Dr Santosh Chhetri

27/11/2025

मिर्गौलालाई स्वस्थ राख्ने ८ तरिकाहरू (KDIGO द्वारा सिफारिस गरिएका)

1. सक्रिय रहनुहोस् (Be active): नियमित शारीरिक गतिविधिले रक्तचाप नियन्त्रण गर्न र मधुमेहको जोखिम कम गर्न मद्दत गर्छ, जुन मिर्गौला रोगका मुख्य कारणहरू हुन्।

2. स्वस्थ खाना खानुहोस् र आफ्नो तौल नियन्त्रण गर्नुहोस् (Eat healthy and control your weight): सन्तुलित आहार र स्वस्थ तौलले मधुमेह, हृदय रोग र मिर्गौला रोगको जोखिम कम गर्छ। नुन, प्रशोधित खाना र अस्वस्थ बोसो कम गर्नुहोस्।

3. नियमित रूपमा पानी पिउनुहोस् (Drink water regularly): पर्याप्त पानी पिउनाले शरीरलाई हाइड्रेटेड राख्छ र मिर्गौलालाई फोहोर पदार्थ बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ।

4. धुम्रपान छोड्नुहोस् (Quit smoking): धुम्रपानले मिर्गौलामा रक्त प्रवाह घटाउँछ र मिर्गौला रोगको जोखिम बढाउँछ।

5. पीडानाशक औषधिहरू सावधानीपूर्वक प्रयोग गर्नुहोस् (Use painkillers carefully): NSAIDs (नन्-स्टेरोइडल एन्टि-इन्फ्लेमेटरी ड्रग्स) जस्ता केही दुखाइ कम गर्ने औषधिहरूले लामो समयसम्म प्रयोग गर्दा मिर्गौलालाई हानि पुर्याउन सक्छ। आवश्यकता अनुसार मात्र र चिकित्सकको सल्लाहमा प्रयोग गर्नुहोस्।

6. रक्तचापको नियमित जाँच गर्नुहोस् र नियन्त्रण गर्नुहोस् (Check and control blood pressure regularly): उच्च रक्तचाप मिर्गौलामा क्षति पुर्याउने मुख्य कारण हो। यसलाई नियमित जाँच र औषधिको माध्यमबाट नियन्त्रण गर्नुहोस्।

7. रगतमा चिनीको मात्रा जाँच गर्नुहोस् र नियन्त्रण गर्नुहोस् (Check and control blood sugar levels): मधुमेह मिर्गौला फेल हुने प्रमुख कारण हो। यदि तपाईंलाई मधुमेह छ भने, आफ्नो रक्त शर्करा नियन्त्रणमा राख्नु महत्त्वपूर्ण छ।

8. यदि तपाईंलाई मिर्गौला रोगको जोखिम छ भने नियमित जाँच गराउनुहोस् (Get regular check-ups if you are at risk of kidney disease): यदि तपाईंलाई मधुमेह, उच्च रक्तचाप, मिर्गौला रोगको पारिवारिक इतिहास छ वा ५० वर्ष भन्दा माथि हुनुहुन्छ भने, मिर्गौलाको कार्यक्षमता जाँच गर्न नियमित परीक्षण गराउनुहोस्।

21/08/2025

मधुमेह र मिर्गौलाको सम्बन्ध:

मधुमेह (Diabetes) एक यस्तो रोग हो जसले रगतमा चिनीको मात्रा बढाउँछ। यदि यो नियन्त्रणमा राखिएन भने, यसले मिर्गौलालाई हानि पुर्‍याउन सक्छ। मधुमेहले मिर्गौलाको रोग निम्त्याउने अवस्थालाई डायबेटिक नेफ्रोप्याथी भनिन्छ। यो मधुमेहका कारण हुने मिर्गौलाको प्रमुख समस्या हो।

मधुमेहले मिर्गौलालाई कसरी असर गर्छ?
• मिर्गौलाले रगतबाट फोहोर पदार्थ र अतिरिक्त पानी छान्ने काम गर्छ।
• मधुमेहले मिर्गौलाका साना रक्तनलीहरूलाई हानि पुर्‍याउँछ, जसले गर्दा मिर्गौलाले राम्रोसँग काम गर्न सक्दैन।
• समयसँगै, मिर्गौलाको कार्यक्षमता कम हुँदै जान्छ र अन्ततः मिर्गौला फेल हुन सक्छ।

लक्षणहरू
मिर्गौलाको रोग सुरुमा लक्षणविहीन हुन सक्छ। तर, रोग बिग्रँदै गएपछि यस्ता लक्षण देखिन सक्छन्:
• खुट्टा, गोडा वा अनुहार सुन्निने
• उच्च रक्तचाप
• धेरै थकान वा कमजोरी
• पिसाबमा समस्या (जस्तै, कम पिसाब वा पिसाबमा प्रोटिन)
• हड्डी कमजोर हुने

जाँच र निदान
• पिसाब जाँच: पिसाबमा प्रोटिन (अल्बुमिन) को मात्रा जाँचिन्छ। यो मिर्गौलाको समस्याको प्रारम्भिक संकेत हुन सक्छ।
• रगत जाँच: क्रिएटिनिन र युरिया स्तर जाँचेर मिर्गौलाको कार्यक्षमता पत्ता लगाइन्छ।
• मधुमेह भएका व्यक्तिहरूले नियमित रूपमा यी जाँचहरू गराउनुपर्छ।

रोकथाम र व्यवस्थापन

1. रक्तचाप र चिनी नियन्त्रण: मधुमेह र उच्च रक्तचाप नियन्त्रणमा राख्नु मिर्गौला जोगाउन महत्त्वपूर्ण छ।
2. स्वस्थ जीवनशैली:
• सन्तुलित खानपान (कम नुन, कम चिनी, कम चिल्लो)
• नियमित व्यायाम
• धूमपान र मदिरा त्याग्ने
3. नियमित जाँच: मधुमेह भएका व्यक्तिले वर्षमा कम्तीमा एकपटक मिर्गौलाको जाँच गराउनुपर्छ।
4. औषधि: डाक्टरको सल्लाहअनुसार मधुमेह र रक्तचाप नियन्त्रण गर्ने औषधिहरू खाने।

मधुमेहले मिर्गौलालाई हानि पुग्ने जोखिम कसलाई बढी हुन्छ?

• लामो समयदेखि मधुमेह भएका व्यक्ति
• रक्तचाप उच्च भएका व्यक्ति
• धूमपान गर्ने वा अस्वस्थ जीवनशैली अपनाउने व्यक्ति
• पारिवारिक इतिहासमा मिर्गौलाको रोग भएका व्यक्ति
के गर्ने?

यदि तपाईंलाई मधुमेह छ भने, नियमित रूपमा डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्।
• मिर्गौलाको स्वास्थ्य जाँच गर्न नभुल्नुहोस्।
• स्वस्थ खानपान र जीवनशैली अपनाउनुहोस्।

नोट: यो जानकारी जनचेतनाका लागि हो। मधुमेह वा मिर्गौलासम्बन्धी कुनै समस्या भएमा तुरुन्त डाक्टरसँग सम्पर्क गर्नुहोस्। व्यक्तिगत जानकारी साझा नगर्नुहोस्।

20/08/2025

नयाँ ACC/AHA (अमेरिकन कलेज अफ कार्डियोलोजी/अमेरिकन हार्ट एसोसिएसन) उच्च रक्तचाप सम्बन्धी दिशानिर्देश २०२५ को सरल नेपालीमा १० बुँदामा सारांश:

1. उच्च रक्तचापको नयाँ परिभाषा: रक्तचाप १३०/८० mmHg वा माथि भए स्टेज १ हाइपरटेन्सन मानिन्छ। सामान्य रक्तचाप १२०/८० mmHg भन्दा कम हो।

2. रोकथाममा जोड: स्वस्थ खाना (जस्तै ड्यास डाइट), कम नुन, नियमित व्यायाम, तौल नियन्त्रण र तनाव व्यवस्थापनबाट रक्तचाप कम गर्न सकिन्छ।

3. प्रारम्भिक उपचार: रक्तचाप १३०/८० mmHg पुगेमा, मुटु रोग, मधुमेह, वा मिर्गौलाको समस्या भएकाहरूलाई औषधि सुरु गर्न सिफारिस गरिन्छ।

4. गर्भावस्थामा रक्तचाप: गर्भवती महिलामा रक्तचाप १४०/९० mmHg वा माथि भए औषधि प्रयोग गर्नुपर्छ, जसले जटिलता कम गर्छ।

5. प्रयोगशाला जाँच: उच्च रक्तचाप भएका सबैको पिसाबमा अल्बुमिन र क्रिएटिनिनको अनुपात जाँच्नुपर्छ, जुन पहिले वैकल्पिक थियो।

6. टोलीमा आधारित हेरचाह: डाक्टर, नर्स, र फार्मासिस्ट मिलेर बिरामीको रक्तचाप नियन्त्रण गर्नुपर्छ। घरमा रक्तचाप नाप्ने उपकरण प्रयोग गर्न प्रोत्साहन।

7. प्रतिरोधी हाइपरटेन्सन: यदि ३–४ औषधि प्रयोग गर्दा पनि रक्तचाप नियन्त्रण नभए, विशेषज्ञसँग सल्लाह लिनुपर्छ।

8. रेनल डिनर्भेसन: औषधिले काम नगरेमा, विशेष अवस्थामा रेनल डिनर्भेसन (रेनल धमनीको नसा नियन्त्रण गर्ने प्रक्रिया) विचार गर्न सकिन्छ।

9. मस्तिष्क स्वास्थ्य: उच्च रक्तचापले डिमेन्सिया (बिर्सने रोग) को जोखिम बढाउँछ। रक्तचाप नियन्त्रणले यो जोखिम कम गर्छ।

10. PREVENT जोखिम गणना: १० वर्षमा मुटु रोगको जोखिम गणना गर्न PREVENT क्याल्कुलेटर प्रयोग गर्न सिफारिस, जसले उपचारको निर्णयमा मद्दत गर्छ।

यो दिशानिर्देशले नेपाली जनताले स्वस्थ जीवनशैली अपनाएर र प्रारम्भिक उपचार गरेर रक्तचाप नियन्त्रण गर्न र मुटु, मिर्गौला, र मस्तिष्कको स्वास्थ्य जोगाउन प्रोत्साहन गर्छ।

18/08/2025

18/08/2025

मिर्गौला स्वास्थ्य जोगाउन ABCDE दृष्टिकोणले
• A अल्बुमिनुरिया (पिसाब परीक्षण)
• B रक्तचाप
• C कोलेस्ट्रोल (रगत परीक्षण)
• D डायबेटिज मेलिटस (रगत परीक्षण)
• E अनुमानित ग्लोमेरुलर फिल्ट्रेसन दर (eGFR) (रगत परीक्षण)

आफ़नो डाक्टरलाई सोधनुहोस!!

• A मेरो अल्बुमिनुरिया (पिसाबमा अल्बुमिन) के हो?
• B मेरो रक्तचाप कति हो?
• C मेरो कोलेस्ट्रोल कति हो?
• D म डायबेटिक हो कि होइन?
• E मेरो मिर्गौला फंक्सन (eGFR) कति हो?

10/07/2025

गुरु पूर्णिमाको हार्दिक शुभकामना!
ज्ञान, प्रकाश र आशीर्वाद दिने हाम्रा गुरुहरूप्रति सम्मान र कृतज्ञता व्यक्त गर्दछौं।
यस पवित्र अवसरले तपाईंको जीवनमा अनन्त शान्ति, सफलता र आत्मिक उन्नति ल्याओस्।

24/06/2024

I am excited to be in Team HAMS, apply my expertise in kidney health to provide compassionate care, innovate treatment strategies, and collaborate with colleagues to enhance patient outcomes and quality of life.

Please visit Nephrology OPD for preventive and curative issues related to Kidney and Renal transplantation from 8:30 to 12:30.

03/04/2024

Admit a person, not a diagnosis.
Treat patient, not a disease.

Recognize that medicine may be finite, but kindness and empathy are limitless.

14/03/2024

Please know your following important numbers if you are over 40 years or Diabetic or Hypertensive or Smoker or Overweight or have family history of Kidney or Heart Disease:

1. BMI
2. Blood pressure
3. Fasting Blood Sugar
4. Creatinine
5. Urine RE

Meet your Doctor for your guidance at your ease

# Prevention is main key

# Early detection is another key!!

Feel free to visit for Nephrology Consultation on World kidney Day 2024!! at KIST Medical College!!

13/03/2024

Giggling after 50th Successful Renal Transplant Surgery of 2080 at KIST with The Master himself Narayan Bhusal on the eve of World Kidney Day 2024