24/08/2025
Хламид
Chlamydia Trachomatis хамгийн өргөн тархсан бэлгийн замаар дамждаг халдварт өвчин юм. ДЭМБ-ын мэдээллээр жилд дунджаар 100 сая хүн хламидын халдвар авдаг. Хламид нь заг хүйтнээс 2-3 дахин их тохиолддог. Заг хүйтний бус гаралтай шээс бэлгийн замын өвчлөл заг хүйтний гаралтайгаас 5-6 дахин их тохиолддог. Хламидын халдвар их өргөн тархсан нь түүнд шинж тэмдэг байдаггүйтэй нь холбоотой. Хламид нь бусад бичил биетнээс ялгаатай нь дотор болон гадна бэлэг эрхтэнүүдийг, мөн амьсгалын зам, судасны дотор хана, нүд сонсгол, үе, шүд гэх мэт эрхтэнийг гэмтээх чадвартай. Эсийн дотор амьдардаг нян бөгөөд гадны таагүй нөлөөгөөр (антибиотик хэрэглэх , хэт халах, даарах ) үед L-хэлбэрт шилждэг. Вирусээс том бүтцийн хувьд илүү нарийн. Нянгаас жижиг бүтцийн хувьд бүдүүлэг. Нянтай ч төстэй вирустэй ч төстэй. L-хэлбэрт буюу ичээндээ орсон үед тухайн хүний биеийн дархлаа таньдаггүй учир устгадаггүй. Дархлаа суларсан үед ичээнээс гарч идэвхитэй хэлбэрт шилжин үрэвсүүлж эхэлнэ.
Халдах зам: Ихэвчлэн бэлгийн замаар халдана. Заг хүйтэн 4-с 3 хүнд нь халдсан байдаг бол хламидын үед 4 хүнээс 1 нь халдвар авдаг. Ө/х: зарим үед нь хламид халдана эсвэл халдахгүй. Өвчин тараагчийн дархлаанаас хамаарна.
Нууц үе: 2 долоо хоногоос 1 сар
Халдах зам үтрээ, шулуун гэдсээр, аман сексээр халдана. Саун, ваннд ахуйн замаар халдана. 18-19° с-д 2 хоног амьд байдаг тул гулгаа массажаар халдана. Төрөх замаар нярайд халдана.
Шинж тэмдэг: Ихэнх тохиолдолд шинж тэмдэггүй. Заримдаа шээсний сүвний үрэвсэл үүснэ. Сүвнээс дурын шингэн гэж андуурахаар тунгалаг салсархаг шингэн гарна. Сүвээр хорсоно, ирвэгнэнэ, төмсөг, ууц, хуухнаг, шээсний сүвээр бага зэрэг зовиуртай. Дотор халуунтай, ядарч сульдах шээс үрийн шингэн цустай гарч болно. Зарим тохиолдолд маш удаан хадгалагдаж тээгч маягаар явдаг. Шинж тэмдэггүй, шинжилгээн дээр гарч ирэхгүй. Голомтоос нь дээж авч полимеразан гинжин (ПГУ) урвалын шинжилгээгээр хламидыг илрүүлнэ.
Хүндрэл: Реитерын өвчин хламидаас болж шээсний сүв, нүдний салс, үенүүд үрэвсдэг
-шээсний сүвийн нарийсал /стриктур/ үрэвсэл сорвижилтоос болж шээсний сүв нарийсна, эцсийн эмчилгээ нь мэс засал.
-орхоэпидимит: үр дамжулах суваг битүүрч, төмсөгний эр бэлгийн эс боловсордог Лейдигийн эсүүд үхэж үргүйдэл үүснэ.
-Түрүү булчирхайн архаг үрэвсэл
Түрүү булчирхайн булчирхайлаг эдүүд үхжинэ, сувгууд нарийсан бөглөрнө, түрүү булчирхайн шүүрлийн найрлага чанар муудна. Энэ нь эр бэлгийн эсүүүдийг хөдөлгөөнгүй болгож хурдан үхүүлдэг. Эмэгтэйчүүдэд өндгөвч, үрийн хоолой, умай, үтрээний үрэвсэл үүсгэнэ мөн адил үргүй болгоно. Нярайд нүдний үрэвсэл, хатгалгаа, тархмал хламидиоз уушги, зүрх, элэг, хоол боловсруулах зам гэмтээнэ. Хламидын гаралтай түрүү булчирхайн архаг үрэвсэл гэдэг онош нь түрүү булчирхай үрэвсэлд дотроо эмчлэхэд нилээд хүнд, удаан хугацаа шаарддаг, олон сараар хянадаг нилээд хүнд төвөгтэй өвчний тоонд ордог.