20/08/2025
Czy wiesz, że organizmy są jak akumulatory?
Skupię się tutaj na organizmie konia, który – rzecz jasna – funkcjonuje bardzo podobnie do innych żywych organizmów.
Żywienie konia to jedno, a karmienie to drugie. Karmienie to podawanie posiłków, najlepiej w zaplanowany sposób, zgodnie z ustaleniami dotyczącymi żywienia.
Racjonalne żywienie polega na utrzymaniu konia w odpowiedniej kondycji – ani go nie głodzić, ani nie tuczyć – tak, aby zachować jego dobrostan. Zapotrzebowanie konia na składniki pokarmowe zależy od wysiłku, jaki wykonuje. Dzielimy je na zapotrzebowanie bytowe i produkcyjne.
Zapotrzebowanie bytowe to te składniki, które pozwalają koniowi przeżyć i utrzymać odpowiednią kondycję. Jeśli koń jest zdrowy i przede wszystkim ma zadbane uzębienie, jego zapotrzebowanie bytowe w okresie, gdy temperatury nie spadają poniżej ok. –15°C, jest w pełni pokrywane paszami objętościowymi, w tym zielonką.
* W zależności od wieku, rasy oraz rodzaju wykonywanej pracy, zapotrzebowanie na pasze energetyczne może być bardzo różne.
Opieka nad koniem jest tym lepsza, im więcej o nim wiemy. Zawsze zalecam konsultację z weterynarzem i diagnozowanie zwierzęcia, jeśli pojawiają się ku temu powody.
Ustalając żywienie konia, należy w pierwszej kolejności wykluczyć problemy zdrowotne, takie jak:
* problemy z uzębieniem,
* schorzenia gastryczne (wrzody żołądka, nadżerki, problemy z trzustką itp.), zapiaszczenie, zarobaczenie,
* choroby nowotworowe, oddechowe, układu krążenia,
* alergie.
Zęby! 🦷
Mają ogromny wpływ na całokształt zdrowia konia. Czy już wiesz, dlaczego „darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby”? To właśnie od nich zależy, w jaki sposób koń pobiera paszę, szczególnie objętościową. To, jak żuje i miesza ją ze śliną, w której znajdują się enzymy trawienne, decyduje o tym, co trafia do żołądka. Dalej pokarm rozkładany jest w jelitach.
Ogromne znaczenie mają także bakterie układu pokarmowego, które są naturalną częścią organizmu – to dzięki nim koń w dużej mierze pobiera białko.
Jeżeli chcesz opasać konia, który jest chudszy, zadbaj o jego zdrowie (jak wyżej), a następnie zapewnij mu całodobowy dostęp do naturalnej łąki i siana oraz – co niezwykle ważne – swobodę ruchu.
W okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną, w zależności od kondycji konia, należy dokarmiać go sianem i innymi paszami objętościowymi. Warto wówczas podawać również pasze okopowe (marchew, buraki) oraz owoce (np. jabłka).
Jeżeli koń jest chory, jego żywienie wymaga szczególnej uwagi i powinno zostać dostosowane do stanu zdrowia – często konieczne jest przejście na dietę specjalistyczną.
Praca fizyczna(np. użytkowanie wierzchowe lub zaprzęgowe), a także produkcja mleka, powodują zwiększone zapotrzebowanie na energię. W takim przypadku żywienie ustala się na podstawie zapotrzebowania energetycznego konkretnego osobnika – w oparciu o specjalistyczne tabele, badania krwi i obserwację.
Na tej podstawie wprowadza się do diety pasze treściwe, takie jak: owies (dobry stosunek składników mineralnych), pszenżyto, pszenica, żyto (rzadziej), nasiona roślin strączkowych czy oleje.
Niejednokrotnie spotykam konie nerwowe, zbyt pobudzone – a ich zachowanie jest efektem nieodpowiedniego żywienia, czyli podawania nadmiaru pasz treściwych. To tak, jakby wypić napój energetyczny tuż przed snem i próbować zasnąć.
Dlatego zanim zaczniemy podawać koniowi owies, aby go utuczyć, zastanówmy się, czy to rzeczywiście najlepsze rozwiązanie. Być może lepiej zadbać o jego zdrowie w inny sposób.
To tyle o żywieniu i energii w ciele konia.
Ale co z jego użytkowaniem – wierzchowym lub zaprzęgowym – gdy w pysku ma kolce, haki albo nierówne zęby, które uniemożliwiają prawidłowe żucie i oparcie szczęki?
