25/09/2025
Jak sprawdzić, czy Twoja trzustka działa prawidłowo?
Dlaczego to ważne?
Trzustka to narząd skromny i cichy - nie boli tak często jak serce czy żołądek, nie daje sygnałów na co dzień. A jednak bez niej nie moglibyśmy ani dobrze trawić, ani utrzymać stabilnego poziomu cukru we krwi. Problem w tym, że gdy trzustka zaczyna chorować, objawy bywają podstępne i późne. Dlatego warto wiedzieć, jakie badania pozwalają wcześnie ocenić jej funkcję.
Badania krwi to pierwszy sygnał ostrzegawczy.
Najprostsze do wykonania są badania krwi.
• Amylaza i lipaza - to enzymy trzustkowe. Ich nagły wzrost może oznaczać ostre zapalenie trzustki.
• Glukoza na czczo i test obciążenia glukozą (OGTT) - pokazują, jak Twoja trzustka radzi sobie z produkcją insuliny.
• Hemoglobina glikowana (HbA1c) - podpowiada, jak wyglądała kontrola cukru w ostatnich 3 miesiącach.
Dzięki tym badaniom można wykryć nie tylko zapalenia, ale także wczesną cukrzycę związaną z niewydolnością trzustki.
➡️ Elastaza w kale - proste i skuteczne.
Choć brzmi technicznie, to badanie jest niezwykle praktyczne. Wystarczy próbka kału, aby sprawdzić, czy trzustka produkuje wystarczającą ilość enzymów trawiennych. Wynik poniżej 200 µg/g kału oznacza, że trzustka nie działa jak należy i jelita nie dostają „wsparcia” w trawieniu. To jedno z najlepszych narzędzi do oceny funkcji trzustki w codziennej praktyce.
➡️Badania obrazowe - można zobaczyć, co się dzieje w środku.
Czasami potrzebne jest zajrzenie głębiej:
• USG jamy brzusznej - szybkie, bezbolesne, choć nie zawsze dokładne, bo trzustkę zasłaniają jelita.
• Tomografia komputerowa (TK) - świetna w ocenie ostrego zapalenia czy guzów.
• Rezonans magnetyczny (MR, MRCP) - daje bardzo dokładny obraz przewodów trzustkowych i dróg żółciowych.
• Endosonografia (EUS) - najbardziej precyzyjne narzędzie, które łączy endoskopię z ultrasonografią, używane w trudnych diagnostycznie przypadkach.
Kiedy warto się przebadać?
Na badania trzustki warto zwrócić uwagę, jeśli:
• masz przewlekłe bóle brzucha, szczególnie po tłustych posiłkach,
• pojawiają się biegunki tłuszczowe (tłuste, trudne do spłukania stolce),
• nieoczekiwanie tracisz na wadze,
• masz podwyższoną glukozę we krwi,
• w rodzinie występowały choroby trzustki lub nowotwory tego narządu.
Trzustka to strażnik równowagi metabolicznej. Można ją „podsłuchać” dzięki badaniom krwi, sprawdzić jej moc enzymatyczną w kale i podejrzeć na obrazowaniu. Najlepiej działać profilaktycznie, bo wcześnie wykryte zaburzenia dają szansę na skuteczne leczenie i spokojne życie.
💪Zdrowie zaczyna się od świadomości. Jeśli chcesz wiedzieć więcej o badaniach, które naprawdę ratują życie, i o tym, jak zadbać o swoje serce, wątrobę czy trzustkę zaobserwuj Klinika Dr Kuśmierczyk w Warszawie po więcej. #𝐊𝐥𝐢𝐧𝐢𝐤𝐚𝐃𝐫𝐊𝐮𝐬́𝐦𝐢𝐞𝐫𝐜𝐳𝐲𝐤 -Wyszomirska