Dr c/naasir

14/06/2025

Habdhiska Taranka Dumarka iyo Uureyda (Obstetrics):

CASHIRKA 1AAD

Kaalinta Muruqaha ilmagaleenka Iyo Foosha..(Labour and Uterine Layers)
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Muruqaha ilmagaleenku waa lakab ku yaalla ilmagaleenka. Waxa uu ka samaysan yahay murqo sisibsan, kuwaas oo kala baxa xilliga uurka iyo xilliga foosha hooyadu ku jirto. Waxayna ku sameeyaan minka kogitaan ama tuujin (uterine contraction). Murqahani waa kuwo xooggan, oo ka caawiya uurjiifka si uu banaanka ugu soo baxo marka la gaadho xilliga dhalmada.

Muruqan makaanku wuxuu leeyahay seddex lakab oo muhiim ah (3 important layers);

1. Xuubka sarre (Perimetrium):—kaas oo ku dahaaran korka sare makaanka.
2. Lakabka dhexe (Myometrium):— lakabkan oo ah kan ugu awooda badan ee muruqa adagg leh.
3. Lakabka hoose (Endometrium):—
wuxuuna ku meegaaran yahay gudaha aagga ilmagaleenka. Lakabkan waa halka uu ilmuhu ku koro ama uur-jiifku yaalo.

Dhammaan lakabyadani way isla shaqeeyaan xilliga foosha, oo waxay abuuraan kogitaan xooggan (strong contraction).

Xilliga uurka, ilmo-galeenku (minku) badanaa waa mid dabacsan, taasoo ay sabab u tahay hormoonada kala duwan ee dumarka gaar ahaan —"Progesterone hormone".

Marka la gaadho wakhtiga dhalmada waxaa isla sidoo kale la soo daayaa hormoonka kale ee dumarka kaasoo loo yaqaano —"Estrogen hormone".

Dhinaca kale waxaa jira Hormoono kale oo door muhiim ah ka ciyaara wakhtiga dhalmada, sida —Oksitosin (Oxytocin hormone) iyo —Prostaglandin hormone.

Hormoon-kan Oksitosin—kaas oo laga soo daayo maskaxda sida aan cashiro h**e kaga soo hadalay hormoonkan iyo wax qabadkiisa, waxa uu kaalin xooggan ku leeyahay ilmagaleenka, waxa uu ku sameeyaa minka inuu isku soo ururo si dhalmada u fududaato.

Waxaa sidoo kale jira dheecaanka ama kiimikada loo yaqaano Prostaglandin hormone, taasoo ka caawisa jilcinta albaabka h**e ee ilmo-galeenka (cervix-ka) si makaanku u furmo, waxayna sidoo kale kordhisaa cadaadiska iyo kogitaanka minka.
____________________________

13/06/2025

Waa Halkee Xarunta Laga Maamulo Matagga (Vomiting Center)...🚨🚨

CASHIRKA 2aad
••••••••••••••••••••••••••••••••••
Qaybaha maskaxda qeyb ka mid ah gaar ahaan qeybta ladhaho "Medulla-Oblongata oo ku taala Brain-stem-ka, waxay leedahay xarun laga maamulo Mantagga kaas oo loo yaqaan chemoreceptor trigger zone (CTZ). Waxa kale oo loo yaqaan "Area postrema".

Aaggan chemoreceptor trigger zone, marka la kiciyo ama warbixin ay kasoo gaadho mid kamid ah dareemo-gudbiyaasha (Sensory receptors), fal-celinta ka dhalataa waa inuu mantag imaan karo.

Haddaan dhinac kale ka eegno—Kicinta Chemoreceptor trigger zone (CTZ) waxay Activate-gareeyaan habka dareemayaasha muruqyada ee loo yaqaano—parasympathetic iyo sympathetic nervous system, kuwaas oo kontoroola xubnaha gudaha intooda badan.

Waxaa halkan door weyn ka ciyaaraya dareemayaasha maskaxda ee Cranial nerves, sida Vagus nerve iyo vestibulo-cochlear nerve (CN-X and CN-VIII)

Marka dareemayaashan la kiciyo wuxuu qofku yeelanayaa candhuuf badan, dhidid, iyo wadna-garaac sare.

Tusaale:_1
Ka Jawaabida xarunta CTZone waxay Activate-gareynaysaa neerfiga "Vagus nerve" oo kamid ah habka parasympathetic sida aan kor kusoo sheegnay.

Kadib Kicinta Vagus neerfi wuxuu isbedel ku samaynayaa jid-mareenka dheefshiidka;
—Sida inuu qofku yeesho candhuuf badan taasoo ka dhigan lallabo
—Dabcinta xidhmada hunguriga ama furka kore ee xidha dhamaadka caloosha ee loo yaqaan "Esophageal Sphincter" kaasoo ilaaliya dib u soo noqodka cuntada caloosha.
—Amar siinta muruqyada jilicsan ee caloosha ku dahaaran (smooth muscles) si cadaadiska gudaha caloosha u kordhiyaan, una soo bixiyaan waxyaabaha ku jira caloosha.
—Kadibna Tuujinta iyo cadaadiskan badan ee murqaha caloosha waxaa ka dhalanaya mataggii aan raadinaynay.
__________________________________
Dr c/naasir cali xoogweyne

10/06/2025

Saynisyahanno u dhashay dalka Japan ayaa sheegay iney ogaadeen Marka jirka aadamigu uu waayo cunto muddo dheer—laga bilaabo 14 ilaa 24 saacadood—inuu galo hab la yiraahdo "autophagy", oo macneheedu yahay "jirka oo isquuta ama iscuna."

Xilligan, jirku wuxuu bilaabaa inuu burburiyo oo dib u isticmaalo unugyada duqoobay, kuwa dhaawacmay, ama kuwa xanuunsan—kuwaas oo sababa gabowga, bararka (inflammation), iyo xanuunno halis ah sida kansarka iyo Alzheimers.

Habkan dabiiciga ah ee is-nadiifinta iyo dayactirka ayaa gacan ka geysta in la tirtiro qashinka unugyada, borotiinnada khaldan, iyo mitochondria-da dhimatay, sidoo kale waxaa la cusbooneysiiyaa unugyadii duqoobay waxayna xoojisaa difaaca jirka..

Saynisyahanadu hadda ayey ogaadeen faa'iidada Soonku leeyahay, laakiin diinteena Islaamku 1400 sano ka hor ayey noo sheegtay faa'iidada soonku aduun iyo aakhiraba leeyahay. Sidoo kale Nabi Muxamed (ﷺ) waxaa caado u aheyd inuu Soomo maalmaha Isniinta iyo Khamiista todobaad kasta, taas oo muujinaysa in soonku yahay nafis iyo daawo jireed iyo mid ruuxeedba.
Dr c/naasir cali xoogweyne

26/05/2025

TAXANAHA CAAFIMAADKA

1. Xilliga ugu badan sokortu kacsan tahay waa subaxdii sababtoo ah habeenkii waxaa aad u shaqeeya Hormanada qaar sida Adrenalin, Cortisol iyo Glucagon marka cabir sokortaada habeenka aadan ku cashayn wax bur ka samaysan, baasto iyo bariis

2. Sida ugu fiican looga hortagi karo in hormonadaasi kiciyaan sokorta waa in qofku casheeyo maqribka ka hor ama uu sameeyo jimicsi cashada kadib, cashada cishaha kadib waxay qofka usoo dadajisaa cudurada halista ah sida sokorta iyo dhiigkarka

3. Sababta ugu badan dadka xusuustooda yaraysa ama badisa hilmaanshaha waa cunista waxyaabaha macaanka ah ama sokortu ku badan tahay. Macaanka in qofku cuno waa halis waxaase ka halis badan qofka inuu wax macaan aad u cuno isagoo aan samaynayn wax exercise ah dhididna uusan ka baxayn

4. Dadka ugu badan ee ka badbaada cudurada lala noolaado sida sokorta, dhiig karka iyo kalastaroolka waa dadka qabta shaqooyinka gacanta laga qabto sida dhisida guryaha ama sameeya socodka 60 daqiiqo xiriir ah

5. Farqiga u dhaxeeya Beerka qofka sokorta aadka u cuna iyo qofka sokor cunistiisu yar tahay waa midka sawirka kaaga muuuqda. Beerka qofka sokorta aadka u cuna waa beerka madow sawirka kore nadiif ma noqdo qofkaas beerkiisa. Sidaa darteed macaanka inta aad iska yarayn marto yaree si beerkaaga uusan ugu samaysmin dufan

please share and like mahadsanidiin

30/04/2025

Sidee lagu yareen karaa caloosha weyn?

1. Jooji cashada habeenkii ah

2. Yareey cabista shaaha oo cab maalinkii 2 haaf oo shaah ah ama iska dhaaf shaaha

3. Soco maalinkii ugu yaraan 2kiilo ama jimicsi samee

4. Sax jadwalka cuntada cun cuntooyinka qolofta leh sida galey.ama digir ugu yaraam malinkii halmar

5. Cab biyo badan ugu yaraan 2 liitar maalinkii

6. Jooji dhafarka badan seexo xili h**e

7. Jooji cunista wax yaabaha ay sokorta ku badan tahay

Lasoco qaybta 2aad maxaa ka buuxa caloosha weyn

DR c/naasir

22/04/2025

Dad badan ayaa aaminsan in dhukayga uu yahay wasakh dhagta ku aruurtay oo u baahan in laga nadiifiyo.

Dhegta qeybteeda dibadda wuxuu Alle ku abuuray qanjiro sameeyo dhukayga, markii la sameeyo kadib, wuxuu u dhaadhacaa gudaha.

Dhukayga wuxuu leeyahay faa'idooyin badan oo ay ka mid tahay:

-Wuxuu qooyaa dhegta, kana ilaaliyaa qallaylka iyo cuncunka.

-Dhukayga waxaa ku jiro maaddo jeermiska kala dagaallanto in dhagaha wax gaarsiiso.

-Dhukayga wuxuu xuubka maqalka ka ilaaliyaa inuu dhaawac gaaro oo si fudud wax kuma gaari karaan.

-Haddii boor, cayayaan ama wasakh dhegta gasho, dhukayga ayaa ka hor istaaga inay gudaha u gasho, oo wuxuu u shaqeeyaa sida wasakh celin oo kale.

Badanaa qofka uma baahno inuu dhagahiisa ka soo saaro dhukayga khaasatan hadduusan dhib ku haynin, weliba caruurta dhagaha looma nadiifiyo illaa inuu dhakhtar ku taliyo mooyee.

Waxyaabaha keeno in dhegta la nadiifiyo waxaa ka mid ah: in dhukayga uu dhegta owday oo maqalka yaraaday.
Waa muhiim in laga fogaado in dhagaha la qoryeeyo maadaama dhaawac gaari karo xuubka maqalka oo hadduu dilaaco halis noqon karto.

W/Q: Dr. C/naasir cali xoogweyne

15/04/2025