23/07/2025
สุขภาพลำไส้ดี ชีวิตก็จะดี…อย่าละเลยในการดูแลตัวเองกันนะ 🍓🥒🥕
ในยุคที่มีอยู่กับความเร่งรีบในการทำงาน การใช้ชีวิตบางคนละเลยกับการบริโภคอาหาร หรือการรักษาสุขภาพ
จนรู้ตัวอีกทีก็มีอาการเจ็บป่วยแล้ว จะดีกว่ามั้ยถ้าเราหันมาฟังร่างกายเราบ้าง เขากำลังบอกอะไรกับเราอยู่
#สมุนไพรเรื่องใกล้ตัว #การรักษาสุขภาพ #ลำไส้แปรปรวน #ท้องผูกสลับท้องเสีย
#รามคำแหง
รู้ทันโรค | โรคลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome หรือ IBS)
🔻สาเหตุ
ในปัจจุบันยังไม่พบสาเหตุที่แน่ชัด จัดว่าเป็นโรคในกลุ่ม Functional Bowel Disorder ชนิดหนึ่ง หมายความถึงโรคที่ไม่พบความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร ไม่ว่าจะเป็นจากการตรวจร่างกายอย่างละเอียด หรือการตรวจเพิ่มเติมเพื่อสืบค้นหาสาเหตุ ไม่พบว่ามีการอักเสบ และไม่พบว่าเป็นเนื้องอกหรือมะเร็งแต่อย่างใด อาการต่างๆ ของโรคนี้ เชื่อว่าเกิดจากความผิดปกติของการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบที่ผนังลำไส้ จากหลักฐานที่มีอยู่ เชื่อว่ามีหลายปัจจัยที่เป็นสาเหตุของโรคไอบีเอส โดย 3 ปัจจัยที่สำคัญ ได้แก่…
1. การบีบตัวหรือการเคลื่อนตัวของลำไส้ผิดปกติ ซึ่งเป็นผลมาจากการหลั่งสารหรือฮอร์โมนบางอย่างในผนังลำไส้ผิดปกติ นำไปสู่อาการปวดท้อง ท้องเสีย หรือท้องผูก
2. ระบบประสาทที่ผนังลำไส้ไวต่อสิ่งเร้าหรือตัวกระตุ้นมากผิดปกติ เช่น หลังกินอาหาร ซึ่งในคนปกติจะกระตุ้นให้ลำไส้มีการบีบตัวหรือเคลื่อนตัวเพิ่มขึ้นอยู่แล้ว แต่ในผู้ป่วยไอบีเอส จะมีการตอบสนองมากผิดปกติ มีการบีบตัวและการเคลื่อนตัวของลำไส้มากขึ้น จนมีอาการปวดท้องและท้องเสีย หรือท้องผูก เป็นต้น นอกจากอาหารแล้ว ตัวกระตุ้นอื่นที่สำคัญ คือ ความเครียด หรือการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ก็มีส่วนเสริมให้มีอาการมากขึ้น
3. มีความผิดปกติในการควบคุมการทำงานของแกนที่เชื่อมโยงระหว่างประสาทรับความรู้สึก ระบบกล้ามเนื้อของลำไส้และสมอง (Brain – Gut Axis) โดยเกิดจากความผิดปกติของสารที่ควบคุมการทำงานซึ่งมีหลายชนิดและทำหน้าที่แตกต่างกัน
🩺 การรักษาทั่วไป
1. การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารเป็นเวลา พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ งดดื่มสุราและสูบบุหรี่
2. หลีกเลี่ยงอาหารกลุ่ม Fermentable Oligo- Di- Monosaccharides And PolyolS; FODMAF คือ กลุ่มอาหารที่มีองค์ประกอบเป็นคาร์โบไฮเดรต น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวและโมเลกุลคู่รวมหลากชนิด เป็นกลุ่มที่ส่งเสริมให้แบคทีเรียในลำไส้เจริญเติบโต ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดภาวะลำไส้แปรปรวน
🥗 อาหารที่ใช่ ✅ มิตรแท้ของลำไส้แปรปรวน
การเลือกอาหารที่เหมาะสมช่วยบรรเทาอาการลำไส้แปรปรวนได้อย่างมาก เพราะอาหารเหล่านี้ ไม่เพียงแต่ช่วยลดการระคายเคือง แต่ยังส่งเสริมสุขภาพของลำไส้ในระยะยาวด้วย
1. ผักผลไม้ที่มีใยอาหารต่ำ (Low-FODMAP) (FODMAP คือ กลุ่มคาร์โบไฮเดรตที่ย่อยยาก และมักเป็นตัวการทำให้เกิดแก๊สและอาการท้องอืด) เช่น แตงกวา, แครอท, บวบ, กล้วยสุก หรือสตรอว์เบอร์รี ผักและผลไม้เหล่านี้จะไม่ทำให้เกิดแก๊สหรืออาการท้องอืดมากนัก ช่วยลดอาการไม่สบายในผู้ป่วย IBS
2. แหล่งโปรตีนย่อยง่าย เช่น ไข่, เนื้อปลา, ไก่ไม่ติดหนัง หรือเต้าหู้ โปรตีนเหล่านี้ย่อยง่าย ไม่กระตุ้นอาการลำไส้แปรปรวนเหมือนโปรตีนจากเนื้อแดงหรืออาหารแปรรูป
3. โปรไบโอติก และพรีไบโอติก เช่น โยเกิร์ตแบบไม่มีน้ำตาลแลคโตส, กิมจิ, มิโสะ หรือกล้วย เนื่องจากโปรไบโอติกช่วยปรับสมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้ ทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น
🍔 อาหารที่ไม่❌ศัตรูร้ายของลำไส้
อาหารบางอย่างอาจเป็นเหมือน "ศัตรูตัวฉกาจ" ของลำไส้ โดยทำให้เกิดแก๊ส ระคายเคือง หรือทำให้ลำไส้เคลื่อนไหวผิดปกติ โดยเฉพาะถ้าคุณมีลำไส้แปรปรวนอยู่แล้ว การหลีกเลี่ยงอาหารเหล่านี้ จะช่วยให้ลำไส้ของคุณทำงานได้อย่างราบรื่นมากขึ้น
1. อาหารที่มี FODMAP สูง เช่น นมวัว, แอปเปิ้ล, กระเทียม, หัวหอม หรือถั่วต่างๆ เพราะคาร์โบไฮเดรตในกลุ่ม FODMAP จะถูกหมักในลำไส้ ทำให้เกิดแก๊สและอาการท้องอืดได้ง่าย
2. อาหารมันและทอด รวมถึงอาหารฟาสต์ฟู้ด ไขมันในอาหารเหล่านี้ จะทำให้ลำไส้ทำงานช้าลง หรือในบางกรณีก็อาจทำให้ลำไส้ทำงานเร็วเกินไป จนเกิดอาการท้องเสีย
3. อาหารแปรรูปและสารกันบูด เช่น ไส้กรอก, แฮม, ขนมขบเคี้ยว หรือบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป เพราะสารกันบูดและไขมันทรานส์ในอาหารแปรรูป อาจกระตุ้นการอักเสบและทำให้อาการแย่ลง
4. เครื่องดื่มอัดลมและเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น กาแฟ, ชาเข้ม, น้ำอัดลม และเครื่องดื่มชูกำลัง โดยคาเฟอีนจะไปกระตุ้นระบบประสาทในลำไส้ ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ ส่วนเครื่องดื่มอัดลมทำให้เกิดแก๊สในลำไส้มากขึ้น
🍃การใช้ยาสมุนไพร สำหรับอาการลำไส้แปรปรวน และกรดไหลย้อน
1. #ขมิ้นชัน มีฤทธิ์ช่วยขับลม ท้องอืด และยังช่วยปรับสมดุลลำไส้ได้ด้วย มีความปลอดภัยสูง
2. #ลูกยอ จะช่วยการทำงานนของลำไส้ดี เพิ่มการบีบตัวของหูรูดในทางเดินอาหาร
3. #ขิง ในกรณีใช้ขับลม ท้องอืดได้ดี แต่การทานมากเกินไปก็จะทำให้แสบร้อนได้
🔖เรื่องโดย ภก.ธนพงศ์ เพ็งผล
#รู้ทันโรค #ลำไส้แปรปรวน
#สมุนไพรอภัยภูเบศร #อภัยภูเบศร
