https://www.facebook.com/492306250627683/

Ife Behavioural Genetics - The IBeGe Project, CAREMI House; Mental Health Department, Phase 4 OAUTH Complex, Ile-ife., Ile-Ife (2025)

04/09/2025

ADHD nínú ọmọdé
Àìlera Àìnífọkànsí Pẹ̀lú Ìṣe Àìṣedéédé (Attention Deficit Hyperactivity Disorder – ADHD) jẹ́ ààrun ìdàgbàsókè tí ọpọlọ, tí o maa ń se àkòbá fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọdé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ wipé, a sábà maa n, so ó pọ̀ mọ́, ìwarapàpà (hyperactivity), ADHD ju àìní ìfarabalẹ̀ lọ. Àwọn ọmọ tí wọ́n ní ADHD lè ní ìṣòro Àìnífọkànsí nkan, àìní ìṣàkóso ara ẹni àti, ìhùwàsí wọn.
Níní òye àwọn àmi ADHD, àti kíkọ, bí a ṣe lè ran àwọn ọmọ tí wọ́n ní ADHD lọ́wọ́, jẹ́ ohun pàtàkì, fún àwọn òbí, àti àwọn tó ń tọ́jú wọn.

Àwọn àmì àìlera ADHD nínú àwọn ọmọ
ADHD, jẹ́ àìlera ìdàgbàsókè tí ọpọlọ, tí ó nííṣe pẹ̀lú àìnífọkànsì, àìfarabalẹ̀ àti ìwarapàpà. Àwọn àmì wọ̀nyí, lè fà á, kó ṣòro, fún àwọn ọmọ láti fara balẹ̀, sí iṣẹ́ tí wọ́n ń ṣe, àti láti tẹ̀lé ìtọná. Wọ́n lè ní ipa lórí, bí wọ́n ṣe ń kó ipa nípa ẹ̀kọ́, ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹlòmíràn, àti ìdàgbàsókè ìgbésí ayé wọn lapapọ̀.
Ó lè nira, làti mọ̀ pé ọmọ ní ADHD, nítorí pé, àwọn àmì rẹ̀, jọ ìhùwàsí tó wọ́pọ̀ láàrín àwọn ọmọ. Ṣùgbọ́n, àwọn àmì pàtàkì kan wà, tí ó lè jẹ́, kó hàn pé ọmọ náà ní ADHD:
• Aìfọkànsì (Poor attention) – Àwọn ọmọ tí wọ́n ní ADHD, máa n ní ìṣòro, láti fọkàn sí àwọn àlàyé kéékèèké, tẹ̀lé ìlànà, tàbí dúró lórí iṣẹ́ kan. Ó lè dà bí ẹni pé, wọ́n máa ń gbàgbé ǹkan, tàbí ki wọ́n máa pàdánù àwọn nǹkan lọ́pọ̀ ìgbà.
• Àìfarabalẹ̀ (Hyperactivity) – Ọmọ tí ó ní ADHD lè máa rìn kiri lójojúmọ́, won á máa gbòn tàbí sọ̀rọ̀ ju bó ṣe yẹ lọ. Wọ́n lè ní ìṣòro láti jókòó ní ìdákẹ́jẹ, pàápàá jùlọ ní àyíká ìdákẹ́jẹ bí ilé ẹ̀kọ́.
• Ìwarapàpà (Impulsivity) – Àwọn ọmọ tí wọ́n ní ADHD lè ní ìṣòro láti dúró de àkókò wọn, won a máa dènà, dè àwọn elòmíràn, nígbà tí wọ́n bá ń sọ̀rọ̀, tàbí, ṣe nǹkan láì ronú ṣáájú. Ìwà yì,í lè fa ìṣòro nílé, ní ilé ẹ̀kọ́, tàbí ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹlòmíì.
Àwọn àmì wọ̀nyí lè f'ara hàn, ju arawọn lọ, wọ́n sì lè hàn kedere ní àwọn àyíká kan pàtó, bí ilé ẹ̀kọ́, níbi tí ìlànà tó múnádóko, àti ìfọkànsìn tí ṣe pàtàkì.
Àwọn ìmọ̀ràn fún òbí nípa bí a ṣe lè tọ́jú àwọn ọmọ tí wọ́n ní ADHD
Àtìlẹ́yìn, fún ọmọ tí ó ní ADHD nílò sùúrù àti ìmòye. wọn ìmọ̀ràn tó wulo yìí lè ràn ọ́ lọ́wọ́ láti ṣe àtìlẹ́yìn fún ọmọ rẹ:
• Ṣẹda àyíká tó dá lórí ìlànà (Create a structured environment) – Ṣíṣètò àkókò àti ìlànà tó dájú, máa ń ran àwọn ọmọ, tí ó ní ADHD lọ́wọ́, láti ní ìmọ̀lára ààbò, àti láti lóye ohun, tí a ń retí lọ́dọ̀ wọn.
• Pín àwọn iṣẹ́, sí ìgbésẹ̀ kéékèèké (Break tasks into smaller steps) – Ìṣẹ́ ńlá, lè dá ọmọ, tí ó ní ADHD lóró. Pín iṣẹ́ ilé tàbí iṣẹ́ ìlànà, sí ìgbésẹ̀ kéékèèké tí wọ́n lè ṣàkóso, kí o sì máa fún wọn ní ìwúrí, àti ìyìn lọ́pọ̀ ìgbà.
• Dín ìdènà kù (Limit distractions) – Ran ọmọ rẹ lọ́wọ́, láti fọkànsí iṣẹ́ nipa, díndín àwọn nǹkan, tó lè yọọ lẹ́nu kù. Ṣẹ̀dá àyíká tó dákẹ́jẹ, tí ó sì dá lórí ìlànà, fún iṣẹ́ ilé, tàbí àwọn iṣẹ́ míì, tó nílò ìfọkànsì.
• Jẹ́ kí wọ́n máa ṣe eré ìdárayá (Encourage Physical Activity) – ṣíṣe eré Ìdárayá déédéé, lè ran ọmọ tí ó ní ADHD lọ́wọ́, láti ní agbára ìfọkànsì, àti láti mú ìfọkànsì wọn dára síi. Gbà wọ́n níyànjú, láti ṣe eré ìdárayá bíi, ijó, tàbí eré ìta gbangba.
• Ní sùúrù àti ìfaradà (Be Patient and Flexible) – Àwọn ọmọ tí ó ní ADHD, lè gba àkókò púpọ̀, láti parí iṣẹ́, tàbí kí wọ́n nílò, ìtọ́sọ́nà lọ́pọ̀ ìgbà. Máa ní sùúrù, kí o sì fi ìmòye hàn, nígbà tí wọ́n bá ní ìṣòro.

ADHD nínú àwọn ọmọ, jẹ́ àìlera tí ó wọ́pọ̀ ṣùgbọ́n tí a sábà, máa ń sì ìtúnmò rẹ̀, ní òpò ìgbà. Nípa dídá, àwọn àmì rẹ̀ mọ̀ lákòókò, ṣíṣẹ̀dá àyíká tó ní àtìlẹ́yìn, àti lílo ọ̀nà tó múná dóko, àwọn òbí lè ràn, àwọn ọmọ wọn tí ó ní ADHD lọ́wọ́ láti ṣàṣeyọrí.
Ẹ máa rántí pé, gbogbo ọmọ ni ó yàtò, àti wípé, pẹ̀lú àtìlẹ́yìn tó péye, àwọn ọmọ tí ó ní ADHD lè, ní ìgbésí ayé tó ní àṣeyọrí.

04/08/2025

ADHD in Children

Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder that affects many children. While it's often associated with hyperactivity, ADHD is more than just a high energy level. Children with ADHD may struggle with attention, impulse control, and regulating their behaviour. Understanding the signs and learning how to support children with ADHD is crucial for parents and caregivers.

Signs of ADHD in Children

ADHD is characterized by persistent patterns of inattention, hyperactivity, and impulsivity. These symptoms can make it difficult for children to focus on tasks and follow instructions. It can affect their academic performance, social interactions, and overall quality of life.

Recognizing ADHD in children can be challenging because the symptoms overlap with typical childhood behaviour. However, there are some key signs that may indicate a child has ADHD:

• Inattention – Children with ADHD often have trouble paying attention to details, following instructions, or staying on task. They may seem forgetful or lose things frequently.

• Hyperactivity – A child with ADHD may be constantly on the move, fidgeting, or talking excessively. They may find it hard to sit still, especially in quiet or structured settings like school.

• Impulsivity – Children with ADHD may have difficulty waiting their turn, interrupt others, or act without thinking. This impulsive behaviour can result in challenges at home, school, or in social situations.

These symptoms may vary in intensity and may be more noticeable in certain environments, like school, where structure and focus are essential.

Parenting Tips for Children with ADHD

Supporting a child with ADHD requires patience and understanding. Here are some practical tips to help support your child:

• Create a structured environment – Establishing clear routines and schedules helps children with ADHD feel secure and understand what’s expected of them.

• Break tasks into smaller steps – Large tasks can overwhelm a child with ADHD. Break assignments or chores into smaller, manageable steps and provide frequent encouragement and praise.

• Limit distractions – Help your child stay focused by minimizing distractions. Create a quiet, organized space for homework or other tasks that require concentration.

• Encourage physical activity – Regular exercise can help children with ADHD release excess energy and improve focus. Encourage activities like sports, dance, or simply playing outside.

• Be patient and flexible – Children with ADHD may take longer to complete tasks or need more guidance. Stay patient and offer understanding when they struggle.

ADHD in children is a common yet often misunderstood condition. By recognizing the signs early, creating a supportive environment, and using effective strategies, parents can help their children with ADHD succeed. Remember, every child is unique, and with the right support, children affected can lead successful lives.

07/07/2025

Níní òye ìbànújé ọkàn (Depression) láàrín àwọn ọmọdé: àwọn àmì rẹ, ohun tó n fà á àti bí àwọn òbí ṣe le ran wọn lọwọ

Ní ọ̀pọ̀ ìgbà, a máa nka Ìbànújé Ọkàn (Depression) sí àìsàn àwọn àgbàlagbà nìkan, ṣùgbọ́n ó tún lè máa ṣẹlẹ si àwọn ọmọdé àti ọ̀dọ́. Ó ti bẹ̀rẹ̀ sí í di ohun tí ó yẹ kí á kọbiara sí láàrin àwọn ọmọdé. Ó ṣe pàtàkì fún àwọn òbí àti àwọn alákóso láti mọ àwọn àmì ìbànújẹ́ ọkàn nínú àwọn ọmọdé kí wọ́n lè pèsè ìrànlọ́wọ́ àti àtìlẹ́yìn nígbà tí ó bá yẹ.

Ìbànújẹ́ ọkàn ọmọdé ju ìbànújẹ́ kékeré tàbí ìyípadà ìṣesí lọ. Ó ní í ṣe pẹ̀lú níní ìmọlára ìbànújẹ́ tàbí Ìbínú kíkán nígbàgbogbo, àti pípàdánù ìfẹ́ sí àwọn iṣẹ́ tí ọmọ náà ti máa ń gbádùn tẹ́lẹ̀. Ó lè se ìpalára fún ọmọ láti ṣe dáadáa ní ilé-ìwé, láti bá àwọn ẹgbẹ́ rẹ̀ sọ̀rọ̀, àti láti ṣe àwọn iṣẹ́ ojoojúmọ́.

Àwọn àmì Ìbànújẹ́ ọkàn láàrin àwọn ọmọde
Dídá àmì ìbànújẹ́ ọkàn mọ láàrín àwọn ọmọdé lè jẹ́ ìnira nítorí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àmì wọnyí ni ó máa ń jọ àwọn ìhùwàsí tí ó wọ́pọ̀ fún àwọn ọmọdé. Síbẹ̀, àwọn àmì pàtàkì kan wà tí a gbọ́dọ̀ wò dáradára:

Ìmọlára ìbànújẹ́ tàbí ìbínú kíkán nígbàgbogbo (Persistent sadness or irritability) : Bí ọmọ kan bá dàbí ẹni pé ó rẹ́wẹ̀sì tàbí tí ó máa ń bínú láìsí ìdí pàtó fún ìgbà pípẹ́, ó jẹ ìpè fún àfiyèsí.

Àìnífẹ̀ẹ́ sí àwọn iṣẹ́ (Loss of interest in activities): Ọmọ tí ó ti máa ń gbádùn àwọn iṣẹ́ tàbí eré ìdárayá lè pàdánù ifẹ́ sí wọn lojijì tàbí kí ó máa yẹra fún wọn.

Agbára tó dín kù (Reduced energy): O lè rí i pé ọmọ rẹ máa ń rẹ́wẹ̀sì ní gbogbo ìgbà, tí kò sì ní agbára láti ṣe àwọn iṣẹ́ ojoojúmọ́ rẹ̀.

Àwọn àmì kéékèké mìíràn tún lè hàn gbangba bí ìyípadà nínú àṣà oorun ọmọ rẹ (nígbà tí ọmọ rẹ bá n sùn jù tàbí tí kí ó má sùn tó), àyípadà nínú ìfẹ́ sí oúnjẹ (tí ó lè jẹ́ àìjẹun tàbí àjẹjù), tàbí àìlèfọkànsí si insane

Àwọn ohun tó n fa ìbanujẹ ọkàn láàrìn awọn ọmọde

Kò sí ohun kan ṣoṣo tó máa ń fa ìbànújẹ́ ọkàn nínú àwọn ọmọdé. Ọ̀pọ̀ ìgbà, ó máa ń wáyé nípa àpapọ̀ oriṣiriṣii nnkan, tó jẹ mọ́:

Àbùdá Ìdílé (Genetics): Ìtàn ìdílé tí wọ́n ti ní ìbànújẹ́ ọkàn lè se àkóbá fún ọmọ.

Àwọn ìwà àyíká (Environmental factors): Àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìgbésí ayé tó lágbára, bíi ikú ẹni tí wọ́n nífẹ̀ẹ́ sí, ìrora ọkàn tàbí àbùkù, ìfìyàjẹni (bullying), tàbí ìkọ̀sílẹ̀ àwọn òbí, lè fa ìbànújẹ́ ọkàn.

Àwọn ìmọ̀ràn fún àwọn òíi (Parenting Tips)

Bí ó bá fura pé ọmọ rẹ ń ni ìbànújẹ́ ọkàn, ó ṣe pàtàkì láti gbé ìgbésẹ̀ láti ran wọ́n lọ́wọ́ fún àpẹẹrẹ:

Pèsè àyíká tí ó ń ṣe àtìlẹ́yìn (Create a supportive environment): Jẹ́ kí ọmọ rẹ mọ̀ pé o wà fún wọn, kí o sì gba ìbáraẹnisòmọrọ tímọtímọ láyè. O ṣeé ṣe kí ọmọ rẹ ṣàlàyé àwọn ìrírí rẹ̀, ríi pé ó wà láìléwu àti pé o n se àtìlẹ́yìn fún-un.

Gba àwọn ìṣesí tí ó dára láyè (Encourage healthy routines): Ṣeto àwọn àkókò orun, oúnjẹ, àti àwọn ìṣẹ́ ojoojúmọ́ tó tọ́ láti ran wọn lọ́wọ́ láti ní ìmọ̀lára ààbò.

Gba ṣíṣe eré ìdárayá láyè (Promote physical activity): ṣíṣe eré ìdárayá déédéé lè ṣe ìrànlọ́wọ́ láti mú ìṣesí dára sí i, kí ó sì dín àwọn ìrírí àníyàn àti ìbànújẹ́ kù. Gba wọ́n níyànjú láti ṣere ní ìta gbangba tàbí kí ẹ ṣe àwọn iṣẹ́ ilé papọ̀.

Dín àkókò tí wọ́n fi ń wo foonu kù (Limit screen time): Lílo àkókò púpọ̀ lórí àwọn ẹ̀rọ (screens) lè mú àwọn ìmọ̀lára ìdàníkàn-wà pọ̀ sí i, ó sì lè kópa nínú àìlera ọpọlọ. Gba àwọn ọ̀nà ìdárayá mìíràn láyè, bíi kíka ìwé tàbí ṣíṣe àwọn eré orí tábìlì.

Ó ṣe pàtàkì láti mọ̀ pé kì í ṣe gbogbo ìgbà tí ọmọ rẹ bá banújẹ́ tàbí tí ìṣesí rẹ̀ bá yí padà ni ó túmọ̀ sí pé ó ní ìbànújẹ́ ọkàn. Àwọn ọmọdé àti àwọn ọ̀dọ́ máa ń ní ìrírí àwọn ìyípadà kan tí ó lè pa ìṣesí wọn lára. Ṣùgbọn tí àwọn ìṣesí yìí bá tẹ̀síwájú nínú ọmọ rẹ, gba ìtọ́sọ́nà láti ọ̀dọ̀ dókítà ọmọ (paediatrician) tàbí olùtọ́jú ìlera ọpọlọ.

Ìbànújẹ́ ọkàn nínú àwọn ọmọde jẹ́ àìsàn tó lágbára ṣùgbọ́n tí ó ṣeé tọjú. Gẹ́gẹ́ bí òbí, dídá àwọn àmì rẹ̀ mọ̀ láìpẹ́ àti pípèsè àtìlẹ́yìn lè ṣe ìyàtọ̀ ńlá nínú ìlera ọpọlọ ọmọ rẹ.

27/06/2025

Understanding Depression in Children: Signs, Causes and Parenting Tips

Depression is often thought of as an adult condition, but it can also affect children and adolescents. It is becoming more recognized as a serious issue in children that deserves attention. It’s important for parents and caregivers to understand the signs of depression in children so they can offer support and intervention when needed.

Childhood depression is more than just occasional sadness or mood swings. It involves persistent feelings of sadness, irritability, and a loss of interest in activities that the child once enjoyed. It can affect a child’s ability to function at school, interact with peers, and manage everyday tasks.

Signs of Depression in Children
Recognizing depression in children can be challenging because many of the symptoms overlap with typical childhood behaviour. However, there are some key signs to watch for:

• Persistent sadness or irritability – If a child seems down or easily frustrated for extended periods, it may be a cause for concern.

• Loss of interest in activities – A child who once enjoyed hobbies or sports might suddenly lose interest or avoid them.

• Reduced energy - you might notice your child feels tired most of the time and has no energy for daily chores

Other minor symptoms may also be seen such as changes in sleep patterns when your child may sleep more or less than usual, appetite changes seen as weight loss or overeating, or difficulty concentrating.

Causes of Depression in Children
There is no single cause of depression in children. It often results from a combination of factors, including:

• Genetics: A family history of depression may increase a child’s risk.

• Environmental factors: Stressful life events, such as the loss of a loved one, bullying, or parental divorce, can trigger depression.

• Trauma or abuse: Children who experience trauma, neglect, or abuse are at higher risk for depression.

Parenting Tips

If you suspect your child is struggling with depression, it's important to take steps to help them. Here are some tips to guide you:

• Create a supportive environment – Let your child know that you are there for them, and encourage open communication. A child who feels safe and supported is more likely to open up about their feelings.

• Encourage healthy routines – Establish regular sleep, meal, and activity schedules to help provide a sense of security.

• Promote physical activity – Regular exercise can help improve mood and reduce feelings of anxiety and sadness. Encourage outdoor play or family activities.

• Limit screen time – Excessive time spent on screens can increase feelings of isolation and contribute to poor mental health. Encourage other forms of entertainment, like reading or board games.

It's important to emphasise that not every sad episode or mood swing means your child is depressed. Children and adolescents experience transitional phases that can affect their mood. However, if your child’s low mood persists, seek guidance from a paediatrician or mental health professional.

Depression in children is a serious but treatable condition. As a parent, recognizing the signs early and offering support can make a world of difference in your child’s mental well-being.

17/06/2025

ÌPA OYÚN ÀTI ỌMỌ BÍBÍ LÓRÍ AWỌN ÌYÁ
Oyún àti Ìbímọ̀ lè ní ipa tó lágbára lórí ìgbé ayé, àti ìlera ọpọlọ àwọn ìyá wà.

Díẹ̀ nínú Àwọn Ìṣòro Ìlera Ọpọlọ ni:
● Ìbànújẹ ọjọ́-pípẹ (Depression): Èyí jẹ ìṣòro pàtàkì, tí ó lè dá àwọn ìyá wà dúró, láti ṣe ìtọ́jú ara wọn, ati àwọn ọmọ wọn. Àwọn ààmì yíí, ni ìbànújẹ nígbàgbogbo, ìmọ̀lára àìnírètí àti pípàdánù ìfẹ́, sí iṣé ṣíṣe.
● Àísán Àníyàn Gíga (Generalized Anxiety Disorder): Ìrònú púpọ̀, ìbẹ̀rù, àti ìwà bì kì wọn máa yàgò fún àjọṣepọ̀ láàrin àwùjọ tó lè jẹ́ àkóbá fún ìyá àti ọmọ.
● Àwọn àìlera ọpọlọ tó wà lára tẹ́lẹ̀, tún lè burú sí í, nígbà oyún.

Àwọn Ipa Ìlera Ọpọlọ Ìyá lórí Ìdàgbàsókè Ọmọ
● Ìdàgbàsókè Ọkàn àti Ìmòlára: Lááláá Ìyá, Ìbànújẹ, àti àníyàn ìyá, le ṣe àkóbá fún ìdàgbàsókè ọpọlọ ọmọ tó wà nínú ìyá nínú oyún, tí yóò sì fi kún ewu àìlèronú, ìmọ̀lára, àti ìhùwàsí ọmọ.
● Ìbáṣepọ̀ Ọmọ àti Ìyá: Ìlera ọpọlọ ìyá, lè dá ìbáṣepọ̀ ìyá àti ọmọ rú, tí yío yorísí, àwọn ìṣòro àjọṣepọ̀ láàrin àwùjọ ati ìkùnà, nínú àjọṣepọ̀ làwùjọ.

ÀWỌN ÌMỌ̀RÀN TÓ LÈ RÁN ÀWỌN ÌYÁ WÀ LÓ́ WÓ
● Àtìlẹ́yìn Àwùjọ (Social Support): Àtìlẹ́yìn Ìmòlára láti ọ̀dọ̀ ẹbí, ọ̀rẹ́, àti àwọn tó ń pèsè ìtọju ilera, ṣe pàtàkì jùlọ, nínú dídènà àníyàn àti ìbànújẹ lẹ́yìn ìbímọ.
● Ìtìlẹ́yìn pèlú àlàyé (Informational Support): Kíkọ́ àwọn ìyá wá, tó lóyún nìpa, bí wọ́n ṣe máa tọ́jú ọmọ kékeré, àti fífi ìdánilójú fún wọn, lè dín àníyàn kù.
● Àwọn Àṣàyàn Ìtọ́jú (Treatment Options): Ìtọju ọpọlọ (therapy) láti yí ìrònú àti ìhùwàsí padà, àwọn ìmúlò àkíyèsí (mindfulness), àti eré ìdárayá ojoojúmọ́, lè se ìrànlọ́wọ́ láti ṣàkóso ìṣòro ìlera ọpọlọ àwọn ìyá wà.

Nípa ímọ- óyé, lóri ìṣe pàtàkì ti ìlera ọpọlọ àwọn ìyá wà, a lè ṣẹ̀dá agbègbè tóyẹ, tí a ó máa ṣé àtìlẹ́yìn, fún ìdàgbàsókè ìyá àti àwọn ọmọ wà.

09/06/2025

IMPACT OF PREGNANCY AND DELIVERY ON MOTHERS

Pregnancy and delivery can significantly impact a mother's well-being and mental health.

*Some Mental Health Concerns include*:

- *Depression*: A serious condition that can affect a mother's ability to care for herself and her child. Symptoms include persistent feelings of sadness, hopelessness, and loss of interest in activities.
- *Generalized Anxiety Disorder*: Excessive worrying, fearfulness, and avoidance behaviors can be detrimental to both mother and child.
- *Other pre-existing mental health conditions* can also be worsened during pregnancy.

*Impact of mental health of mothers on Child Development*

- *Mental and Emotional Development*: Maternal stress, depression, and anxiety can affect fetal brain development, leading to increased risk of difficulties with thinking, emotions, and behavior in children.
- *Parent-Child Relationship*: Maternal mental health problems can disrupt the parent-child bond, leading to attachment issues and impaired social interactions.

*SUPPORTIVE TIPS.*

- *Social Support*: Emotional support from close networks, family members, and healthcare providers is crucial in reducing anxiety and depression in the period after delivery.
- *Informational Support*: Educating pregnant mothers about infant care and providing reassurance can help alleviate anxiety.
- *Treatment Options*: Therapy to improve patterns of thinking and behaving as well mindfulness techniques, and regular physical exercise can help manage maternal mental health issues.

By acknowledging the importance of maternal mental health, we can work towards creating a supportive environment that fosters healthy development for both mothers and their children.

30/05/2025

ÀWỌN IPELE ÌDÀGBÀSÓKÈ ÀWỌN ỌMỌ WÀ.

Ìdàgbàsókè Ọdọmọde pín sí ìpele mẹta: ipele ìbẹ̀rẹ̀ (ọdún mewa sí métàlá), àárín ìpele ti ìdàgbàsókè (ọdún mérìnlá si métàdínlógùn), ati ìpele ìparí ti àwọn Ọdọ (ọdún méjìdínlógún sí mókànlélógún ati siwaju). Ìpele kọ̀ọ̀kan mú àwọn àyípadà pàtàkì wá ní ti agò ara ati ìmòlára láàrin àwùjọ.

Ìpele ìbẹ̀rẹ̀ (Ọmọ Ọdún méwàá si métàlá)
● Àwọn ìyípadà nípa ara (Physical changes): Ìdàgbàsókè ní kíákíá, irun ara yóò bẹ̀rẹ̀ sí hù, ọmú àwọn ọmọbìnrin yóò bẹ̀rẹ̀ sí yọ tàbí tóbi, àti pé ohùn àwọn ọmọkùnrin yóò yí padà.
● Àwọn ìyípadà nípa ìmọ̀lára (Emotional changes): Ríro àròjinlẹ̀, ìdá-ara-ẹni-lójú, àti àwọn ìyípadà òjìji nínú ìwà tàbí ìṣesí.
● Àwọn ìyípadà nípa ìbáṣepọ̀ (Social changes): Wọn á máa nífẹ́ sí pípa àsírí mọ́, ìfẹ́ tójinlẹ̀ fún òmìnira yoo pòsi àti ipa àwọn ọ̀rẹ́ wọn.

Ìpele àárín (ọdún mẹ́rìnlá sí mẹ́tàdínlógún):

● Àwọn ìyípadà nínú ara (Physical changes) Ìdàgbàsókè yóò máa tèsìwájú, íròrẹ̀ (acne) yóò bẹ̀rẹ̀ sí yọ lójú wọn, ohùn àwọn ọmọkùnrin yóò jinlẹ̀ sí i.
● Àwọn ìyípadà nípa ìmọ̀lára (Emotional changes): Wọn á máa ronú jinlè, ìmọ̀lára yoo lágbára si, àti wíwádi ohun tí wọ́n jẹ́ tàbí ẹni tí wọ́n jẹ́ (ìwádìí ìdánimọ̀).
● Àwọn ìyípadà nípa ìbáṣepọ̀ (Social changes): Ìfẹ́ jíjinlẹ̀ sí ìbáṣepọ̀ ìfẹ́, ìfipá-múni-ṣe ohun ti àwọn ọ̀rẹ́ wọ́n nṣe àti ìjà pẹ̀lú àwọn òbí.

Ìpele tí o gbèyìn (ọdún méjìdínlógún sí mọkànlélógún àti síwájú sí i):

● Àwọn ìyípadà nípa ti ara (Physical changes): Ìparí ìdàgbàsókè ti ara, agbára láti ṣàkóso pẹ̀lú ìwúrí pọ̀ síi.
● Àwọn ìyípadà nípa ìmọ̀lára (Emotional changes): Ìdúróṣinṣin ìmọ̀lára tó pọ̀ sí i, óye nípa ìmọ̀-ara-ẹni àti òmìnira.
● Àwọn ìyípadà nípa ìbáṣepọ̀ (Social changes): Àwọn ìbáṣepọ̀ tó dúróṣinṣin, àwọn ojúṣe tó pọ̀ sí i, àti ṣíṣàwárí àwọn ètò ọjọ́ iwájú (sìṣàyẹ̀wò àwọn ètò ọjọ́ iwájú).

ÌMỌ̀RÀN ÌTỌ́SỌ́ NÀ TÒTỌ́Ọ́ FÚN ÌTỌ́JÚ ỌMỌ GẸ́ GẸ́ BÍ ÒBÍ.

1. Ìbáraẹnisọ̀rọ̀

● Ìgbọ́ràn Pẹ̀lú Ifọkànsìn (Active Listening): Fetí sílẹ̀ dáadáa sí àwọn ohun tó ń dààmú ọmọ rẹ àti bí ó ṣe ń nímọ̀lára.
● Ìjíròrò Tó hàn kedere (Open Conversations): Ẹ jíròrò lórí àwọn ọ́rọ́ bíi àjọṣepọ̀ (relationships), ìbálòpọ̀ (s*x), àti lílo ohun olóró (substance use).
● Fìdí Ìmọ̀lára Wọn Múlẹ̀ (Validate Their Emotions): Ní ìmò, kí o sì gbà wọ́n pẹ̀lú bí wọ́n ṣe ń ní ìmọ̀lára.

2. Ṣíṣètò Ààlà (Setting Boundaries)

● Ìlànà Kedere (Defining Expectations): Ṣètò òfin àti ohun tí yóò ṣẹlẹ̀ bí wọ́n bá rú òfin.
● Dídúróṣinṣin (Being Consistent): Ṣe òfin kí o sì dúró lórí òfin náà nígbàgbogbo.
● Fifún Wọ́n Ní Òmìnira Díẹ̀ (Giving Them Independence): Fún àwọn ọmọ rẹ ni òmìnira díẹ̀ díẹ̀
bí wọn ti ń dàgbà.

3. Àtìlẹ́yìn Ìmọ̀lára bíi:
● Ṣíṣe Àfihàn Ìfẹ́ (Showing Affection): Lo àkókò tó dára pẹ̀lú ọmọ rẹ, kí o sì fi ìfẹ́ hàn sí wọn.
● Gbígba Òmìnira láàyè (Encouraging Independence): Ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ohun tí ọmọ rẹ fẹ́ ṣe àti àwọn ìfẹ́-ọkàn rẹ̀.
● Kíkópa Nínú ìgbèsì-ayé wọn (Staying Involved): Máa lọ sí àwọn ayẹyẹ ilé-ìwé, eré-ìdárayá, àti àwọn ojúṣe mìíràn. Bákan náà, tí ó bá pọn dandan, bá onímọ̀ nípa àìsàn ọpọlọ (therapist) tàbí olùdámọ̀ràn (counsellor) sọ̀rọ̀.

19/05/2025

STAGES OF ADOLESCENT DEVELOPMENT

Adolescence is divided into three stages: early adolescence (10-13 years), middle adolescence (14-17 years), and late adolescence (18-21 years and beyond). Each stage brings significant physical, emotional, and social changes.

Early Adolescence (10-13 years)
- Physical changes: rapid growth, body hair, breast development in girls, and voice changes in boys.
- Emotional changes: concrete thinking, self-consciousness, and mood swings.
- Social changes: increased need for privacy, desire for independence, and peer influence.

Middle Adolescence (14-17 years)
- Physical changes: continued growth, acne, and voice deepening in boys.
- Emotional changes: abstract thinking, intense emotions, and exploration of identity.
- Social changes: increased interest in romantic relationships, peer pressure, and conflicts with parents.

Late Adolescence (18-21 years and beyond)
- Physical changes: completion of physical growth, increased impulse control.
- Emotional changes: greater emotional stability, self-awareness, and independence.
- Social changes: more stable relationships, increased responsibility, and exploration of future plans.

Positive Parenting Tips

1. Communication
- *Active Listening*: pay attention to your teen's concerns and feelings.
- *Open Conversations*: discuss topics like relationships, s*x, and substance use.
- *Validate Their Emotions*: acknowledge and accept their feelings.

2. Setting Boundaries by:
- *Clearing Expectations*: establish rules and consequences.
- *Being Consistent*: enforce rules fairly and consistently.
- *Giving them independence*: gradually give your teen more autonomy.

3. Emotional Support such as:
- *Showing Affection*: spend quality time with your teen and show physical affection.

- *Encouraging Independence*: support your teen's interests and passions.

- *Staying involved*: Attend school events, sports and other activities. Also, if needed, consult with a therapist or counsellor.

06/05/2025

Ìpele Ìdàgbàsókè fún Àwọn Ọmọ Ilé ìwé tó wà láàárín Ọdún Mẹfa sí Mejila

Àwọn ọmọ Ilé ìwé, ọdún mẹfa sí mẹjila máa ń ní ìrírí ìyípadà pàtàkì nípa ara, ìmọlára, àti ọpọlọ. Àwọn wọ̀nyí ni díẹ nínú àwọn ìpele ìdàgbàsókè pẹ̀lú àwọn ìmòràn fún àwọn òbí:

Àwọn Ìpele Ìdàgbàsókè
1. Ìdàgbàsókè Ara (Physical Development): Ní àkókò yìí, àwọn ọmọ ń túbọ̀ máa n lo àtúnṣe ọgbọn ìsípòpadà ńlá àti kékeré, wọ́n sì ń di alákòóso ara wọn àti olómìnira síi.
2. Ìdàgbàsókè Ọpọlọ (Cognitive Development): Wọ́n máa ń gbìyànjú láti yanju ìṣòro, wọ́n máa n ronú jinlè, ọpọlọ wọn máa n jí pépé síi, wọ́n sì máa n ní ìfọkànsì.
3. Ìdàgbàsókè ti ìmòlára (Emotional Development): Wọ́n ń kọ́ bí wọ́n ṣe lè ṣàkóso ìmọlára wọn, wọ́n máa n ní ìkáànú sí ẹlòmíràn, àti ibáṣepọ̀ láàrin ọ̀rẹ́.
4. Ìdàgbàsókè Ìbáṣepọ̀ (Social Development) : Wọ́n máa n kọ́ láti ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú èlòmíràn, wọ́n sì máa n ní òye ìlànà àwùjọ.

Àwọn ìtọ́nisọ́nà fún àwọn òbí
1. Fàyè gba Òmìnira (Encourage Independence): Jẹ kí àwọn ọmọ bẹ̀rẹ̀ sí ní gbìyànjú láti ṣe àwọn ojúṣe bíi iṣẹ́
ilé-ẹ̀kọ́, iṣẹ́ ilé, àti bó ṣe yẹ kí wọ́n tọ́jú ara wọn.
2. Fàyè gba Ìdàgbàsókè (Foster Growth Mindset): Mú kí ọmọ rẹ mọ̀ pé akitiyan jẹ́ pàtàkì ju abájade lọ, kí wọ́n le ní ìfẹ́ ẹ̀kọ́ àti kí wọ́n lè foríti nǹkan tí ko rọrùn.
3. Kọ́ ìwà ìfetísílẹ̀ tó múná dóko (Practice Active Listening): Bá ọmọ rẹ sọrọ, gbọ́ ohun tí wọn ní láti sọ, kí o sì fi hàn pé ìmọ̀lára wọn ṣe pàtàkì.
4. Ṣe àwọn òfin to yéni (Set Clear Boundaries): Ṣe ofin àti àbáyọrí tó yẹ, kí o sì ṣàlàyé ìdí tí wọ́n fi ṣe pàtàkì.
5. Ṣe Àtìlẹ́yìn fún Ìdàgbàsókè Àwùjọ (Support Social Development): Mú kí ọmọ rẹ ní ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ọ̀rẹ́, ṣe ìdánilẹ́kọ̀ọ́ nipa bí wọ́n ṣe lè ní ìbáṣepọ̀, kí o sì kọ́ wọn nípa bí a ṣe ń yanju ìjà.
6. Ṣàkíyèsí Àkókò Lórí Ẹ̀rọ ibanisọrọ tabi tẹlifiṣan (Monitor Screen Time): Ṣètò ààlà fún àkókò tí àwọn ọmọ rẹ ń lo lórí ẹ̀rọ, Ṣe àmójútó lílò ẹrọ ibanisọrọ, Túnbọ̀ ràn wọ́n lọ́wọ́ láti kópa nínú ìdárayá àti ìṣẹ ara.
7. Kópa nínú Ẹ̀kọ́ Ọmọ Rẹ: Lọ sí ìpàdé òbí àti olùkọ́, Ràn án lọ́wọ́ pẹ̀lú iṣẹ́ àmúrelé rẹ̀, ki o si fi hàn pé o nífẹẹ̀ sí ẹ̀kọ́ ọmọ rẹ.
8. Ṣe Afihan Ìhùwàsí Tó Dara (Model Positive Behavior): Ṣàfihàn ìfẹ́ àti ìtọ́
jú, Ìbọ̀wọ̀fún, àti ojúṣe láti ràn ọmọ rẹ lọ́wọ́
láti dágbà pẹ̀lú àwọn ìwà ọmọlúàbí wọ̀nyìí.
Nípa níní òye àwọn ìpele ìdàgbàsókè wọ̀nyí àti mímu àwọn ìtọ́nisọ́nà fún òbí lò, o lè ṣe àtìlẹ́yìn fún ìdàgbàsókè ọmọ rẹ, o sì le ràn-án lọ́wọ́ láti ṣàṣeyọrí ní àkókò pàtàkì yìí.

24/04/2025

STAGES OF DEVELOPMENT FOR SIX TO TWELVE YEARS OLD SCHOOL CHILDREN

School-age children within the age of six to twelve years old undergo significant physical, emotiona and cognitive changes. Below are some stages of development and parenting tips:

Stages of Development
1. Physical Development: Children at this age refine their gross and fine motor skills, becoming more coordinated and independent.
2. Cognitive Development: They develop problem-solving skills, learn to think logically, and improve their memory and concentration.
3. Emotional Development: They learn to regulate their emotions, develop empathy, and form friendships.
4. Social Development: They learn to cooperate with others, develop social skills, and understand social norms.

Parenting Tips
1. Encourage Independence: Gradually give children more responsibility for tasks, such as homework, chores, and self-care.
2. Foster a Growth Mindset: Praise effort, not just results, to help children develop a love for learning and resilience.
3. Practice Active Listening: Engage with your child, listen to their concerns, and validate their feelings.
4. Set Clear Boundaries: Establish rules and consequences while explaining the reasoning behind them.
5. Support Social Development: Encourage friendships, role-play social scenarios, and teach conflict resolution skills.
6. Monitor Screen Time: Set limits on screen time, ensure online safety, and encourage physical activity.
7. Stay Involved in Education: Attend parent-teacher conferences, help with homework, and show interest in your child's learning.
8. Model Positive Behavior: Demonstrate kindness, respect, and responsibility to help your child develop these values.

By understanding these stages of development and applying these parenting tips, you can support your child's growth and help them thrive during this critical phase.

Have a great day!!!

17/04/2025

Bí a se lè lóye àti ṣe àtìlẹ́yìn fún àwọn ọmọ ọdún méjì sí máàrún

Bi àwọn ọmọ ṣe ń dàgbà, awọn aini àti agbára wọn ń pọ sí i. Láàrin ọmọ ọdún méjì sí márùn-ún, àwọn ọmọ máa ń ní ayípadà pàtàkì ní ara, inú, àti ọpọlọ wọn. Eyi ni diẹ ninu àwọn nǹkan tí a lè retí ní àkókò yìí, torí pé àwọn ọmọ ọdún yìí máa ń ní ìfẹ̀ láti wádìí àti láti ṣàwárí àyíká wọn:

Ère tó níí ṣe pẹ̀lú èrò ọpọlọ (Imaginative play): Ní ọjọ́-ori yìí, àwọn ọmọ máa ń lo ìmísí wọn gan-an. Wọ́n máa ń ṣeré ìtàn, wọn máa n yanju ìṣòro, wọn sì máa n lo ọgbọ́n àtinúdá wọn láti ṣàwárí àyíká wọn.
Ìdàgbàsókè ní agbọn èdè (Language development): Awọn ọmọdé a máa dàgbà sókè kíákíá nipa èdè sísọ. Wọ́n a máa bẹ̀rẹ̀ síní lo gbólóhùn tó gùn, wọn a sì máa sọ̀rọ̀ púpọ̀ síi, èyí sì máa ràn wọn lọ́wọ́ láti bá àwọn ẹlòmíràn sọ̀rọ̀ dáradára.
Ìbáṣepọ̀ lá'wùjo (Social skills): Àwọn ọmọ bẹ̀rẹ̀ síní kọ́ ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú ẹlòmíràn. Wọ́n máa ń kọ́ bí wọ́n ṣe máa pín nǹkan, àti bíbá àwọn ẹlòmíràn ṣiṣẹ́ pọ̀, èyí sì ń ràn wọn lọ́wọ́ láti ní ọ̀rẹ́.
Ìṣàkóso Ìmọ̀lára (Emotional regulation): Àwọn ọmọdé ń ṣiṣẹ́ lórí bí wọn ṣe lè ní óye àti lati ṣàkóso ìmọ̀lára/ìmẹ̀dùn wọn, èyí jẹ́ pàtàkì fún ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn míì àti ilera ọkàn wọn lapapọ.

Àwọn ìpele ìdàgbàsókè (Stages of development)
Ní àkókò yìí, àwọn ọmọ máa ń ní àwọn ìyípadà tí ó ṣe pàtàkì jùlọ nínú ìdàgbàsókè wọn. Díẹ̀ lára àwọn ìpele wọ̀nyí ni:

Ìdàgbàsókè ọpọlọ (Cognitive development): Àwọn ọmọ ń dàgbà síi ní abala yíyanjú ìṣòro àti nínú ironu won, èyí sì ń ràn wọn lọ́wọ́ láti lóye awọn ohun ti oyí wọn ká.
Ọgbọ́n ìsípòpadà kékèré (Fine motor skills): Àwọn ọmọ ń dàgbà nínú àwọn iṣẹ́ ọwọ́ bíi yíyà àwòrán, kíkọ lẹ́tà àti lílo àwọn irinṣẹ́, èyí sì ń fún wọn láàyè láti ṣàfihàn ìmísí wọn pẹ̀lú ọgbọ́n àtinúdá.
Ọgbọ́n ìsípòpadà nlá (Gross motor skills): Àwọn ọmọde ń túbọ̀ mú ọgbọn ara wọn dàgbà, bíi sísá eré, fífo, ati idaduro, eyiti o n ṣe iranlọwọ fun wọn lati máa ṣiṣẹ́ ati máa ní ilera pípé.
Idagbasoke ìmọ̀lára nínú ìbáṣepọ̀ láwùjọ (Social-Emotional development): Àwọn ọmọ ń dagba nínú agbára wọn láti lóye ìmọ̀lára àwọn mìíràn, ṣiṣẹ́ pọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹlòmíràn, àti níní ìdánilójú nínu ara wọn. Wọ́n tún lè bẹ̀rẹ̀ sí ní fìdí òmìnira wọn múlẹ̀, èyí tó lè yọrí sí ìfarapa. Èyí jẹ́ ìbáṣepọ̀ tó wọpọ. Pẹ̀lú sùúrù, wọ́n yóò kọ́ bí wọ́n ṣe lè ṣe àkóso ìmọ̀lára wọn dáradára.

Ìmọ̀ràn fún ìtọ́jú ọmọ (Parenting tips)
Gẹ́gẹ́ bí òbí, o ní ipa pàtàkì nínú ìtẹ́siwaju ọmọ rẹ. Àwọn ọ̀nà tó lè ràn ọ lọ́wọ́ ni:

Jékí àwọn ọmọ se eré tó níí ṣe pẹ̀lú èrò ọpọlọ (Encourage Imaginative Play): Fun àpẹẹrẹ ìṣe ọnà, orin, àti ere ìtàn, eyí tí yóò lè ṣe ìrànwọ́ fún ìdàgbàsókè ti yóò sì fún wọn ni agbára láti yanju ìṣòro.
Ṣe àpẹẹrẹ ẹ̀kọ́ ìwà ní àwùjọ (Model social skills): Ṣàfihàn fún ọmọ re bí a ṣe ń pín nǹkan, àti bí a ṣe n ṣiṣẹ́ pọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹlòmíràn, èyí tí yóò ràn án lọ́wọ́ láti ní ìbáṣepọ̀ rere.
Lo ìdánilóla dídára (Use positive reinforcement): Yin àwọn ìwà rere tí ọmọ rẹ ń hù, kí o sì fún un ní ẹ̀bùn nítorí ìwà rere wọ̀nyí, èyí yóò ṣe irànlọ́wọ́ fún un láti máa hùwà rere.
Pèsè àwọn ànfààní fún ìkẹ́kọ̀ọ́ (Provide learning opportunities): Ka ìwé, kọ orin, kí o sì wádì ìlànà tuntun tí yóò ṣe irànlọ́wọ́ fún ọmọ rẹ láti nífẹ̀ẹ́ sí kíkẹ́kọ̀ọ́
Kọ́ Sùúrù ati ìtepámó (Practice patience and consistency): Ṣètò àwọn ààlà àti máa fi sùúrù ṣe nígbà tó bá ń tọ́ ọmọ rẹ. Èyí máa ràn wọn lọ́wọ́ láti kọ́ ìkóra-eni-níìjánu.
Ṣe àgbéyẹ̀wò òmìnira (Encourage independence) : Jẹ́ kí ọmọ rẹ ṣe àwọn àṣàyàn iṣẹ́ kékèèké, èyí tí yíò mu ìdàgbàsókè bá ìgboyà ati ìmọ̀lára rẹ̀.
Kópa nínú ètò èkọ́ wọn (Get involved in their education): Kàwé pẹ̀lú àwọn ọmọ rẹ, kí o sì lọ sí àwọn ìpàdé ilé-ẹ̀kọ́ wọn. Èyí máa ṣèrànwọ́ fún ọ láti jẹ́ olùkópá nínú ẹ̀kọ́ wọn.
Ṣe ìkáànú (Practice Empathy): Ṣe ìkáànú nipa ṣíṣe ìtẹ̀wọ̀gbà ìmọ̀lára/ìmẹ̀dùn àwọn ọmọ rẹ, èyí máa ràn wọn lọ́wọ́ láti ṣe àkóso ìmọ̀lára/ìmẹ̀dùn wọn.
Fi ara balè, kí o sì ni sùúrù (Stay calm and patient): Fi ara rẹ balè, kí o sì mú sùúrù nígbàtí ọmọ rẹ bání ìbànújẹ tàbí idaamu. Èyí yóò ràn wọ́n lọwọ láti yago fún ìjà àti ìfarapa míìràn.
Lò Èdè Tó Rọrùn (Use simple language): Bá àwọn ọmọ rẹ sọrọ ni ọ̀nà tí yóò gbà ye wọn. Èyí yóò ràn wọ́n lọwọ láti tẹ̀lé àṣẹ àti láti kọ́ àwọn nkan tuntun.
Pèsè iṣẹ́ ara (Provide physical activity): Jẹ́kí ọmọ rẹ kópa nínú eré àti ìdárayá ìta, èyí yóò ràn wọ́n lọwọ láti wà ní ilera pípé àti láti dárayá.
Mú kí wọ́n ní íbáṣepọ̀ pẹ̀lú èlòmíràn (Encourage socialisation): Ṣètò àwọn eré àwùjọ fún wọn, èyí tó máa ràn wọ́n lọ́wọ́ láti ní ọ̀rẹ́ ati láti ní ìmọ̀ ìbáṣepọ̀.

Ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún ìdàgbàsókè àwọn ọmọ tó wa ní ọdún méjì sí máàrún jẹ́ irin-ajo tó dára tósì ṣe pàtàkì. Ní àkókò yìí, àwọn ọmọ ń ṣe àtúnṣe nínú èdè, ọgbọn ìbáṣepọ̀, ìṣàkóso ìmọ̀lára, àti Ìdàgbàsókè nípa tara. Nípa síṣẹ̀dá ayika tó ní ìtọju àti ìtẹ́wọ̀gbà, o lè kópa nínú ríràn ọmọ rẹ lọ́wọ́ láti dágbà àti láti ṣe aṣeyọrí láàrin àwọn ọdún tó ṣe pàtàkì yìí.

Ife Behavioural Genetics - The IBeGe Project

04/09/2025

04/08/2025

07/07/2025

27/06/2025

17/06/2025

09/06/2025

30/05/2025

19/05/2025

06/05/2025

24/04/2025

17/04/2025

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category