25/08/2025
Pasożyty i ich leczenie
1. Owsiki (Enterobius vermicularis)
👉 Objawy: swędzenie odbytu, zaburzenia snu, rozdrażnienie.
👉 Leczenie: Polska: Pyrantelum (np. Pyrantelum Polpharma) – jednorazowo, powtórka po 2 tyg. Vermox (mebendazol) – 100 mg, powtórzyć po 2 tyg. Zentel (albendazol) – 400 mg, jednorazowo, powtórzyć po 2 tyg.
- Zagraniczne: Combantrin (pyrantel, Australia/UK), Vermox (międzynarodowy), Zentel (międzynarodowy).
2. Glista ludzka (Ascaris lumbricoides)
👉 Objawy: bóle brzucha, kaszel, w ciężkich przypadkach niedrożność jelit.
👉 Leczenie: Polska: Vermox (mebendazol) – 100 mg 2 × dziennie przez 3 dni. Zentel (albendazol) – 400 mg jednorazowo.
- Zagraniczne: Albendazole Zentel (UK, Indie), Albenza (USA).
3. Włosogłówka (Trichuris trichiura)
👉 Objawy: biegunki przewlekłe, anemia, u dzieci opóźnienie wzrostu.
👉 Leczenie: Polska: Mebendazol (Vermox) – 3 dni. Albendazol (Zentel) – 3 dni.
- Zagraniczne: Albenza (USA), Vermox (globalnie).
4. Tęgoryjce (Ancylostoma, Necator americanus)
👉 Objawy: anemia, osłabienie, bóle brzucha.
👉 Leczenie: Polska: Albendazol (Zentel) – 400 mg przez 3 dni. Mebendazol (Vermox) – 3 dni.
- Zagraniczne: Albendazole/Albenza, Mebendazole/Emverm (USA).
5. Przywry (Schistosoma, Fasciola, Clonorchis)
👉 Objawy: uszkodzenie wątroby, płuc, krwi, powikłania przewlekłe.
👉 Leczenie: Polska: Brak dostępnych na receptę leków zarejestrowanych do tego wskazania. Leczenie w ośrodkach specjalistycznych.
- Zagraniczne:
o Prazykwantel (Biltricide) – lek pierwszego wyboru na większość przywr (Niemcy, UK, USA).
o Triclabendazol (Egaten) – szczególnie przy Fasciola hepatica (WHO, stosowany w Egipcie, Ameryce Płd.).
6. Lamblioza (Giardia intestinalis)
👉 Objawy: biegunki tłuszczowe, wzdęcia, nietolerancje pokarmowe.
👉 Leczenie: Polska: Metronidazol (Metronidazol Polpharma) – 5–7 dni. Tinidazol (Tiberal) – jednorazowo (rzadziej dostępny).
- Zagraniczne: Flagyl (metronidazol, Francja/USA), Tinidazole (USA).
7. Bąblowica (Echinococcus granulosus, multilocularis)
👉 Objawy: torbiele w wątrobie, płucach, mózgu.
👉 Leczenie: Polska: Albendazol (Zentel) – długotrwale (miesiące), często połączony z zabiegiem chirurgicznym. Mebendazol (rzadziej stosowany).
- Zagraniczne: Albenza (USA), Eskazole (Europa Wschodnia).
8. Toksoplazmoza (Toxoplasma gondii)
👉 Objawy: u zdrowych osób zwykle łagodna; groźna w ciąży i przy immunosupresji.
👉 Leczenie: Polska: Pirymetamina + sulfadiazyna + kwas folinowy (terapia specjalistyczna). Spiramycyina (Rovamycine) – w ciąży.
- Zagraniczne: Daraprim (pirymetamina, USA/UK), Rovamycine (Francja).
9. Pełzakowica (Entamoeba histolytica)
👉 Objawy: biegunki, krwiste stolce, ropnie wątroby.
👉 Leczenie: Polska: Metronidazol (Metronidazol Polpharma, Flagyl). Następnie lek działający w świetle jelita (np. paromomycyna – tylko zagranica).
- Zagraniczne: Tinidazol, Nitazoxanide (USA).
10. Rzęsistkowica (Trichomonas vaginalis)
👉 Objawy: zapalenie pochwy u kobiet, cewki moczowej u mężczyzn.
👉 Leczenie: Polska: Metronidazol (Flagyl, Metronidazol Polpharma).
- Zagraniczne: Tinidazol (USA), Secnidazole (Francja).
11. Malaria (Plasmodium spp.)
👉 Objawy: gorączka, dreszcze, anemia, powikłania śmiertelne.
👉 Leczenie (tylko w specjalistycznych ośrodkach): Polska: brak rejestracji większości leków, dostęp przez import docelowy.
- Zagraniczne:
o Chlorochina (tam, gdzie wciąż działa).
o Artemeter + lumefantryna (Coartem).
o Atowakwon + proguanil (Malarone).
o Chinina, doksycyklina, meflochina – w zależności od regionu.
Podsumowanie
• Nicienie (owsiki, glista, włosogłówka, tęgoryjce) → albendazol, mebendazol, pyrantel.
• Tasiemce i bąblowiec → albendazol (długotrwale), chirurgia.
• Przywry → prazykwantel, triclabendazol (tylko za granicą).
• Pierwotniaki (lamblie, pełzakowica, rzęsistkowica) → metronidazol, tinidazol.
• Toksoplazmoza → pirymetamina + sulfadiazyna, spiramycyna.
• Malaria → leki przeciwmalaryczne (artemizynina, atowakwon/proguanil, meflochina itd.).
✨ Gdzie kupić niektóre preparaty? 👇👇👇 info w pierwszym komentarzu 👇👇👇