24/08/2022
कम्मरमा नशा च्यापिएको
कुनै कारणले कम्मरबाट निस्केको नशामा दवाब पर्दा कम्मर दुख्ने र त्यो दुखाई हिप (जाँघ)को जार्नी हुदै खुट्टाको पछाडी भागसम्म पुग्ने अवस्थालाई कम्मरमा नशा च्यापिएको भनिन्छ ।
नशा कसरी च्यापिन्छ ?
कम्मर बन्नका लागि मेरुदण्डको विशेषगरी लम्बर भटेब्रा र स्याक्रम भटेब्रा भाग एवं दुबै भटेब्राको बिचमा हुने एक लचकदार बस्तु डिस्क मेरुदण्डको साइडमा मांसपेशी र नशाको प्रमुख भूमिका रहन्छ । दुईबटा मेरुदण्डको बीच भागमा रहेको डिस्क एक लचकदार वस्तु हो । जसले कम्मर चलाउन मद्दत गर्छ । डिस्क जेली पदार्थले बनेको हुन्छ । जसलाई फाइब्रस रिङ्गले घेरेको हुन्छ । कुनै कारण त्यो डिस्कबाट निस्कने नली (स्पानल क्यानल) वा साइडको नशा(नर्भ रुट) लाई दबाइ दिन्छ । यस्तो अवस्थालाई प्रोल्याप्स एन्टर भ्रटेब्रल डिस्क भनिन्छ। डिस्क प्रोल्याप्सको साइज र अवस्थामा आउने फरकको कारण लक्षण देखिन्छ ।
लक्षणहरु
कम्मर दुख्नु
कम्मर दखाई हिप हुदै तिघ्रादेखि खुट्टासम्म पुग्नु
हाच्छ्यु गर्दा, खोक्दा वा अगाडी झुक्दा दुखाई बढ्न
लामो समय उभिदा वा हिड्दापनि दुखाई हुनु
खुट्टा झमझमाउने, पोल्ने वा लाटो हुनु
नशा धेरै च्यापियो वा लामो समयसम्म उपचार भएन भने खुट्टा सुक्दै जान्छ र पछि गएर राम्रो सँग चल्दैन र पुरै लाटो हुन्छ ।
कहिले काहीँ दिशा पिसाब रोक्न गाह्रो हुने हुन्छ ।
कस्तो व्यक्तिलाई नशा च्यापिने समस्या बढी हुन्छ ?
अगाडी झुकेर काम गर्ने खेलाडी तथा जर्कि मुभमेन्ट गर्ने लामो समयसम्म कुर्सीमा बस्ने लामो समयसम्म उभिएर काम गर्ने मोटोपना, गर्भावस्था र अग्लो हिलको प्रयोग गर्ने महिला
नशा च्यापिएको कसरी थाहा पाउने ?
धेरै जसको नशा च्यापिएको लक्षणका आधारमा नै थाहा पाउन सकिन्छ । चिकित्सकले जाँच गर्दा गरिने केही परिक्षणबाट धेरै पत्ता लगाउन सकिन्छ । जस्तै बिरामीलाई उत्तानो सुताएर खुट्टा सिधा पारेर उठाउन लगाउने परिक्षण (कचि) टेष्टले पनि धेरै प्रतिशत नशा च्यापिएको पत्ता लगाउन सकिन्छ । साथै नशा च्यापिएको कारण र अवस्था पत्ता लगाउन एमआरआई पनि । नशा च्यापिएको बिरामीको खुट्टा सुक्यो, चलाउन गाह्रो भएमा र पिसाब रोक्न नसक्ने भयो भने अप्रेशन गर्न जरुरत हुन्छ । साबधानी सामान्य लक्षण देखिनासाथ परिक्षण गराउने र उपचार गर्ने अगाडी झुक्दा विशेष ध्यान दिने गाडीमा यात्रा गर्दा बेल्टको प्रयोग गर्ने र खाल्टा खुल्टीबाट जोगाउने सकेसम्म मोटरसाइकलको प्रयोग नगर्ने, गर्नै परेमा बेल्टको प्रयोग गर्ने लामो समयसम्म कुर्सीमा नबस्ने, पलेटी कसेर नबस्ने मोटोपना कम गर्ने हिल जुक्ताको प्रयोग नगर्ने फिजियोथेरापिष्टको सल्लाह बमोजिम नियमित एक्ससाइज गर्ने।