28/10/2020
Voel met al je zintuigen! Nu meer dan ooit: de natuur ruiken, voelen, horen en proeven. Kan dat niet in het bos, dan wel met je neus in een bak tijm op het balkon of in de tuin.
De moderne mens dreigt het contact met z’n oerervaringen in de natuur kwijt te raken, waarschuwt de Duitse boswachter Peter Wohlleben ‘We zijn steeds meer op ons verstand gaan leunen en verwaarlozen onze zintuigen die daardoor afgestompt zijn geraakt,’ zegt hij in zijn boek. ‘Zonde, want onze zintuiglijke ervaringen in de natuur zijn goed voor lichaam en geest’.
Uit onderzoek blijkt dat de hoeveelheid stresshormonen erdoor daalt. Terwijl de geluksstofjes in het brein juist toenemen. De overprikkelde aandachtsgebieden in onze hersenen laden weer op en we herstellen sneller van ziekten. Ga daarom af en toe naar buiten om je zintuigen wakker te schudden.
Betast eens een willekeurige boom. Doe dat heel secuur. Voel de moskussentjes op de wortels, de structuur van de bast, de kleine takjes, de diameter van de stam. Alles is belangrijk, laat wat je voelt goed op je inwerken.
Voelen doen we met een groot aantal zintuigcellen. Alleen al in de huid zitten er 600 miljoen en daarnaast zitten ze ook nog in de spieren, pezen en gewrichten. Al die zintuigcellen staan rechtstreeks in verbinding met ons brein. Het aanraken van natuurlijke oppervlakken helpt gestreste hersenen weer in een rustige flow te komen, omdat ze van oudsher veilig en vertrouwd voor ons voelen. Door met onze vingertoppen over een boomstam te strijken, ontspannen we vrijwel vanzelf en verdiept ons concentratievermogen.
Luister naar wat je ziet
Houd je handen als kommetjes achter je oren – dan hoor je veel meer, zelfs de zacht zingende vogels die zich op grote afstand bevinden of een zoemende hommel. Je kunt je oren ook een handje helpen met je ogen. Uit recent onderzoek blijkt namelijk dat onze oren zich spitsen naar wat onze ogen zien. Richt je blik op bijvoorbeeld de bladeren die ritselen in de wind. Al dit soort subtiele geluiden brengen je intenser in contact met de natuur. En hoe meer je daarin ondergedompeld raakt, hoe minder stress je ervaart.
Ruik de heilzame geurstoffen
Vanwege alle kunstmatige geurstoffen waarmee we in ons huidige leven worden overspoeld, is onze neus ver verwijderd geraakt van de natuur. De heilzame geurstoffen die veel bomen en planten verspreiden, vallen ons niet meer zo op. Deze vluchtige substanties heten phytonciden. Phytonciden worden door planten en vooral naaldbomen afgescheiden om zichzelf te beschermen tegen schadelijke insecten en schimmels.
Voor ons mensen zijn ze gunstig: behalve dat ze de concentratie stresshormonen in ons bloed doen afnemen, hebben ze ook een ontstekingsremmende werking. Uit Japans onderzoek blijkt dat phytonciden zelfs het ontstaan van kankercellen kunnen remmen. Sta daarom eens stil onder een stel dennen en adem diep in door je neus. Zo leer je de vele gezonde geuren steeds beter ruiken en waarderen.
Tuur naar al die tinten groen
Kijk eens heel goed naar het gebladerte om je heen. Als je maar lang genoeg tuurt, ontdek je vanzelf dat er allerlei tinten groen zijn te bekennen. Wij mensen voelen ons van nature het best in een omgeving met veel schakeringen groen. Dat was van oorsprong namelijk de plek waar wij de grootste kans hadden om te overleven, omdat daar voor de mens het meeste voedsel te vinden was. Het kunnen onderscheiden van allerlei varianten groen hielp onze voorouders om aan het juiste eten te komen.
Proef de rijkdom van de natuur
Vergeleken met de rijkdom van smaken in de natuur eten we eigenlijk een vrij beperkt dieet aan altijd dezelfde, gemanipuleerde smaken. Daardoor zijn we deze vorm van contact met de natuur een beetje verloren. We weten minder goed hoe natuurlijk, ongerept voedsel smaakt. Ons huidige voedsel wordt steeds zoeter gemaakt en bevat steeds minder van de bitterstoffen die in de natuur juist in allerlei variaties te vinden zijn.
Kauw tijdens je volgende natuurwandeling maar eens op wilde rucola of bijt in een eikeltje. Of doe eens gek: zet je tanden in een dennentak en laat je wakker schudden door wat de duizenden smaakpapillen op je tong allemaal kunnen proeven.
Deze tekst is gebaseerd op het boek van Peter Wohlleben, De geheime band tussen mens en natuur.
