21/07/2025
ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း။
================
ကျောက်ကပ်ရောင်တယ်ဆိုတဲ့ စကားက တကယ်တော့ အရမ်းကျယ်ပြန့်တယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ကျောက်ကပ်မှာ ခန္ဓာကိုယ်က အညစ်အကြေးကို စွန့်ထုတ်ပေးဖို့ အစိတ်အပိုင်းတွေ အများကြီး ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေတာပါ။
အဓိက အညစ်အကြေးစစ်ထုတ်တဲ့ အပိုင်းလေးကိုတော့ Nephron လို့ခေါ်ပါတယ်။
အဲ့ဒီ Nephron လေးတွေ တစ်ခုနဲ့တစ်ခုကြားထဲမှာ ဆီးကိုသယ်ဆောင်ပေးမဲ့ ပြွန်လေးတွေ၊ခန္ဓာကိုယ်က လိုအပ်တဲ့ ဓာတ်တွေကို ပြန်စုပ်ယူပေးမဲ့ နေရာလေးတွေ ၊သွေးကြောတွေ အများကြီး ရှိပါသေးတယ်။
ကျောက်ကပ်ရောင်ပြီလို့ ပြောရင် ဘယ်အစိတ်အပိုင်းလေးက ရောင်တာလဲပေါ်မူတည်ပြီး ဆေးပညာအရ အခေါ်အဝေါ်တွေ အများကြီး ရှိသလို ၊လက္ခဏာတွေကလဲ ကွဲပြားကြပါတယ်။
ကျောက်ကပ်ရောင်တာကို သိချင်ပါတယ်လို့ ပြောထားတဲ့ လူနာတွေအတွက် Glomerulonephritis လို့ခေါ်တဲ့ ကျောက်ကပ်မှာရှိတဲ့ အညစ်အကြေးကို စစ်ထုတ်ပေးတဲ့နေရာလေးဖြစ်တဲ့ glomerulus သွေးကြောထုံးလေးေတွရောင်တဲ့ အကြောင်း ပြောပြပေးသွားပါ့မယ်။
ဘာလို့ ကျောက်ကပ်ရောင်ရတာလဲ။
👉ကျောက်ကပ်ရောင်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းတွေကတော့
📍ပိုးကြောင့် ကျောက်ကပ်ရောင်းခြင်း
📍မျိုးရိုးလိုက်ခြင်းကြောင့် ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း
📍ခုခံအားစနစ် မူမမှန်ခြင်းကြောင့် ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း
📍သွေးကြောရောင်ရမ်းမှုကြောင့် ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း
📍သွေးတိုး ၊ဆီးချိုကြောင့် ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း
ဘယ်လိုပိုးတွေကြောင့် ကျောက်ကပ်ရောင်တတ်လဲ။
👉ဘတ်တီးရီးယား၊ဗိုင်းရပ်စ် ပိုးတွေကြောင့် ဖြစ်ရတာများပါတယ်။
အများစုကတော့
-- Streptococcus လို့ခေါ်တဲ့ ပိုးကြောင့် ဖြစ်တတ်ပြီး လည်ပင်းနာခြင်း ၊အရေပြားအနာဖြစ်ခြင်းအပြီးမှ ကျောက်ကပ်ရောင်တတ်ပါတယ်။
-- HIV ,အသည်းရောင်အသားဝါ B ပိုး ၊C ပိုးတွေကြောင့်လဲ ကျောက်ကပ် ရောင်တတ်ပါတယ်။
ခုခံအားစနစ် မူမမှန်ခြင်းကြောင့် ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်းဆိုတာဘာလဲ။
👉 မိမိရဲ့ ခုခံအားစနစ်က ပြင်ပရောဂါတွေ ဝင်ရောက်လာမှ တိုက်ထုတ်ရမဲ့အစား မှားယွင်းပြီး မိမိ ခန္ဓာကိုယ်ကို ပြန်တိုက်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
SLE လို့ ခေါ်တဲ့ အရေပြားလေးဘက်နာရောဂါ၊Good pasture လို့ခေါ်တဲ့ ကျောက်ကပ်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ၊IgA လို့ခေါ်တဲ့ ခုခံအားဓာတ်စုပုံခြင်းရောဂါတွေနဲ့ တွဲပြီး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ကျောက်ကပ်ရောင်ရင် ဘယ်လို လက္ခဏာတွေပြမလဲ။
👉 ဆီးထဲ သွေးပါခြင်း (ဆီးအရောင်က အနီ သို့မဟုတ် ပန်းရောင် သို့မဟုတ် ကိုကာကိုလာအရောင် ပြောင်းသွားခြင်း)
👉 ဆီးထဲ အမြှုပ်ပါခြင်း (ဆီးထဲအသားဓာတ်ပါခြင်းကြောင့်)
👉 သွေးတိုးခြင်း
👉 ဖောရောင်ခြင်း ( မျက်နှာ၊ခြေ၊လက်၊ဗိုက်)
👉 ကျောက်ကပ် ပျက်စီးခြင်းလက္ခဏာများ
(ဆီးနည်းခြင်း ၊ပျို့အန်ခြင်း ၊နုန်းခွေခြင်း ၊ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ကြွက်တက်ခြင်း)
ကျောက်ကပ်ရောင်တာ အရမ်းဆိုးရင် သို့မဟုတ် ကုသမှုနောက်ကျခဲ့ရင် ဘာဖြစ်မလဲ။
👉 ကျောက်ကပ် ပျက်စီးခြင်း အဆင့်ကိုရောက်နိုင်ပါတယ်။
ကျောက်ကပ်ရောင်တာကို ဘယ်လိုစစ်ဆေးမလဲ။
👉 စစ်ဆေးရမှာတွေက
- ဆီးစစ်ခြင်း
- သွေးစစ်ခြင်း
- အာထရာဆောင်းရိုက်ခြင်း
- CT ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း
- ကျောက်ကပ် အသားစယူခြင်း
ကာကွယ်လို့ရသလား။
👉 ကာကွယ်ဖို့တော့ ခက်ခဲပါတယ်။
ပိုးဝင်ခြင်း ၊ အသည်းအရောင်အသားဝါ B ပိုး ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း ၊အသည်းရောင်အသားဝါ C ပိုး ၊HIV ပိုး မကူးစက်အောင် နေထိုင်ခြင်း၊သွေးတိုး၊ဆီးချိုကို ထိန်းသိမ်းခြင်း စတာတွေကိုပဲ ကာကွယ်လို့ရပါတယ်။
ကုသလို့ရသလား။
👉ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်းအတွက် ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ဆေးတွေတော့ ရှိပါတယ်။
- ရောဂါရဲ့ ပြင်းထန်မှု
- ဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းအရင်း
- စောစီးစွာ ကုသမှု ရမရ ပေါ်မူတည်ပြီး ပျောက်ကင်းသူ ၊ရောဂါကို ထိန်းချုပ်နိုင်သူ ရှိသလို ကျောက်ကပ် ပျက်စီးတဲ့သူလဲ ရှိနိုင်ပါတယ်။
အားလုံးကျန်းမာကြပါစေ။
Dr K.
