09/09/2025
Maanta Waxaan Joga Addis Ababa Ethiopia
Aan ku siiyo war kooban Ka Siiyo :
Biyo-xidheenka Weyn ee Itoobiya (GERD – Grand Ethiopian Renaissance Dam):
mashruuca ugu weyn ee koronto-dhalinta Afrika, ku yaalla wabiga Niil Buluug.
awoodi doontaa in ay soo saarto koronto ka badan 5,000 MW, taas oo Itoobiya ka dhigaysa xarun weyn oo tamar koronto ah.
ugu weyn waa horumar dhaqaale, koronto siin gudaha iyo dhoofinta tamar dalalka dariska ah.
XAALADA SIYASADEED IYO AMNI:
gudaha: Damacu wuxuu kor u qaaday kalsoonida qaranka, balse khilaafaadka siyaasadeed iyo dagaalladii sokeeye (Tigray, Oromiya iwm) ayaa saamayn ku yeeshay mashruuca iyo amniga guud.
: Masar iyo Suudaan waxay ka walaacsan yihiin saamaynta biyaha Niilka ee beeraha iyo biyaha la cabbo. Tani waxay dhalisay xiisado diblomaasiyadeed oo culus.
: Waxaa jiray cabsi ah weerarro ama iska hor imaad ku saabsan biyo-xidheenka, inkasta oo Itoobiya si adag u difaacday in uusan halis ku ahayn dalalka kale.
XAALADDA DHAQAALE:
GERD waxaa lagu maalgeliyey inta badan dadka Itoobiyaanka ah (lacag ururin iyo bonds gudaha).
laga filayaa inuu wax weyn ka tari doono:
*KORONTO LOO AWOODI KARO:gudaha dalka.
*DhOOF KORONTO oo lacag soo geliya Itoobiya.
*HARUMAR WARSHADEED IYO GANACSI.
kastaba ha ahaatee, dhaqaalaha Itoobiya wali wuxuu wajahayaa caqabado: sicir-barar, lacagta birta Itoobiya oo liidata, iyo deyn caalami ah.
👉 Gunaanad: GERD waa il muhiim ah oo horumar dhaqaale iyo mid siyaasadeed u ah Itoobiya, laakiin waxay ka dhalisay khilaaf diblomaasiyadeed iyo walaac amni oo gobolka oo dhan saameeyay.
Hon Jim'ale Haibe Chama