10/04/2025
Normy żywienia 2024
Normy żywienia zajmują szczególne miejsce w nauce o żywieniu człowieka. Mają szerokie zastosowanie w praktyce oraz stanowią punkt wyjścia do dalszych badań.
Normy określają jaka ilość energii oraz niezbędnych składników odżywczych, zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, jest wystarczająca do zaspokojenia zapotrzebowania organizmu praktycznie wszystkich osób zdrowych w populacji. Wyrażone są w przeliczeniu na jedną osobę na dobę. Uwzględniają różnice w zapotrzebowaniu organizmu zależne od wieku, płci, stanu fizjologicznego, aktywności fizycznej oraz masy ciała.
Dieta zgodna z normami ma zapobiegać chorobom wynikającym z niedoboru energii i składników odżywczych, a także szkodliwym skutkom ich nadmiernego spożycia.
Opracowywaniem norm żywienia zajmują się eksperci wielu uznanych instytucji, m.in. Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). W Polsce takie prace prowadzone są przez ekspertów Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego.
Ciągły rozwój nauki o żywieniu człowieka sprawia, że istnieje potrzeba systematycznej aktualizacji norm. Nowelizacja norm dla populacji Polski i ich upowszechnianie są istotnym elementem działań realizowanych w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025.
Obecne wydanie norm stanowi kolejny etap prac nad ich aktualizacją. Normy dla populacji Polski uwzględniają zalecenia m.in. ekspertów EFSA, National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine ze Stanów Zjednoczonych oraz wyniki najnowszych badań krajowych i zagranicznych.
Najważniejszą zmianą w porównaniu do norm z 2020 r. jest aktualizacja norm na energię i białko. Zmieniły się normy na tłuszcz określone w g/osobę/dobę. Znowelizowane zostały normy na biotynę oraz normy na jod dla niemowląt. Ponadto przedstawiono wyniki najnowszych prac EFSA dotyczących górnych tolerowanych poziomów spożycia (UL).
Monografia, którą Państwu udostępniamy, będzie przydatna przy prowadzeniu badań naukowych, w kształceniu studentów uniwersytetów medycznych, przyrodniczych, rolniczych i innych szkół z kierunkami związanymi z nauką o żywieniu człowieka oraz przy planowaniu działań mających na celu poprawę zdrowia Polaków. Powinna też być pomocna w pracy lekarzy, dietetyków oraz osób planujących żywienie zbiorowe. Zachęcamy jednak, żeby zajrzał do niej każdy, kto interesuje się zdrowym żywieniem. Na pewno znajdzie tam informacje, które go zaciekawią i ułatwią stosowanie zaleceń żywieniowych w praktyce.
Zachęcamy do pobrania tej publikacji i zapoznania się z nią.
