𝗙𝗮𝘆𝗮 𝗗𝗵𝗮𝘄𝗿 𝗠𝗲𝗱𝗶𝗮

14/05/2025

01/03/2025

𝙍𝙖𝙢𝙖𝙙𝙖𝙣𝙩𝙖 𝙞𝙮𝙤 𝙘𝙖𝙖𝙛𝙞𝙢𝙖𝙖𝙙𝙠𝙖.

𝗤𝗲𝘆𝗯𝘁𝗮 𝟭𝗮𝗮𝗱: 𝗖𝘂𝗻𝗻𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻𝗸𝗮 𝗹𝗮𝗴𝗮 𝗳𝗼𝗴𝗮𝗮𝗱𝗼 𝗯𝗶𝘀𝗵𝗮 𝗥𝗮𝗺𝗮𝗱𝗮𝗮𝗻

Bisha Ramadaan waa fursad weyn oo lagu hagaajin karo caadooyinka cunista cuntada iyo hab-nololeedka caafimaadka leh. Si kastaba ha ahaatee, cuntooyin gaar ah ayaa saameyn xun ku yeelan kara caafimaadka soomanaha, iyagoo keeni kara dhibaatooyin dheefshiid ama dareen caajis iyo harraad. Sidaas darteed, waa muhiim in la ogaado cuntooyinka ay tahay in laga fogaado si loo helo tamar iyo caafimaad wanaagsan inta lagu guda jiro bisha barakeysan.

1. 𝗖𝘂𝗻𝘁𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻𝗸𝗮 𝗹𝗮𝗴𝘂 𝘀𝗵𝗶𝗶𝗹𝗼 𝘀𝗮𝗹𝗶𝗶𝗱𝗱𝗮 𝗶𝘆𝗼 𝗱𝘂𝗳𝗮𝗻𝗸𝗮 𝗯𝗮𝗱𝗮𝗻
Cuntooyinka sida sambuuska la shiilay, baradhada la shiilay iyo roodhida la shiilay waxay ka mid yihiin cuntooyinka sida weyn loo isticmaalo bisha Ramadaan, balse waxay leeyihiin dufan badan oo sababi kara dheefshiid xumo iyo kordhinta miisaanka. Sida darteed Waxaa wanaagsan in la isticmaalo cunnooyinka duban ama loo kariyey si caafimaad leh.

2. 𝗖𝘂𝗻𝘁𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻𝗸𝗮 𝘀𝗼𝗻𝗸𝗼𝗿𝘁𝗮 𝗯𝗮𝗱𝗮𝗻 𝗹𝗲𝗵
Macmacaanka sida khudaar-macaan, waxay leeyihiin sonkor aad u badan oo keeni karta in sonkorta jidhku sabayso oo sonkorta dhiigga si deg deg ah kor ugu kacdo, kaddibna hoos u dhacdo, taasoo qofka ka dhigeysa mid daalan oo gaajo dareema si dhakhso ah. Sida darteed Waxaa wanaagsan in la isticmaalo khudradda cusub iyo timirta oo ah il tamar leh.

3. 𝗖𝘂𝗻𝘁𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻𝗸𝗮 𝗰𝘂𝘀𝗯𝗮𝗱𝗮 𝗯𝗮𝗱𝗮𝗻 𝗶𝘆𝗼 𝗸𝘂𝘄𝗮 𝗹𝗮 𝗸𝗮𝘆𝗱𝗶𝘆𝗮𝘆
Cuntooyinka milxda ama cusbada badan sida muuska la kaydiyo (mukhaal), lawska milixda leh, iyo cuntooyinka qasaacadeysan ee cusbadu ku badan tahay waxay kordhiyaan dareemista harraadka inta lagu jiro soonka. Sida darteed Waxaa habboon in la cuno cuntooyinka cusub ee aan cusbada badnayn si loo ilaaliyo dheelitirka biyaha jidhka.

4. 𝗖𝗮𝗯𝗶𝘁𝗮𝗮𝗻𝗮𝗱𝗮 𝘀𝗼𝗻𝗸𝗼𝗿𝘁𝗮 𝗶𝘆𝗼 𝗸𝗮𝗳𝗲𝘆𝗻𝘁𝗮 𝗯𝗮𝗱𝗮𝗻 𝗹𝗲𝗵
Cabitaanada sonkorta badan leh sida cabitaanada gasacadeysan ee soodhaha (soda) waxay sababi karaan calool xanuun iyo barar, halka cabitaanka shaaha iyo bun badan ay keeni karaan in jishku biyo badan lumiyo, taas oo ay ka dhalan karta fuuqbax badan . Waxaa wanaagsan in la cabbo biyo kugu filan iyo casiirka dabiiciga ah.

5. 𝗖𝘂𝗻𝘁𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻𝗸𝗮 𝗱𝗲𝗴𝗱𝗲𝗴𝗴𝗮 𝗮𝗵 (𝗙𝗮𝘀𝘁 𝗙𝗼𝗼𝗱)
Cuntooyinka sida burger-ka, pizza-da iyo cuntooyinka la warshadeeyey waxay leeyihiin dufan badan iyo kiimikooyin waxyeello leh oo sababi kara xanuun calooleed iyo caajis. Cuntooyinka lagu kariyey guriga iyada oo la kariyay qaab badqab ah waa doorasho caafimaad leh.

6. 𝐂𝐮𝐧𝐭𝐨𝐨𝐲𝐢𝐧𝐤𝐚 𝐛𝐚𝐬𝐛𝐚𝐚𝐬𝐤𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐱𝐚𝐰𝐚𝐚𝐬𝐡𝐤𝐚 𝐛𝐚𝐝𝐚𝐧 𝐥𝐞𝐡.
Cuntooyinka xawaashka badan leh waxay sababi karaan calool xanuun iyo dhibaato dhinaca dheefshiidka ah, gaar ahaan marka la cuno ka dib saacado badan oo la soomanaa. Waxaa muhiim ah in la yareeyo basbaaska iyo xawaashka si loo ilaaliyo caafimaadka caloosha.

𝘙𝘢𝘮𝘢𝘥𝘢𝘢𝘯 𝘒𝘢𝘳𝘪𝘪𝘮

24/01/2025

𝐅𝐚𝐲𝐭𝐚𝐦𝐢𝐢𝐧 𝐦𝐚 𝐮 𝐛𝐚𝐚𝐡𝐚𝐧 𝐭𝐚𝐡𝐚𝐲?
Goorma ayay Vitamin Supplements ay muhiim noqon karaan?
Nolosheena magaalada isbedel wayn ayaa ku dhacay, dad badan oo mashquulkoodu badan yahay haddana ma helaan cunto dheeli tiran oo faytamiin iyo macdan ku filan ay ka helaan. Waxa kale oo inagu soo batay adeegsiga cuntooyinka warshadaysan iyo kuwa deg dega ah (Processed iyo fast foods). Taas ayaa lama huraan ka dhigaysa in qofku qaato faytamiino jidhka caawiya. Haddaba waxa jira marxalado iyo dad gaar ah oo usii baahan in faytamiinada si gaar ah loo siiyo

𝟏. 𝐇𝐨𝐨𝐲𝐚𝐝𝐚 𝐮𝐮𝐫𝐤𝐚 𝐥𝐞𝐡 𝐚𝐦𝐚 𝐧𝐮𝐮𝐣𝐢𝐧𝐚𝐲𝐬𝐚: waxayu baahan tahay folic acid, xadiid (iron), iyo DHA (docosahexaenoic acid). walxahaasi waxay si gaar ah u caawiyaan koritaanka ilmaha uurka ku jira, gaar ahaan maskaxda iyo xangulaha. Waxa u baahan xubno ay ka mid yihiin bu'da araga isha, maqalka, iyo koritaanka garaadka caruurta.

𝟐. 𝐂𝐚𝐫𝐮𝐮𝐫𝐭𝐚 𝐜𝐮𝐧𝐭𝐚𝐝𝐚 𝐱𝐮𝐧 (𝐩𝐢𝐜𝐤𝐲 𝐞𝐚𝐭𝐞𝐫𝐬): caruurta abateedku ka xun yahay ama cuntooyinka inta badan aan jeclayn sida khudrada, hilibka iyo caanaha.

𝟑. 𝐃𝐚'𝐝𝐚 𝐤𝐚 𝐰𝐚𝐲𝐧 𝐥𝐢𝐱𝐝𝐚𝐧 𝐬𝐚𝐧𝐨: markasta oo da'da qofku sii waynaato waxa itaal dareeya dheef shiidka; awooda uu u leeyahay inuu cuntada kala baxo nafaqada faytamiinadu ka mid yihiina way yaraataa. Waxa kale oo kordha baahida jidhku u qabo macdanaha iyo faytamiinada qaarkood sida Faytamiin D, Kaalshiyam, Faytamiin B12, iyo qaar kale. Faytamiinadaas yaraaday waxay uga sii daraan lafo jileeca, awood darada, isla markaana waxay jidhak u nuglaysaa xanuunada qaarkood. Sidaa darteed, waxa lagu la taliyaa in ay qaataan Supplements tayo fiican oo baahidooda daboola.

𝟒. 𝐗𝐚𝐧𝐮𝐮𝐧𝐚𝐝𝐚 𝐫𝐚𝐚𝐠𝐠𝐚 (𝐜𝐡𝐫𝐨𝐧𝐢𝐜 𝐝𝐢𝐬𝐞𝐚𝐬𝐞𝐬): dadka la nool xanuunada raaga sida:
-Macaanka;
-Xanuunada dheef-shiidka ee ay ka mid yihiin Celiac Disease, Crohn's disease, Ulcerative colitis, lactose intolerance iyo IBS;
-Xanuunada lafaha sida Osteoporosis, osteomalasia;
-Xanuunada wadnaha,
-Xanuunada kelyaha (chronic kidney disease);
-Xanuunada difaaca jidhka sida roomatiisamka, Systemic Lupus, Multiple Sclerosis.
- Kansarka noocyadiisa kale duwan.
- Chronic Fatique Syndrome iyo Fibromyalgia

Dadka la nool xanuunadaas badanaa jidhkooda waxa ku yar faytamiinada muhiimka ah intooda badan, waxaana lagu taliyaa, baadhitaan ka dib, in ay si joogto ah u qaataan Vitamin Supplements.

Waxa muhiim ah in ay kala duwan tahay xadiga faytamiin ee qofku qaadanayo marka inta shaybaadh laga qaado la ogaado in faytamiin hebel uu ku yar yahay iyo marka uu ka hortag uun u qaadanayo. Inta badan faytamiinada ganacsi ahaan loo iibiyaa waa ka hor tag uun, laakiin looma adeesdo ku dawayn. Haddii dhakhtarku kuu xaqiijiyo in faytamiin mucayan ah kaa yar yahay sida faytamin D oo kale, waxa lagu siinayaa therapeutic dose aad qaadan doonto ilaa inta faytamiinkaasi heerkii dabiiciga ahaa kusoo noqonayo. Marka uu heerkii la rabay soo gaadho, ayaa laguugu bedeli karaa xadiga yar ee supplement ka loogu talo galay. Mid waliba waa sidaa. Waa in aynu labadaa kala fahano.

Ilaahay caafimaadka ha inoo ilaaliyo, Camalkana ha inoo wanaajiyo.
Jumca Mubaarak

15/11/2024

Caafimaadku waa deeq ilahay

12/07/2024

K qeyb qaado dhismaha cisbitaalka caalamiga ah ee caynabo

17/06/2024

Goor kasta iyo Goob kasta ku xidhanaw 𝗙𝗮𝘆𝗮 𝗗𝗵𝗮𝘄𝗿 𝗠𝗲𝗱𝗶𝗮 si aad u hesho xogo muhiim ah oo ku saabsan caafimaadka dadka,xoolaha iyo deegaanka .
Mahadsanid

12/06/2024

■Faa'iidooyinka jimicsiga .
Jimicsigu wuxuu leeyahay faa'iidooyin badan oo muhiim ah oo saameyn ku leh caafimaadka guud ee jidhka iyo maskaxda. Halkan waxaan kugu la wadaagi doona qaar ka mid ah faa'iidooyinka ugu muhiimsan ee jimicsiga:

■Faa'iidooyinka Jidhka
●1. Hagaajinta Caafimaadka Wadnaha: Jimicsiga joogtada ahi wuxuu yareeyaa halista cudurrada wadnaha iyo dhiig-karka.
●2. Kordhinta Xoogga iyo Awoodda:
Jimicsigu wuxuu xoojiyaa murqaha iyo lafaha, taas oo ka hortagta dhibaatooyinka sida lafo-beelka.
●3. Kordhinta Tamarta:
Jimicsigu wuxuu kordhiyaa tamarta iyo firfircoonida maalinlaha ah, wuxuuna yareeyaa daalka.
●4. Xakamaynta Miisaanka:
Jimicsiga joogtada ahi wuxuu kaa caawin karaa inaad maamusho miisaankaaga, iyadoo la gubayo kalooriyada dheeraadka ku ah jidhka .
●5. Hagaajinta Habka Dheefshiidka:
Jimicsigu wuxuu hagaajiyaa dheefshiidka, taas oo ka caawin karta yareynta calool istaagga.

■Faa'iidooyinka Maskaxda
●1. Yareynta Walbahaarka iyo Walwalka: Jimicsigu wuxuu kor u qaadaa heerka endorphins-ka, kuwaas oo ah hormoono farxad keena, kana hortaga walbahaarka iyo walwalka.
●2. Hagaajinta Hurdada:
Jimicsigu wuxuu hagaajiyaa tayada hurdada, taas oo ka caawisa qofka inuu si fiican u nasto habeenkii.
●3. Kordhinta Maskax-furnaanta:
Jimicsigu wuxuu kordhiyaa dhiigga maskaxda gaara, taas oo hagaajin karta feejignaanta iyo xusuusta.
●4. Kordhinta Kalsoonida Nafta:
Jimicsigu wuxuu kor u qaadaa kalsoonida nafta iyo is-ixtiraamka, gaar ahaan marka qofku arko horumarka uu gaadho jidh ahaan iyo maskax ahaanba.

■Faa'iidooyinka Bulshada
●1. Fursadaha Isdhexgalka Bulshada:
Jimicsiga kooxaha sida kubadda cagta, kubadda koleyga, iyo ciyaaraha kale ee kooxdu waxay bixiyaan fursado bulsho oo wanaagsan, taas oo ka caawin karta dadka inay la xidhiidhaan dadka kale.
●2. Xoojinta Xidhiidhada Bulshada:
In la sameeyo jimicsi kooxeed ama la socdo saaxiibbada waxay kordhin kartaa xiriirka bulshada iyo taageerada.

■Faa'iidooyinka Dheeraadka ah
●1. Hagaajinta Qaabka Nolosha:
Jimicsigu wuxuu kor u qaadaa isdhexgalka bulsho iyo farxadda guud ee nolosha.
●2. Yareynta Halista Cudurrada Gaarka ah: Jimicsigu wuxuu yareeyaa halista cudurrada sida macaanka nooca 2-aad, cudurrada wadnaha, iyo kansarka qaarkood.

Jimicsiga joogtada ahi wuxuu leeyahay faa'iidooyin aan tiro lahayn oo saameyn wanaagsan ku leh dhammaan dhinacyada noloshaada. Waa muhiim in la helo noocyo kala duwan oo jimicsi ah oo ku habboon baahiyahaaga iyo heerkaaga caafimaad.

𝗙𝗮𝘆𝗮 𝗗𝗵𝗮𝘄𝗿 𝗠𝗲𝗱𝗶𝗮

11/06/2024

■ Naasnuujinta.
Naasnuujinta waxay leedahay faa'iidooyin badan oo muhiim ah oo saameyn toggan ku leh caafimaadka ilmaha iyo hooyada labadaba. Waxaa ka mid ah:

■ Faa'iidooyinka Naasnuujinta ee Ilmaha.
●1. Nafaqo Dhamaystiran:
Caanaha naaska hooyada waxay ka kooban yihiin nafaqooyinka muhiimka ah ee ilmaha u baahan yahay, sida borotiinka, dufanka, fiitamiinada, iyo macdanta.
●2. Difaaca Cudurrada:
Caanaha hooyada waxay leeyihiin unugyo difaac oo ka caawiya ilmaha inuu iska ilaaliyo cudurrada kala duwan sida hargabka, dheefshiidka, iyo infekshannada dhegaha.
●3.Kobaca Maskaxda:
Qaar ka mid ah nafaqooyinka ku jira caanaha hooyada sida DHA (Docosahexaenoic Acid) waxay muhiim u yihiin kobaca maskaxda iyo horumarinta aragga.
●4. Yareynta Halista Xanuunada Mustaqbalka: Naasnuujinta waxay yareyn kartaa halista ilmaha inuu qaado cuduro sida buurnaanta, sonkorowga nooca 1 iyo 2, iyo xanuunnada wadnaha mustaqbalka.

■Faa'iidooyinka Naasnuujinta ee Hooyada
●1.Hoos u Dhaca Cudurrada:
Nuujintu waxay yareyn kartaa khatarta hooyada inuu ku dhaco kansarka naasaha iyo ilmo-galeenka.
●2. Dhimista Miisaanka:
Nuujintu waxay caawisaa hooyada inay dhinto miisaanka si dabiici ah ka.

𝗙𝗮𝘆𝗮 𝗗𝗵𝗮𝘄𝗿 𝗠𝗲𝗱𝗶𝗮

11/06/2024

𝐈𝐬𝐛𝐚𝐝𝐞𝐥𝐤𝐚 𝐜𝐢𝐦𝐢𝐥𝐚𝐝𝐚.
Isbadelka cimilada waa isbeddel waara oo ku yimaada celceliska cimilada iyo xaaladaha hawada ee meel gaar ah ama caalamka oo dhan. Isbeddelkan wuxuu ka dhashaa arrimo dabiici ah iyo kuwo ay dadku keenaan. Qodobbada soo socda waxay faahfaahinayaan isbeddelka cimilada iyo saameyntiisa:

𝗦𝗮𝗯𝗮𝗯𝗮𝗵𝗮 𝗜𝘀𝗯𝗲𝗱𝗱𝗲𝗹𝗸𝗮 𝗖𝗶𝗺𝗶𝗹𝗮𝗱𝗮
𝟏. 𝐀𝐫𝐫𝐢𝐦𝐨 𝐃𝐚𝐛𝐢𝐢𝐜𝐢 𝐚𝐡:
B. Arrimahaas oo ay ka mid yihiin Meertada Dhulka iyo Qorraxda, isbeddelada ku yimaada meertada dhulka ee qorraxda iyo isbeddelada tamarta qorraxda.
T- Folkaanoyinka:
Qaraxyada folkaanooyinka waxay soo daayaan qiiqa iyo boodh hawada gala, taasoo saameyn karta cimilada.
J- Dabeylaha Dabiiciga ah:
Dabeylo waaweyn sida El Niño iyo La Niña waxay keeni karaan isbeddel cimiladeed.

𝟮. 𝗦𝗮𝗮𝗺𝗲𝘆𝗻𝘁𝗮 𝗗𝗮𝗱𝗸𝗮:
B- Gubida Shidaalka Fossilka:
Gubida dhuxusha, saliidda, iyo gaaska dabiiciga ah waxay soo saartaa qiiqa kaarboon laba ogsaydh (CO2) iyo gaasas kale oo deegaanka wasakheeya.
T- Jarista Dhirta:
Jarista keymaha waxay yareysaa dhirta nuugta CO2, taasoo kordhisa wasakhowga hawada.
J- Warshadaha iyo Gaadiidka:
Warshadaha iyo gaadiidka waxay soo saaraan qiiqa wasakheeya hawada.

3. 𝙎𝙖𝙖𝙢𝙚𝙮𝙣𝙩𝙖 𝙄𝙨𝙗𝙚𝙙𝙙𝙚𝙡𝙠𝙖 𝘾𝙞𝙢𝙞𝙡𝙖𝙙𝙖..
B. Heerkulka Sare (Global Warming):
■ - Kordhinta heerkulka celceliska ee dunida waxay sababtaa dhalaalida barafka iyo korodhka heerka badda.

𝟰. 𝗜𝘀𝗯𝗲𝗱𝗱𝗲𝗹𝗮𝗱𝗮 𝗥𝗼𝗼𝗯𝗮𝗯𝗸𝗮:
■- Meelaha qaar waxay heli karaan roob badan oo sababa fatahaado, halka meelaha kale ay abaari ka dhacdo.

5. 𝘿𝙪𝙪𝙛𝙖𝙖𝙣𝙣𝙤 𝙞𝙮𝙤 𝘿𝙖𝙗𝙚𝙮𝙡𝙤 𝙓𝙤𝙤𝙜𝙜𝙖𝙣
■- Isbeddelka cimilada wuxuu kordhin karaa tirada iyo xoogga duufaannada iyo dabeylaha.

𝟰. 𝗦𝗮𝗮𝗺𝗲𝘆𝗻𝘁𝗮 𝗗𝗲𝗲𝗴𝗮𝗮𝗻𝗸𝗮 𝗶𝘆𝗼 𝗡𝗼𝗼𝗹𝗮𝗵𝗮
B- Isbeddelka cimilada wuxuu saameyn ku yeelan karaa deegaanka noolaha, isagoo beddelaya deegaanka ay ku nool yihiin iyo cuntada ay helaan.

𝟱. 𝗖𝗮𝗮𝗳𝗶𝗺𝗮𝗮𝗱𝗸𝗮 𝗗𝗮𝗱𝗸𝗮.
B- Wuxuu kordhin karaa cudurrada neef-mareenka( Respiratory diseases), cudurrada ka dhasha kulaylka badan, iyo xanuunnada caafimaadka maskaxda.

𝗧𝗮𝗹𝗹𝗮𝗮𝗯𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻𝗸𝗮 𝗟𝗮 𝗤𝗮𝗮𝗱𝗮𝗻𝗮𝘆𝗼.
1. Yareynta Qiiqa (Emission Reduction):
B - Dowladaha iyo ururrada caalamiga ah waxay wadaan dadaallo lagu yareynayo qiiqa wasakheeya hawada(air pollution), sida heshiiska Paris Agreement.
2. Kor u Qaadidda isticmaalkaTamarta la cusboonaysiin ah:
B- Waxaa la dhiirri gelinayaa isticmaalka tamarta la cusboonaysiin karo sida cadceedda, dabaysha, iyo tamarta biyaha.
3. Keydinta Dhirta:
B- Dadaallo lagu joojinayo jarista keymaha iyo dib-u-beeridda dhirta si loo nuugo CO2.
4. Wacyigelinta Dadweynaha:
B- Waxaa la qaadaa tallaabooyin lagu wacyigelinayo dadka si ay u qaataan hab nololeedyo yareyn kara saameynta taban ee cimilada isbeddelaysa.

𝗚𝗮𝗯𝗮𝗴𝗮𝗯𝗼
Isbeddelka cimilada waa dhibaato caalami ah oo u baahan wada shaqeyn iyo dadaallo wadajir ah si loo yareeyo saameyntiisa taban. Waxaa muhiim ah in qof kasta uu ka qeyb qaato dadaallada lagu ilaalinayo deegaanka iyo cimilada.

Send a message to learn more

11/06/2024

𝐈𝐬𝐛𝐚𝐝𝐞𝐥𝐤𝐚 𝐜𝐢𝐦𝐢𝐥𝐚𝐝𝐚.
Isbadelka cimilada waa isbeddel waara oo ku yimaada celceliska cimilada iyo xaaladaha hawada ee meel gaar ah ama caalamka oo dhan. Isbeddelkan wuxuu ka dhashaa arrimo dabiici ah iyo kuwo ay dadku keenaan. Qodobbada soo socda waxay faahfaahinayaan isbeddelka cimilada iyo saameyntiisa:

𝗦𝗮𝗯𝗮𝗯𝗮𝗵𝗮 𝗜𝘀𝗯𝗲𝗱𝗱𝗲𝗹𝗸𝗮 𝗖𝗶𝗺𝗶𝗹𝗮𝗱𝗮
𝟏. 𝐀𝐫𝐫𝐢𝐦𝐨 𝐃𝐚𝐛𝐢𝐢𝐜𝐢 𝐚𝐡:
B. Arrimahaas oo ay ka mid yihiin Meertada Dhulka iyo Qorraxda, isbeddelada ku yimaada meertada dhulka ee qorraxda iyo isbeddelada tamarta qorraxda.
T- Folkaanoyinka:
Qaraxyada folkaanooyinka waxay soo daayaan qiiqa iyo boodh hawada gala, taasoo saameyn karta cimilada.
J- Dabeylaha Dabiiciga ah:
Dabeylo waaweyn sida El Niño iyo La Niña waxay keeni karaan isbeddel cimiladeed.

𝟮. 𝗦𝗮𝗮𝗺𝗲𝘆𝗻𝘁𝗮 𝗗𝗮𝗱𝗸𝗮:
B- Gubida Shidaalka Fossilka:
Gubida dhuxusha, saliidda, iyo gaaska dabiiciga ah waxay soo saartaa qiiqa kaarboon laba ogsaydh (CO2) iyo gaasas kale oo deegaanka wasakheeya.
T- Jarista Dhirta:
Jarista keymaha waxay yareysaa dhirta nuugta CO2, taasoo kordhisa wasakhowga hawada.
J- Warshadaha iyo Gaadiidka:
Warshadaha iyo gaadiidka waxay soo saaraan qiiqa wasakheeya hawada.

3. 𝙎𝙖𝙖𝙢𝙚𝙮𝙣𝙩𝙖 𝙄𝙨𝙗𝙚𝙙𝙙𝙚𝙡𝙠𝙖 𝘾𝙞𝙢𝙞𝙡𝙖𝙙𝙖..
B. Heerkulka Sare (Global Warming):
■ - Kordhinta heerkulka celceliska ee dunida waxay sababtaa dhalaalida barafka iyo korodhka heerka badda.

𝟰. 𝗜𝘀𝗯𝗲𝗱𝗱𝗲𝗹𝗮𝗱𝗮 𝗥𝗼𝗼𝗯𝗮𝗯𝗸𝗮:
■- Meelaha qaar waxay heli karaan roob badan oo sababa fatahaado, halka meelaha kale ay abaari ka dhacdo.

5. 𝘿𝙪𝙪𝙛𝙖𝙖𝙣𝙣𝙤 𝙞𝙮𝙤 𝘿𝙖𝙗𝙚𝙮𝙡𝙤 𝙓𝙤𝙤𝙜𝙜𝙖𝙣
■- Isbeddelka cimilada wuxuu kordhin karaa tirada iyo xoogga duufaannada iyo dabeylaha.

𝟰. 𝗦𝗮𝗮𝗺𝗲𝘆𝗻𝘁𝗮 𝗗𝗲𝗲𝗴𝗮𝗮𝗻𝗸𝗮 𝗶𝘆𝗼 𝗡𝗼𝗼𝗹𝗮𝗵𝗮
B- Isbeddelka cimilada wuxuu saameyn ku yeelan karaa deegaanka noolaha, isagoo beddelaya deegaanka ay ku nool yihiin iyo cuntada ay helaan.

𝟱. 𝗖𝗮𝗮𝗳𝗶𝗺𝗮𝗮𝗱𝗸𝗮 𝗗𝗮𝗱𝗸𝗮.
B- Wuxuu kordhin karaa cudurrada neef-mareenka( Respiratory diseases), cudurrada ka dhasha kulaylka badan, iyo xanuunnada caafimaadka maskaxda.

𝗧𝗮𝗹𝗹𝗮𝗮𝗯𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻𝗸𝗮 𝗟𝗮 𝗤𝗮𝗮𝗱𝗮𝗻𝗮𝘆𝗼.
1. Yareynta Qiiqa (Emission Reduction):
B - Dowladaha iyo ururrada caalamiga ah waxay wadaan dadaallo lagu yareynayo qiiqa wasakheeya hawada(air pollution), sida heshiiska Paris Agreement.
2. Kor u Qaadidda isticmaalkaTamarta la cusboonaysiin ah:
B- Waxaa la dhiirri gelinayaa isticmaalka tamarta la cusboonaysiin karo sida cadceedda, dabaysha, iyo tamarta biyaha.
3. Keydinta Dhirta:
B- Dadaallo lagu joojinayo jarista keymaha iyo dib-u-beeridda dhirta si loo nuugo CO2.
4. Wacyigelinta Dadweynaha:
B- Waxaa la qaadaa tallaabooyin lagu wacyigelinayo dadka si ay u qaataan hab nololeedyo yareyn kara saameynta taban ee cimilada isbeddelaysa.

𝗚𝗮𝗯𝗮𝗴𝗮𝗯𝗼
Isbeddelka cimilada waa dhibaato caalami ah oo u baahan wada shaqeyn iyo dadaallo wadajir ah si loo yareeyo saameyntiisa taban. Waxaa muhiim ah in qof kasta uu ka qeyb qaato dadaallada lagu ilaalinayo deegaanka iyo cimilada.

𝗙𝗮𝘆𝗮 𝗗𝗵𝗮𝘄𝗿 𝗠𝗲𝗱𝗶𝗮

09/06/2024

1. 𝙒𝙖𝙖 𝙢𝙖𝙭𝙖𝙮 𝘽𝙞𝙮𝙤𝙗𝙖𝙭 𝙙𝙚𝙜𝙙𝙚𝙜 𝙖𝙝.
Biyobax degdeg ah (premature ej*******on) waa xaalad caafimaad ku saabsan galmada oo ka dhacda ragga. Waa marka qofku uu biyo-baxo ka hor ama isla markiiba ka dib marka galmada la bilaabo, inta badan ka hor intaanu xaasku raalli noqon. Xaaladdan waxaa loo tixgeliyaa mid caafimaad ahaan la daryeeli karo haddii ay saameyso nolosha qofka ama xidhiidhka lamaanaha.

𝟮. 𝗖𝗮𝗹𝗮𝗮𝗺𝗮𝗱𝗮𝗵𝗮
𝗕- 𝗯𝗶𝘆𝗼-𝗯𝗮𝘅𝗮 𝗼𝗼 𝗱𝗵𝗮𝗰𝗮 𝘀𝗶 𝗱𝗲𝗴𝗱𝗲𝗴 𝗮𝗵:
Biyo-baxa oo dhaca ka hor ama waqti yar gudihiis ka dib marka galmada la bilaabo.
𝐓- 𝐐𝐚𝐧𝐜𝐢𝐧 𝐥𝐚'𝐚𝐚𝐧:
Adiga ama lamaanahaaga oo aan qancin ku helin galmada sababtoo ah biyobaxa degdegga ah.
𝗝-𝗪𝗮𝗹𝘄𝗮𝗹 𝗶𝘆𝗼 𝗻𝗶𝘆𝗮𝗱-𝗷𝗮𝗯
Dareemidda niyad-jab ama walwal la xiriira waxqabadka galmada.
𝟯. 𝗦𝗮𝗯𝗮𝗯𝗮𝗵𝗮
Biyobaxa degdegga ah waxaa sababi kara arrimo badan oo isugu jira kuwo jireed iyo kuwo maskaxeed:
𝘽-𝙖𝙧𝙧𝙞𝙢𝙤 𝙢𝙖𝙨𝙠𝙖𝙭𝙚𝙚𝙙:
walwal, iyo dhibaatooyin la xidhiidha xidhiidhka lamaanaha.
𝗧- 𝗔𝗿𝗿𝗶𝗺𝗼 𝗷𝗶𝗱𝗵𝗲𝗲𝗱:
Xaalado caafimaad sida infekshanka qanjidhada prostate-ka ama arrimaha hormoonka.
𝗝- 𝗗𝗵𝗮𝗾𝗮𝗻𝗸𝗮 𝗶𝘆𝗼 𝗸𝗵𝗶𝗯𝗿𝗮𝗱𝗮𝗵𝗮 𝗵𝗼𝗿𝗲::
Khibradaha galmada ee h**e ama dhaqanka galmada ee aan saxda ahayn.

𝟰. 𝗗𝗮𝗮𝘄𝗲𝘆𝗻𝘁𝗮.
Waxaa jira dhowr hab oo lagu daweyn karo biyobaxa degdegga ah:
𝗕- 𝗧𝗮𝗯𝗮𝗯𝗮𝗿𝗸𝗮 𝗶𝘆𝗼 𝗧𝗮𝗹𝗼 𝗯𝗶𝘅𝗶𝗻𝘁𝗮: La-talin iyo talo bixinta galmada si loo yareeyo welwelka iyo walbahaarka la xidhiidha galmada.
𝗧-𝗧𝗮𝗯𝗮𝗯𝗮𝗿𝗸𝗮 𝗞𝗮-𝗵𝗼𝗿𝘁𝗮𝗴𝗴𝗮 𝗕𝗶𝘆𝗼𝗯𝗮𝘅𝗮
Layliyo gaar ah oo caawiya in la kordhiyo xakameynta biyobaxa, sida habka "jooji bilaw" iyo cadaadinta".
𝗝- 𝗗𝗮𝗮𝘄𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻𝗸𝗮:
Waxaa jira daawooyin (marka ay dhakhtar kuu qoro) oo kaa caawin kara inaad xakameyso biyobaxa, sida antidepressants ama kariimyada suuxinta.

𝗧𝗮𝗹𝗼𝗼𝘆𝗶𝗻 𝗞𝗮𝗹𝗲
𝟏. 𝐈𝐬 𝐟𝐚𝐡𝐚𝐦𝐤𝐚 𝐋𝐚𝐦𝐚𝐚𝐧𝐚𝐡𝐚:
Xiriir wanaagsan oo lala yeesho lamaanahaaga si loo kordhiyo isku kalsoonida iyo fahamka.
𝟮. 𝗚𝗮𝗹𝗺𝗮𝗱𝗮 𝗼𝗼 𝗹𝗮 𝗮𝗱𝗸𝗲𝗲𝘆𝗼:
celcelinta iyo barashada hababka kala duwan ee galmada si loo kordhiyo wakhtiga galmada.
𝗝𝗶𝗱𝗵𝗸𝗮𝗮𝗴𝗮 𝗼𝗼 𝗹𝗮 𝗯𝗮𝗿𝘁𝗼:
Fahamka jidhkaaga iyo ka warhaynta calaamadaha biyobaxa si aad u xakameyso wakhtiga.

Biyobaxa degdegga ah waa xaalad caafimaad oo caadi ah oo la daweyn karo. Haddii aad la kulanto arrintan, waa muhiim inaad la xidhiidho xirfadle caafimaad oo ku siin kara talo iyo daaweyn ku habboon.