Asociaţia Prietenie & Integrare - PI

10/08/2025

în acest număr al Axis Libri, publicație a Bibliotecii Județene „V.A. Urechia” din Galați, puteți citi, printre altele, două proze scurte semnate de Lazër Stani, unul dintre cei mai buni scriitori contemporani albanezi.

07/08/2025

La invitația Excelenței Sale, Doamna Enkeleda Mërkuri, ambasadoarea Republicii Albania în România, o delegație a Bibliotecii Județene „V.A. Urechia” d...

01/08/2025

Traducătoarea și scriitoarea albaneză Mira Meksi s-a născut la Tirana, pe 27 septembrie 1960. Ea a înființat prima fondaței culturală privată albaneze „Velija” (1994-2002) și este fondatoarea și directoarea revistei literare „Mehr Licht” (1996).
Mira Meksi a fost recompensată cu numeroase premii naționale și internaționale, printre care menționăm: Pena e Argjendtë (2006) de la Ministerul Culturii din Albania; Ordinul „Comendadora” pentru merite civile (2011) acordat de către Regele Spaniei Juan Carlos I; Premiul de Estetică „Gjergj Fishta” (2011) de la Ministerul Turismului, Culturii, Tineretului și Sporturilor din Albania; Premiul pentru cel mai bun roman al anului (2020) de la Bukinist; Premiul „Kult” (2021) pentru cea mai bună traducere a anului; Marele Premiu Național la Tărgul de Carte, ediția a XXVI-a (2023) etc.
Proza ei este tradusă în macedoneană, bulgară, sârbo-croată, franceză, italiană, engleză, germană și română. Mira Meksi a tradus în limba albaneză coloși ai literaturi mondiale, precum Dumas, M. Yourcenar, M. Duras, Baudelaire, de Lamartine, Rimbaud, Marquez, Borges, Neruda, Paz, Sabato, Allende, Javier Marias, Vargas Llosa, Saramago, Fuentes, Lorca etc.

30/06/2025

29/06/2025

Muzeul Brăilei „Carol I”, Casa Colecțiilor Etnografice, alături de Centrul de Studii Europene din cadrul Facultății de Litere, Universitatea din București, Biblioteca „V.A.Urechia” Galați și Asociația „Prietenie & Integrare” Galați organizează dumincă, 29 iunie, începând cu ora 10, la Casa Alexiu, str. Polonă nr. 14, ediția I a Simpozionului Internațional „Confluențe culturale la Dunărea de Jos – istorie, tradiție, comunitate” dedicat Zilei Dunării.
Comunicări:
- Gheorghe Felea (Galați), „Cultul Dunării la români”
- Romeo Victor Ionescu (Galați), „Disparități socio-economice în statele dunărene”
- Octavian Osanu (Brăila), „Brăila, un dar al Dunării”
- Marin Meksi (Tirana, Albania), „Românii și albanezii pe cursul Dunării”
- Elsa Stavro (Tirana, Albania), „Personalitățile și comunitatea albaneză în regiunea Dunării de Jos”
- Alin Gabriel Roateș (Drobeta-TurnuSeverin), „România și românii din Valea Timocului”
- Cornel Micu (București), „Dunărea între Occident și Orient”
- Ana Maria Zlăvog (Brăila), „Călătorii arhetipale în lumi vegetale. Universul danubian, între istorie și poveste” (recitire în mitocritică a antologiei „Cartea Dunării”, autor Ioan Munteanu). „Perseide. Poeme dunărene”, lectură din volumul omonim, publicat recent la Editura Literagraf, București
- Liviu Chifane (Brăila), „Povești din Casa Apelor”
- Viorica Preda (Brăila), „Megastructuri românești pe Dunăre”
- Brîndușa Ilie (Brăila), Adi Secară (Galați), „Dunărea jurnalistului Andrei Șarîi”
Intervenție muzicală: Simona Dumitru, profesor, Școala Gimnazială „Ion Băncilă” Brăila, interpret de muzică populară

29/06/2025

𝗟𝘂𝗺𝗶𝗻𝗶ț𝗮 𝗣𝗼𝘁î𝗿𝗻𝗶𝗰𝗵𝗲 - 𝗟𝘂𝗺𝗶𝗻𝗶𝗰𝗮 𝗣𝗼𝘁ë𝗿𝗻𝗶𝗸𝗲

𝒎ë 𝒑ë𝒍𝒒𝒆𝒏 𝒕ë 𝒎𝒂𝒓𝒓 𝒕𝒓𝒂𝒎𝒗𝒂𝒋𝒊𝒏

ka arritur të më pëlqej
të marr tramvajin.
endërroj se jam në orient ekspress
dhe iki me pushime,
për kohë të papërcaktuar.
në realitet, nxitohem se kam harruar
t'a përshëndes
danubin.
unë kam ikur nga shtëpia,
ai ka mbetur atje,
në këmbët e qytetit,
ku duhet të shkoj me tramvajin
që t'a shoh.
thuajse mund t'a parashoh
si do të derdhet
hija ime mbi rrjedhën e tij,
të qetë apo të turbullt.
njihemi prej afro pesëdhjetë vjetësh
e megjithatë, nuk jemi afruar mjaftueshëm.
sepse është i ftohtë.
i pandryshuar më rrjedh ndër mendje
imazhi i mbytjes së fundit
parë
dikur, në fillimet
e rinisë.
i trembem,
por prapë e marr tramvajin
dhe shkoj të shoh
si, gjithnjë e më shumë,
ujrat e tij shplajnë trishtimin dhe brigjet.

25/03/2025

𝐀𝐫𝐝𝐢𝐭𝐚 𝐉𝐚𝐭𝐫𝐮

𝐄𝐬𝐭𝐞 𝐨 𝐩𝐚𝐬ă𝐫𝐞
Este o pasăre care ciugulește răsăritul înghețat
pe fereastra mea.
Soarele trece de cealaltă parte și
vine ea, cu o rază în gură
pentru a împinge încă puțin
delirul faimos al amurgului.
Pleacă, vine, în mijlocul zgomotului
până când soarele se aprinde într-un alt regat.
Îi las noaptea căteva fărmituri de pâine pe pervaz.
Pe pervazul în care un înger capul și-a aplecat
cu pâinea în mână
și asteaptă să apară mama din tura de noapte
și, mână în mână,
să plece amândoi, pe jos,
spre centrul de transfuzii.
Cred că soarta mea
încearcă să doarmă cu conștiința împâcată
și din când în când izbește geamul
unde i se oglindește imaginea.

Ë𝐬𝐡𝐭ë 𝐧𝐣ë 𝐳𝐨𝐠
Është një zog që çukit mëngjesin e ngrirë
në dritaren time.
Dielli kalon në anën tjetër dhe
vjen ai, me një rreze diell në gojë,
për të shtyrë edhe pak
kllapinë e bujshme të muzgut.
Ikën, vjen, në mes të zhurmës
gjer të ndizet dielli në tjetër mbretëri.
I lë natën ca thërrime buke në parvaz.
Në parvazin ku ka ulur kokën një engjëll
me bukë në dorë
e pret t’i shfaqet nëna nga turni i natës
e për dore
të nisen të dyja, në këmbë,
për te laboratori i gjakut.
E marr me mend që fati im
kërkon të flejë me ndërgjegje të qetë
dhe herë pas herë godet xhamin me
shëmbëlltyrën e vet.

31/01/2025

𝐄𝐌𝐀𝐍𝐔𝐄𝐋 𝐏𝐎𝐏𝐄

𝑸𝒆𝒏𝒊 𝑫𝒊𝒏𝒈𝒐
Erdhe, Zot, në boshllëkun tim dhe më ke
urdhëruar të mos u sh*tem njerëzve
shpirtin e kishe shkruar të ushqehet prej
vetmisë si një bishë
dritën t'a mbledh nga mjegulla e ditëve
të lodhshme e të rënda si vitet
dhe trupin t'a mbroj ngarkuar nën rrobën
e poshtërimit.
Ndërsa për të më mbrojtur nga rruga
tradhëtare e fjalëve
në ikje, more me vete edhe gjuhën time.
Ishte e para dhe e fundit herë kur
të kam nuhatur, Zot
dhe kur jam drejtuar drejt
hijes së këmbëve të Tua gojëvulosur dhe sytë
e lagësht
Ti më nuk ishe
ndonëse më doje,
ndonëse, më përpara, dije gjithë pagjumësinë nga
skutat e zemrës sime
flegrat e hundës sime frymës Tënde qiellore
i luten
Prej vitesh jetoj i rrethuar veç me
boshllëqe
ato nuk më shohin dhe nuk më nuhasin
megjithatë unë i di përmendësh cdo dobësi,
çdo aromë, çdo hije
çdo cep, çdo fllad të zemrës së tyre
prej plumbi
dhe prej kohësh kam reshtur së gjakosuri
në errësirë
ajri përvëlues i shkretëtirës më është bërë shtëpi.
flegrat e hundës sime frymës Tënde qiellore
i luten
I mbuluar me pluhur, i tallur, i përndjekur
prej makthesh,
bukë e përvëluar unë vetë në furrën e kuqe
të shkretëtirës
gërryej vetminë si një gur
dhe ditë të panumërta pa ushqim kaloj
si gjumi i shkrirë në gëzofin tim prej ëndrrash.
Nuhas dhe pres,
flegrat e hundës sime frymës Tënde qiellore
i luten
“𝒁𝒐𝒕, 𝒎𝒐𝒔 𝒆 𝒍𝒂𝒓𝒈𝒐 𝒒𝒆𝒏𝒊𝒏
𝑻ë𝒏𝒅 𝒏𝒈𝒂 𝒕𝒖𝒍𝒋𝒂 𝒆 𝒃𝒖𝒌ë𝒔 𝑻ë𝒏𝒅𝒆”

Përktheu nga rumanishtja: Elsa Stavro

28/01/2025

𝐈𝐔𝐋𝐈𝐀𝐍 𝐌𝐀𝐑𝐃𝐀𝐑 (𝟏𝟗𝟕𝟐-𝟐𝟎𝟐𝟑)

𝐍𝐝𝐣𝐞𝐬𝐢

Unë, si ndjesi, ç’jam?
Nuk e di ç’jam, shumë frikë kam
që nuk e di. Por, ja,
vdekja më duket se është
e para ndjesi e jetës
bari është një ndjesi
e tokës, materia është
një ndjesi e shpirtit...
Ky shi kaq i pastër vere
më duket se është ndjesia
e syve të tu, ndërsa sytë e tu
duhet të jenë
njesitë e një ëngjëlli
që fërshëllen ndërsa lartohet.
Ah, Zot i madh, shih se si
lidhen gjërat me njëra-tjetrën,
pa mbërritur tek unë, ndonëse, edhe pse e di,
po, e di, prej kohësh
se kjo botë nuk është tjetër gjë
veçse një ndjesi e krijimit,
di edhe se
që frymëmarrja është ndjesia e ajrit,
ashtu si ajri është ndjesia e zogjve.
Po unë? Unë, ç’ndjesi jam?
Nuk e di, shumë trembem se si
nuk e di.
Por, ja: ti, e dashur, sigurisht
je ndjesia e çastit në të cilin kam lindur.

𝐓𝐫𝐚𝐝. 𝐄𝐥𝐬𝐚 𝐒𝐭𝐚𝐯𝐫𝐨

25/12/2024

𝐀𝐝𝐫𝐢𝐚𝐧 𝐁𝐮𝐳𝐝𝐮𝐠𝐚𝐧

𝓋𝒶𝓁ë

nga kjo botë
do të mbeten veç
valë
hallakatur në pafundësi

valë
të asaj që ishte imagjinuar
dhe kënduar

valë
të asaj që ishtë dëshiruar
menduar dhe shqiptuar

valë
të cilat të tjera qenie
nuk do i përshkojnë
ose do i injorojnë

valë
të cilat do të përplasen
(me shumë gjasa)
me asgjënë

17/12/2024

𝐂Ă𝐓Ă𝐋𝐈𝐍 𝐍𝐄𝐆𝐎𝐈ȚĂ
„𝐈𝐌𝐏𝐄𝐑𝐅𝐄𝐂𝐓” , 𝐄𝐝𝐢𝐭𝐮𝐫𝐚 𝐓𝐫𝐚𝐜𝐮𝐬 𝐀𝐫𝐭𝐞, 𝐁𝐮𝐜𝐮𝐫𝐞ș𝐭𝐢, 𝟐𝟎𝟐𝟒.

𝐋𝐢𝐧𝐝𝐣𝐚 𝐞 𝐄𝐯ë𝐬
Natën që shkoi të krijova prej mëndjes sime,
E megjithatë, ndryshe ishte rrëfenja.
Dikur, në një mal mbështetur,
Tronditej qielli kur të godisja me daltë
Duke ciflosur hollësira femre
Prej kocke adamike.
„Ti dhe brinjët e tua, qeshi Zoti,
Duke më parë, me dorën mbi sytë si strehë.
Ç’të zuri që do të hahesh me mua?”
Nuk i ktheva përgjigje, sepse dalta ime primitive ishte
Me mbuloi dyshimi, në perëndimin e ndjenjave
E nëse nuk del asgjë?
Nëse përfundoj veç me një brinjë të krisur e kaq?
Vendosa historinë të mos e përsëris
Dhe të kam krijuar nga mendime e dëshira.
Drithëroheshe nga dëshira, Eva,
Prisje që unë të t’i çliroj ndjesitë dhe të vraposh
Në burimin e ujrave dhe në fillesën e botës,
Krahët duke i bashkuar mbi zverkun tim.
T’i gdhenda, kujdesshëm, ndjenjat,
Edhe pse veç ne ishim mbi dhe
E më pyete, atë ditën, me mahnitje,
Nëse nga diku të njoh.
Isha kudo, në kujtimet e tua, në ato të pajetuarat,
Të pandodhurat në fillesat e fillimit.
E unë dija gjithçka.
Si sheh,
Si buzëqesh,
Si shkon,
Si këndon,
Si mendon,
Si hesht...

17/12/2024

Am întrebat o dată un copil ce îi inspiră cusăturile de pe o cămașă bucuvineană. Mi-a răspuns că sunt casele unui sat prinse pe un drum care șerpuiește printre dealuri.
Cămașa respectivă era denumită IA cu bisericuțe, așa părea a fi semnificația motivelor abstracte cusute pe ea.
Am văzut în această iarnă, mai albă ca toate iernile, o fotografie făcută de Vlad Eftenie care m-a dus imediat cu gândul la satul imaginar văzut de acel copil minunat în broderiile transmise din generație în generație. Ca în Micul Prinț, esențialul se poate vedea doar cu inima.

❤️ Foto 1 - Cămașă din expoziția “IA Aidoma” cusută de Caro Birzăianu - Muzeul Țaranului Român
Foto 2 - Vlad Eftenie, 2019