26/03/2025
🎈नपुंसकता (Erectile Dysfunction) :
नपुंसकता, जसलाई चिकित्सकीय भाषामा "इरेक्टाइल डिसफंक्शन" (Erectile Dysfunction - ED) भनिन्छ, पुरुषमा यौन सम्पर्कका लागि पर्याप्त समयसम्म लिंग उत्तेजित (er****on) गर्न वा कायम राख्न नसक्ने अवस्था हो। यो समस्या कुनै पनि उमेरका पुरुषमा देखिन सक्छ, तर सामान्यतया ४० वर्षभन्दा माथिको उमेरमा बढी देखिन्छ। नेपालमा यो समस्या लाज र सामाजिक संकोचका कारण खुलेर चर्चा नहुने भए पनि यो एक सामान्य स्वास्थ्य समस्या हो जसको उचित उपचार सम्भव छ।यस्तो समस्याको उपचार परामर्शकोलागि भरतपुर चितवनमा रहेको रिभाइव क्लिनिकमा सम्पर्क गर्न्सक्नु हुन्छ।
♦️नपुंसकताको कारणहरू♦️
नपुंसकताको कारण शारीरिक, मानसिक र जीवनशैलीसँग सम्बन्धित हुन सक्छ। यहाँ मुख्य कारणहरू उल्लेख गरिएको छ:
शारीरिक कारणहरू:
🔥मधुमेह (Diabetes): रक्तनली र स्नायुमा क्षति पुर्याएर यो समस्या निम्त्याउँछ।
🔥हृदय रोग (Cardiovascular Diseases): रक्तसञ्चारमा अवरोध हुँदा लिंगमा पर्याप्त रगत पुग्दैन।
🔥उच्च रक्तचाप (Hypertension) र उच्च कोलेस्ट्रोल: रक्तनलीमा असर गर्छ।
🔥हर्मोन असन्तुलन: टेस्टोस्टेरोनको कमीले यौन इच्छा र उत्तेजनामा प्रभाव पार्छ।
🔥मोटोपन (Obesity): रक्तसञ्चार र हर्मोनमा असर गर्छ।
🔥स्नायु सम्बन्धी रोग: पार्किन्सन, मल्टिपल स्क्लेरोसिस आदि।
🔥औषधिको प्रभाव: उच्च रक्तचाप वा डिप्रेसनका औषधिको साइड इफेक्ट।
मानसिक कारणहरू:
🔥तनाव र चिन्ता (Stress and Anxiety): काम, पारिवारिक दबाब वा यौन प्रदर्शनको डर।
🔥डिप्रेसन (Depression): यौन इच्छा र आत्मविश्वासमा कमी।
🔥सम्बन्ध सम्बन्धी समस्या: पार्टनरसँगको भावनात्मक दूरी।
जीवनशैली सम्बन्धी कारणहरू:
🔥धूम्रपान र मदिरापान: रक्तनलीमा क्षति पुर्याउँछ।
🔥निष्क्रिय जीवनशैली: व्यायामको कमी।
🔥मादक पदार्थको प्रयोग: लामो समयसम्म प्रयोगले स्नायु प्रणालीमा असर गर्छ।
नपुंसकताको लक्षणहरू
नपुंसकताको लक्षणहरू व्यक्तिपिच्छे फरक हुन सक्छन्, तर सामान्य लक्षणहरू निम्न छन्:
लिंगमा उत्तेजना (er****on) प्राप्त गर्न कठिनाइ।
उत्तेजना भए पनि त्यसलाई यौन सम्पर्कका लागि पर्याप्त समयसम्म कायम राख्न नसक्नु।
यौन इच्छामा कमी।
आत्मविश्वासमा कमी र भावनात्मक तनाव।
कहिलेकाहीँ लिंगको संवेदनशीलतामा कमी।
नेपालमा नपुंसकताको प्रभाव (Prevalence)
नेपालमा नपुंसकताको प्रभाव (prevalence) बारे ठोस राष्ट्रव्यापी अध्ययनको अभाव छ, किनभने यो विषयमा खुलेर कुरा गर्न पुरुषहरू हिचकिचाउँछन्। तर, केही अस्पतालमा आधारित अध्ययन र अनुमानका आधारमा यो समस्या नेपाली पुरुषहरूमा उल्लेखनीय रूपमा देखिएको छ। उदाहरणका लागि:
पूर्वी नेपालको एक शिक्षण अस्पतालले गरेको अध्ययनमा ५० वर्षभन्दा माथिका मधुमेहका ४८% पुरुषमा नपुंसकता देखिएको थियो।
दक्षिण एसियाली मुलुकहरूमा नपुंसकताको उच्च जोखिम रहेको अध्ययनले नेपाल पनि यस क्षेत्रमा पर्ने भएकाले यहाँ यो समस्या बढी हुन सक्ने अनुमान छ।
सामाजिक र सांस्कृतिक कारणले पुरुषहरूले स्वास्थ्य सेवा नखोज्ने भएकाले वास्तविक प्रचलन अझ बढी हुन सक्छ।
विश्वव्यापी रूपमा हेर्दा, सन् १९९५ मा १५ करोड २० लाख पुरुषमा यो समस्या थियो भने सन् २०२५ सम्म यो संख्या ३२ करोड २० लाख पुग्ने अनुमान छ। नेपालमा पनि उमेर बढ्दै जाँदा र जीवनशैली परिवर्तन हुँदा यो समस्या बढिरहेको छ।
♥️नपुंसकताबाट बच्ने उपायहरू (Prevention)
नपुंसकता पूर्ण रूपमा रोक्न नसकिए पनि जोखिम कम गर्न सकिन्छ। यहाँ केही उपायहरू छन्:
♥️स्वस्थ जीवनशैली: नियमित व्यायाम, सन्तुलित आहार र तौल नियन्त्रण।
♥️धूम्रपान र मदिरा त्याग: रक्तसञ्चार सुधार गर्न।
♥️तनाव व्यवस्थापन: योग, ध्यान र परामर्श।
♥️नियमित स्वास्थ्य जाँच: मधुमेह, रक्तचाप र कोलेस्ट्रोल नियन्त्रण गर्न।
♥️यौन शिक्षाको पहुँच: गलत धारणा हटाउन र आत्मविश्वास बढाउन।
नपुंसकताको उपचार (Treatment)
नपुंसकताको उपचार कारणअनुसार फरक-फरक हुन्छ। यहाँ नेपालमा उपलब्ध मुख्य उपचार विधिहरू उल्लेख गरिएको छ:
💊औषधि उपचार:
PDE-5 Inhibitors: सिल्डेनाफिल (Vi**ra), टाडालाफिल (Cialis) जस्ता औषधि जसले रक्तसञ्चार बढाउँछ। यी औषधि चिकित्सकको सल्लाहमा मात्र प्रयोग गर्नुपर्छ।
💉हर्मोन थेरापी: टेस्टोस्टेरोनको कमी भएमा यो विधि प्रयोग हुन्छ।
🌿आयुर्वेदिक उपचार:
नेपालमा अश्वगन्धा, शिलाजीत, सफेद मुस्ली जस्ता जडीबुटी प्रयोग हुन्छन्।
पञ्चकर्म थेरापी र जीवनशैली परिवर्तन पनि प्रभावकारी हुन्छ।
🙉मनोवैज्ञानिक परामर्श:
तनाव, चिन्ता वा डिप्रेसनका कारण भएमा सेक्सोलोजिस्ट वा मनोचिकित्सकको सहयोग लिन सकिन्छ।
🌡️उपकरण र शल्यक्रिया:
भ्याकुम डिभाइस: लिंगमा रक्तसञ्चार बढाउन प्रयोग हुन्छ।
पेनाइल इम्प्लान्ट: गम्भीर अवस्थामा शल्यक्रिया मार्फत उपचार।
जीवनशैली परिवर्तन:
नियमित व्यायाम, स्वस्थ खानपान र निद्रा।
निष्कर्ष
नपुंसकता एक सामान्य स्वास्थ्य समस्या हो जसलाई लाज मान्नुपर्दैन। नेपालमा यो समस्याको प्रचलन बढ्दो छ, तर उचित जानकारी, स्वस्थ जीवनशैली र समयमै उपचारले यसलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ। यदि यो समस्या देखिएमा चिकित्सक वा विशेषज्ञ (युरोलोजिस्ट/सेक्सोलोजिस्ट) सँग परामर्श गर्नु उत्तम हुन्छ। सामाजिक संकोच त्यागेर खुलेर कुरा गर्नाले व्यक्तिगत जीवन र आत्मविश्वासमा सुधार आउन सक्छ।
डा. विनय कुमार
यौन परामर्शदाता
भरतपुर ,चितवन
056493811
*xeducation
*xualhealth