08/06/2025
🧠 ZABURZENIA ODŻYWIANIA U DZIECI I MŁODZIEŻY
Współcześnie jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych na świecie jest nadmierna masa ciała, która odpowiada nie tylko za szereg konsekwencji natury somatycznej, ale także stanowi jedną z przyczyn zaburzeń odżywiania wśród dzieci i młodzieży w Polsce.
❓ Czym są zaburzenia odżywiania?
To poważne problemy zdrowia psychicznego, które dotyczą relacji z jedzeniem, obrazem ciała i emocjami. To nieprawidłowe zachowania żywieniowe oraz zachowania koncentrujące się na kontroli masy ciała oraz jej celowej utracie Osoby zmagające się z nimi mogą jeść zbyt mało, zbyt dużo, w sposób kompulsywny lub próbować „naprawiać” to, co zjadły, np. prowokując wymioty czy nadmiernie ćwicząc.
Zaburzenia te są często niezauważalne na pierwszy rzut oka – osoby chorujące potrafią świetnie je ukrywać, a nawet funkcjonować „normalnie” przez długi czas.
Wśród nich wymieniamy między innymi:
• Anoreksja (jadłowstręt psychiczny)- drastyczne ograniczanie jedzenia, obsesyjna chęć bycia coraz szczuplejszym, lęk przed przybraniem na wadze, nawet przy wychudzeniu
• Bulimia (żarłoczność psychiczna)- napady objadania się (często w ukryciu), prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających, uczucie wstydu i winy
• Zespół kompulsywnego objadania się (BED) - jedzenie dużych ilości w krótkim czasie, bez kontroli, brak „naprawczego” zachowania jak w bulimii, często prowadzi do nadwagi, depresji, izolacji
• Ortoreksja (obsesja na punkcie zdrowego jedzenia) - obsesyjne kontrolowanie jakości spożywanego jedzenia, z koncentracją na zdrowe i “właściwe” produkty, lęk przed „złym” jedzeniem
❓Co leży u podłoża zaburzeń odżywiania?
Choć zaburzenia odżywiania dotyczą jedzenia i ciała, problem leży głębiej – w psychice. Do najczęstszych przyczyn należą:
• niskie poczucie własnej wartości
• presja społeczna (np. by być szczupłym, „idealnym”)
• krytyka wyglądu w rodzinie lub wśród rówieśników
• problemy z wyrażaniem emocji – jedzenie staje się narzędziem regulacji nastroju
Nastolatkowie coraz częściej stosują niekonwencjonalne oraz niebezpieczne w skutkach sposoby redukcji masy ciała. Badania przeprowadzone wśród polskich adolescentów wskazują, iż ponad 30% z nich stosuje różne metody odchudzania, natomiast aż 50% nastolatków jest niezadowolonych z wyglądu własnego ciała. Zaburzenia odżywiania stanowią istotny problem zdrowotny, który każdego roku przybiera na swojej sile, zwłaszcza wśród młodzieży. Dane statystyczne ukazują, że odsetek zachorowań na anoreksję oraz bulimię wzrósł blisko 10-krotnie w ciągu ostatnich 40 lat.
Zaburzenia odżywiania mogą prowadzić do:
❌ poważnych problemów zdrowotnych
❌ trudności emocjonalnych i społecznych
❌ w skrajnych przypadkach – zagrożenia życia
‼️Zaburzenia odżywiania są trudne, ale w pełni możliwe do leczenia. Wymagają zaangażowania psychologa, psychiatry, dietetyka i często – całej rodziny. Im wcześniejsza interwencja, tym większe szanse na powrót do zdrowia‼️