
28/08/2023
HIV-AIDS
Saida mak HIV-AIDS?
HIV: Human immonodeficiency virus, Nudar virus ne'ebe ataka(Merusak) sistema imunidade no bele dezenvolve sai AIDS.
AIDS: Acquired Immune Deficiency Syndrome, nudaer kolesaun sintomas ou sinais ne'ebe mosu tamba diminuisaun ba sistematika imunidade.
HIV ho AIDS la hanesan
Oinsa HIV bele hada'et husi ema ida ba ema seluk?
HIV bele hada'et liu husi:
✔️Relasaun s*xual ge***al s*x, oral s*x, a**l s*x.
✔️Kontaktu ho ran ne'ebe infekta HIV, ida ne'ebe bele liu husi Transfusaun ran, Daun, ferramenta de tatuagen (alat tato), no ferramenta seluk ne'ebe bele halo kanek.
✔️Husi inan ho HIV ba bebe iha kabun laran, husi inan ba bebe durante partus ou husi inan nia susu ben.
HIV moris iha:
✔️Ran
✔️Fluido va**nal (Cairan va**na)
✔️Semen/Fluido es***ma (Cairan mani).
✔️Inan nia susu ben (breastfeeding/ASI).
HIV la hada'et liu husi buat sira ne'e:
❌Picada de mosquito(Susuk Tata).
❌Kaer liman
❌Hakuak, Rei malu.
❌Uza hamutuk sasan han no hemu nian.
❌hela hamutuk iha uma ida.
❌Uza sentina fatin hamutuk.
Sinais saida de'it mak mosu ba ema ne'ebe infekta HIV?
✔️laiha sintomas ou sinais
✔️ema ne'ebe infekta HIV nia aparencia hanesan ho ema ne'ebe saudavel (Antes HIV dezenvolve sai AIDS mais ou menus tinan 5-10.
Oinsa HIV dezenvolve sai AIDS?
✔️Etapa seroconversau: infeksaun inisial, seidauk iha antibodi (kuandu halo teste laboratorium iha parte ida ne'e rezultadu teste sei negativu)
✔️Etapa assintomatiku: seidauk iha sintomas ne'ebe mosu
✔️Etapa sintomatiku: komesa mosu ona sintomas infeksaun oportunista. Infeksaun oportunista mak infeksaun ne'ebe mosu tamba debilidad(kelemahan) sistema imunidade, halo isin labele auguenta organismo ne'ebe normalmente la sai infeksaun ba ema ne'ebe saudavel.
✔️Etapa AIDS: Mosu sintomas grave.
Sintomas HIV-AIDS
✔️Estadio 1: (tinan 0-5) Assintomatiku (laiha sintomas)
✔️Estadio 2: (tinan 5-7) mosu sintomas menor hanesan isin tun menus husi 10% husi todan (Weight) inisial i infeksaun kulit menor.