06/10/2020
फिजियोथेरापी (भौतिक चिकित्सा) एक
चिनारी
फिजीयो + थेरापी दुई अलग शब्द मिलेर
फिजियोथरापी बनेको हुन्छ जसको अर्थ फिजियो अर्थात
शरिर र थेरापी अर्थात उपचार मानिन्छ । सामान्य
अर्थमा शारिरीक उपचारलाई फिजियोथेरापी भनिन्छ ।
फिजीयोथेरापी (भौतीक चिकित्सा) एक प्रमुख स्वास्थ्य
सेवा हो । जसले शारिरीक क्षति, कमी कमजोरी र
अपाङ्गतालाई कम गर्छ, साथै व्यक्तिको दैनिक
क्रियाकलाप सहज गर्दै गुणस्तरीय स्वस्थ्य जीवनयापन गर्न
प्रोत्साहन गर्दछ ।
४६० BC मा हिप्पोक्रेट्स र ग्यालिनसले manual
therapy, hydrotherapy को सुरुवात गरेका थिए ।
समयको परिवर्तन सँगै भौतिक
चिकित्साको रुपमा विर्कसित भयो ।
फिजीयोथेरापी विगत ४–५ वर्ष देखी हामी माझ
अत्याधिक प्रभाभकारी र लोकप्रिय उपचार
पद्घति बनेको छ । फिजियोथेरापीमा विभिन्न
प्रकारका व्यायाम र विधुतिय उपकरणको प्रयोग गरेर धेरै
प्रकारका विरामीहरुलाई पूर्ण उपचार गरिन्छ । शारिरीक
तथा मानसिक रुपले अशक्त व्यक्तिलाई सामान्य जीवन
तर्फ फर्काउन भौतिक चिकित्साको महत्वपूर्ण योगदान
रहन्छ ।
फिजियोथेरापीका उपचार पद्घति
उपचारात्मक व्यायाम (Therapeutic exercise) :
विभिन्न प्रकारका व्यायाम द्वारा उपचार गरिन्छ ।
जस्तै Active व्यायाम, Passive व्यायाम, Resistance
व्यायाम, Stetching व्यायाम,
Mobilization and manipulation.
उपचारात्मक मालिस (Therapeutic massage) :
विभिन्न प्रकारका मालीस द्वारा उपचार गरिन्छ ।
Kneeding, rolling, effurage.
विधुतीय उपचार (Electro therapy) : विभिन्न
प्रकारका विधुतीय तरंगहरु, विकिरणहरु चुम्बक, ध्वनी,
प्रकाश आदिबाट उपचार गरिन्छ । TENS, IFT, UST, IR,
UR etc.
अन्य उपचार (Other therapy) : विभिन्न प्रकारका ताप
र चिसोबाट उपचार Paraffin wax, Hydroculator,
Diathermy, Ice pack.
फिजियोथेरापीले के के गर्दछ ?
Restore physical function शारिरीक क्रियाकलाप
पुर्नस्थापना गर्दछ ।
Improve Mobilityशारीरिक हिँडडुल सुधार गर्दछ ।
Relieve pain दुखाइलाई कम गर्दछ ।
Prevent deformity अङ्गविकृतीलाई कम गर्दछ ।
Limit permanent disabilities अपाङ्गतालाई कम गर्दछ
।
कस्ता रोगहरुमा फिजियोथेरापी उपयोग हुन्छ ?
हाड जोर्नीको समस्या
अपरेसन पछि आउने जोर्नीको अकडन
खेलबाट हुने चोटपटक
बाथ रोग
अङ्ग छेदन
हड्डी खिइने, पलाउने, कमजोर हुने आदि ।
स्नायु सम्बन्धी समस्या
Cerebral Palsy
Paralysis : शारिरीक अङ्ग कमजोर हुनु ।
Poor balance :शारिरीक सन्तुलन कम हुनु ।
Spinal cord injury : मेरुदण्डमा लागेको चोट ।
Parkinson's disease
Stroke : पक्षघात
नशा च्यापिएको, खुम्चीएको (Stenosis, PIVD)
मुख बाँगिने (Bell's Palsy)
श्वास प्रश्वास रोग
श्वास प्रश्वासमा देखा पर्ने समस्या
खकार निस्कासन गर्न ।
हृदयघातबाट सुधार भएको लागि ।
बाल रोग
Spinal Bifida
Cerebral palsy
Torticollis :गर्धन बाँगिने ।
वृद्घावस्थाको समस्या
बाथरोग
हड्डी खिइने, कमजोर, पलाउनु ।
शारिरीक सन्तुलन सम्बन्धी समस्या ।
Alzheimer's disease
मांसपेशी, स्नायुहरु खुम्चिनु ।
दुखाई
सबै प्रकारका हड्डी, मांसपेशी, स्नायुको दुखाइहरुलाई
कम गरिन्छ ।
