08/07/2025
Grzyby – nie tylko dla smaku, ale i dla zdrowia!
Przez wiele lat grzyby traktowano głównie jako dodatek kulinarny – ceniono je przede wszystkim za wyjątkowy smak i aromat, aczkolwiek uważano, że nie mają większego znaczenia odżywczego.
Dziś jednak wiemy, że grzyby to coś więcej niż tylko smaczny składnik diety. Coraz więcej badań wskazuje na ich cenne właściwości zdrowotne i wartości odżywcze.
✅Zawartość białka (bywają nazywane "mięsem lasu")
Czyni je wartościowym składnikiem diety, zwłaszcza dla wegetarian i wegan. Grzyby świeże zawierają przeciętnie od 1,5 do 3,6% białka, natomiast w suszach grzybowych zawartość tego składnika waha się od 10 do 40%!
Grzyby warto łączyć z produktami zbożowymi (grzyby zawierają sporo lizyny, której mało jest w pozostałych produktach, a zwłaszcza w produktach zbożowych).
✅ Niska kaloryczność i dużo błonnika
To idealny produkt dla osób dbających o linię – są sycące, a przy tym mają niewiele kalorii (zawierają dużo wody). Zawarty w nich błonnik reguluje proces trawienia i działa korzystnie na florę bakteryjną jelit.
✅ Bogactwo witamin i minerałów
Grzyby dostarczają witamin z grupy B (zwłaszcza B2, B3 i B5), a także potasu, fosforu, miedzi i selenu. Niektóre gatunki (np. pieczarki wystawione na działanie słońca) mogą być też źródłem witaminy D. Gatunki o zabarwieniu żółto-pomarańczowym, na przykład kurki, są źródłem beta-karotenu.
✅ Związki bioaktywne i działanie prozdrowotne
Biologicznie aktywne związki obecne w grzybach (beta-glukany, chitosany, polifenole i in.) wykazują działanie immunostymulujące, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, hipoglikemiczne i antyoksydacyjne.
Wykazano, że spożywanie grzybów wpływa na absorpcję cholesterolu z diety, powodując obniżenie we krwi stężenia cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL (zwanej potocznie złym cholesterolem).
Mimo wielu zalet, grzyby są pokarmem ciężkostrawnym i długo zalegającym w przewodzie pokarmowym, zwłaszcza dla dzieci, osób starszych i z problemami trawiennymi.
Zbieranie grzybów to przyjemność, ale również duża odpowiedzialność. Nie każdy grzyb jadalny da się łatwo odróżnić od trującego – często różni je tylko jeden szczegół. Dlatego grzyby powinny zbierać wyłącznie osoby, które mają odpowiednią wiedzę i potrafią rozpoznać gatunki bez żadnych wątpliwości!
🔸 Zbieraj tylko te grzyby co do których nie masz żadnych wątpliwości.
🔸 Jeśli nie jesteś pewien – nie zbieraj i nie jedz!
🔸 Możesz skorzystać z porady grzyboznawcy, np. w sanepidzie.
🔸 Unikaj zbierania grzybów w pobliżu dróg i zakładów przemysłowych – mogą wchłaniać metale ciężkie i inne zanieczyszczenia.
Uwaga! Zbieranie grzybów do folii lub plastikowych wiaderek sprzyja ich zaparzaniu się, w efekcie czego mogą powstawać substancje trujące.
