ ၃၇/၂၀၂၀
(၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဧပြီလ ၁၆ ရက်)

16/04/2020

Medical Learning - Myanmar

နှစ်(၁၀၀)အတွင်း မျက်နှာများတဲ့ ဆေးပေါင်းအရှင် (သို့မဟုတ်) BCG... B-)
ကနဦးစပြောရရင် ၁၉၀၈တုန်းက Pasteur Institute မှာ Albert Calmette (bacteriologist) နဲ့ Camille Guerin (veterinarian) တို့(၂)ဦးက Mycobacterium bovis strain တစ်မျိုးကို virulence ပျောက်အောင်လုပ်ပြီး live vaccine လုပ်ဖို့ ကြိုးစားကြပါသတဲ့။ (၁၃)နှစ်လောက်ကြာပြီးမှ ၁၉၂၁မှာ vaccine အဖြစ် စ introduce လုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ် (bacille Calmette-Guerin = BCG ဆိုပြီး အမည်တွင်တယ်ပေါ့)။ စတုန်းကဆို orally ပေးရပြီး ၁၉၂၄လောက်မှာမှ immunogenic ပိုဖြစ်တဲ့ route ကိုရွေးမယ်ဆိုပြီး intradermal (deltoid) ဖြစ်သွားတာပါ (ဒါတောင် Brazil မှာ နှစ်အတန်ကြာအထိ orally ပေးနေကြတုန်းပါတဲ့)။
BCG သည် TB ကို 100% အပြည့်အဝကာကွယ်နိုင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ Active TB မဖြစ်အောင် partial protection ပဲပေးနိုင်ပါတယ်။ သူနာမည်ကြီးတာက လူကြီး pulmonary TB ကိုကာကွယ်တာထက် ကလေးတွေမှာ disseminated TB ရယ် TB meningitis ရယ်ကို ကာကွယ်တာပါ။ အစမှာထင်ထားသလို primary TB တို့ reactivation of latent TB တို့ TB person-to-person transmission တို့ကို မတားနိုင်ပါဘူး (ဒါကြောင့်လည်း ပိုကောင်းတဲ့ TB vaccine တွေ ရှာနေကြပါတယ်... ဥပမာ subunit vaccine [attenuated viral vector or adjuvanted fusion protein], whole cell vaccine [genetically attenuated Mycobacterium tuberculosis, killed MTB or recombinant BCG])။ သို့သော် epidemiologically လေ့လာမှုတွေအရ BCG vaccine ထိုးထားတဲ့လူတွေမှာ treatment response ပိုကောင်းတာရယ် autopsy စစ်ဆေးချက်တွေအရ BCG ထိုးထားရင် pulmonary TB foci က ပိုသေးပြီး bacillary burden လည်း နည်းတာကို တွေ့ရပါသတဲ့။

စထွက်တုန်းက TB အတွက် vaccine ဆိုပေမယ့် နှစ်ကြာလာတာနဲ့အမျှ သူ့ရဲ့ immunomodulatory effect ကို သိလာရပြီး အသုံးတွေစွယ်စုံဖြစ်လာပါတော့တယ်။

1. Leprosy & other nontuberculous mycobacteria
Mycobacterial antigens တွေသည် T & B-cell cross-reactivity ရှိကြတာမို့ Mycobacterium tuberculosis ဖို့ထုတ်ထားတဲ့ BCG သည် M. leprae ကိုလည်း သိသိသာသာကာကွယ်နိုင်တာကို တွေ့ကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် nontuberculous mycobacterial lymphadenitis နဲ့ Buruli ulcer ကိုလည်း ကာကွယ်နိုင်ပါသေးတယ်။

2. Prevention of nonspecific infections
Pathogen တစ်ခုဝင်လာရင် ဒါကို တိုက်ထုတ်ဖို့ immune response လာတဲ့အခါ memory system လည်း ပါပါတယ်။ ပထမတစ်ခါတိုက်ပွဲကို မှတ်ထားပြီး နောင်အခြား unrelated pathogen ထပ်ဝင်လာတာတောင် အခြားတိုက်ပွဲမှာ ကနဦးမှတ်သားထားတာကို ပြန်အသုံးချပြီး ပိုကောင်းတဲ့ response လာတာကို heterologous, nonspecific immunity လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒါမျိုးက BCG မှာ အတော်သိသာပါတယ်တဲ့။ BCG ထိုးလိုက်ရင် innate immunity သည် epigenetic reprogramming ဝင် adaptive changes ဖြစ်လာပြီး nonspecific protection from infection ကို ပေးပါတယ်။ ဒီ trained immunity သည် (၁)နှစ်အထိ ဆက်ရှိနေပါတယ် (ဒါကြောင့်လည်း infant mortality ကျပါသတဲ့)။ BCG သည် mycobacteria ဖြစ်ဖြစ် အခြားအကောင်ဖြစ်ဖြစ်ဝင်လာရင် NK cells ကနေ proinflammatory cytokine production ကိုလည်း များစေပါတယ်။ ဒါတွေသည် pneumonia, leishmaniasis, malaria စတာတွေမှာ အကျိုးရှိ ကာကွယ်မှုအချို့ပေးနိုင်သလို အခြား vaccines တွေထိုးရင်လည်း vaccine response တွေ ပိုကောင်းတာ တွေ့ရပါသတဲ့။ WHO systematic review တစ်ခုအရ neonatal BCG vaccination သည် all-cause mortality ကို 30% reduction နဲ့ association ရှိပါတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ BCG ရဲ့ pathogen protective benefit သည် အစောဆုံးအနေနဲ့ မွေးကင်းစ(၇)ရက်မှာတောင် စပြီပြောပါတယ် (ဒါကြောင့် အချို့ဆေးရုံတွေမှာ မွေးမွေးချင်း BCG ထိုးပေးတဲ့ပုံစံ ရှိပါတယ်)။
BCG ထိုးပြီးရင် scar လေးပေါ်ပါတယ်။ ထိုးပြီး 6-8 weeks ဆို tuberculin skin test (TST) positive ဖြစ်ပါပြီ။ BCG scar ရယ် tuberculin conversion ရယ်သည် BCG-induced cell-mediated immunity (CMI) ရပြီဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ပါ။ Scar-negative ဆို ထပ်ထိုးဖို့ စဉ်းစားသင့်တယ်လို့လည်း ဆိုကြပါတယ်။

4. Immunomodulation
BCG သည် immune-mediated diseases တွေမှာလည်း အကျိုးရှိပြန်ပါတယ်။ BCG ထိုးထားတဲ့ကလေးတွေမှာ allergic asthma ဖြစ်နှုန်းနည်းပြီး asthma ကလေးတွေမှာလည်း rescue medication သုံးရနှုန်း ကျတယ်လို့ တွေ့ရပါတယ်။
Neonatal BCG vaccination သည် first symptomatic neurologic episode ကနေ multiple sclerosis ကူးတဲ့ conversion rate ကို သိသိသာသာချပေးနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

3. Antitumor effect
BCG သည် inhibitory effect on tumor growth ဆိုတာ animal studies တွေမှာသိတာ ကြာလှပါပြီ။ လက်တွေ့မှာလည်း childhood BCG vaccination သည် leukemia, lung cancer တွေမှာ risk reduction ဖြစ်စေပါသတဲ့။ Melanoma ဖြစ်တဲ့လူနာတွေမှာလည်း BCG ထိုးထားဖူးသူတွေက survival ပိုများပါသတဲ့။ တစ်ချို့ stage III melanoma တွေမှာ inoperable ဆို intralesional BCG injection ထိုးရင် tumor ကျုံ့သွားတာကို တွေ့ရပါတယ်တဲ့။
သေချာတာကတော့ non-muscle invasive bladder cancer မှာတော့ BCG immunotherapy က gold standard adjuvant treatment ပါ။ Intravesical BCG သည် local nonspecific immunological boost နဲ့ antitumor activity ကို ပေးဆယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။
Recurrent respiratory papillomatosis မှာလည်း intralesional BCG သည် relapse rate ကို ကျစေပါတယ်တဲ့။

4. Diagnostic tool
(၅)နှစ်အောက်ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ Kawasaki disease (KD) သည် diagnosis လုပ်ရ ခက်ခဲပါတယ်။ ထူးခြားတာက KD ဖြစ်ပြီဆို BCG site က erythema, induration တွေပေါ်လာတာမို့ indirect diagnostic tool အနေနဲ့ သုံးလို့ရပါတယ်။ BCG site reaction intensity ဆိုးလေလေ KD severity ဆိုးလေးလေလို့လည်း correlation တွေ့ရပါတယ်။

5. Metabolic effect
BCG ကြောင့် immune activate ဖြစ်တဲ့အခါ immune cells တွေရဲ့ glucose consumption များလာတာရယ် regulatory T cells တွေများလာတာရယ် insulin autoreactive T cells ကို သေစေတာရယ်... ဒါတွေကြောင့် type 1 diabetes mellitus လူနာတွေမှာ glycemic control ကောင်းစေတယ်လို့ တွေ့ထားပါတယ်။

6. Animal models
BCG သည် cholesterol-enriched lipoprotein remnants တွေကို liver ဆီ မြန်မြန်သိမ်းစေတယ်၊ intestinal cholesterol absorption ကို ကျစေတယ်၊ vessel မှာ foam cell formation ကိုနည်းစေတယ်... ဒါတွေကြောင့် atherosclerosis ကို နှေးစေပါတယ်တဲ့။ BCG သည် hyperoxic lung injury ကိုလည်း နည်းစေပါတယ်တဲ့။ Non-obese diabetes ကိုလည်း prevention လုပ်ပါသတဲ့။ Alzheimer disease prevention လည်း ရှိပါသတဲ့။
ဒါပေမယ့် ဒါတွေက animal studies မို့ အတိအကျပြောဖို့ အားနည်းပါသေးတယ်။

7. Impact on viral infections
BCG vaccination သည် viral infections အပေါ် positive outcome ကို ပေးပါတယ်။ ဥပမာ
- Acute lower respiratory tract infection (especially by RSV)
- Lower respiratory tract infection (bacterial or viral pneumonia) ဒါတွေရဲ့ incidence ကို လျှော့ချပေးနိုင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။
- HPV ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ge***al warts လူနာတွေမှာလည်း BCG ထိုးထားရင် improved clearance ကို တွေ့ရပါသတဲ့။
- HSV infection ဖြစ်တာကိုလည်း နည်းစေပါသတဲ့။
ဒါတွေက human studies တွေပါ။ Animal studies အရလည်း HSV 1&2, influenza A, HBV, JBE စတဲ့ viral infection တွေမှာ survival ပိုမြင့်တာကို တွေ့ရပါတယ်။
နောက်တစ်ခုက RCT တစ်ခုအရ BCG ထိုးထားတဲ့သူတွေမှာ influenza vaccine ထိုးရင် longer sustained & increased IFN-gamma ပိုရ enhanced antibody titre ပေါ် pandemic influenza A (H1N1) ကို ပိုကာကွယ်နိုင်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ BCG နဲ့ HBV vaccine တွဲထိုးရင်လည်း HBV alone ထက် cytokine production တွေ HBV-specific antibody တွေ ပိုတက်တာကို တွေ့ရပါတယ် (ဒီမှာ UCI အရ တွဲထိုးပေးနေတော့ အဆင်ပြေတာပေါ့)။
ဖြစ်နိုင်တဲ့ mechanisms တွေက
A. Heterologous lymphocyte responses
အပေါ်မှာပြောထားပြီးတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ BCG သည် enhanced immune responses to secondary unrelated pathogens မို့ပါ။ CD4 & CD8 memory cell activation နဲ့ Th1 & Th17 responses က တက်လာပြီး (၁)နှစ်လောက်အထိကို protection ပေးပါတယ်။
B. Innate immune memory
အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့ trained immunity ပါ။ BCG သည် epigenetic & metabolic rewiring အားဖြင့် innate immune cells တွေကို (e.g. NK cells, monocytes, macrophages) non-specific memory induction ဖြစ်စေပါတယ်။ သူတို့တွေကနေ pro-inflammatory cytokines (e.g. IL-1beta) တွေထွက်ပြီး viral infection ကို ခုခံပါတယ်။

ဒီ non-specific effects ကို prevention & treatment of viral infections & vaccination strategies တွေမှာ အသုံးချဖို့ စဉ်းစားလာတာ နှစ်အတော်ကြာခဲ့ပါပြီ။
1. BCG ထိုးပြီး latent virus reactivation ကိုတားတဲ့အနေနဲ့ သုံးမလား?
ဥပမာ BCG သည် recurrent HSV infection ကို frequency ရော duration ပါ သိသိသာသာချပေးနိုင်ပါတယ်။
2. Suppression of viral growth အတွက် သုံးကြမလား?
ဥပမာ BCG သည် virus-infected cells တွေထဲ viral replication ကို တားနိုင်တာမို့ HIV တို့ hepatitis-associated liver disease တို့မှာ သုံးကြမလားပေါ့။
3. Global pandemics ဖြစ်ဖွယ်ရှိတဲ့ ဒါမှမဟုတ် ကာကွယ်ဆေးမရှိသေးတဲ့ viral infection protection အတွက် BCG ထိုးမလား?
ဥပမာ BCG ထိုးပြီး influenza-related morbidity & mortality ချမလားပေါ့။
ဒီနံပါတ်3 ပုံစံနဲ့ အခု COVID-19 pandemic မှာ ပြောလာကြတာတွေလည်း ကြားမိကြမှာပါ။ (https://www.researchgate.net/publication/340224580_BCG_vaccination_may_be_protective_against_Covid-19) 2020 March 9 to 24 (၁၅)ရက်အတွင်း world-wide reported cases & fatalities of COVID-19 ကို နိုင်ငံအလိုက် population vaccination programs နဲ့ ချိန်ထိုးကြည့်ပါတယ်။ BCG vaccination မပါတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ COVID-19 က 358.4 per million ဖြစ်ပြီး BCG vaccination ပါတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ 38.4 per million ပဲ ဖြစ်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ Fatality records အရလည်း BCG မထိုးတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ 40 per million သေကြပြီး BCG ထိုးတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ 4.28 per million ပဲ သေကြပါတယ်။ Case fatality rate (CFR) အရကြည့်ရင်လည်း BCG မထိုးတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ 0.33% ရှိပြီး BCG ထိုးတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ 0.13% ပဲ ရှိပါတယ်။ Single BCG inoculation နဲ့ booster BCG injection (7-14 years later) မှာတော့ no better outcomes ပါတဲ့။ သတိထားစရာက single time-point study မို့ confounding factors တွေကို အများကြီးထည့်တွက်ဖို့ လိုပါတယ် (ဥပမာ limited testing & reporting, stage of pandemic in each country, differences in national demographics)။ ဒါကြောင့်လည်း 2020 April 12 WHO scientific brief က "There is no evidence that the Bacille Calmette-Guérin vaccine (BCG) protects people against infection with COVID-19 virus." လို့ ြပောထားပါတယ်။ Evidence-based ဖြစ်အောင် clinical trials လုပ်နေပါတယ် (https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04328441 နဲ့ https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04327206 ပါ)။ "WHO does not recommend BCG vaccination for the prevention of COVID-19. WHO continues to recommend neonatal BCG vaccination in countries or settings with a high incidence of tuberculosis." (https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/bacille-calmette-gu%C3%A9rin-(bcg)-vaccination-and-covid-19)

ဒါဖြင့်ရင် BCG ထိုးတိုင်း ကောင်းသလားလို့ မေးစရာရှိလာပါတယ်။ ဆေးတို့ရဲ့ထုံးစံအတိုင်း complications ရှိစမြဲပါ။ Live vaccine ဖြစ်တာမို့ bacteremic infection ဖြစ်သွားစရာအကြောင်း ရှိပါတယ်။ ပြန်ချုံကြည့်ရင် BCG ထိုးရင် 1 in 2500 က local BCG disase (BCGitis) ဖြစ်နိုင်ပြီး 1 in 100,000 က disseminated BCG disease (BCGosis) ဖြစ်ပြီး အသက်အန္တရာယ်အထိ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့ဖြစ်လဲ လိုက်ကြတဲ့အခါ Mendelian susceptibility to mycobacterial disease (MSMD) ဆိုတာသွားတွေ့ပါတယ်။ Inborn error of immunity ပေါ့။ နောက်တစ်ခုကတော့ live vaccine တို့ရဲ့ထုံးစံအတိုင်း immunodeficiency ရှိနေလို့ပါ... ဥပမာ severe combined immunodeficiency (SCID)။
BCG ကို treatment အနေနဲ့ သုံးလာတဲ့အခါ (e.g. intravesical) ထပ်တွေ့လာတဲ့ ပြဿနာက autoimmune phenomena တွေပါ။ Reiter syndrome (conjunctivitis-urethritis-arthritis), Henoch-Schoenlein purpura, Guillain Barre syndrome စတာတွေဖြစ်တတ်ပါသတဲ့။ ဖြစ်နိုင်တာက autoimmune တို့ရဲ့ထုံးစံအတိုင်း molecular mimicray ပါ။

BCG အကြောင်း reviews များ
1. Non-specific effects of BCG vaccine on viral infections (2019) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31055165
2. BCG: a vaccine with multiple faces (2020) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31995448

---------

👩‍💻 Stay home ရင်း စာဖတ်ကြမယ်...
📌 Online Medical Learning Centre တစ်ခုကို မိတ်ဆက်ပါရစေ...
🚧 အိမ်ထဲက အိမ်အပြင် မထွက်ရဘဲ ဆက်လေ့လာလို့ရအောင် online learning class တွေဖွင့်ပါမယ်...

🎓 Final Part II (Medicine, Surgery, Child, OG)
🎓 3rd MB (Surgery, Medicine)
🎓 Final Part I (OG, Child, Medicine, Surgery) စတဲ့အတန်းတွေအတွက် ရည်ရွယ်ပါတယ်...

💻 Online system မို့ conventional video lectures အပြင် အခြား learning tools တွေပါ ထည့်သုံးမှာမို့ ပိုပြည့်စုံတဲ့ study facilitation ဖြစ်မှာပါ...
📲 Online မို့ မြို့ နေရာ ဒေသလည်း မရွေးဘူးပေါ့

🧬 ပုံမှန်အတန်းတွေ ဖွင့်သွားမှာဖြစ်သလို သူငယ်ချင်းအုပ်စုလိုက် group ဖွဲ့ပြီးလည်း on-demand classroom (online) ဖန်တီးပေးဖို့လည်း ရှိပါတယ်...

📠 စိတ်ဝင်စားရင် Medical Learning - Myanmar page ကနေ ဒါမှမဟုတ် message ကနေ စုံစမ်းလို့ ရပါတယ်နော်...
🤳 သူငယ်ချင်းတွေ juniors တွေကိုလည်း သတင်းစကားပါးပေးကြပါဦး...

☎️ အခုကစ စာရင်းပေးလို့ရပါပြီ

🎯 Stay home & enjoy your studies!

Address

Yangon

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Defence Services Liver Hospital, Mingaladon posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram

Comments

28/4
ခ်စ္မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုးပဲ မဂၤလာပါဗ်ာ အသက္ ၆၀ေက်ာ္ အဖိုးတစ္ေယာက္
အစာစားရင့္ ေအာ့အန္လို႔ပါ ဘာလုပ္ရင့္ေကာင္းမလဲ အၾကံေလးေပးၾကပါ။