30/07/2024
🌗 Jak destrukcyjne wzorce niszczą bliskość w związku - i co możemy z tym zrobić
W swojej praktyce obserwuję, jak nawet subtelne, powtarzające się zachowania mogą stopniowo podkopywać fundamenty także najsilniejszych związków. Te destrukcyjne wzorce, często nieświadome, mają moc przekształcenia kochającej się pary w dwoje oddalonych od siebie ludzi. Partnerzy niejako uwięzieni w schemacie, tańcu o powtarzalnych, schematycznych krokach, szukając bliskości lądują w uczuciach osamotnienia, odrzucenia i bezradności.
🌗 Trudne sposoby radzenia sobie z emocjonalnym bólem oddalenia
To bardzo bolesne uczucie, gdy osoba, która miała być najbliższa, wydaje się tak odległa. Gdy zamiast bliskości czujemy frustrację, a zamiast zrozumienia – samotność i odrzucenie. Poziom napięcia jest tak duży, że partnerzy wchodzą (świadomie lub nie) w różne nieadaptacyjne, nieprzybliżające do bliskości i porozumienia strategie radzenia sobie z bólem i trudnymi emocjami.
Nietrudno wtedy o stwierdzenia, że miłość się skończyła, że rozeszły nam się drogi, o wzajemnie obwinianie się, szukanie bliskości poza związkiem, ucieczkę w pracę, sport, nałogi, bardzo emocjonalne kłótnie, tych kilka słów za dużo, groźby rozstania…. O tym jak osoby w parze reagują na utratę bliskości zrobię osobny wpis.
Destrukcyjne dla relacji zachowania w związku, choć to paradoksalne, są często próbą poradzenia sobie z trudnymi emocjami i stresem. Te trudności nie muszą oznaczać, że Wasza miłość wygasła. Często jest to raczej zakamuflowane wołanie o bliskość w Waszym związku, który pragnie odnowienia i ożywienia.
🌗 Schematy oddalające od siebie i siebie nawzajem
Jest kilka powszechnie występujących schematów interakcji w relacji:
A. Cykl krytyka-obrona – jedna osoba ciągle krytykuje, druga wciąż się broni. Prowadzi do narastającej frustracji i poczucia niezrozumienia. Z czasem obie strony czują się niedoceniane i atakowane
B. Wzorzec pościg-ucieczka – jedna osoba domaga się bliskości, druga się wycofuje. Im bardziej jedna osoba naciska, tym bardziej druga się oddala. W efekcie narasta w parze poczucie odrzucenia i samotności.
C. Tłumienie emocji i potrzeb - partnerzy unikają czucia i wyrażania trudnych uczuć, co prowadzi do emocjonalnego dystansu i powierzchowności relacji i skutkuje brakiem autentyczności i intymności.
D. Nieefektywna komunikacja - zakładanie złych intencji partnera, skupianie się na obronie swojego stanowiska zamiast na zrozumieniu drugiej osoby lub przyjmowanie perspektywy osoby partnerskiej, a zaniedbywanie swojej. Efekt: narastające nieporozumienia i konflikty.
E. Zaniedbywanie pozytywnych interakcji - skupianie się na problemach i pomijanie doceniania pozytywów. W efekcie stopniowo zmniejszają się przyjemne, wspólne doświadczenia, co prowadzi do poczucia, że związek jest źródłem stresu, a nie radości.
🌗Skutki schematów dla relacji
Te wzorce, powtarzane przez dłuższy czas, mogą prowadzić do:
• Chronicznego poczucia niezrozumienia i samotności
• Utraty zaufania i poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego
• Spadku intymności fizycznej i emocjonalnej
• Narastającego rozczarowania i myśli o zakończeniu związku
Rozpoznanie tych wzorców jest pierwszym krokiem do zmiany.
🌗EFT jako sposób rozpoznawania i zmiany cyklu w parze
Jednym z podejść, bardzo mi bliskim, które zyskało znaczące uznanie w ostatnich dekadach, jest Emotionally Focused Therapy. EFT, opracowana przez Sue Johnson, opiera się na teorii przywiązania i koncentruje się na emocjonalnych aspektach relacji. Wg metaanaliz około 70-75% par doświadcza znaczącej poprawy po przejściu terapii EFT, a efekty te utrzymują się w czasie.
Oczywiście dużo zależy od sytuacji konkretnej pary, ale z mojej perpektywy pracy gabinetowej zauważam dość szybką deeskalację pomiędzy partnerami i nastawienie na budowanie więzi. Jeśli oczywiście mają ten sam cel, czyli pracę nad byciem w relacji.
W tym podejściu praca z parą skoncentrowana jest na:
* Identyfikacji i przerwaniu destrukcyjnych cykli interakcji
* Nauce rozpoznawania i wyrażania głębszych emocji i potrzeb
* Budowaniu nowych, pozytywnych wzorców komunikacji i bliskości
* Odbudowie emocjonalnego połączenie i zaufania
Porusza mnie bardzo kiedy na pierwszych spotkaniach odkrywamy, że para czuję się wyobcowana, jakby tylko ona doświadczała tych trudności, jakby z nią było coś nie tak… Choć na początku terapii wiele par czuje się osamotnionymi w swoich problemach, jakby ich sytuacja była wyjątkowa i stygmatyzująca, prawda jest taka, że kryzysy są powszechnym doświadczeniem w relacjach, niezależnie od stażu.
I tak sobie myślę, że kluczem jest to, aby potrafić takie trudności przepracowywać i na nich wzrastać niż jakoś magicznie ich unikać. Podstawą jest zrozumienie mechanizmów, które nas oddalają, i świadoma praca nad ich zmianą. Z odpowiednim wsparciem i narzędziami, budową własnych zasobów w parze możliwe jest przerwanie destrukcyjnych wzorców i odbudowanie silnej, satysfakcjonującej więzi.
Ciekawym początkiem pracy nad relacją i rozpoznaniem schematów może być wspólna lektura książki Sue Johnson, Siedem rozmów wzmacniających związek, którą baaardzo polecam :)
Karolina Pawłowska
Terapeutka par
O tym jak czucie, myślenie i oddech wspierają nas w odzyskiwaniu siebie i budowaniu spełnionych relacji.
Możliwie prosto o niełatwych sprawach.
