23/08/2024
Muziek verbind mensen, muziek geneest de ziel, muziek is cultuur.
Kan muziek en zijn verhaal een weg zijn tot elkaar?
Ik denk van wel.
Dit is het eerste verhaal van een mooie lange reeks die komen gaat.
Ashraf Alsadat Mortezayee
Officieel heette Ashraf Alsadat Mortezayee. Ze werd geboren in Teheran in 1924. Haar vader was een islamitisch geestelijke, maar van een ander soort dan die nu aan de macht is. Hij was getrouwd met een vrouw die afkomstig was uit een familie van beeldhouwers, schilders, musici en zangers, en zij moedigde haar dochter aan om te zingen en door te leren in de muziek.
Na een jarenlange studie nam ze in 1942 de artiestennaam Marzieh aan en begon aan haar carrière.
Haar faam begon met optreden voor de radio. Haar talent sprak aan in brede kring. Ze zong niet alleen traditionele liederen. Componisten en tekstschrijvers verdrongen elkaar om haar te verleiden hun werk te zingen. Ook beoefende ze de klassieke muziek. Ze trad op met het Farabi Orkest dat pionierde in de Perzische symfonische muziek. Tientallen jaren stond ze als mezzosopraan aan de top van de rijke liedkunst van Iran. De sjah liet haar vaak optreden voor zijn buitenlandse gasten. Ze zong voor presidenten en koningen, maar vooral ook voor het volk dat haar op handen droeg.
Haar repertoire, duizend liederen groot, was poëtisch en ging vooral over de liefde. Maar daar hadden de ayatollahs en hun maten niets mee op. Bovendien was ze vrouw en die hoort niet op een podium, volgens de orthodoxie. Ze trok zich terug op haar boerderij en vijftien jaar lang zong ze niet in het openbaar.
Tot ze op haar zeventigste uitweek naar Frankrijk. Haar stem was weer te horen. Ze trad op in Los Angeles, Londen en andere Europese steden. Haar laatste concert was in Parijs, in 2006. Opnamen waren illegaal in Iran zelf te horen.
In ballingschap werkte ze vooral samen met de in Parijs wonende componist Mohammad Shams en de tar-solist Hamid Reza Taherzadeh.
Ze stierf op 13 oktober 2010 in Parijs, op 86-jarige leeftijd, en ter aarde gesteld in Auvers-sur-Oise, waar ook onder andere Vincent van Gogh ligt begraven.
(https://www.smvi.nl/leer-iran-kennen/perzische-muziek-en-dans/)