08/02/2024
Drogi nauczycielu.
Proszę, nie bój się opisywać trudności dziecka i zgłaszać rodzicom niepokoju dotyczącego jego rozwoju. Mam wiele przykładów szybkich reakcji, klarownego opisu nietypowych lub zwracających uwagę zachowań dzieci, które przyniosły szybką interwencję.
Często przekazaniu takich informacji towarzyszy lęk. Oczywiście, to nic miłego usłyszeć, że ktoś jest zaniepokojony zachowaniem lub rozwojem dziecka. Rodzic natomiast często nie ma porównania w odniesieniu do normy rozwojowej lub przyjmuje postawę wyparcia, racjonalizuje, tłumaczy i szuka podobnych zachowań w otoczeniu.
Bywa, że reaguje złością lub agresją.
Jeżeli nie dostanie takiej informacji wprost, może jeszcze przez kilka lat nie skonfrontować się z problemem, przez co opóźnić diagnozę.
Warto zaznaczyć, jakie zachowania niepokoją (wymienię tylko kilka przykładów, pamiętajmy, że pojedynczy objaw nie świadczy o tym, że ktoś jest w spektrum autyzmu), np. chodzenie na palcach, nietypowe ruchy, pozycje ciała, nietypowa jakość kontaktu wzrokowego (może być zbyt intensywny lub zbyt słaby), ekspresji mimicznej czy gestykulacji. Niechęć do zmian, powtarzalne zabawy (szeregowanie, wprowadzanie przedmiotów w ruch wirowy, powtarzalna, długotrwała zabawa), niechęć do nawiązywania interakcji w grupie, objawy przypominające mutyzm wybiórczy, nieumiejętność komunikowania swoich potrzeb lub nasilone zainteresowanie wybraną tematyką (nie tylko kosmosem, pociągami czy autobusami). Fascynacją mogą być Pokemony, kocyki, jednorożce, kotki, pieski, stwory z głębin, śmieciarki, rury, klocki Lego, gry komputerowe, literki, cyferki, liczenie, postaci z bajek…. Może niepokoić brak dzielenia nawiązywania wspólnego pola uwagi, pokazywania przedmiotów innym osobom, dzielenia zainteresowania. Warto zwracać uwagę na dziecko, które zbyt spoufala się z nauczycielami i preferuje towarzystwo osób dorosłych od rówieśników. Obserwujmy dziecko, które przeżywa nadmierny lęk, ma wybiórczość pokarmową (skupiam się na dzieciach w okresie żłobkowym i przedszkolnym) lub silne nadwrażliwości sensoryczne (szczególnie słuchową-reaguje lękiem, zasłania uszy w reakcji na niektóre odgłosy i dotykową-ma ulubione ubrania/faktury, a z tego samego kompletu bielizny do noszenia nadają się jedne majtki i jedne skarpetki).
Nietypowych zachowań jest wiele, są one w różnym stopniu nasilone, często skrajne.
Jako rodzic, wolałabym o problemach dziecka dowiedzieć się wcześniej niż później.
Co zrobi z taką informacją rodzic zależy od niego.
W przyszłości nie będzie mógł powiedzieć, że nikt nie zgłaszał trudności w funkcjonowaniu dziecka.
Dziękuję Ci Uważny i przede wszystkim Odważny Nauczycielu.
