29/08/2025
Dlaczego dorosły mózg wciąż się uczy❓ Klucz to neuroplastyczność
ℹ️ Mózg potrafi się zmieniać przez całe życie – nawet po 60., 70., czy 90. roku życia. Nowe połączenia powstają dzięki stymulacji i powtarzaniu.
ℹ️Ruch to mózg w formie – np. regularne spacery czy ćwiczenia aerobowe zwiększają objętość hipokampu i wspierają procesy pamięciowe.
ℹ️ Stymulujące otoczenie buduje rezerwę poznawczą – edukacja, zadania angażujące umysł oraz aktywności społeczne opóźniają efekty starzenia.
ℹ️ Trening mózgu działa – programy opracowane przez neurobiologów pokazują, że dorosły mózg ma realne możliwości adaptacyjne.
ℹ️ Dwujęzyczność to praktyczna korzyść – osoby mówiące w dwóch językach starzeją się lepiej poznawczo i później doświadczają objawów demencji.
‼️ Wniosek: Dorosły mózg jest jak mięsień — im bardziej go wykorzystujesz (ruch, wyzwania, nauka), tym silniejszy staje się!
Co dzieje się po udarze❓
ℹ️ Udar niszczy część tkanki mózgowej – w zależności od miejsca, może to być mowa, pamięć, ruch czy emocje.
ℹ️Co do zasady uszkodzone neurony już się nie zregenerują, ale… inne obszary mózgu mogą przejąć ich funkcje. To właśnie neuroplastyczność po udarze pozwala na powolne odzyskiwanie utraconych umiejętności.
Dlaczego jest to możliwe❓
ℹ️Tworzenie nowych połączeń – neurony w sąsiedztwie uszkodzonego obszaru zaczynają budować nowe sieci, aby kompensować straty.
ℹ️ Reorganizacja funkcjonalna – jeśli np. ośrodek mowy w lewej półkuli został uszkodzony, prawa półkula może częściowo przejąć jego funkcje.
ℹ️ Uczenie się przez działanie – aktywne ćwiczenia (mowy, ruchu, pamięci) „wymuszają” na mózgu poszukiwanie alternatywnych ścieżek.
📚 Dowody naukowe
ℹ️ Badania pokazują, że intensywna rehabilitacja mowy i ruchu znacząco poprawia funkcjonowanie pacjentów po udarze, nawet jeśli rozpoczęta jest później (np. po kilku miesiącach).
ℹ️W jednym z badań wykazano, że terapia intensywna (tzw. CIAT – Constraint-Induced Aphasia Therapy), oparta na zasadach immersji, daje znaczące efekty w poprawie komunikacji nawet wiele miesięcy po udarze.
ℹ️ Ćwiczenia fizyczne również wspierają powrót do sprawności – poprawiają ukrwienie, zwiększają wydzielanie BDNF (białka wspierającego uczenie się i plastyczność).
ℹ️ https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10741468/?utm_source=chatgpt.com
ℹ️ https://mcpress.mayoclinic.org/healthy-aging/the-power-of-neuroplasticity-how-your-brain-adapts-and-grows-as-you-age/?utm_source=chatgpt.com
Warszawa. Neurologopeda i Logopeda Kliniczny dla dorosłych. Specjalistka w zakresie terapii logopedycznej osób dorosłych z afazją, dyzartrią, dysfagią i innymi. Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.