28/07/2024
Czy bezpośrednia przezczaszkowa stymulacja prądowa (tDCS) może
zmniejszać ból?
Metody neuromodulacji są obiecującym uzupełnieniem leczenia bólu przewlekłego, szczególnie w przypadku dolegliwości bólowych, opornych na inne metody leczenia. Trudności w terapii mogą wynikać z reorganizacji w obrębie kory mózgu odpowiedzialnej za powstawanie bólu. Metody, które pozwalają modyfikować funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego, mogą stanowić przydatne narzędzie w leczeniu bólu. Jak wynika
z licznych publikacji, zastosowanie przezczaszkowej stymulacji prądowej (tDCS) w leczeniu różnych zespołów bólu przewlekłego przynosi obiecujące wyniki. Badania fizjologiczne przeprowadzone w czasie stymulacji wskazują na wielokierunkowy mechanizm działania tDCS. W technice tej wykorzystywany jest słaby prąd stały, powodujący jedynie polaryzację i umiarkowaną zmianę stopnia wzbudzenia kory położonej pod miejscem przyłożenia
elektrody stymulującej. Dodatnia stymulacja anodowa zwiększa poziom wzbudzenia, a stymulacja katodowa powoduje hamowanie wzbudzenia. Potwierdzono możliwość oddziaływania tDCS poprzez system opioidergiczny, poprzez napięciowo zależne kanały sodowe, receptory dopaminergiczne D2, receptory serotoninergiczne
(5-HT). Zaobserwowano także, że po stymulacji przezczaszkowej dochodzi do aktywacji receptora NMDA.
Skuteczność przezczaszkowej stymulacji prądowej potwierdzono miedzy innymi w badaniach prowadzonych u pacjentów z bólem ośrodkowym po udarze, po urazie rdzenia kręgowego, bólu trzewnym, zespołach bólu wielomiejscowego (CRPS), migrenowym bólu głowy, fibromialgii, bólu fantomowym. W zespołach
tych stosowanie stymulacji prądem o natężeniu 2 mA w okolicy kory motorycznej powodowało istotne zmniejszenie natężenia bólu po wykonanej serii zabiegów. Podejmowane są także próby zastosowania tDCS w leczeniu bólu ostrego. W publikowanych badaniach dotyczących tej metody leczenia nie obserwowano
żadnych poważnych objawów niepożądanych.
Medycyna Paliatywna w Praktyce 2015; 9, 1: 16–22
Słowa kluczowe: ból przewlekły, reorganizacja korowa, neuromodulacja, przezczaszkowa stymulacja
prądowa