25/10/2025
เคยสงสัยไหมคะ? ทำไมบางคนที่เป็นสโตรกแล้ว “พูดไม่ได้” แต่บางคนยังพูดได้ปกติ? แต่ในขณะเดียวกัน…บางคนเดินไม่ได้… แต่บางคนกลับฟื้นตัวและใช้ชีวิตได้เหมือนเดิม? 🧠🤔
คำตอบสำคัญอยู่ที่ ซีกของสมอง (hemisphere) ที่ได้รับความเสียหายค่ะ
สมองของเราแบ่งเป็นสองซีกใหญ่ ๆ: ซีกซ้าย (Left hemisphere) และซีกขวา (Right hemisphere)
ซีกซ้าย (Left hemisphere) : ซีกซ้ายของสมองโดยทั่วไปมีหน้าที่ด้านภาษา การพูด การเข้าใจ รวมถึงควบคุมร่างกายฝั่งขวา
ถ้าซีกซ้ายได้รับความเสียหาย — มักส่งผลให้แขนหรือขาฝั่งขวาอ่อนแรงหรือเป็นอัมพาต อาจเกิดภาวะที่เรียกว่า aphasia (พูดไม่ชัด พูดไม่ได้ หรือ เข้าใจคนอื่นลำบาก) ผู้ป่วยอาจรู้สึกว่า “พูดไม่ออก” ทั้งที่เข้าใจทุกอย่าง
นอกจากนี้อาจมีปัญหาในการเขียน อ่าน วางแผนการทำงาน เป็นต้น
ยกตัวอย่าง: สมมติว่า…ผู้ป่วยอายุ 75 ปี หากเส้นเลือดไปอุดตันบริเวณซีกซ้ายของสมอง — นั่นอาจเป็นเหตุผลว่าทำไมพูดได้ยาก หรือ มีภาวะภาษาแปรปรวน
ซีกขวา (Right hemisphere) : ในขณะที่ซีกขวาของสมองมักมีหน้าที่ด้านการรับรู้พื้นที่ / ร่างกาย / สิ่งแวดล้อม และควบคุมร่างกายฝั่งซ้าย
เมื่อซีกขวาได้รับความเสียหาย — แขนหรือขาฝั่งซ้ายอาจอ่อนแรงหรือเป็นอัมพาต
ปัญหาเรื่องการรับรู้พื้นที่ เช่นอาจเกิดภาวะที่เรียกว่า hemispatial neglect
ผู้ป่วยอาจ “มองไม่เห็น” หรือ “ไม่รับรู้” ว่ามีส่วนหนึ่งของร่างกาย/สิ่งแวดล้อมฝั่งซ้ายอยู่เลย (โดยที่ภาษาอาจไม่ได้ถูกกระทบมากเหมือนซีกซ้าย)
เราจะสังเกตได้ว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่พูดได้ แต่เดินชนสิ่งของฝั่ง ซ้าย / ไม่รู้สึกตัวฝั่ง ซ้าย เป็นต้น
แล้ว… ทำไมผลลัพธ์ของผู้ป่วยสโตรกจึงแตกต่างกัน?
ถ้าเราเข้าใจว่า “ซีกไหน” ได้รับความเสียหาย ก็จะช่วยให้เราเข้าใจเหตุผลของอาการที่แตกต่างกันได้มากขึ้นค่ะ
หากซีกซ้ายได้รับผลกระทบ → อาการภาษาจะแสดงชัดเจน และอาจควบคุมการเคลื่อนไหวฝั่งขวาได้ยาก
หากซีกขวาได้รับผลกระทบ → อาจภาษายังพอใช้ได้ แต่มีปัญหาด้านการรับรู้ / การเดิน / การระวังฝั่งซ้าย
อีกทั้ง “ขนาดของแผล” ตำแหน่ง การเชื่อมโยงของเส้นใยสมอง และ ปัจจัยอื่นๆ (เช่นอายุ สุขภาพก่อนเกิดสโตรก การดูแลในช่วงแรก) ก็มีบทบาทสำคัญ
ตัวอย่างงานวิจัยสนับสนุนว่า:ภาวะ aphasia หลังสโตรกซีกซ้าย สัมพันธ์กับความเสียหายของ white matter bottlenecks ด้านภาษาบริเวณซีกซ้าย
ภาวะ neglect จากซีกขวา เป็นตัวพยากรณ์ผลการฟื้นฟูได้ไม่ดีเท่าการสูญเสียภาษาจากซีกซ้าย
ผลต่อการฟื้นฟู (Rehabilitation Implications) > การรู้ว่า “ซีกไหน” ได้รับผลกระทบ ช่วยให้ทีมฟื้นฟูออกแบบโปรแกรมได้เหมาะสม
ผู้ที่มีปัญหาภาษา speech therapy หรือ นักกิจกรรมบำบัดจะมีบทบาทสำคัญเป็นอย่างมากมาก
ผู้ที่มี neglect ต้องได้รับ therapy เฉพาะทางด้านรับรู้ / การใช้งานฝั่งซ้าย / ฝึกให้รับรู้พื้นที่อีกครั้ง
🎯 สรุป
ซีกซ้าย = ภาษา + สื่อสาร + ควบคุมร่างกายฝั่งขวา → หากโดนเป็นไปได้สูงจะมีปัญหาพูด / เข้าใจ
ซีกขวา = รับรู้พื้นที่/ร่างกายฝั่งซ้าย + ควบคุมฝั่งซ้าย → หากโดนอาจพูดได้ แต่มีปัญหาเรื่องพื้นที่/ฝั่งซ้าย
การ “รู้ซีก” ที่ได้รับผลกระทบ → เป็นกุญแจหนึ่งของการวางแผนฟื้นฟู & การดูแล
และไม่ว่าซีกไหนจะโดน “โอกาสฟื้นฟู” ยังมีอยู่เสมอ — เมื่อโปรแกรม กายภาพ/กิจกรรม/ภาษา ได้ถูกออกแบบให้เหมาะสม
PNKG Recovery Center : ฟื้นตัวไว ใช้ชีวิตได้จริง
เรามั่นใจว่าเราเป็นหนึ่งในศูนย์ฟื้นฟูที่ให้ความสำคัญกับการฟื้นฟูอย่างเข้มข้น เพื่อดึงศักยภาพของผู้ป่วยให้กลับมาใกล้เคียงปกติได้มากที่สุด
✅ แผนการฟื้นฟูตามหลัก ไคโก-โดะ (Kaigo-Do) จากประเทศญี่ปุ่น 🇯🇵
✅ การฟื้นฟูที่มุ่งเป้าให้ผู้ป่วยสามารถ ‘กลับไปใช้ชีวิตที่บ้าน’ ได้อย่างมั่นใจ
✅ การดูแลที่ช่วยให้คุณไม่พลาดช่วงเวลาสำคัญที่สุดของการฟื้นตัวของคนที่คุณรัก
✅ แผนการฟื้นฟูออกแบบโดยทีมสหวิชาชีพ ครอบคลุมกว่า 5 สาขา — แพทย์, พยาบาล, นักกายภาพบำบัด, นักกิจกรรมบำบัด, นักโภชนาการ, เภสัชกร และนักวิทยาศาสตร์การกีฬา
______________________________
ศูนย์ PNKG Recovery and Elder Care
Call Center: 080-910-2124
LINE:
Website: https://pnkg-recoverycenter.com/
#ศูนย์ฟื้นฟูผู้ป่วยและดูแลผู้สูงอายุ #บริการกายภาพบำบัด #สโตรก #พูดไม่ได้
