
12/08/2025
📚 Sposób na trudne dziecko – moje refleksje po latach
👩👩👦 Przy okazji rozmowy z innymi mamami wypłynął temat książki "Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna " autorstwa Agnieszki Pisuli i Artura Kołakowskiego. Polecono mi ją kilka lat temu jako świetny poradnik z praktycznymi metodami pracy, gdy dziecko przejawia trudne zachowania.
📖 Kupiłam. Przeczytałam. I… odłożyłam na półkę.
Z tamtej pierwszej lektury najbardziej zapamiętałam zdanie:
„Przytulam tylko dzieci, które noszą kapcie.”
❓ Czy brak kapci na stopach to już trudne zachowanie?
❓ Czy przytulenie ma być nagrodą za posłuszeństwo?
❓ Czy to znaczy, że bez kapci jesteś „be” i mama cię nie przytuli?
Wtedy książka zostawiła mi w głowie obraz surowego rodzica z garścią żetonów:
💡 – grzeczny? Masz żetonik albo mama przytuli.
💡 – niegrzeczny? Idziesz do nudnego miejsca, siedzisz i płaczesz, aż zrozumiesz.
💡 No dobrze, ale czym właściwie jest zachowanie?
Pomaga w tym tzw. test martwego człowieka. Zasada jest prosta: jeśli coś może zrobić martwy człowiek – to nie jest zachowanie.
✔️ Leżenie bez ruchu
✔️ Milczenie
✔️ Brak uwagi
❌ Wstanie z krzesła
❌ Rozmowa
❌ Gra w koszykówkę, czytanie, pisanie
👀 I właśnie takie czynności – możliwe do zaobserwowania – nazywamy zachowaniami. Mogą to być: chodzenie, pisanie, czytanie, jedzenie, patrzenie na innych, śpiewanie czy zabieranie głosu w klasie.
🔄 Po latach wróciłam do tej książki, już z perspektywy osoby, która trochę głębiej zna temat.
Co uważam teraz?
💭 Nadal brakuje mi w niej spojrzenia na uczucia, emocje, relacje rodzinne, cechy osobowości czy kwestie sensoryczne.
✅ Pewne techniki można jednak zaczerpnąć – zwłaszcza że książka wciąż jest polecana przez wielu psychologów.
👍 Duży plus to podkreślanie roli chwalenia – za poprawę, a nie za ideał. Chwalenie motywuje, buduje samoocenę i utrwala pozytywne zachowania.
🔥 Z dużą ciekawością przeczytałam rozdział o dziecięcych wybuchach złości. Cenne jest zwrócenie uwagi na to, co dzieje się po wybuchu – czy reakcja dorosłych daje dziecku dodatkowych korzyści?
Podoba mi się też pomysł wspólnego stworzenia z dzieckiem „kodeksu złości” – jasnych zasad, co w złości wolno, a czego nie.
📂 Ostatni rozdział – z materiałami do pracy z dzieckiem – to praktyczny bonus dla rodziców.
📌 Cytaty, które warto zapamiętać z tej książki:
💬 "Twoje dziecko przez cały czas obserwuje, jak reagujesz, kiedy jesteś sfrustrowany, jak radzisz sobie z trudnymi sytuacjami czy jak rozwiązujesz konflikty z innymi ludźmi.”
💬 "Zarówno brak pomocy, jak i nadmierne wsparcie powodują, że dziecko nie uczy się nowych zachowań. "
💬 "Aby w miejsce niepożądanej sekwencji zachowań nauczyć dziecko czegoś nowego, najpierw sami musimy zmienić swoje postępowanie."
💬 "Warto pamiętać, że to, co dla nas jest oczywiste, dla dziecka wcale takie być nie musi."
💬 "Dzieci, nastolatki i dorośli najchętniej zdobywaliby pozytywną uwagę otoczenia, jednak jeśli jest to niemożliwe, starają się skupić na sobie uwagę negatywną (kazanie, rozmowa na poważny temat, nagana nauczyciela)."
💬 "Zarówno pozytywna, jak i negatywna uwaga jest dla dzieci bardziej nagradzająca niż brak uwagi dorosłego."
Techniki behawioralne, metody, sprawdzone strategie wierzę, że mogą być pomocne. Nigdy jednak nie będą radykalną behawiorystką.
Bo – jak pisał Antoine de Saint-Exupéry –
„Dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu.” ❤️🩷🧡💜